Plecy wklęsłe u dzieci i dorosłych – jakie są przyczyny? Polecane ćwiczenia na wklęsłe plecy

Czym są plecy wklęsłe?

Plecy wklęsłe to jedna z wad postawy ciała. Dotyczy ona odcinka lędźwiowego kręgosłupa i może mieć charakter nabyty lub wrodzony. W obu przypadkach deformacja wygląda tak samo. Lordoza lędźwiowa przybiera kształt mocno zakrzywionej litery „C”. W warunkach fizjologicznych jej głębokość mierzona przez terapeutę powinna mieścić się w granicach 2,5-3,5 cm. Każdy wynik powyżej tej wartości oznacza, że mamy do czynienia z hiperlordozą lędźwiową. Pojawiającą się wówczas wadę postawy określa się mianem pleców wklęsłych. Bardzo charakterystyczne, widoczne zmiany w ustawieniu ciała takiej osoby to uwydatnienie brzucha, przodopochylenie miednicy oraz nadmierne uwypuklenie pośladków.

Plecy wklęsłe – przyczyny

Plecy wklęsłe mogą występować zarówno u dziecka, jak i u dorosłych. Wśród przyczyn powstawania takich deformacji wyróżnia się wrodzone wady postawy ciała, schorzenia układu kostno-stawowo-mięśniowego, otyłość i nadmierna masa ciała, brak aktywności ruchowej, praca w pozycji siedzącej, dysbalans mięśniowy. W przypadku tego ostatniego mowa o przykurczu w obrębie mięśni przykręgosłupowych odcinka lędźwiowego kręgosłupa przy jednoczesnym osłabieniu mięśni pośladkowych oraz mięśni brzucha. Dodatkowo do czynników mogących wpływać na powstawanie pleców wklęsłych zalicza się upośledzenie architektury miednicy, dysfunkcje stawów biodrowych czy schorzenia takie spondylolisteza.

Jak rozpoznać plecy wklęsłe?

Plecy wklęsłe rozpoznaje się po badaniu postawy ciała z wykorzystaniem oceny wzrokowej, pomiarów i czasem badań obrazowych. Do najbardziej podstawowych należy wspomniana wzrokowa ocena ustawienia poszczególnych części ciała w odniesieniu do punktów referencyjnych. Wykorzystując ten sposób sprawdzamy również symetrię sylwetki. Następnie można przeprowadzić testy siły mięśniowej oraz długości poszczególnych tkanek. Jak już wcześniej wspomniano w przypadku opisywanej wady skróceniu ulegną mięśnie przykręgosłupowe, zaś mięśnie brzucha i pośladkowe będą osłabione. Istotny jest także pomiar głębokości lordozy lędźwiowej, który wykonuje terapeuta. Niekiedy wykonuje się zdjęcie RTG, ale nie jest to standardem postępowania w postawieniu rozpoznania, jakim są plecy wklęsłe.  

Plecy wklęsłe – leczenie

Jak leczyć plecy wklęsłe? Leczenie obejmuje postępowanie mające na celu zapobieganie pogarszaniu wady, czyli pogłębianiu wartości lordozy lędźwiowej. Bardzo ważne jest, aby wziąć pod uwagę przyczynę pleców wklęsłych, o ile jest ona możliwa do zidentyfikowania. I tak na przykład w sytuacji, gdy jest to otyłość, wymagane jest opracowanie i wdrożenie stosownego planu odchudzania. W większości przypadków stosowane są odpowiednie ćwiczenia korekcyjne, które pomagają przywrócić fizjologiczny kształt krzywizny. Są one prowadzone w sposób całkowicie indywidualny i wymagają kontynuacji w domu po udzieleniu wcześniejszego instruktażu przez fizjoterapeutę.

Plecy wklęsłe – ćwiczenia

Ćwiczenia wykorzystywane w gabinecie są bardzo podobne do ćwiczeń domowych zalecanych przez terapeutę. Ich zadaniem jest przede wszystkim elongacja, czyli rozciągnięcie kręgosłupa oraz wzmocnienie partii mięśniowych, które są osłabione. W pierwszym przypadku mowa oczywiście o mięśniach przykręgosłupowych, a w drugim o pośladkach i mięśniach brzucha. Przykłady fizjoterapii domowej to:

• POZYCJA WYJŚCIOWA: siedzenie w siadzie skrzyżnym. Na głowie założona taśma w taki sposób, aby jej końce znajdowały się pod pośladkami, a środek był umiejscowiony na głowie. Ręce ułożone na kolanach. RUCH: polega na utrzymywaniu postawy skorygowanej, wydłużaniu kręgosłupa poprzez rozciąganie taśmy głową. Pozycję skrajną należy utrzymać 2-3 minuty. Ćwiczenie warto powtórzyć 5-8 razy.
• POZYCJA WYJŚCIOWA: podpór tyłem na wyprostowanych kończynach górnych, ręce zwrócone palcami w stronę stóp. Głowa znajduje się w przedłużeniu tułowia. RUCH: polega na unoszeniu bioder do linii łączącej stopy, kolana i barki. W pozycji skrajnej należy się zatrzymać i pozostać tak przez 5-8 sekund cały czas oddychając i utrzymując napięcie izometryczne mięśni brzucha i pośladków. Ćwiczenie powtarzamy 10 razy w 2 seriach.
• POZYCJA WYJŚCIOWA: podpór bokiem na przedramieniu. Nogi złączone i ugięte w stawach kolanowych i biodrowych. Kończyna górna swobodna, oparta jest o tułów od góry. RUCH: polega na unoszeniu bioder bokiem w górę tak, aby były na linii łączącej kolana i barki. Warto pamiętać, aby ruch odbywał się wyłącznie w pionie. Pozycję skrajną utrzymujemy 5-8 sekund. Ćwiczenie należy wykonać 10 razy w 2 seriach.  

Plecy wklęsłe – następstwa nieleczonej lordozy lędźwiowej

Nie ulega wątpliwości, że nieleczone plecy wklęsłe będą generować powstawanie kolejnych dolegliwości bólowych czy wad postawy, jaką są chociażby plecy okrągło-wklęsłe. Do najpoważniejszych problemów, jakich można nabawić się w wyniku następstw tej wady są ograniczenia funkcjonalności mięśni, osłabienie ich siły, przykurcze, zwiększenie ryzyka przeciążeń i kontuzji odcinka lędźwiowego kręgosłupa. Bardzo często wymienia się także pojawiające się dysfunkcje stawów krzyżowo-biodrowych.  

Plecy wklęsłe – jak im zapobiec?

Bardzo dużą rolę odgrywa tutaj obserwacja przez rodziców i systematyczne wizyty u fizjoterapeuty. Pomaga to wychwycić ewentualne zmiany i od razu wdrożyć właściwe postępowanie. Istotne jest także zapewnienie dziecku odpowiedniej ilości ruchu już od najmłodszych lat, chociażby przez różnorakie gry i zabawy na świeżym powietrzu.

Dobrym pomysłem jest też uprawianie sportów. Bardzo dobrze sprawdza się pływanie. Warto jednak pamiętać, by przeważała tutaj aktywność wymagająca dużego zaangażowania mięśni brzucha. Pływanie jedynie stylem klasycznym może prowadzić bowiem do przykurczu mięśni przykręgosłupowych. Ważne jest także, aby wiedzieć jak spać. Materac powinien mieć odpowiedni stopień twardości, który będzie zapewniał właściwe ułożenie krzywizn kręgosłupa podczas snu. W doborze zawsze powinien pomóc fachowiec i dokładnie sprawdzić, czy aby na pewno materac jest odpowiedni.