Choroba Pageta (Osteitis deformans) – przyczyny, objawy, leczenie choroby Pageta kości

Choroba Pageta kości jest przewlekłym schorzeniem metabolicznym dotyczącym szkieletu, najczęściej kręgosłupa, miednicy, kości długich i kości czaszki. W jej przebiegu dochodzi do zaburzeń równowagi między aktywnością osteoblastów (komórek kościotwórczych) a osteoklastów (komórek kościogubnych), co prowadzi do nieprawidłowej przebudowy tkanki kostnej. Objawy choroby Pageta to zniekształcenie zajętych kości, ból, częste złamania.

Na czym polega choroba Pageta? Jakie są jej przyczyny?

Choroba Pageta, znana także pod nazwą osteitis deformans, to schorzenie dotyczące układu kostnego. Choroba ma charakter przewlekły i upośledza proces powstawania oraz reabsobrcji kości. Wynikiem jest tworzenie struktur o nieregularnych, niefizjologicznych kształtach, doprowadza to do masywnych zniekształceń widocznych w badaniach obrazowych. Upośledzony zostaje rozwój i funkcjonowanie innych elementów narządu ruchu, jak stawy czy kręgosłup. Bardzo często w wyniku owych nieprawidłowości mamy do czynienia z kompresją nerwów, a także ze zmianą naturalnych wymiarów kości czaszki. 

Choroba Pageta – rozpoznanie

Proces diagnostyczny jest złożony i rozpoczyna się od wykonania badania fizykalnego przez lekarza. Bardzo ważne jest, aby dokładnie przebadać obszary ciała generujące ból. Najczęściej stosuje się rozszerzoną diagnostykę, zlecając wykonanie dodatkowego obrazowania. Mowa tutaj o zdjęciach rentgenowskich, badaniach laboratoryjnych czy scyntygrafii.

Rentgenodiagnostyka uwidacznia najczęściej zmiany w postaci nienaturalnych wygięć kości długich, deformacji, pogrubienia, rozrzedzenia struktury kostnej. Scyntygrafia kości to badanie z podaniem środka kontrastowego, po jego wniknięciu do kości możliwe jest wskazanie obszarów torbielowatego rozrzedzenia struktury kostnej (odwapnienie kości). W badaniach laboratoryjnych obserwuje się niepokojąco podwyższony poziom fosfatazy zasadowej we krwi. 

Choroba Pageta kości – leczenie

Jeśli opisywana choroba metaboliczna kości nie generuje objawów, to może się okazać, że interwencje lekarskie na dany moment nie są priorytetem. Natomiast uaktywnienie schorzenia, obserwowane na podstawie podwyższonego poziomu fosfatazy zasadowej we krwi, może stanowić zagrożenie. Oznacza to ryzyko pojawienia się w niedługim czasie deformacji i zniekształceń w obrębie miejsc, takich jak czaszka czy kręgosłup. Wówczas podejmuje się leczenie, żeby jak najwcześniej zapobiec ewentualnym powikłaniom. 

W sytuacjach nietolerancji wymienionych leków wprowadza się kalcytoninę – hormon naturalnie występujący w organizmie człowieka, który jest zaangażowany w regulację gospodarki wapniowej i metabolizmu struktur kostnych. Jest on podawany w formie iniekcji lub aerozolu do nosa.

Zabiegi operacyjne stosuje się niezwykle rzadko. Najczęściej wówczas, gdy mamy do czynienia z zaawansowaną deformacją, kompresją nerwów generującą olbrzymi ból czy ze znacznego stopnia uszkodzeniem połączeń stawowych. Procedury chirurgiczne w przypadku choroby Pageta charakteryzują się wysokim stopniem ryzyka. Jest to związane z tym, że dotknięte schorzeniem kości zostają „wzbogacone” dużą ilością sieci naczyń krwionośnych. Podnosi to ryzyko wystąpienia masywnych krwawień w czasie zabiegu. 

Choroba Pageta – aktywność ruchowa 

Choroba Pageta kości wymaga także stosownego podejścia fizjoterapeutycznego. Chodzi tutaj o odpowiednią edukację i przystosowanie pacjenta radzenia sobie z utrudnieniami w codziennym funkcjonowaniu, jakie niesie za sobą opisywane schorzenie. Bardzo ważne jest zapobieganie upadkom, wykorzystując asekurację w postaci zaopatrzenia ortopedycznego, jak laski, kule, balkoniki. W domu należy zadbać o to, aby usunąć śliskie wykładziny, a w łazience zamontować maty antypoślizgowe. Przy toalecie, schodach należy zastanowić się nad zainstalowaniem poręczy. Jest to ważne, gdyż pomaga zmniejszyć ryzyko upadku i złamania, co z kolei znacząco redukuje możliwość pojawienia się kolejnej deformacji. Dieta przy chorobie Pageta powinna być właściwie zbilansowana, nie można zapominać o suplementacji odpowiedniej ilości witaminy D, która wspomaga wchłanianie wapnia. Ma to wyjątkowe znaczenie w sytuacji, gdy zażywamy bisfosfoniany. 

Choroba Pageta może mieć niestandardowy przebieg, nie można więc pozwolić sobie na stosowanie jednakowego zestawu ćwiczeń u wszystkich chorych. Rodzaj treningu, czas trwania, intensywność określić może tylko specjalista. Niektóre czynności, aktywności mogą generować zbyt duże obciążenie, nacisk na struktury kostne. Jest to kolejna przesłanka do tego, żeby nie planować ćwiczeń wyłącznie na własną rękę, bez oparcia o fachową wiedzę. Unikać należy biegania, joggingu, skakania, agresywnego zginania do przodu z komponentą rotacyjną. 

Choroba Pageta – fizjoterapia

Korzystne w chorobie Pageta kości mogą być zabiegi, takie jak TENS, masaż czy zastosowanie powierzchownego rozgrzewania. Pomoże to zniwelować ból, tkliwość oraz nadmierne napięcie mięśni. Dobre rezultaty można także uzyskać, wspomagając terapię aplikacjami z taśm Kinesiology Taping (jest to tzw. kinesiotaping), modyfikując buty, stosując odpowiednie wkładki czy też ortezy. Wszystko w zależności od aktualnych potrzeb pacjenta. Także chodzenie na długich dystansach może być traktowane jako trening dla układu sercowo-naczyniowego, poprawiający parametry związane z wydolnością i wytrzymałością organizmu.