Czym są łuszczące się paznokcie (onychoschizia)? Jak zapobiegać ich rozdwajaniu?

Obecnie paznokcie służą do celów kosmetycznych, ale ich prymitywne zastosowanie obejmowało kopanie w ziemi i obronę. Paznokcie chronią również opuszki palców i zwiększają zdolność podnoszenia przedmiotów. Zbudowane są z keratyny – białka, które znajduje się również we włosach. Paznokcie mają wiele twardych warstw, które mogą się łuszczyć (peelingować, ścierać). Może to powodować, że będą wyglądać na cienkie lub osłabione, a także przyczyniać się do ich łamania czy pękania. Medycznym terminem na obieranie lub rozdwajanie paznokci jest onychoschizia.

Łuszczące się paznokcie, kolokwialnie nazywane rozdwojonymi, mogą być wynikiem zewnętrznego lub wewnętrznego urazu paznokcia. Rzadziej mogą wskazywać na dysfunkcję stanu całego organizmu, czyli oznaczać, że w ciele zachodzą jakieś procesy chorobowe. Potrzeba sześciu miesięcy, aby paznokieć urósł do pełnej długości. Oznacza to, że możliwe jest wystąpienie nieprawidłowości paznokci w wyniku czynnika, który zadziałał na nie nawet kilka miesięcy wcześniej, co w sposób oczywisty utrudnia jego identyfikację.

Co powoduje łuszczenie się paznokci? Dlaczego się rozdwajają?

Według dermatologów uraz lub uszkodzenie samego paznokcia może powodować jego łuszczenie. Ponadto wskazuje się, że moczenie rąk w gorącej wodzie, np. podczas zmywania naczyń lub innego długotrwałego kontaktu z wodą, może także rozmiękczyć płytkę.

Inne przyczyny rozdwajania się płytki paznokcia to:

• każda czynność, która naciska na paznokieć,
• nadużywanie paznokci jako „narzędzia”,
• nieumiejętne zrywanie lub zdzieranie lakieru, w tym także hybrydy z paznokci,
• nakładanie sztucznych lub akrylowych paznokci w nieumiejętny sposób.

Specjaliści radzą, że jeśli nie jesteśmy w stanie ocenić czynnika, który wpłynął na uszkodzenie paznokci u dłoni, dobrze jest sprawdzić, jak wyglądają paznokcie u stóp. Jeżeli są w podobnej kondycji, wówczas można domniemywać, że przyczyna jest wewnętrzna – np. niedobór żelaza, cynku czy wapnia lub witamin, np. tych z grupy B. Jeśli te u stóp są w dobrym stanie, wtedy czynnik odpowiedzialny za stan paznokci u dłoni jest zewnętrzny (wymieniony wyżej).

Jak dbać o łuszczące się paznokcie w domu?

Jeśli istnieje podejrzenie, że łuszczące się paznokcie są wynikiem niedoboru żelaza, możesz rozważyć zwiększenie dziennego spożycia tego pierwiastka w diecie lub suplementację, stosując preparaty jednoskładnikowe lub multiwitaminowe. Można także wprowadzić do swojego jadłospisu więcej produktów bogatych w żelazo.

Przykłady pokarmów bogatych w żelazo to:

• wątróbka i inne podroby,
• jaja,
• pieczony ziemniak ze skórką,
• płatki owsiane,
• strączki,
• szpinak,
• biała fasola,
• pestki dyni.

Dobrze jest pamiętać, że przyjmowanie ponad 25 miligramów żelaza pierwiastkowego zmniejsza zdolność organizmu do wchłaniania innego mikroelementu – cynku (i także na odwrót). Aby zapobiec temu niekorzystnemu efektowi, dobrze jest unikać przyjmowania suplementów z cynkiem i żelazem jednocześnie. Żelazo najlepiej przyjmować rano i na czczo, a cynk wieczorem. Wówczas biowchłanialność obu pierwiastków nie zostanie zaburzona.

Przy wykonywaniu prac domowych należy pamiętać o zabezpieczeniu dłoni i zminimalizowaniu ich bezpośredniego kontaktu z wodą. Z kolei przed przystąpieniem do zajęć sportowych w wodzie powinno się wcześniej zabezpieczyć paznokcie poprzez nałożenie na nie balsamu lub kremu do rąk i paznokci i poczekanie, aż kosmetyk dobrze się wchłonie.

Jak zapobiegać łuszczeniu się paznokci?

Jeśli na paznokciu znajduje się hybryda, należy pamiętać o umiejętnym, a tym samym delikatnym usuwaniu lakieru z paznokci, najlepiej z użyciem specjalnych akcesoriów i kosmetyków do manicure i pedicure lub w dobrym salonie kosmetycznym. Skrobanie, wyrywanie, odrywanie i inne techniki uszkadzające płytkę paznokcia nie powinny być wykonywane. Usunięcie powłoki paznokcia może skutkować uszkodzeniem i łuszczeniem się jej powierzchni, co ostatecznie spowoduje powstanie blizn w łożyskach paznokci, a to grozi osłabieniem i łamaniem się paznokci w przyszłości. Ponadto ruchy piłujące paznokieć powinny być wykonywane w jednym kierunku. Ruch w przód i w tył może spowodować rozrzedzenie płytki paznokcia, przez co będzie on bardziej podatny na rozdwajanie się. Można chronić swoje paznokcie, nakładając na nie bezbarwny lakier do paznokci, np. w formie odżywki. Lakier z włóknami nylonowymi, witaminą E czy wapniem może być szczególnie pomocny we wzmacnianiu paznokcia. Innym sposobem zapobiegania łuszczeniu się paznokci jest unikanie używania ich jako narzędzi do podnoszenia lub otwierania przedmiotów, co może je osłabić. Zamiast tego lepiej użyj opuszków palców.