
Zastrzał – objawy i leczenie. Jak rozpoznać zastrzał i co stosować?
Zastrzał to ropny stan zapalny spowodowany zakażeniem gronkowcem złocistym. Do zastrzału może dojść na skutek nawet niewielkiego uszkodzenia naskórka w obrębie wału bocznego paznokcia lub opuszki palca. Objawia się głównie zaczerwienieniem, obrzękiem, gromadzącą się ropą i bólem. Nieleczony zastrzał jest groźny – może wywołać poważne powikłania, dlatego nie należy bagatelizować pierwszych symptomów zakażenia. Co robić, gdy mamy zastrzał? Jakie produkty z apteki będą pomocne?
- Zastrzał palca – czym jest?
- Zastrzał a zanokcica
- Czy zastrzał może być groźny?
- Objawy zastrzału
- Leczenie zastrzału – jaka maść na zastrzał palca?
- Domowe sposoby na zastrzał
- Jak zapobiegać zastrzałowi?
Skóra człowieka wraz z przydatkami jest największym organem. Pełni funkcję ochronną i jest barierą przed zakażeniami. Nawet drobne skaleczenie prowadzi do przerwania jej ciągłości i stwarza ryzyko rozwoju infekcji. Przykładem ostrego zapalenia bakteryjnego dłoniowej części palców rąk lub stóp jest zastrzał powstały na skutek nawet niewielkich urazów. Schorzenie to zwykle ma przebieg stosunkowo łagodny, ale w niektórych sytuacjach wymagana jest interwencja chirurgiczna.
Zastrzał palca – czym jest?
Zastrzał (łac. panaritium) jest ostrym ropnym zakażeniem rozwijającym się w obrębie dłoni. Główną przyczyną toczącego się stanu zapalnego jest zwykle gronkowiec złocisty (Staphylococcus aureus), będący gram-dodatnią bakterią z rodzaju ziarenkowców tworzących skupiska przypominające grona. W wyniku nawet niewielkiego urazu bakterie dostają się pod skórę, wywołując zakażenie.
Zastrzał a zanokcica
Zanokcica, podobnie jak zastrzał, jest bakteryjnym zakażeniem paznokcia. Wśród bakterii powodujących zakażenie najczęściej wymienia się gronkowce, paciorkowce i pałeczkę ropy błękitnej. W przeciwieństwie do zastrzału, który zwykle zlokalizowany jest na wale bocznym paznokcia i opuszce palca, zanokcica zajmuje górny wał paznokcia.
Czy zastrzał może być groźny?
Nieleczony zastrzał palca prowadzi do licznych powikłań. Zakażenie tkanek w obrębie paznokcia może przyczynić się do zdeformowania lub całkowitego zniszczenia płytki paznokciowej.
Rodzaje zastrzałów
Większość zakażeń ma charakter powierzchowny o stosunkowo łagodnym przebiegu. W przypadku opóźnionego lub niewłaściwego leczenia zastrzał może penetrować w głąb tkanek.
W zależności od głębokości zakażenia możemy wyróżnić:
- zastrzał skórny (łac. panaritium cutaneum),
- zastrzał podskórny (łac. panaritium subcutaneum),
- zastrzał ścięgnisty (łac. panaritium tendineum),
- zastrzał kostny i stawowy (łac. panaritium articulare).
Objawy zastrzału
W pierwszym etapie zastrzału zmiany dotykają powierzchowną warstwę skóry. Obecne są: zaczerwienienie, ucieplenie i miejscowy obrzęk. Często również towarzyszy im ból palca o charakterze pulsowania, a pod naskórkiem zaczyna gromadzić się ropa.
W przypadku gdy stan zapalny penetruje w głąb tkanek, dochodzi do rozwoju zastrzału podskórnego. Zakażenie bakteryjne obejmuje tkankę pod skórą. Podobnie jak w przypadku zastrzału skórnego obecne są miejscowy obrzęk, ucieplenie oraz zaczerwienienie. Dodatkowo dolegliwości bólowe nasilają się. Ból występuje podczas ucisku i opuszczania kończyny.
W przypadku uszkodzenia kolejnych struktur w obrębie palca, a dokładniej pochewki ścięgnistej, dochodzi do rozwoju zastrzału ścięgnistego. Charakterystycznym objawem jest ból w ścięgnach dłoni. Pojawia się podczas prostowania i przykurczania palców. Oprócz bólu może wystąpić podwyższona temperatura ciała.
Do najgroźniejszych postaci zastrzałów należą zastrzał stawowy i zastrzał kostny, powstałe w wyniku szerzenia się zakażenia powierzchownego lub w następstwie głębokich, penetrujących do stawów i kości urazów z wtórnym zakażeniem bakteryjnym. Jak się objawia zastrzał stawowy lub kostny? Przede wszystkim występują: silny ból, obrzęk i zaczerwienienie skóry w okolicy zajętego stawu. Obecne także są symptomy ogólne, tj. wysoka gorączka i dreszcze.
Leczenie zastrzału – jaka maść na zastrzał palca?
W przypadku małej zmiany obejmującej powierzchowne partie skóry leczenie polega na odkażaniu naskórka preparatami aptecznymi np. zawierającymi oktenidynę. Dodatkowo można zastosować maść ichtiolową o działaniu przeciwbakteryjnym i ściągającym.
W aptekach dostępne są maści z antybiotykami również działające na bakterie będące przyczyną zastrzału.
Leczenie zastrzału podskórnego polega na nacięciu zmiany z założeniem sączka pozwalającego na ewakuację ropy. Uzupełniająco stosuje się antybiotyki. Jak leczy się zastrzał ścięgnisty? Konieczne są zabieg chirurgiczny i antybiotykoterapia, aby zapobiec trwałym uszkodzeniom ścięgien. Przy zastrzale kostnym lub stawowym oczyszcza się rany z tkanek martwiczych, zakłada drenaż do usunięcia treści ropnej i unieruchamia się kończynę. Dodatkowo wprowadza się antybiotyki.
Domowe sposoby na zastrzał
Przy pierwszych objawach rozwijającego się zastrzału, jeśli nie mamy dostępu do gotowych preparatów aptecznych, z domowych sposobów możemy spróbować:
- okładów z naparu z szałwii, babki lancetowatej, nagietka czy rumianku,
- okładów z sody oczyszczonej,
- okładów z aloesu,
- moczenia palca w roztworze ciepłej wody z dodatkiem szarego mydła.
Jak zapobiegać zastrzałowi?
Żeby uniknąć nieprzyjemnych dolegliwości związanych z rozwojem zastrzału, warto przestrzegać poniższych wskazówek:
- pamiętaj o regularnym myciu rąk,
- stosuj kremy ochronne do rąk,
- podczas prac domowych i w ogródku stosuj rękawice ochronne, aby zapobiec drobnym urazom,
- w przypadku uszkodzenia naskórka dokładnie umyj i zdezynfekuj ranę,
- dbaj o prawidłową pielęgnację paznokci (używaj czystych pilników i nożyczek, nie wycinaj skórek, nie obgryzaj paznokci).