Pleśniawki u niemowląt i dzieci – przyczyny, objawy i domowe sposoby
Katarzyna Gmachowska

Pleśniawki u niemowląt i dzieci – przyczyny, objawy i domowe sposoby

Pleśniawki u niemowląt i małych dzieci mają postać białawych nalotów na języku, podniebieniu, dziąsłach czy gardle. Łatwo je pomylić z resztkami mleka lub twarożku po karmieniu dziecka. W leczeniu pleśniawek stosuje się leki przeciwgrzybiczne w postaci zawiesin lub płynów do pędzlowania jamy ustnej. Istotną rolę w leczeniu i profilaktyce pleśniawek u dzieci ma prawidłowa higiena jamy ustnej.  

Pleśniawki u niemowląt i dzieci – przyczyny  

Pleśniawki są spowodowane nadmiernym rozrostem grzybów z rodzaju Candida, popularnie występujących w przewodzie pokarmowym lub na skórze i zdrowych ludzi (należą to tzw. fizjologicznej  flory). U osób, które nie mają zaburzeń odporności, drożdżaki Candida mogą pozostawać na skórze i błonach śluzowych nie dając żadnych objawów. Dzięki „dobrym” bakteriom, bytującym na powierzchni ciała, nie dochodzi do nadmiernego rozwoju grzybów i wystąpienia objawów. W przypadku spadku odporności, gdy zostają zaburzone prawidłowa flora bakteryjna i mechanizmy obronne organizmu, może dojść do nadmiernego rozrostu Candida prowadząc do symptomów grzybicy.   

Do czynników sprzyjających powstawaniu pleśniawek u dzieci należą: wcześniactwo i mała masa urodzeniowa dziecka, leczenie antybiotykami, zaburzenia odporności, cukrzyca czy nieprawidłowa higiena.

W przypadku niemowląt najczęstszą przyczyną rozwoju pleśniawek jest zarażenie podczas ssania piersi (na brodawce mamy mogą występować drożdże Candida) lub ssania np. oblizanego przez matkę smoczka. Niemowlęta z racji niedojrzałego układu odpornościowego łatwo ulegają zakażeniu i prezentują objawy w postaci tzw. pleśniawek w jamie ustnej.

Kolejną przyczyną wystąpienia pleśniawek u dzieci może być częste stosowanie antybiotyków, które zaburzają występującą na błonach śluzowych prawidłową florę bakteryjną i w ten sposób pozwalają na nadmierny rozwój grzybów.  

Objawy pleśniawek u dziecka 

Pleśniawki najczęściej mają postać kremowo-białawych nalotów na języku, podniebieniu, dziąsłach czy gardle dziecka. Konsystencją przypominają zsiadłe mleko. Mogą mieć postać pojedynczych plamek lub zlewać się i pokrywać nawet całą powierzchnię jamy ustnej dziecka. Przy próbie ich usunięcia z błoń śluzowych poprzez potarcie mogą krwawić, odsłaniając zaczerwienioną błonę śluzową. Choć pleśniawki nie należą do poważnych chorób wieku niemowlęcego i dziecięcego, to mogą sprawiać dziecku ból i utrudniać ssanie. W przypadku pleśniawek w jamie ustnej u dziecka rodzice często zgłaszają niepokój, płaczliwość, rozdrażnienie dziecka oraz niechęć do jedzenia.  

Starsze dzieci mogą zgłaszać objawy bólu i pieczenia w jamie ustnej zwłaszcza podczas picia i jedzenia. Nieleczona grzybica jamy ustnej może się rozprzestrzeniać na dalsze części przewodu pokarmowego np. gardło, przełyk, jelita, prowadząc do zaburzeń wchłaniania i spadku przyrostów masy ciała.  

Dolegliwością, z którą należy różnicować objawy występujące w pleśniawkach są afty. To bolesne, czerwone pęcherzyki w jamie ustnej, najczęściej u starszych dzieci. Podobnie jak w przypadku pleśniawek, rozwojowi aft u dzieci sprzyja zła higiena.  

Powiązane produkty

Rozpoznanie i leczenie pleśniawek u dzieci

Rozpoznanie grzybiczego zapalenia jamy ustnej (pleśniawek) stawia się na podstawie obrazu klinicznego (charakterystycznych białych nalotów w jamie ustnej). Zwykle nie jest wymagane pobranie wymazu, który wykonuje się w przypadku braku poprawy po zastosowanym leczeniu. Podstawą leczenia pleśniawek jest stosowanie leków przeciwgrzybicznych w postaci zawiesin czy płynów do pędzlowania jamy ustnej. Leki na pleśniawki bez recepty mogą występować także w formie żelu lub sprayu.

Najczęściej stosowanym lekiem w przypadku pleśniawek u dzieci jest nystatyna, którą należy pędzlować lub płukać jamę ustną 2-3 razy dziennie. Nystatyna jest lekiem dostępnym na receptę, dlatego z dzieckiem mającym objawy pleśniawek w jamie ustnej należy zgłosić się do lekarza. U niemowląt i małych dzieci można używać jałowej gazy nawiniętej na szpatułkę lub dokładnie wymyty palec, którą należy nasączyć roztworem leku przeciwgrzybiczego i delikatnie smarować język, podniebienie i policzki dziecka.

Warto pamiętać, aby pędzlowanie wykonywać po karmieniu dziecka, a nie przed. Pleśniawki łatwo ściera się podczas pędzlowania, co może powodować krwawienie, dlatego warto zachować szczególną ostrożność i delikatność. Kurację na pleśniawki należy stosować do końca, aby zapobiec nawrotowi choroby.  

Pleśniawki u dzieci – wskazówki dla rodziców

Bardzo istotne w leczeniu i profilaktyce rozwoju pleśniawek ma prawidłowa higiena jamy ustnej. Mamy karmiące piersią powinny przemywać brodawki sutkowe ciepłą wodą przed i po karmieniu dziecka. Należy dbać o prawidłowe mycie i przechowywanie smoczków czy gryzaków, które mogą być źródłem zakażenia.  

Po zastosowaniu leczenia pleśniawek niezbędna jest wymiana smoczków, gryzaków i butelek do karmienia dziecka, aby zapobiec ponownemu zakażeniu Candida.  

Należy pamiętać również, aby w przypadku występowania pleśniawek w jamie ustnej dziecka, nie podawać mu pikantnych lub gorących potraw czy cytrusów, które mogą nasilać ból. Trzeba unikać również twardych produktów spożywczych takich jak chipsy i sucharki, które mogą podczas gryzienia podrażniać wnętrze jamy ustnej. Pomocne u starszych dzieci może być także płukanie jamy ustnej naparem z ziół (rumianku, szałwii) lub płynami do płukania ust.  

W przypadku pleśniawek rozwijających się w trakcie lub po antybiotykoterapii, warto pamiętać o stosowaniu probiotyków, które będą regenerowały prawidłową florę bakteryjną przewodu pokarmowego.  

Choć pleśniawki jamy ustnej w przeciwieństwie do aft bardzo rzadko powodują silny ból, to w przypadku jego wystąpienia możemy podać dziecku lek przeciwbólowy (paracetamol lub ibuprofen) w dawce odpowiedniej do jego masy oraz wieku.  

W przypadku nawracających pleśniawek u niemowląt wskazane jest delikatne oczyszczanie jamy ustnej jałowym gazikiem nawilżonym wodą, zwłaszcza przed snem. U starszych dzieci należy zachęcać do płukania jamy ustnej po posiłkach i szczotkowania zębów.
  1. R. M. Kliegman, J. St. Geme, Nelson Textbooks of Pediatrics, Canada 2016, v.1, s.1517. 
  2. Oral thrush, "www.mayoclinic.org", [online], https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/oral-thrush/symptoms-causes/syc-20353533, [dostęp:] 05.03.2020. 
  3. S. C. Farah, Oral Candidosis, "Clinical Dermatology", nr 18 2000. 

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • Żółtaczka u noworodka – przyczyny, objawy, leczenie i hospitalizacja. Czy jest to groźna choroba?

    Żółtaczka u noworodka to stosunkowo często występujące zjawisko, gdyż dotyczy około 60% maluchów. Najbardziej charakterystycznym objawem żółtaczki noworodkowej jest zmiana koloru skóry i białek oczu na żółty lub pomarańczowy. Czy żółtaczka noworodkowa jest groźna dla zdrowia dziecka? Jak wygląda leczenie tego schorzenia w warunkach szpitalnych?

  • Pierwsze Święta z dzieckiem

    Boże Narodzenie to cudowny okres w roku. W przypadku świeżo upieczonych rodziców chwile te będą jeszcze bardziej magiczne - pierwsze święta z dzieckiem to niezapomniane przeżycie. Należy jednak pamiętać o tym, że w okresie świątecznym na naszego malca może czekać w domu wiele niebezpieczeństw. Dlatego musimy zadbać o jego bezpieczeństwo i sprawić, aby całe Święta upłynęły w spokoju i aby nie zakłócił ich żaden wypadek.

  • Pierwsza miesiączka – jak się przygotować?

    Pierwsza miesiączka to bardzo ważne wydarzenie dla dojrzewającej dziewczynki. Aby lepiej przygotować dziecko na czekające je zmiany, warto już od wczesnego dzieciństwa rozmawiać na tematy związane z cielesnością.

  • Rumień zakaźny – przyczyny, objawy i leczenie

    Rumień zakaźny to zakaźna choroba wirusowa, która dotyczy najczęściej dzieci w wieku od 2. do 12. roku życia. Może więc wystąpić zarówno u niemowląt, jak i starszych dzieci. Nie należy jednak do niebezpiecznych chorób, a jej objawy w większości przypadków ustępują samoistnie.

  • USG ciąży – jak wygląda badanie? Ile razy należy je robić? Cena, wskazania

    Ultrasonografia (badanie ultrasonograficzne, USG) to badanie obrazowe, które jest całkowicie bezpieczne dla każdego pacjenta, a w przypadku kobiet ciężarnych również dla płodu. Pozwala monitorować prawidłowy przebieg ciąży i rozwój płodu na każdym etapie. Istnieje kilka rodzajów USG. Każde z nich wykonuje się na innym etapie ciąży. Czym różni się USG wczesnej ciąży od tego w późniejszych miesiącach, a także którą chorobę można diagnozować dzięki ultrasonografii?

  • Biały szum – czym jest i dlaczego uspokaja dzieci?

    Biały szum może być stosowany do maskowania innych dźwięków, takich jak hałas uliczny, co może pomóc chociażby w polepszeniu jakości snu. Może również pomóc w uspokojeniu niemowląt i dzieci, które mają trudności z zasypianiem, a także poprawić ich koncentrację. Jednak długotrwałe narażenie na głośny biały szum może prowadzić do uszkodzenia słuchu i pogorszenia zdolności postrzegania dźwięków. Ponadto nadmierna ekspozycja na biały szum może powodować zmęczenie, drażliwość i inne problemy zdrowotne związane z przemęczeniem, takie jak bóle głowy i bezsenność. Jak stosować biały szum, żeby przyniósł zmęczonym rodzicom chwilę wytchnienia i uspokoił dziecko, a jednocześnie nie pogorszył jakości słuchu domowników?

  • Dziecko ma gorączkę – jak podawać leki i obniżyć temperaturę?

    Gorączka u dziecka to powszechny objaw chorobowy, który zazwyczaj jest wynikiem infekcji wirusowej lub bakteryjnej. Może towarzyszyć wielu schorzeniom, takim jak grypa, zapalenie gardła, zapalenie ucha, zapalenie płuc, angina czy infekcje dróg moczowych. Gorączka u dziecka może wystąpić również w wyniku szczepienia lub innych czynników, także tych wynikających z autoimmunologii. Czy gorączkę trzeba zbijać od razu po tym, kiedy się pojawi? Jak obniżyć ją domowymi sposobami i czy nacieranie skóry dziecka alkoholem może okazać się pomocne?

  • Skala Brazeltona (NBAS) – co to jest? Do czego służy?

    Zrozumienie języka, w jakim komunikują się niemowlęta, jest dużą zagadką nie tylko dla rodziców, ale także dla pediatrów i badaczy. Skala Brazeltona (NBAS) powstała w 1973 roku i do dzisiaj stanowi przydatne narzędzie w ocenie indywidualnego charakteru niemowląt i dzieci aż do ukończenia 2 miesiąca życia.

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.
E-wizyta z lekarzem specjalistą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl

Ważne: Użytkowanie Witryny oznacza zgodę na wykorzystywanie plików cookie. Szczegółowe informacje w Regulaminie.

Zamnij