Płaskostopie – przyczyny, objawy, leczenie, rehabilitacja płaskostopia poprzecznego i podłużnego
Mateusz Burak

Płaskostopie – przyczyny, objawy, leczenie, rehabilitacja płaskostopia poprzecznego i podłużnego

Płaskostopie, nazywane potocznie platfusem, to rodzaj deformacji stopy, która najczęściej jest rozpoznawana u dzieci wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym, choć może również występować u dorosłych. Osoby z płaskostopiem mają wyraźnie obniżone fizjologiczne wysklepienie stóp (łuk podłużny przyśrodkowy i/lub łuk poprzeczny), które, jeśli jest nieleczone, może prowadzić do pojawienia się uciążliwych objawów. Jak rozpoznać płaskostopie?

Czym jest płaskostopie?

Płaskostopie jest rodzajem deformacji stopy. Osoby, u których obecna jest tego rodzaju anomalia w architekturze stóp posiadają wyraźnie obniżone ich sklepienia lub całkowity ich zanik.

W warunkach fizjologicznych wygląda to inaczej. Wówczas pomiędzy stopą a podłożem dostrzegalna jest wyraźna przestrzeń – w okolicy przyśrodkowej krawędzi. Świadczy to o należytym ukształtowaniu tej części narządu ruchu, co z kolei umożliwia właściwą amortyzację całego ciała.

U dzieci do 3.-4. roku życia mamy do czynienia z tzw. płaskostopiem fizjologicznym, które samoczynnie ustępuje i zazwyczaj nie wymaga szczególnego postępowania terapeutycznego. 

Płaskostopie – rodzaje

Wyróżnia się kilka rodzajów opisywanej powyżej wady. Mówi się o fizjologicznym płaskostopiu, które zostało już przedstawione, poza tym należy wymienić jeszcze płaskostopie podłużne oraz płaskostopie poprzeczne. 

Płaskostopie podłużne

W tym przypadku charakterystyczne jest obniżenie łuku przyśrodkowego stopy, która jest pozbawiona swojego wyprofilowania i traci właściwości amortyzacyjne. Powoduje to negatywny wpływ na niemal każdą część narządu ruchu. Takie upośledzenie architektury stopy generuje przeciążenia oraz przykre konsekwencje zdrowotne, szczególnie u osób uprawiających sport, dzieci oraz, w przypadku braku interwencji, także u dorosłych. 

Płaskostopie poprzeczne

Ten rodzaj płaskostopia cechuje się spłaszczeniem stopy w jej wymiarze poprzecznym. Oznacza to, że dochodzi do poszerzenia przodostopia i obciążenia go niemal całkowicie. W warunkach fizjologicznych w części przedniej stopa powinna się wspierać jedynie na głowie pierwszej oraz piątej głowie kości śródstopia, zachwianie tej równowagi prowadzi do opisywanej deformacji. Należy zaznaczyć, że płaskostopie poprzeczne i podłużne najczęściej współwystępują. 

Powiązane produkty

Płaskostopie – przyczyny

Przyczyn płaskostopia może być bardzo wiele. Istnieje też bardzo wiele teorii na ten temat. Naukowo udowodniono, że potencjalnie sprzyjające tego rodzaju deformacjom mogą być:

  • cukrzyca,
  • otyłość,
  • choroby o podłożu reumatycznym,
  • procesy starzenia się organizmu,
  • urazy w obrębie kończyny dolnej,
  • wiotkość aparatu mięśniowo-więzadłowego,
  • przeciążenia generowane podczas ciężkiej pracy fizycznej,
  • nieprawidłowy dobór obuwia,
  • zaburzenia o podłożu hormonalnym,
  • uprawianie sportu na zbyt twardej nawierzchni, jak np. beton.

Należy pamiętać, że do wad stóp będą także predysponować niektóre zawody. Długotrwała konieczność stania może sprzyjać powstawaniu płaskostopia. 

Płaskostopie – rozpoznanie

Zazwyczaj osobami, które jako pierwsze dostrzegają nieprawidłowy kształt stopy są rodzice, lekarz pierwszego kontaktu lub nauczyciel wychowania fizycznego. Jak rozpoznać płaskostopie? Wystarczy odcisnąć ślad mokrej stopy na płytkach podłogowych czy na piasku, by zauważyć, że stopa przylega do podłoża całą swoją powierzchnią (nie jest widoczny fizjologiczny łuk). 

Diagnostyka powinna być przeprowadzana równolegle przez ortopedę oraz fizjoterapeutę – pomogą oni w określeniu, jak poważna jest wada oraz czy i w jakim stopniu wymaga działań terapeutycznych. Bardzo często okazuje się, że jednocześnie współwystępują inne nieprawidłowości, takie jak koślawość stopy (stopa płasko-koślawa), co jest trudniejsze w korekcji. 

Rozpoznanie płaskostopia ustala się w oparciu o obserwację oraz badanie wydolności mięśni. Jest to obiektywna i bardzo prosta metoda. Można także poszerzyć diagnostykę i wykonać badanie z użyciem podoskopu.

Podoskop to przyrząd, który wyraźnie pokazuje, która część stopy jest obciążona i na tej podstawie ocenia się, jak poważna jest deformacja. Takie badanie można także przeprowadzić podczas chodu – widać wtedy wyraźnie, jak zachowuje się stopa w dynamice. 

Płaskostopie – leczenie. Ćwiczenia na płaskostopie

Leczenie płaskostopia jest możliwe tylko u dzieci, nie jesteśmy w stanie wyeliminować ani cofnąć deformacji u osób dorosłych. Dlatego tak ważna jest obserwacja rozwijającego się dziecka i wczesna interwencja terapeutyczna. Dużą rolę odgrywa tutaj odpowiednio dobrany zestaw ćwiczeń rehabilitacyjnych na stopę. Ich celem jest przede wszystkim nauka obciążania trzech charakterystycznych punktów w stopie – pod dużym palcem, pod małym palcem i pod piętą. Pozwala to na odbudowanie łuków i funkcji tej części narządu ruchu. Przykładem takich ćwiczeń na płaskostopie mogą być:

  1. Pozycja: siedzenie na krześle, nogi ugięte pod kątem 90 stopni w stawach kolanowych. Stopy przylegają do podłoża. Pod jedną ze stóp umieszczona jest kartka. Ruch: polega na wyciąganiu kartki spod stopy pacjenta przez drugą osobę. Ćwiczący w tym czasie ma za zadanie przytrzymywać kartkę całą powierzchnią stopy. Ćwiczenie powtarzamy na obie stopy – w przypadku, kiedy wada występuje obustronnie. Jest to przykład ćwiczenia zarówno na płaskostopie podłużne, jak i poprzeczne. 
  2. Pozycja: stanie w lekkim rozkroku, między stopami mała piłeczka. Ruch: polega na delikatnym, powolnym wspinaniu się na palce z jednoczesnym ściskaniem piłeczki. Następnie utrzymujemy pozycję kilka sekund i wracamy do pozycji wyjściowej. Ćwiczenie wykonujemy w 2 seriach po 10 powtórzeń.
  3. Pozycja: siad na krześle, stopy płasko na podłożu, pod jedną stopą taśma do ćwiczeń owinięta na śródstopiu. Końcówka taśmy trzymana w rękach. Ruch: polega na rozciąganiu taśmy ręką. Jednocześnie należy utrzymywać napięcie taśmy za pomocą docisku do podłoża punktami stopy, wokół których została owinięta.

Ćwiczenia na płaskostopie są bardzo ważnym elementem procesu usprawniania, bez aktywnej pracy stopami nie jesteśmy w stanie efektywnie wpłynąć na przywrócenie warunków fizjologicznych tej części narządu ruchu. Pomocny może okazać się także kinesiotasping. Zadaniem tapingu na stopie będzie uniesienie i podtrzymanie łuku przyśrodkowego stopy. Niekiedy rekomendowane są także indywidualne dobierane wkładki oraz buty na płaskostopie. Wymaga to jednak dużej ostrożności oraz precyzji w ustalaniu rodzaju takiego zaopatrzenia. Najlepiej zgłosić się wówczas do podologa.

Płaskostopie – skutki

Najistotniejsze jest wykrycie płaskostopia u dzieci i wdrożenie ćwiczeń na stopę. W przeciwnym razie możemy spodziewać się negatywnych skutków zdrowotnych w przyszłości. Poza generowaniem przeciążeń i osłabieniem właściwości amortyzacyjnych często występują problemy w postaci: nagniotów, odcisków, młotkowatego ustawienia palców, haluksów, bóli w obrębie bioder, kolan, kręgosłupa, zapalenie rozcięgna podeszwowego.

  1. Shibuya N., Jupiter D. C., Ciliberti L. J., VanBuren V., La Fontaine J., Characteristics of adult flatfoot in the United States, „J Foot Ankle Surg.” 2010, nr 49, s. 363–368.
  2. Echarri J. J., Forriol F., The development in footprint morphology in 1851 Congolese children from urban and rural areas, and the relationship between this and wearing shoes, „J Pediatr Orthop B.” 2003, nr 12, s. 141–146.
  3. Pita-Fernandez S., Gonzalez-Martin C., Seoane-Pillado T., Lopez-Calviño B., Pertega-Diaz S., Gil-Guillen V., Validity of footprint analysis to determine flatfoot using clinical diagnosis as the gold standard in a random sample aged 40 years and older, „Journal of Epidemiology” 2015, nr 25, s. 148.
  4. Rivera-Saldívar G., Torres-González R., Franco-Valencia M. i in., Risk factors associated with the conformation of the medial longitudinal arch and the symptomatic flat foot in a metropolitan school population in Mexico, „Acta Ortop Mex.” 2012, nr 26, s. 85–90.
  5. López López D., de los Ángeles Bouza Prego M., Requeijo Constenla A. i in., The impact of foot arch height on quality of life in 6-12 year olds, „Colomb Med (Cali)” 2014, nr 48, s. 168–172.

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • Czym jest pokrzywka stresowa? Objawy i metody leczenia wysypki na tle nerwowym

    Pokrzywka stresowa to specyficzna odmiana reakcji skórnej, która pojawia się w odpowiedzi na czynniki psychiczne, w szczególności silny stres, lęk czy napięcie emocjonalne. W odróżnieniu od klasycznych postaci pokrzywki, które mają podłoże alergiczne lub fizykalne, pokrzywka na tle nerwowym może być związana z funkcjonowaniem układu nerwowego i reakcjami organizmu na bodźce psychiczne. W literaturze medycznej określana jest pokrzywką idiopatyczną z komponentą psychogenną lub pokrzywką psychogenną. Pokrzywka stresowa stanowi wyraźny przykład tego, jak silne emocje mogą wpływać na funkcjonowanie różnych układów organizmu i prowadzić do powstawania charakterystycznych objawów dermatologicznych.

  • Szczepionka przeciw kleszczowemu zapaleniu mózgu. Dla kogo jest przeznaczona i kiedy najlepiej się szczepić?

    Kleszczowe zapalenie mózgu (KZM) to poważna choroba wirusowa, której głównym wektorem są kleszcze. W ostatnich latach obserwuje się wzrost liczby zachorowań, co wynika zarówno ze zmian klimatycznych, jak i zwiększonej aktywności ludzi na terenach zielonych. W związku z tym coraz więcej osób poszukuje skutecznych metod ochrony przed tą groźną infekcją. Jedną z najskuteczniejszych form profilaktyki jest szczepienie, które pozwala zminimalizować ryzyko zachorowania, a tym samym uniknąć poważnych powikłań neurologicznych.

  • Rośnie zagrożenie chorobami wenerycznymi w Polsce. Wykryto ponad 30% więcej przypadków rzeżączki

    Jedna na dziesięć osób w Polsce może być nosicielem choroby przenoszonej drogą płciową, nie zdając sobie z tego sprawy. Tylko w pierwszej połowie tego roku odnotowano 30-procentowy wzrost przypadków rzeżączki w porównaniu z 2024 rokiem. Niepokojący jest również ubiegłoroczny wzrost zakażeń HIV o 20%. Rosnąca liczba zachorowań na rzeżączkę, HIV czy chlamydiozę wymaga jak najszybszej reakcji, ponieważ niewykryte i nieleczone infekcje prowadzą do powikłań zdrowotnych oraz zwiększają ryzyko transmisji patogenów, co utrudnia kontrolę epidemiologiczną.

  • Grzybica penisa – objawy, przyczyny i leczenie grzybicy prącia

    Grzybica penisa to powszechna – choć często niedostatecznie rozpoznawana – infekcja grzybicza, która dotyka męskie narządy płciowe i jest wywoływana głównie przez drożdżaki z rodzaju Candida. Schorzenie to objawia się charakterystycznymi zmianami skórnymi, zaczerwienieniem, świądem czy bólem, które mogą znacznie obniżyć komfort życia i prowadzić do powikłań, jeśli infekcja nie zostanie odpowiednio zdiagnozowana i leczona. W artykule szczegółowo omówimy mechanizmy powstawania grzybicy penisa, czynniki ryzyka, typowe symptomy, metody diagnostyczne oraz skuteczne sposoby terapii, a także podpowiemy, jak zapobiegać nawrotom tej uciążliwej choroby.

  • Alergia skórna: objawy, przyczyny i metody leczenia uczulenia na skórze

    Alergia skórna to jedno z najczęstszych schorzeń dermatologicznych dotykających znaczny odsetek populacji w każdym wieku. Charakteryzuje się szerokim spektrum objawów manifestujących się na powierzchni skóry w odpowiedzi immunologicznej organizmu na kontakt z różnorodnymi alergenami. Reakcja alergiczna skóry może przybierać rozmaite formy.

  • Czerniak paznokcia – objawy, leczenie, rokowania

    Czerniak paznokcia, zwany również czerniakiem podpaznokciowym lub czerniakiem aparatu paznokciowego, to nowotwór złośliwy skóry rozwijający się w obrębie macierzy paznokcia oraz tkanek otaczających paznokieć. Może występować zarówno na palcach rąk, jak i stóp, choć częściej diagnozowany jest na kończynach dolnych. Jak wygląda diagnostyka i leczenie czerniaka paznokcia? Po czym poznać, że na paznokciu rozwija się czerniak?

  • Jakie zagrożenia zdrowotne niesie powódź? Na co uważać w razie kataklizmu

    Powódź to nie tylko dramatyczne obrazy zalanych domów i ulic. To także realne zagrożenie dla zdrowia – zarówno fizycznego, jak i psychicznego. Woda powodziowa niesie ze sobą nie tylko błoto czy gruz, ale także patogeny, toksyny, skażone ścieki i chemikalia. Jak się chronić? Na co zwrócić uwagę? Czy da się przygotować na powódź?

  • Mutacje BRCA – refundowane badania dostępne bez skierowania do szpitala

    Od 1 lipca 2025 r. weszły w życie kluczowe zmiany w dostępności do diagnostyki mutacji genetycznej BRCA1 i BRCA2. Ministerstwo Zdrowia umożliwiło przeprowadzanie refundowanych badań genetycznych w trybie ambulatoryjnym, dzięki czemu dotychczasowy obowiązek hospitalizacji został zniesiony. To istotny krok w kierunku skrócenia ścieżki diagnostycznej i zwiększenia dostępności terapii celowanych dla pacjentów onkologicznych.

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl