Co to jest keratyna? Co dają kosmetyki z keratyną do włosów?

Keratyna to jedno z najważniejszych białek budujących nasz organizm. To właśnie dzięki niej włosy są mocne i sprężyste, paznokcie twarde, a skóra chroniona przed czynnikami zewnętrznymi. Nic dziwnego, że kosmetyki z keratyną cieszą się ogromną popularnością – obiecują regenerację, wygładzenie i poprawę kondycji włosów.

1. Czym jest keratyna?
2. Jak działa keratyna na włosy?
3. Jak keratyna działa na paznokcie i skórę?
4. Objawy niedoboru keratyny
5. Pielęgnacja włosów – jak stosować keratynę?
6. Na czym polega keratynowe prostowanie włosów?
7. Suplementacja keratyny
8. Keratyna – najczęściej zadawane pytania
9. Keratyna – podsumowanie

Czym jest keratyna?

Keratyna to naturalne białko fibrylarne (włókniste), które stanowi główny budulec włosów, paznokci i zewnętrznej warstwy skóry, czyli naskórka. Jest to białko nierozpuszczalne w wodzie, bardzo odporne na czynniki fizyczne, chemiczne oraz działanie większości enzymów. Ta wytrzymałość wynika m.in. z wysokiej zawartości aminokwasów siarkowych, głównie cysteiny, które tworzą wiązania dwusiarczkowe stabilizujące jej strukturę. Keratyna jest produkowana przez komórki zwane keratynocytami w procesie nazywanym keratynizacją. Włosy składają się z niej w nawet 90%.

Jak działa keratyna na włosy?

Działanie keratyny, zarówno tej naturalnie występującej, jak i dostarczanej w kosmetykach czy zabiegach (np. keratynowe prostowanie), opiera się na kilku mechanizmach:

1. Odbudowa i wypełnianie ubytków. Włosy zniszczone (np. farbowaniem, stylizacją termiczną) mają ubytki w zewnętrznej warstwie (łuskach) i wewnętrznej (korze). Keratyna dostarczona z zewnątrz wiąże się z naturalnymi łańcuchami keratynowymi włosa, wypełniając te mikrouszkodzenia. Dzięki temu włosy stają się mocniejsze, mniej podatne na łamanie, kruszenie i rozdwajanie się końcówek.
2. Wygładzenie i domknięcie łusek. Keratyna działa jak „cement" lub „plaster", domykając odchylone łuski włosa. Kiedy łuski ściśle przylegają do łodygi, powierzchnia włosa staje się gładka i jednolita, dając efekt tafli. Skutkuje to wyjątkowym blaskiem (światło odbija się od gładkiej powierzchni) oraz jedwabistością w dotyku. Redukuje również problem puszenia się włosów, także w wilgotnym środowisku.
3. Ochrona i elastyczność. Keratyna tworzy ochronną powłokę na powierzchni włosa, która zabezpiecza go przed szkodliwym działaniem czynników zewnętrznych, takich jak:

• wysoka temperatura (podczas stylizacji),
• promieniowanie UV,
• zanieczyszczenia i chemikalia.

Pomaga utrzymać odpowiednią sprężystość i elastyczność włosa, co sprawia, że jest bardziej odporny na uszkodzenia mechaniczne (np. podczas czesania, przesuwania głowy po poduszce czy ucisku czapki lub gumki do włosów).

Jak keratyna działa na paznokcie i skórę?

Keratyna to białko, które odgrywa kluczową rolę nie tylko we włosach, ale także w budowie paznokci i naskórka.

Paznokcie są zbudowane głównie z twardej keratyny. Jej działanie w kontekście płytki paznokciowej wpływa na:

• twardość i wytrzymałość płytki,
• zapobieganiu uszkodzeniom w tym łamaniu, pękaniu i rozdwajaniu,
• regeneracji i odbudowie – keratyna dostarczana w odżywkach czy serach (zazwyczaj w formie hydrolizowanej, czyli mniejszych cząsteczek) wypełnia ubytki w strukturze zniszczonej płytki (np. po manicure hybrydowym czy kontakcie z detergentami),
• barierę ochronną, która zabezpiecza paznokcie przed szkodliwym wpływem czynników zewnętrznych.

Z kolei w skórze keratyna pełni funkcje ochronne, chroniąc głębsze warstwy skóry przed:

• urazami mechanicznymi.
• infekcjami i substancjami chemicznymi.
• promieniowaniem UV (częściowo).

Ponadto, tworząc wraz z lipidami płaszcz hydrolipidowy, który zapobiega tzw. transepidermalnej utracie wody, tj. ilość wody, która opuszcza nasze ciało poprzez parowanie. Tym samym keratyna pomaga utrzymać skórę elastyczną i nawilżoną.

Objawy niedoboru keratyny

Niedobór keratyny najczęściej wynika z zaburzeń w jej produkcji w organizmie lub uszkodzenia jej struktury pod wpływem czynników zewnętrznych.

Niedobór keratyny we włosach:

• osłabienie i zwiększona łamliwość,
• matowość i utrata blasku,
• nadmierne puszenie się i trudności w układaniu,
• rozdwajające się końcówki,
• większa podatność na uszkodzenia mechaniczne i chemiczne.

Niedobór keratyny w paznokciach:

• kruchość i łamliwość,
• rozdwajanie się płytki paznokcia,
• brak naturalnego połysku,
• wolniejszy wzrost paznokci.

Niedobór keratyny w skórze:

• suchość i szorstkość,
• utrata elastyczności,
• skłonność do podrażnień i mikropęknięć,
• wrażenie „cienkiej” skóry, łatwo ulegającej uszkodzeniom.

Pielęgnacja włosów – jak stosować keratynę?

Keratyna w kosmetykach działa przede wszystkim powierzchniowo, dlatego kluczem do efektów jest regularność i dobór odpowiednich produktów.

Szampony z keratyną:

• dostarczają białka odbudowującego strukturę włosa;
• najlepiej sprawdzają się przy włosach osłabionych, puszących się i po zabiegach fryzjerskich.

Odżywki i maski keratynowe:

• najskuteczniejsza forma pielęgnacji, bo keratyna ma wtedy czas, aby zadziałać;
• stosuje się je po myciu – od kilku minut (odżywka – działa powierzchniowo) do nawet kilkudziesięciu minut (maska – działa głębiej);
• wygładzają i  zmniejszają puszenie;
• nadają włosom połysk.

Serum i ampułki z keratyną:

• skoncentrowane preparaty, stosowane jako wspomagająca kuracja odbudowująca;
• nakładane na końcówki włosów zabezpieczają je przed łamaniem i rozdwajaniem;
• często wzbogacone o olejki i witaminy, co zwiększa efekt odżywczy tych produktów.

Jak używać kosmetyków z keratyną do włosów?

Ogólna zasada stosowania kosmetyków z keratyną jest prosta – trzeba obserwować włosy i reagować na ich potrzeby. Keratyna świetnie wzmacnia i wygładza, ale nadmiar białka prowadzi do tzw. przeproteinowania (w końcu keratyna to białko), przez co włosy stają się sztywne, matowe i trudne w układaniu. Dlatego nie należy traktować ich keratyną non stop – dotyczy to zarówno szamponów, jak i odżywek, masek czy serum. Najlepiej wplatać je do pielęgnacji co jakiś czas, w równowadze z kosmetykami nawilżającymi i emolientowymi.

Na czym polega keratynowe prostowanie włosów?

Keratynowe prostowanie włosów to profesjonalny zabieg fryzjerski, którego celem jest wygładzenie i wzmocnienie pasm.

Polega na:

1. Oczyszczeniu włosów mocnym szamponem, który ma za zadanie usunąć wszelkie pozostałości kosmetyków i maksymalnie rozchylić łuski włosa, aby umożliwić keratynie głęboką penetrację.
2. Nałożeniu keratynowej formuły – specjalny preparat z keratyną wnika w strukturę włosa, uzupełniając ubytki białka i tworząc ochronną warstwę na powierzchni.
3. Aktywacji ciepłem – włosy pokryte produktem zostają wysuszone, a następnie są wyprostowane przy użyciu nagrzanej do 200–230 stopni prostownicy, co „zamyka” keratynę we włosie i utrwala efekt wygładzenia.

Włosy stają się miękkie, gładkie, proste, mniej puszące się, grubsze i łatwiejsze w układaniu. Można zrezygnować ze stosowania np. prostownicy do włosów, która uszkadza włosy. Efekt utrzymuje się zwykle do kilku miesięcy, w zależności od typu włosów i stosowanej pielęgnacji domowej. Zabieg wymaga późniejszego stosowania łagodnych szamponów i odżywek, aby nie wypłukać keratyny z włosów. Im mocniejszą pielęgnację będziemy stosować, tym szybciej efekt keratynowego prostowania będzie zanikał.

Suplementacja keratyny

Suplementacja keratyny w formie gotowej kapsułek czy proszku nie jest powszechnie stosowana, bo organizm sam produkuje keratynę z aminokwasów siarkowych oraz przy wsparciu witamin i minerałów. W praktyce suplementy działają raczej pośrednio, dostarczając składników potrzebnych do budowy keratyny:

• biotyna, cynk, żelazo, witamina A i C – wspierają produkcję keratyny i zdrowie włosów, paznokci i skóry;
• aminokwasy siarkowe (cysteina, metionina) – podstawowy materiał budulcowy keratyny – z białka w diecie – mięso, ryby, jaja, rośliny strączkowe lub dodatkowo w formie suplementów diety (jeśli nie jesteśmy w stanie waz z pożywieniem dostarczyć ich do organizmu w odpowiedniej ilości).

Czysta keratyna (białko w formie kapsułek/proszku) jest wchłaniana słabo, bo keratyna jest białkiem nierozpuszczalnym i duże jej cząsteczki nie przechodzą efektywnie przez przewód pokarmowy.

Keratyna – najczęściej zadawane pytania

Jakie są wady keratynowego prostowania włosów?

Do wad zabiegu można zaliczyć:

• utratę objętości – włosy stają się dociążone i na początku mogą wydawać się płaskie lub „przyklapnięte" u nasady;
• wysokie koszty – zarówno sam zabieg, jak i konieczność używania specjalistycznej, delikatniej pielęgnacji (szampony i odżywki bez SLS/SLES, alkoholu i soli);
• chemia i ryzyko formaldehydu (zwłaszcza tańsze lub starszej generacji);
• ryzyko uszkodzenia włosów ciepłem;
• ograniczenia pozabiegowe, takie jak konieczność unikania mycia, wiązania, spinania lub zaginania włosów przez 48–72 godziny po zabiegu;
• tymczasowość efektu;
• koloryzacja – konieczność zachowania co najmniej 2 tygodni odstępu między zabiegiem a farbowaniem/rozjaśnianiem włosów.

Czy keratyna rozjaśni włosy?

Tak, keratynowe prostowanie może rozjaśnić włosy farbowane o jeden do dwóch tonów lub zmienić ich odcień, często poprzez wypłukanie chłodnych pigmentów i uwydatnienie ciepłych refleksów. Dzieje się tak z powodu wysokiej temperatury prostownicy używanej do utrwalenia keratyny oraz reakcji chemicznej składników preparatu z barwnikiem. Z tego powodu koloryzację lub rozjaśnianie najlepiej jest wykonać przed zabiegiem keratynowym. Na naturalnych, niefarbowanych włosach zmiana koloru jest zazwyczaj minimalna.

Czy można używać zbyt dużej ilości keratyny do włosów?

Tak – nadmiar keratyny powoduje efekt przeciążenia (przeproteinowania) – włosy stają się ciężkie, sztywne i tracą objętość.

Keratyna – podsumowanie

1. Keratyna wzmacnia włosy, paznokcie i skórę – odbudowuje uszkodzenia, zwiększa odporność i elastyczność.
2. Kosmetyki z keratyną wygładzają i nabłyszczają włosy – domykają łuski, redukują puszenie i nadają połysk.
3. Dieta bogata w białko oraz suplementacja aminokwasów siarkowych, biotyny, witamin A i C wspiera syntezę keratyny w organizmie.
4. Keratynowe prostowanie dostarcza składników budulcowych, pogrubia i wygładza włosy.