Białe plamki na paznokciach – co oznaczają? Czy są groźne?

Białe plamki na paznokciach są jedną z najczęstszych zmian występujących w obrębie płytki paznokciowej, niezależnie od wieku i płci. Mogą występować pojedynczo lub w skupiskach, przybierać różne kształty oraz obejmować jeden paznokieć lub płytki wielu paznokci. Zazwyczaj nie zwiastują niczego groźnego, natomiast nie należy ich lekceważyć.

Białe plamy na paznokciach – czym jest leukonychia? Jakie są jej rodzaje?

Leukonychia (bielactwo paznokci) to występowanie białych plamek na paznokciach, co potocznie nazywa się kwitnięciem paznokci. Zmiany mogą obejmować jedną lub wiele płytek paznokciowych, częściowo lub w całości. Mają one formę białych plamek lub pasków występujących poprzecznie bądź podłużnie. Dodatkowo plamki mogą być pojedyncze albo tworzyć większe skupiska, przybierając nieregularne kształty.

Biorąc pod uwagę część zajmowanego paznokcia, bielactwo paznokci dzieli się na prawdziwe oraz pozorne.

Bielactwo prawdziwe (leukonychia prawdziwa), w którym dochodzi do uszkodzenia macierzy (miejsca powstawania paznokcia) i zaburzenia procesu rogowacenia (keratynizacji) komórek płytki. Pozostają w niej białe (mleczno-porcelanowe), odbijające światło komórki, przez co paznokieć rośnie w kolorze białym. Bielactwo prawdziwe najczęściej spowodowane jest źle przeprowadzonym zabiegiem usuwania oskórka podczas manicure’u bądź pedicure’u lub urazem paznokci np. na skutek uderzenia lub zbyt ciasnego obuwia. Może być również uwarunkowane genetycznie albo współtowarzyszyć łuszczycy, łysieniu plackowatemu czy chorobom infekcyjnym.

Bielactwo pozorne (leukonychia pozorna) obejmuje tkanki zlokalizowane pod paznokciem, natomiast sama płytka paznokciowa pozostaje zdrowa. Wyróżnia się trzy rodzaje zmian w obrębie paznokci:

• paznokcie Terry’ego – paznokieć jest biały poza końcówką paznokcia (część dystalna), która jest brązowa lub różowa;
• paznokcie Lindsaya nazywane również „pół na pół” – dalsza (dystalna) połowa paznokcia jest czerwono-brązowa, zaś druga połowa jest biała;
• paznokcie Muehrckego (pasma Muehrckego) – występują liczne, wąskie, białe pasma wyraźnie od siebie oddzielone, u podstawy paznokcia zaś widnieje różowe pasmo.

Mówiąc o bielactwie paznokci nie sposób nie wspomnieć o bielactwie toksycznym paznokci (klasyfikowane jako bielactwo prawdziwe), które można rozpoznać po występujących na całej szerokości płytki mlecznobiałych smugach (linie Aldricha-Meesa), powstałych na skutek uszkodzenia macierzy. Wraz z wyeliminowaniem przyczyny lub rośnięciem paznokcia smugi te zanikają. Występowanie bielactwa toksycznego spowodowane jest ciężkimi chorobami zakaźnymi, przewlekłymi chorobami nerek, niedożywieniem, brakiem składników odżywczych, zatruciem np. tlenkiem węgla.

Przyczyny białych plam na paznokciach – co powoduje bielactwo paznokci?

Pojawienie się białych plamek na paznokciach może świadczyć o niedoborze witamin i minerałów, urazach paznokci, złej pielęgnacji, chorobach paznokci, a nawet być oznaką występowania wielu poważnych chorób, np. niewydolności nerek czy marskości wątroby.

Białe plamki na paznokciach a choroby

Pomimo dość powszechnego występowania białych plamek na paznokciach ich pojawienie się nie powinno być bagatelizowane. Mogą zwiastować nie tylko choroby paznokci (biała powierzchowna grzybica paznokci, wewnątrzpłytkowa grzybica paznokci, pleśnica paznokci czy bielactwo prążkowane paznokci), ale również sygnalizować choroby wewnątrzustrojowe. Jakie dokładnie schorzenia?

1. Paznokcie Terry’ego występują u osób z marskością wątroby, cukrzycą, zespołem złego wchłaniania, jak również pojawiają się po prostu u osób starszych oraz w pełni zdrowych.
2. Paznokcie Lindsaya są charakterystyczne dla osób z przewlekłą chorobą nerek.
3. Paznokcie Muehrckego pojawiają się u osób z przewlekłą chorobą nerek, hipoalbuminemią, marskością wątroby, niedożywionych, z niedoborem cynku oraz po chemioterapii.

Białe plamki na paznokciach a niedobory

Zmiana w kolorze paznokci, w tym pojawienie się na nich białych plamek, może świadczyć o występowaniu niedoborów składników odżywczych w organizmie, takich jak wapń (zarówno przy niedoborze, jak i nadmiarze), cynk, krzem, żelazo, magnez, potas, białko, witaminy z grupy B, witaminy A, E, C.

Białe plamki na paznokciach a urazy i zła pielęgnacja

Dość częstą przyczyną białych plamek na paznokciach jest ich zła pielęgnacja, podczas której dochodzi do urazów. Paznokcie szczególnie narażone są na wgniecenia czy uderzenia podczas wycinania skórek, piłowania oraz ich przycinania. Białe plamki na paznokciach mogą być również efektem nieodpowiednio wykonanego manicure’u bądź pedicure’u, nadużywania zmywaczy, a nawet samych lakierów do paznokci. Często też pojawiają się po hybrydzie.

Chcąc mieć zdrowe paznokcie, warto również przyjrzeć się swojemu obuwiu, czy przypadkiem podczas chodzenia nie dochodzi do ciągłego uderzania paznokci o czubek buta.

Białe plamki na paznokciach – leczenie i profilaktyka

Leczenie białych plamek na paznokciach należy rozpocząć od określenia, co jest przyczyną ich występowania. Zazwyczaj wystarczy zwrócić uwagę na prawidłowość wykonywanych zabiegów kosmetycznych oraz zadbać o zdrową i zróżnicowaną dietę.

Co jeść w przypadku białych plamek na paznokciach? Warto do codziennej diety wprowadzić produkty zawierające:

• wapń – mleko i jego przetwory (kefiry, jogurty, maślanki, sery żółte i białe, twarożki), brokuł, brukselka, jarmuż, natka pietruszki, warzywa strączkowe (soja, fasola, fasolka szparagowa), szczaw, marchew, ziarna słonecznika, kasza gryczana, kasza jęczmienna, pieczywo pełnoziarniste, sezam, pasta tahini, orzechy laskowe;
• cynk – pomidory, jajka, ryż, pestki dyni, kasza gryczana, ostrygi, wątróbka, nasiona słonecznika;
• krzem – zboża, takie jak: owies, jęczmień, pszenica, żyto, nasiona soczewicy, fasoli, kukurydzy, ogórki, buraki cukrowe, biała cebula, kapusta, rzodkiewka;
• żelazo – mięso (najwięcej w wołowinie), orzechy laskowe, włoskie, nerkowca, migdały, pistacje, buraki, groch, ziarna słonecznika, brokuł, brukselka, ciecierzyca, soja, kasza jęczmienna;
• magnez – awokado, kasza gryczana, kakao, pestki dyni, banany, gorzka czekolada, jarmuż, szpinak, rukola, szczaw, koperek, orzechy nerkowca, nasiona słonecznika, sezamu;
• potas – banany, nasiona roślin strączkowych (fasola, groch, soja, soczewica), produkty mleczne, bataty, burak, szpinak, komosa biała;
• witaminy z grupy B – orzechy włoskie, ryby morskie (sardynka, makrela, łosoś), sery pleśniowe, mleko sojowe, jajka i nabiał, otręby;
• witaminę A – masło, jajka, mleko i przetwory mleczne, wątroba i podroby zwierzęce, jarmuż, szpinak, dynia;
• witaminę E – oleje roślinne: słonecznikowy, rzepakowy, kukurydziany, orzechy włoskie, migdały, pestki dyni, kapusta, szpinak, sałata;
• witaminę C – pomarańcza, cytryna, kiwi, grejpfrut, brokuł, kalafior, papryka, kiszonki, jarmuż, brukselka.

Należy również zwrócić uwagę na produkty stosowane na dłonie i paznokcie: kremy i balsamy do rąk, maseczki oraz rodzaj używanych zmywaczy i lakierów do paznokci. Wystąpienie alergii albo widoczne pogorszenie stanu paznokci powinno skutkować natychmiastowym zaprzestaniem korzystania z alergizującego preparatu.