Obgryzanie paznokci – skąd się bierze, jak przestać?

Obgryzanie paznokci to szkodliwy nawyk, z którym zmagają się zarówno dorośli, jak i dzieci. Niesie on za sobą nie tylko nieestetyczny wygląd dłoni i paznokci, ale również może prowadzić do nieodwracalnych zmian w płytce paznokcia, czy przyczyniać się do przenoszenia drobnoustrojów. Jak przestać obgryzać paznokcie?

Obgryzanie paznokci – przyczyny

Czy obgryzanie paznokci to choroba psychiczna? Obgryzanie paznokci u dorosłych osób jest zachowaniem polegającym na powielaniu szkodliwego nawyku. W psychologii obgryzanie paznokci nazywane jest onychofagią i zaliczane jest do grupy zaburzeń obsesyjno-kompulsywnych. Może ono występować pod postacią łagodną, kiedy osoba chora obgryza wyłącznie skórki lub paznokcie w sytuacjach stresowych. Druga postać onychofagii jest silniejsza i polega na celowym okaleczaniu własnych dłoni. Co więcej, po okresie dojrzewania onychofagia wspierana jest przez inne nawyki, takie jak m.in. gryzienie warg, czy ołówków.

Przyczyn tego zjawiska może być natomiast wiele. Obgryzanie paznokci często występuje na tle nerwowym, w wyniku sytuacji stresowych. Może być ono bowiem sposobem na rozładowanie stresu i odreagowanie trudnych emocji. Do innych przyczyn obgryzania zalicza się również:

• problemy rodzinne,
• problemy zawodowe,
• problemy w relacjach z innymi
• nadmierną lękliwość,
• niską samoocenę,
• brak pewności siebie,
• nadmierną wrażliwość,
• nadmierne pobudzenie,
• nudę.

Obgryzania paznokci może także występować w przebiegu tzw. nerwicy. Wówczas jest ono odruchem automatycznym i jednocześnie nieświadomym.

Czy da się wyleczyć obgryzanie paznokci? Jak sobie poradzić z obgryzaniem paznokci?

Wiele osób zastanawia się, jak wyleczyć się z obgryzania paznokci. Leczenie będzie zależne od tego, co jest pierwotną przyczyną szkodliwego nawyku. Jeśli obgryzanie paznokci spowodowane jest między innymi tzw. nerwicą, nadmiernym stresem lub innego rodzaju problemami o podłożu psychicznym, wtedy warto zwrócić się o pomoc do psychologa lub psychiatry. Obgryzanie paznokci niesie za sobą poważne skutki, dlatego, jeżeli problem jest wyraźnie nasilony, trzeba jak najszybciej podjąć odpowiednie kroki zmierzające do walki z tym nałogiem.

W leczeniu zdiagnozowanej onychofagii stosuje się leczenie farmakologiczne, opierające się na lekach antydepresyjnych. Skuteczne efekty daje również wdrożenie terapii behawioralnej, która ma na celu uświadomienie sobie nawyku i dążenie do jego zmiany oraz naukę kontrolowania bodźców „nakłaniających” niejako do obgryzania paznokci i skórek.

Jakie są inne sposoby na nie obgryzanie paznokci? Przede wszystkim duże znaczenie ma wygląd skórek i paznokci, w związku z czym należy je odpowiednio pielęgnować. Jeżeli obgryzanie spowodowane jest stresem, wówczas warto poszukać innych adaptacyjnych sposobów na radzenie sobie ze stresem, rozładowanie napięcia i wyciszenie.

Obgryzanie paznokci u dzieci

Obgryzanie paznokci to problem, który równie często pojawia się także u dzieci. Najczęściej występuje między 4. a 6. rokiem życia i nasila się wraz z okresem dojrzewania. Przyczyny obgryzania paznokci u dzieci w większości przypadków są podobne do tych, obserwowanych u dorosłych.

Jedną z przyczyn obgryzania paznokci przez dzieci jest stres lub innego rodzaju trudności emocjonalne związane ze zmianami życiowymi, np. przeprowadzką, pójściem do przedszkola/szkoły, rozwodem rodziców, ale i problemami w szkole lub w relacjach z rówieśnikami. W takich przypadkach obgryzanie paznokci pełni funkcję odreagowania negatywnych emocji i zmniejszenia napięcia w ciele.

Obgryzanie paznokci u dziecka może być także skutkiem kontynuacji nawyku ssania kciuka lub konsekwencją nudy. Warto wiedzieć, że dzieci uczą się od rodziców na zasadzie modelowania. W związku z tym, jeśli dziecko widzi, że rodzic obgryza paznokcie, może ono powielać jego zachowania, co następnie prowadzi do utrwalenia szkodliwego nawyku.

Jak oduczyć dziecko obgryzania paznokci?

Co sprawdza się najlepiej na obgryzanie paznokci u dzieci? Przede wszystkim nie należy krzyczeć na dziecko ani go karać, ponieważ w ten sposób możemy skutecznie zniechęcić je do walki ze szkodliwym nawykiem. Dobrym pomysłem jest zastosowanie tzw. wzmocnienia pozytywnego, czyli nagradzania dziecka w momentach, gdy nie obgryza paznokci.

Co można stosować na obgryzanie paznokci u dziecka? W pierwszej kolejności należy dbać o paznokcie dzieci i odpowiednio je obcinać. Podobnie, jak u dorosłych, w tym przypadku również sprawdzą się płyny na obgryzanie paznokci dla dzieci, które mają zniechęcić je do wkładania palców do buzi z powodu nieprzyjemnego smaku.