kobieta pokazuje język
Olaf Bąk

Krosty na języku – czy są groźne? O czym świadczą? Jak leczyć?

Krosty na języku to zmiany, które mimo niewielkich rozmiarów mogą być źródłem dyskomfortu lub bólu. Występują zarówno u dzieci, jak i u dorosłych. U ich podłoża mogą leżeć infekcje, niedobory mikro- i makroelementów, alergie oraz inne poważniejsze schorzenia. Jeśli nawracają i budzą nasz niepokój, należy skonsultować się ze specjalistą. Od czego więc robią się krosty na języku? Co oznaczają i jak je leczyć?

Język (łac. lingua) to silnie umięśniony, unerwiony oraz unaczyniony narząd, który pełni ważne funkcje w organizmie. Odpowiada nie tylko za odbiór bodźców czy formowanie kęsa, ale jest też niezbędny do artykulacji mowy. Pokrywa go wiele wyrostków tkanki łącznej – brodawek. Dzielimy je na mechaniczne i smakowe. Najczęściej występowanie krost na języku jest związane z ich powiększeniem lub zapaleniem.

Krosty na języku – jak mogą wyglądać? U kogo mogą się pojawiać?

Krosty na języku to termin potoczny, a nie medyczny. Krostą nazywamy tylko takie zmiany skórne lub błony śluzowej, które oprócz odczynu zapalnego zawierają w sobie ropną wydzielinę. W przypadku krost na języku jednak nie mamy zwykle do czynienia z krostą samą w sobie, ale  z powiększoną brodawką językową lub grudką powstałą w wyniku infekcji lub na tle innych czynników.  

Białe krosty na języku

Biały nalot na języku i błonie śluzowej jamy ustnej, szczególnie u dzieci, może świadczyć o infekcji grzybiczej, a dokładniej pleśniawkach. Dodatkowo dochodzą do tego pieczenie języka, pękające kąciki ust, a u niemowląt język może przybrać wygląd ściętego mleka. Stosowana miejscowo nystatyna powoduje wycofanie zmian.

Biała, wyniosła plama na języku, dziąsłach i policzku może świadczyć o leukoplakii. To stan przedrakowy, który może rozwinąć się w nowotwór nabłonkowy. Najczęściej spotykany jest u palaczy, po infekcjach wirusowych oraz u osób z osłabioną odpornością czy nadużywających alkoholu.

Pojedyncze nadżerki pokryte białym nalotem to najprawdopodobniej afty, które mogą powstać samoistnie lub jako reakcja na uraz i drażnienie tego miejsca (np. przez aparat ortodontyczny).

Sprawdź na DOZ.pl: Leki i preparaty na afty.

Czerwone krosty na języku

Czerwone zmiany na języku zdecydowanie częściej wzbudzą nasz niepokój. Jeśli są na jego końcu i towarzyszą im powiększenie węzłów chłonnych, ból gardła i wysoka gorączka, to wysoce prawdopodobna jest angina (infekcja paciorkowcowa). Jeżeli zaś występują na jego początku, może to świadczyć o popularnej infekcji wirusowej, jaką jest przeziębienie. 

Gdy jednak język jest cały czerwony, a brodawki językowe przypominają nasiona truskawki, to mówimy wówczas o języku truskawkowym (lub malinowym). Powodują go najczęściej:

  • ospa, 
  • angina, 
  • szkarlatyna
  • niedobór witaminy B12 lub kwasu foliowego, 
  • choroba Kawasaki (zapalenie drobnych naczyń). 

Żółte krosty na języku

Żółte grudki oraz nalot na języku, szczególnie rano, wraz z nieprzyjemnym zapachem z ust oraz dolegliwościami żołądkowymi mogą świadczyć o przyczynie pokarmowej. Najczęstszą będzie refluks żołądkowo-przełykowy, który powoduje zarzucanie treści żołądkowej do przełyku i jamy ustnej. Szczególnie nasilone objawy mogą się pojawiać po ciężkostrawnych i obfitych posiłkach. Ze względu na kwas solny z żołądka, oprócz nalotu, u osoby chorej pojawią się m.in. odbarwienia zębów czy szybko rozwijająca się próchnica.

Poza tym żółty nalot na języku może być związany z zaburzeniem pracy pęcherzyka żółciowego lub chorobą wrzodową żołądka i dwunastnicy.

Inne zmiany na języku

Wygładzony, płaski i atroficzny język bez brodawek nitkowatych może świadczyć o dużych niedoborach witaminy B12 oraz kwasu foliowego. Język pozbawiony tej warstwy ochronnej staje się bardzo podatny na czynniki zewnętrzne i uszkodzenie. Dlatego najczęściej towarzyszą tej okoliczności pieczenie i nadwrażliwość na kwaśne, ostre oraz gorące pokarmy.

Jeśli zanik brodawek nitkowatych jest tylko miejscowy, mamy wtedy do czynienia z językiem geograficznym. Zwykle to zmiana łagodna, ale bywa związana z niektórymi chorobami skórnymi.

Miejscowy wrzód na języku z wyraźnym brzegiem, który pojawił się po kontakcie seksualnym, może świadczyć o kile pierwszorzędowej (czyli pierwotnym objawie kiły).

Krosty na języku także mogą powstawać w wyniku urazów spowodowanych zbyt małą ilością śliny. Wtedy jama ustna jest bardziej podatna na przygryzanie oraz rozwój bakterii, co powoduje powstanie nadżerek na języku. Taki stan nazywany jest kserostomią i może być spowodowany np. chorobą Sjögrena.

Powiązane produkty

Krosty na języku – co mogą oznaczać?

Stan języka był ważny dla medyków już od czasów Hipokratesa. Na przestrzeni lat powstawały odrębne publikacje opisujące zdrowie i wygląd języka, które miały być odbiciem stanu pacjenta. Mimo rozwoju metod diagnostycznych współcześnie język może wciąż świadczyć o wielu patologicznych stanach toczących się w naszym organizmie. Przyczyn krost na języku może być bardzo wiele. Najczęstszymi z nich jednak są – braki w higienie jamy ustnej oraz infekcje.

Najbardziej podatne na powstanie krost są osoby z osłabioną odpornością (w wyniku wrodzonych lub nabytych niedoborów odporności – np. AIDS), rozległym procesem nowotworowym, przyjmujące leki immunosupresyjne lub poddawane radio- i chemioterapii.

Do przyczyn powstawania krost na języku możemy zaliczyć:

  • bakterie (najczęściej paciorkowiec Streptococcus pyogenes), 
  • wirusy (np. VZV, CMV, EBV), 
  • grzyby (najczęstszym zakażeniem jest Candida albicans), 
  • niedostateczna higiena jamy ustnej, 
  • spożywanie nieumytego pożywienia, 
  • niedobory pokarmowe, 
  • alergie, 
  • cukrzycę, 
  • zespół jelita drażliwego, 
  • nieswoiste zapalenie jelit, 
  • drażnienie błony śluzowej jamy ustnej (np. w wyniku wady zgryzu), 
  • przyjmowane leki, 
  • częste spożywanie ostrych i gorących potraw, 
  • choroby autoimmunologiczne. 
Jeśli krosty nawracają, nie ustępują pod wpływem domowych metod, silnie krwawią lub towarzyszą im objawy alarmowe (jak np. utrata masy ciała, krwawienie z układu pokarmowego, gorączka i zimne poty, nawracające infekcje czy postępujący proces zapalny), należy skonsultować się ze specjalistą.

Poza tym, jeśli zmianom na języku i w jamie ustnej towarzyszą bóle brzucha, naprzemienne śluzowe biegunki i zaparcia czy rodzinne występowanie zapaleń jelit, może to świadczyć o bardzo poważnym rozpoznaniu, czyli nieswoistym zapaleniu układu pokarmowego (tj. choroba Leśniowskiego-Crohna lub wrzodziejące zapalenie jelita grubego). Chorobom tym towarzyszą zmiany na całej długości układu pokarmowego oraz linijne owrzodzenia śluzówek i zapalenie błony śluzowej jamy ustnej.

Najlepszym specjalistą, który wykluczy przyczyny higieniczne, jest lekarz dentysta. Jeśli jednak stomatolog nie zdiagnozuje miejscowej przyczyny powstania krost, należy udać się do swojego lekarza POZ, który poprowadzi dalszą diagnostykę.

Krosty na języku – jak się pozbyć?

Ze względu na to, że najczęstszą przyczyną krost na języku są niedobory higieniczne, w pierwszej kolejności należy zadbać o higienę jamy ustnej. 

Podstawą jest szczotkowanie zębów minimum dwa razy dziennie (a najlepiej po każdym posiłku, z 20–30-minutowym opóźnieniem). Dodatkowo należy używać irygatora i nici dentystycznej, by wyczyścić przestrzenie międzyzębowe oraz kieszonki dziąsłowe. 

Warto także płukać jamę ustną profesjonalnymi preparatami z substancją łagodzącą oraz antybakteryjną. Oprócz tego ważne, aby nie spożywać nieumytych owoców i warzyw oraz myć ręce przed jedzeniem i nie wkładać brudnych rąk oraz palców do jamy ustnej.

Na DOZ.pl znajdziesz niezbędne produkty do higieny jamy ustnej.

Jeśli u podłoża krost leżą infekcje (grzybicze, wirusowe EBV czy bakteryjne np. angina), należy stosować leczenie przyczynowe, czyli leki przeciwgrzybicze, przeciwwirusowe i antybiotyki. Te ostatnie są szczególnie istotne w ostrych infekcjach, takich jak paciorkowcowe zapalenie gardła. Przypadłość ta, gdy nie będzie nieleczona, może prowadzić do poważnych powikłań.

Jeżeli w wyniku diagnostyki okaże się, że przyczyną krost na języku są niedobory składników pokarmowych, istotna będzie wówczas suplementacja witaminami A, B, C oraz magnezu, cynku czy kwasu foliowego.

Domowe sposoby na krosty na języku

Mimo że ważne są profesjonalne metody zaradcze na walkę z krostami na języku, to jeśli problem jest niewielki i nie budzi niepokoju, warto sięgnąć po sprawdzone, domowe sposoby.

Jednym z nich jest płukanie jamy ustnej. Stosuje się do tego najczęściej wodę z solą lub sodą oczyszczoną, a także ziołowe napary (np. z szałwii lub rumianku, działającego kojąco). Innym sposobem może być odkażanie zmian wodą utlenioną, zwłaszcza gdy przyczyną powstania krost na języku są bakterie beztlenowe.

Ze względu na to, że krosty mogą być wywołane niedoborami pokarmowymi, warto sięgać po zróżnicowane produkty spożywcze oraz ograniczyć w diecie cukry proste.

  1. S. H. Ralston, M. W. J. Strachan, I. Penman, R. Hobson, red. wyd. pol. J. Różański, Choroby wewnętrzne Davidson t. 2, Wydawnictwo Edra Urban & Partner, Wrocław 2020.
  2. A. Szczeklik, P. Gajewski, Interna Szczeklika 2019/20, Wydawnictwo Medycyna Praktyczna, Kraków 2020.
  3. A. Szczeklik, E. Szczeklik, Diagnostyka ogólna chorób wewnętrznych, Wydawnictwo PZWL, Warszawa 1979.
  4. P. Zalewska, M. Radwan-Oczko, Zmiany fizjologiczne i patologiczne na języku – rola czynników endo- i egzogennych, „Medycyna Ogólna i Nauki o Zdrowiu” , nr 4 2021.
  5. K. Mrówka-Kata, G. Namysłowski, K. Banert, W. Ścierski, Zapalenia języka i inne wybrane jego zmiany o charakterze łagodnym, „Forum Medycyny Rodzinnej”, nr 2 (2) 2008.
  6. B. Petkowicz, M. Berger, Ł. Szeszko, J. Piotrkowicz, Nieswoiste zapalenia jelit - diagnostyka, etiologia oraz objawy z uwzględnieniem zmian w jamie ustnej, „Gastroenterologia Polska", nr 18 2011.

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • Alergia kontaktowa – przyczyny, objawy i leczenie

    Alergia kontaktowa jest rodzajem nadwrażliwości, która występuje w wyniku bezpośredniego kontaktu skóry z substancjami wywołującymi reakcję alergiczną. Zjawisko to może powodować szereg nieprzyjemnych objawów – od łagodnych po ciężkie – i jest powszechnie spotykane wśród ludzi w różnym wieku.

  • Czym jest pokrzywka? Przyczyny, rodzaje, objawy i leczenie

    Pokrzywka jest niegroźnym schorzeniem skóry wywołanym najczęściej reakcją alergiczną. Objawia się swędzącymi bąblami na skórze, które przypominają ślady po poparzeniu pokrzywą. Jakie są jej przyczyny i co zrobić, gdy się pojawi? Na czym polega leczenie pokrzywki?

  • Zespół Dravet – objawy, diagnostyka, leczenie

    Zespół Dravet to rzadkie genetyczne schorzenie neurologiczne, które manifestuje się już we wczesnym dzieciństwie i znacząco wpływa na funkcjonowanie pacjentów przez całe życie. Charakteryzuje się opornymi na leczenie napadami padaczkowymi, które mogą prowadzić do licznych komplikacji, w tym do opóźnienia rozwoju i deficytów poznawczych.

  • Czy Tajlandia jest bezpieczna? Zagrożenia zdrowotne i najczęstsze choroby

    Tajlandia to kraj o egzotycznym uroku, przyciągający turystów z całego świata. Przed podróżą warto zapoznać się z potencjalnymi zagrożeniami zdrowotnymi występującymi w Azji Południowo-Wschodniej, żeby odpowiednio się przygotować i potrafić na nie reagować. Na co powinniśmy się zaszczepić przed wizytą w Tajlandii? Jakie choroby nam zagrażają? Co zrobić, jeśli ugryzie nas małpa?

  • Ośmiokrotny wzrost zachorowań na odrę w Polsce. Co jest powodem powrotu tej groźnej choroby?

    Liczba przypadków odry zarejestrowanych w 2024 roku w Polsce w systemie nadzoru epidemiologicznego wzrosła w porównaniu z rokiem 2023 ponad ośmiokrotnie – poinformował redakcję DOZ.pl Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego PZH – PIB. Odra wraca do Polski i staje się realnym zagrożeniem zdrowotnym, szczególnie dla dzieci i osób nieszczepionych. Choć przez lata choroba ta była praktycznie wyeliminowana, dziś – w wyniku malejącej liczby szczepień – znów pojawiają się nowe ogniska. Czym jest odra, jak się przed nią chronić i kto jest najbardziej narażony?

  • Ból nerek – objawy, leczenie i przyczyny. Jak złagodzić ból nerek?

    Ból nerek jest dolegliwością, która może być spowodowana różnymi czynnikami – od infekcji po choroby przewlekłe. Jeśli wystąpi, warto skonsultować się z lekarzem, aby zdiagnozować przyczynę i podjąć odpowiednie leczenie. Jakie badania wykonać, gdy bolą nerki? Co przyniesie ulgę w bólu?

  • Odleżyny – rodzaje i stopnie odleżyn oraz ich klasyfikacja

    Odleżyny to jedno z najpoważniejszych powikłań długotrwałego unieruchomienia, stanowiące istotne wyzwanie w opiece medycznej. Ich powstawanie związane jest z długotrwałym uciskiem na tkanki, które prowadzi do niedokrwienia i martwicy. Czym są odleżyny i jak powstają? Jakie plastry należy stosować w leczeniu odleżyn?

  • Uczulenie na komary. Jakie są objawy i przyczyny alergii na komary?

    Komary mają zdolność do przenoszenia niebezpiecznych chorób, takich jak malaria, wirus Zachodniego Nilu, wirus chikungunya czy wirus dengi. Stanowią więc zagrożenie zarówno dla ludzi, jak i zwierząt, jednak złą sławę zyskały głównie z powodu nieprzyjemnych ukąszeń. Kąsają wyłącznie samice komarów, wabione do skóry człowieka przez ciepło ciała, pot, zapachy oraz dwutlenek węgla. Podczas ukłucia samica wprowadza ślinę do krwiobiegu, aby zapobiec krzepnięciu krwi i umożliwić pobranie pokarmu. Kontakt trwający minimum sześć sekund może wywołać reakcję miejscową — zaczerwienienie, świąd i obrzęk.

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl