Lordoza lędźwiowa – przyczyny, objawy, leczenie hiperlordozy i lordozy lędźwiowej spłyconej

Co to jest fizjologiczna lordoza?

Kręgosłup człowieka podczas wzrostu i rozwoju tworzy dwa rodzaje naturalnych krzywizn – są to lordoza i kifoza kręgosłupa. Te naturalne łukowate wygięcia mają za zadanie utrzymać prawidłową pionową postawę ciała, zapewnić dynamiczne ruchy tułowia i kończyn we wszystkich płaszczyznach, a także amortyzować wstrząsy mechaniczne, którym poddawany jest nasz kręgosłup podczas całego życia. Prawidłowo ukształtowany kręgosłup posiada dwa wygięcia w płaszczyźnie strzałkowej ku przodowi (w stronę brzuszną) – są to lordoza szyjna i lordoza lędźwiowa oraz dwa wygięcia skierowane ku tyłowi (w stronę grzbietową) – jest to kifoza piersiowa i krzyżowa.

Lordoza kręgosłupa lędźwiowego jest utworzona przez 5 masywnych kręgów (oznaczane są one jako L1-L5), między którymi znajdują się krążki międzykręgowe. Stopień jej wygięcia jest indywidualny, ale powinien mieścić się w granicach 28-46 stopni. Na to, jak kształtuje się lordoza lędźwiowa, ma wpływ wiele czynników, związanych z napięciem mięśniowym, ustawieniem pozostałych części szkieletu, ruchomością i rozwojem dziecka w pierwszych latach życia. Wygięcie kręgosłupa ku przodowi jest więc częścią prawidłowo ukształtowanego kręgosłupa i nie jest żadną wadą postawy. Wręcz przeciwnie – zachowana lordoza lędźwiowa jest niezbędna w prawidłowym utrzymaniu statyki i dynamiki naszego ciała.  

Lordoza lędźwiowa – przyczyny lordozy patologicznej 

Wszystkie te sytuacje to zaburzenia patologiczne, które mogą powodować poważne konsekwencje dla postawy ciała i wywoływać ból. Mogą także prowadzić do powstawania zmian w odcinku szyjnym kręgosłupa. Pogłębiona lordoza szyjna lub spłycenie lordozy szyjnej będą także dokuczliwym problemem bólowym dla pacjenta. 

Pogłębiona lordoza lędźwiowa – przyczyny i objawy 

Pogłębiona lordoza lędźwiowa to nienaturalne, patologicznie zwiększone wygięcie kręgosłupa w odcinku lędźwiowym w przód. Konsekwencją takiego wygięcia jest zwiększenie przodopochylenia miednicy oraz możliwość pojawienia się wady postawy – plecy wklęsłe lub wklęsło-wypukłe. Osoby z nadmierną lordozą charakteryzują się wystającym brzuchem i wysuniętymi do tyłu pośladkami. Mięśnie brzucha, pośladków i mięśnie kulszowo-goleniowe są osłabione, natomiast prostowniki grzbietu odcinka lędźwiowego, mięśnie czworoboczny, najszerszy grzbietu, biodrowo-lędźwiowy i prosty uda są nadmiernie napięte.  

Wygięcie patologiczne kręgosłupa do przodu może powstawać na skutek utrzymywania nieprawidłowej postawy ciała, ale także przy zbyt małej aktywności fizycznej. Na tę wadę postawy wpływają także: otyłość, urazy, krzywica, osteoporoza, choroby zwyrodnieniowe, rwa kulszowa, kręgozmyk czy dystrofia mięśniowa. Lordoza pogłębiona występuje także u kobiet w ciąży, kobiet chodzących często w butach na wysokich obcasach, osób dźwigających ciężary, np. przy pracy fizycznej i dzieci trenujących akrobatykę. 

Powiększone wygięcie lordotyczne kręgosłupa objawia się bólem w dolnej części pleców, mrowieniem kończyn dolnych, bólem stawów biodrowych, sztywnością bioder, zaburzeniami wypróżnień.

Lordoza lędźwiowa spłycona – przyczyny i objawy 

Spłycenie fizjologicznej lordozy lędźwiowej to ustawienie kręgosłupa lędźwiowego w kącie mniejszym niż prawidłowy, naturalny łuk. Jeśli dojdzie do całkowitego wypłaszczenia łuku w odcinku lędźwiowym, mówimy wówczas o całkowitym zniesieniu lordozy lędźwiowej. Takie zmiany mogą prowadzić do wady postawy – są to plecy płaskie. 

U osób z hipolordozą lędźwiową dochodzi do rozciągnięcia prostowników grzbietu i skrócenia prostownika stawu biodrowego, co prowadzi do pochylenia miednicy ku tyłowi. Jednak sama zmiana nie powinna być źródłem bólu. To właśnie nieprawidłowo ustawiona miednica i zmniejszenie jej przodopochylenia może dawać objawy bólowe mięśniowe tkanek, które znajdują się w okolicy lędźwiowej. Ból występuje przy zmianach pozycji i wysiłku fizycznym, ale także po przebudzeniu. Dodatkowo może pojawić się sztywność stawów biodrowych oraz spłycenie krzywizn kręgosłupa, które znajdują się powyżej odcinka lędźwiowego. Często pacjenci skarżą się na drętwienie nóg i pośladków, zaburzenia w pracy jelit i pęcherza moczowego, bolesne miesiączki.  

Do przyczyn pojawienia się bólu w odcinku lędźwiowym przy spłyceniu fizjologicznej lordozy zaliczyć można także urazy, zmiany zwyrodnieniowe kręgosłupa, rwę kulszową czy miejscowe stany zapalne. Spłycenie lordozy lędźwiowej może pojawić się także przy długotrwałym przyjmowaniu nieprawidłowej postawy ciała i przeciążeniach z tym związanych, otyłości, przy braku ruchu lub urazach mechanicznych. 

Lordoza lędźwiowa – zniesienie fizjologicznej lordozy lędźwiowej 

Zniesienie lordozy lędźwiowej to najbardziej zaawansowany stopień zmniejszenia się łuku w odcinku lędźwiowym kręgosłupa. Taka forma ukształtowania kręgosłupa może wywoływać duże dolegliwości bólowe, gdyż odcinek między dolnymi żebrami a kością krzyżową jest zupełnie płaski i nie amortyzuje w pełni obciążeń. Przy tego typu zmianach możemy mieć pewność, że w innych odcinkach ciała (miednicy, biodrach, kolanach, odcinku piersiowym i szyjnym kręgosłupa) również dochodzi do patologicznych zmian 

Lordoza lędźwiowa – leczenie pogłębionej oraz spłyconej lordozy lędźwiowej 

Diagnozowanie zmian w budowie kręgosłupa odbywa się najczęściej za pomocą wywiadu i badania fizykalnego przeprowadzonego przez lekarza ortopedę, potwierdzonego wykonaniem badań obrazowych, w tym przypadku najczęściej RTG kręgosłupa. Na ich podstawie lekarz może ocenić wygięcie kręgosłupa w każdym odcinku i obejrzeć, jak wygląda lordoza kręgosłupa szyjnego i kifoza w odcinku piersiowym. 

W łagodzeniu objawów bólowych stosowane są leki przeciwbólowe, a także zabiegi z zakresu fizykoterapii (terapia prądami TENS, prądy interferencyjne, ultradźwięki, balneoterapia, hydroterapia) i masaż. Tylko w bardzo ciężkich przypadkach stosowane jest noszenie gorsetów ortopedycznych lub wyrównanie lordozy lędźwiowej przy pomocy leczenia operacyjnego. Wśród domowych sposobów na pogłębioną lordozę lędźwiową znajdują się m.in. kąpiele, duża ilość codziennej aktywności fizycznej oraz najważniejsze – wykonywanie zaleconych przez rehabilitanta ćwiczeń na lordozę. 

Lordoza lędźwiowa patologiczna – ćwiczenia 

W zestawie ćwiczeń na pogłębioną i spłyconą lub zniesioną lordozę lędźwiową wchodzą ćwiczenia rozciągające, wzmacniające mięśnie, korygujące postawę (szczególnie ustawienie miednicy) oraz ćwiczenia oddechowe. 

Ćwiczenia z piłką na hiperlordozę i ćwiczenia na plecy wklęsłe:

1. Stań w rozkroku, połóż pikę wielkości piłki do siatkówki między stopami. Tocz piłkę między stopami, robiąc tzw. ósemki. Powtórz 10 razy. 
2. Leżenie na plecach, ręce wzdłuż tułowia, piłka leży na brzuchu, nogi zgięte w stawach biodrowych i kolanowych. Udami dociskamy piłkę do brzucha i wytrzymujemy kilka sekund, po czym odkładamy nogi zgięte w kolanach na podłogę. Powtarzamy 10 razy. 
3. Leżenie na plecach, nogi w lekkim rozkroku, mały wałek z ręcznika pod brzuchem, piłka między stopami leży na podłodze. Unieś nogi do góry, złącz je nad piłką, ponownie rozstaw i opuść na podłoże. Powtórz 10 razy. 
4. Siad prosty, nogi rozstawione szeroko, piłka między nogami na wysokości stóp, ręce podparte o podłożę z boku bioder. Odchyl delikatnie tułów do tyłu i jednocześnie podnieś obie nogi do góry, złącz stopy nad piłką, ponownie rozstaw w górze nogi i opuść na podłoże. Powtórz 10 razy.