Prawda o zdrowiu z włosa wzięta

Już La Metrie zauważył, że organizm człowieka jest najbardziej skomplikowanym urządzeniem stworzonym przez naturę. O ile XVIII-wieczny lekarz i filozof tylko intuicyjnie kreślił obraz zależności duszy od funkcjonowania naszego ciała, o tyle dziś możemy stwierdzić już z całą pewnością, iż najbardziej niedostrzegalne procesy organiczne, zależności między poszczególnymi mikro- i makroelementami w naszym organizmie mają kluczowe znaczenie dla naszego zdrowia fizycznego i psychicznego.

W organizmie człowieka można wskazać co najmniej 46 związków nieorganicznych, z czego zdecydowaną większość uważa się za niezbędne do prawidłowego funkcjonowania organizmu. Większość to pierwiastki stanowiące składniki ważne dla organizmów – elementy strukturalne szkieletu i tkanek miękkich, a także czynniki regulujące wiele funkcji fizjologicznych, np. krzepnięcie krwi, transport tlenu czy aktywacje enzymów. Pierwiastki te można podzielić na 3 zasadnicze grupy:

• pierwiastki konieczne do życia, tzw. biopierwiastki,
• pierwiastki obojętne, bez których przemiany metaboliczne mogą normalnie przebiegać,
• pierwiastki toksyczne, wywierające szkodliwe działanie na organizm.

Obok biopierwiastków – makroelementów (występujących w ciele człowieka w ilości przekraczającej 0,01%), takich jak: wapń, magnez, fosfor, sód czy potas i mikroelementów (mniej niż 0,001% zawartości w organizmie) – żelazo, miedź, cynk, chrom, selen występują też substancje toksyczne – rtęć, ołów, glin czy kadm. Szkodliwość tych pierwiastków zależy od wielu czynników, ale najważniejszymi są: stężenie danego pierwiastka w organiz-mie i okres narażenia na jego działanie. Wszystkie one mają wpływ na przebieg metabolizmu. Obecność pierwiastków toksycznych, nadmiar czy niedobór makro- i mikroelementów mogą spowodować poważne zaburzenia w prawidłowym funkcjonowaniu naszego organizmu.

Należy pamiętać, że nasze zdrowie i samopoczucie jest wypadkową niezliczonych procesów bio- i fizykochemicznych zachodzących w naszym organizmie, a ich przebieg z kolei jest uzależniony od ilości i jakości spożywanych po-karmów oraz wydalania zbędnych produktów przemiany materii. Od pewnego czasu coraz bardziej uwidocznia się też wpływ warunków zewnętrznych na nasze samopoczucie i zdrowie fizyczne. Zanieczyszczenie środowiska, katastrofy ekologiczne, postęp cywilizacyjny z jego negatywnymi skutkami, takimi jak ciągłe napięcie emocjonalne, stres, pośpieszne i nieodpowiednie odżywianie, wszelkiego rodzaju używki powodują często, że procesy metaboliczne zachodzące w naszych organizmach zostają w poważny sposób zakłócone.

Zakłócenia te mogą stać się przyczyną wielu groźnych chorób lub też wskazują na poważne zakłócenia chorobowe. Wczesne wykrycie występujących zaburzeń w procesie metabolizmu może pomóc lekarzowi w postawieniu prawidłowej diagnozy na temat stanu zdrowia pacjenta.

Standardowym badaniem, mającym wskazać w jakim stanie znajduje się nasz organizm jest analiza krwi. Standardowym, nie znaczy jednak, że w każdym przypadku najlepszym, najbardziej wiarygodnym. Skład osocza i stężenie istotnych dla organizmu pierwiastków we krwi nie zawsze bowiem odpowiada ich zawartości w całym organizmie. W krwi funkcjonują specjalne mechanizmy, które niwelują niedobory lub nadmiary mikro- i makroelementów. Proces ten odbywa się często kosztem innych istotnych tkanek i narządów naszego organizmu. Bywa więc i tak, że badanie krwi nie wykazuje żadnego naruszenia homeostazy, ale w innych tkankach naszego ciała zawartość istotnych związków nieorganicznych jest niewystarczająca lub np. stężenie w nich pierwiastków toksycznych przekracza bezpieczny poziom.

Dlatego, między innymi, Światowa Organizacja Zdrowia zaleca, by przedmiotem prostych testów analitycznych uczynić ludzkie włosy. W przeciwieństwie do badania krwi ta technika ma wiele zalet.

Przede wszystkim próbki włosów mogą być łatwo pobrane, nawet przez samego zainteresowanego. Zmiany długookresowe ilości pierwiastków są wykrywane tylko we włosach. Stężenia większości pierwiastków we włosach są dużo większe niż we krwi. Analiza pierwiastkowa tkanki włosa jest dla lekarzy wskaźnikiem długoterminowego wpływu na organizm diety, stresu i środowiska pracy, nadto może być ona wykorzystana jako narzędzie pomagające określić niedobór lub nadmiar pierwiastków śladowych, zachwianie równowagi metabolicznej ustroju oraz umożliwia oszacowanie stopnia oddziaływania na organizm człowieka pierwiastków toksycznych.

Analiza włosów jest szczególnie wygodną metodą oceny stanu mineralnego człowieka przy:

• zaburzeniach hormonalnych, neurologicznych, dermatologicznych, gastrologicznych, kardiologicznych,
• leczeniu otyłości, osteoporozy,
• menopauzie i andropauzie,
• zatruciu pierwiastkami toksycznymi.

Tak szerokie zastosowanie techniki analizy włosów, jej skuteczność oraz potwierdzona przydatność w diagnozowaniu stanu zdrowotnego organizmu spowodowało, że w ślad za najlepszymi i najnowocześniejszymi ośrodkami medycznymi na świecie metoda ta stała się również przedmiotem zainteresowania pracowników Zakładu Biochemii i Chemii Wojskowej Akademii Medycznej pod kierunkiem prof. płk. dr hab. Marka Strzelczyka. Pierwsze badania włosów rozpoczęto w tym zespole 5 lat temu. Należało bowiem stworzyć najpierw własną, reprezentatywną bazę danych, która mogła służyć jako materiał porównawczy dla kolejnych analiz. Ponad 2 lata trwała pełna standaryzacja metody badania włosów, tak by osiągnąć pełną powtarzalność i wiarygodność wyników badań tych samych składników.

Wprawdzie, jak już wspomniałem wcześniej, sama metoda analizy zawartości pierwiastków we włosach jest prosta i skuteczna, to jednak przyrządy służące do jej przeprowadzenie są niezwykle skomplikowane technicznie, precyzyjne a jednocześnie kosztowne. Urządzenia do spektometrii emisji atomowej ze wzbudzeniem plazmowym, absorpcyjnej spektometrii atomowej czy też do aktywacji neutronowej mają wartość często kilkuset tysięcy złotych. Nic więc dziwnego, że Laboratorium Pierwiastków Śladowych "Biomol" rok temu rozpoczęło usługowe przeprowadzanie analizy zawartości pierwiastków we włosach. W tej chwili "Biomol" ma zleceniodawców z terenu całego kraju, bywają też zlecenia zagraniczne. Atutami laboratorium są wysokie kwalifikacje osób przeprowadzających badania i ich stosunkowo niska cena (obecnie sto zł za badanie). Cena ta zawiera wykonanie wykresów wskazujących zawartość poszczególnych pierwiastków w organizmie oraz proporcji jednych do drugich. W opracowaniu wyników badań znajduje się również informacja na temat zalecanej diety (w zależności od grupy krwi) oraz wskazówki dotyczące zalecanych mikroelementów i sposobów ich przyjmowania, tak aby zapewnić ich najskuteczniejszą absorpcję w organizmie.

Tę ostatnią część, zawierającą wskazówki dotyczące dalszego postępowania, wypełnia lekarz na podstawie danych otrzymanych w wyniku analizy pierwiastkowej tkanki włosa!

W tym miejscu raz jeszcze wymaga podkreślenia fakt, że na podstawie analizy składu pierwiastków nie rozpoznaje się samych chorób, lecz jedynie trendy procesów biochemicznych w tkankach. Pozwala to jednak na wgląd w procesy biochemiczne na wiele lat wcześniej zanim ujawnią się procesy chorobowe. Wieloletnie obserwacje pacjentów potwierdzają występujący związek pomiędzy zaburzeniami profilu tkankowego pierwiastków a określonymi objawami i stanami patofizjologicznymi. Tak więc dla doświadczonego specjalisty analiza stężenia biopierwiastków w tkankach oraz ich wzajemnych proporcji pomiędzy sobą może być nieocenioną wskazówką pomagającą ustalić występujące zagrożenia takimi jednostkami chorobowymi, jak np.: niektóre nowotwory, choroba Altzheimera, nadciśnienie, nadpobudliwość, osteoporoza, czy zaburzenia hormonalne.

Ustalenie profilu pierwiastków w organizmie może być niezwykle przydatne przy wspieraniu procesu leczenia pacjenta poprzez selektywną suplementację organizmu odpowiednimi biopierwiastkami, co ważne nie tylko w przypadku schorzeń o ustalonej etiologii, ale także w przypadkach, kiedy patogeneza choroby jest nieznana.