
Zalecenia, których warto przestrzegać
Raz w roku należy zgłaszać się na badanie do lekarza. Najlepiej do chirurga onkologa (można to zrobić bez skierowania). Ma on bowiem największe doświadczenie w ocenie stanu piersi, wie, „czego szukać”. Najszybciej wykryje nieprawidłowości, nie przeoczy podejrzanych zmian w piersiach.
Od 35. roku życia trzeba wykonywać badanie USG. Wcześniej badaniu temu powinny zacząć poddawać się kobiety, które są obciążone genetycznie, czyli posiadają zmutowane geny odpowiedzialne za rozwój raka piersi.
Po 40. roku życia powinno się przeprowadzać mammografię – co 2 lata, a po ukończeniu 50 lat – raz na rok. Badanie to, robione regularnie, umożliwia wykrycie zmian nowotworowych jeszcze w tzw. stadium przedinwazyjnym, wielkości zaledwie kilku milimetrów. A jeśli leczenie zostanie rozpoczęte, zanim guzek osiągnie wielkość 0,5 cm, jest 100 proc. szans na całkowite wyleczenie.
Warto wykonać badania genetyczne – jeśli w bliskiej rodzinie były przypadki raka piersi. Można być bowiem nosicielem zmutowanych genów, co zwiększa ryzyko zachorowania nawet do 80 proc. Genetyczne testy (badania krwi) pozwalają wykryć zagrożenie rakiem piersi nawet kilkanaście lat przed pojawieniem się pierwszych objawów choroby. Kobiety, u których wykryje się zmutowane geny, pozostają pod opieką poradni genetycznej. Są dokładnie informowane co robić, by zminimalizować ryzyko zachorowania. W niektórychprzypadkach stosuje się specjalne leki.
Samokontrola piersi
- Stań przed lustrem z opuszczonymi rękami, obejrzyj piersi z przodu. Następnie zrób to, stojąc bokiem. Zwróć uwagę, czy piersi są symetryczne.
- Oprzyj jak najmocniej ręce na biodrach. Sprawdź, czy nie zmieni się kształt piersi lub wygląd skóry (czy nie jest np. pomarszczona, pofałdowana). Zobacz, czy nie jest wciągnięta brodawka.
- Potwórz to badanie, trzymając ręce uniesione do góry.
- Lewą rękę załóż za głowę. Palcami prawej dłoni zataczaj kółka wokół lewej piersi (zacznij od „podstawy” piersi i przesuwaj się w kierunku brodawki) sprawdzając, czy nie ma w niej zgrubień.
- Stojąc nadal w tej samej pozycji, zbadaj okolice brodawki lewej piersi. Ściśnij lekko brodawkę, zobacz, czy nie wycieka z niej płyn.
- Połóż się na wznak, wsuń poduszkę pod lewy bark, lewą rękę załóż za głowę. Palcami prawej dłoni zbadaj wewnętrzną i górną powierzchnię lewej piersi, sprawdzając, czy nie ma zgrubień lub guzków.
- Nadal leżąc, ułóż lewą rękę wzdłuż ciała. Prawą dłonią zbadaj dolną i zewnętrzną powierzchnię lewej piersi. Następnie dokładnie przebadaj wgłębienie pod pachą (znajdują się tam węzły chłonne), zwracając uwagę na ewentualne obrzmienia czy zgrubienia.
To ważne!
- W taki sam sposób zbadaj prawą pierś. Powtórz po kolei wszystkie czynności opisane w punktach od 4. do 7.
- Badając pierś staraj się trzymać palce dłoni płasko. Przesuwając dłoń na piersi, zataczaj palcami małe kółka, lekko ją uciskając.
- Zawsze staraj się badać piersi w taki sam sposób. Łatwiej dostrzeżesz wtedy zmiany.
- Zawsze badaj pierś ręką przeciwną do piersi.
- Koniecznie idź do lekarza (internisty, ginekologa lub chirurga onkologa), jeśli zauważysz:
- zmiany w kształcie piersi;
- zmarszczenie, pofałdowanie lub zaczerwienienie skóry;
- wydzielinę z brodawki lub zmianę kształtu brodawki;
- guzek lub stwardnienie w piersi;
- powiększenie węzłów chłonnych pod pachą.