Ból pleców na dole – przyczyny, diagnostyka, leczenie, fizjoterapia przy bólu pleców w odcinku lędźwiowym kręgosłupa
Ból pleców na dole może mieć kilka przyczyn. Może występować samoistnie, w wyniku przyjmowania nieprawidłowej postawy ciała czy powtarzających się, monotonnych wzorców ruchowych ale może również pojawić się jako skutek urazu czy kontuzji. Ból w dole pleców powtarzający się lub przewlekły wymaga konsultacji lekarskiej i wykonania badań obrazowych. Jak leczy się ból pleców na dole? Jak przebiega rehabilitacja?
Ból pleców na dole – przyczyny bólu w dole pleców
Ból pleców na dole, czyli bóle lędźwi które pojawiają się nagle i trwają kilka tygodni najczęściej są rezultatem upadku lub regularnego podnoszenia ciężkich przedmiotów w nieergonomiczny sposób. Dolegliwości trwające powyżej trzech miesięcy należy zakwalifikować jako przewlekłe. Są one zjawiskiem rzadszym w porównaniu do ostrego przebiegu dysfunkcji.
Bóle w dole pleców, ból pleców w odcinku lędźwiowym często sprawiają wiele trudności w zidentyfikowaniu jednoznacznej przyczyny nawet za pomocą testu czy badania obrazowego.
Ból pleców na dole – przyczyny bezpośrednie
Bezpośrednią przyczyną bólu odcinka lędźwiowego (bólu dołu pleców) może być uraz lub kontuzja (nagły ból pleców). Zaliczamy tutaj np. upadek z wysokości czy uszkodzenie podczas aktywności fizycznej, a także wypadki przy pracy. Czynnikiem wywołującym dolegliwości może być równie dobrze wypadek komunikacyjny.
Ból pleców na dole – przyczyny pośrednie
Pośrednich przyczyn bólu kręgosłupa lędźwiowego może być znacznie więcej. Stany powszechnie związane z takimi przypadłościami to patologiczne napięcie mięśni oraz więzadeł, które najczęściej jest spowodowane powtarzaniem monotonnych wzorców ruchowych oraz przyjmowaniem nieprawidłowej postawy ciała, np. podczas wykonywanej pracy.
Ból w docinku lędźwiowym może być także rezultatem przepukliny jądra miażdżystego (ból neurogenny), powstaje ona jako kolejny etap przewlekłych napięć i wykonywania powtarzalnych ruchów w nieprawidłowych pozycjach. Taki stan nie powstaje z dnia na dzień, jest efektem często wieloletnich złych nawyków ruchowych. Wady postawy ciała (jak np. skolioza), choroby zwyrodnieniowo–wytwórcze, osteoporoza, czynniki chemiczne (guzy).
Ból pleców na dole – diagnostyka
Diagnostyka bólu w dolnej części pleców składa się przede wszystkim z wywiadu. Pomaga to wstępnie ustalić przyczynę, charakter dolegliwości i ukierunkowuje dalsze postępowanie. Kolejnym etapem jest badanie kliniczne polegające na pomiarach zakresów ruchomości, siły mięśniowej, palpacyjnej ocenie konsystencji tkanek oraz wykonanie specyficznych testów wykorzystywanych w procesie diagnostycznym. Wyniki pomagają wykluczyć poważniejsze przyczyny bólu dolnej części pleców.
Jeżeli jednak istnieje przypuszczenie, że określony stan może mieć różne podłoża i tylko badanie obrazowe jest w stanie rozwiać wątpliwości, to wówczas specjalista zleca obrazowanie. Pomocne jest tutaj zdjęcie RTG, MRI (rezonans magnetyczny), CT (tomografia komputerowa). Niekiedy są to także laboratoryjne badania krwi czy EMG (badanie czynności mięśni). Wyniki pozwalają nie tylko na różnicowanie, ale także często, dokładnie ukazują przyczynę bólu kręgosłupa na dole oraz etap ewentualnej degeneracji struktur anatomicznych odpowiedzialnych za ból.
Ból w dole pleców – leczenie
Leczenie bólu kręgosłupa na dole jest uzależnione od bardzo wielu czynników. Początkowo jest to postępowanie zachowawcze. Poleca się odpoczynek, rezygnację z aktywności fizycznej oraz stosowanie środków o działaniu przeciwbólowym i przeciwzapalnym. Ból na dole pleców w sytuacji, gdy jest rezultatem ostrych incydentów dyskowych może wymagać iniekcji z silnych środków przeciwbólowych oraz niesteroidowych środków przeciwzapalnych. Niekiedy skuteczny może okazać się tylko zastrzyk nadtwardówkowy.
Do operacji kwalifikuje się pacjentów, u których zaobserwowano nieskuteczność zachowawczych form leczenia oraz takich, u których incydenty bólowe nawracają co kilka tygodni mimo wdrożonego postępowania objawowego. Aby zlikwidować ból w dolnej części kręgosłupa wykorzystuje się procedury chirurgiczne, obecnie co raz częściej są to zabiegi małoinwazyjne, np.: discektomia klasyczna, discektomia mikroskopowa, endoskopowa, metoda Spine Jack czy termonukleoplastyka.
Ból pleców na dole – rehabilitacja
Rehabilitacja skupia się na redukcji uporczywych objawów w postaci piekącego bólu pleców, bólu pleców na dole po lewej stronie, bólu pleców na dole po prawej stronie, bólu pleców na dole po bokach, bólu pleców na dole pośrodku, bólu pleców na dole po nocy czy dolegliwości odcinka lędźwiowo krzyżowego. W tym celu wykorzystuje się zabiegi fizykoterapii szczególnie w okresie ostrym. Dobrym rezultatem cieszy się zimnolecznictwo (krioterapia), laseroterapia, magnetoterapia czy elektroterapia wykorzystująca mechanizm bramki kontrolnej – prądy diadynamiczne.
Kinezyterapia w przypadku bólu w okolicy lędźwiowej korzysta z suchego igłowania, ćwiczeń metodą McKenziego, rozmaitych form masażu, terapii powięziowej, pinoterapii, terapii Bowena, kinesiotapingu oraz terapii manualnej czy zabiegów osteopatii.
Ból w dolnej części pleców – ćwiczenia w domu
Ból pleców na dole jak leczyć? Co na ból pleców na dole? Aby ustrzec się przeszywającego bólu pleców oraz podobnych, przykrych i uciążliwych dolegliwości (ból dolnego odcinka kręgosłupa, bóle lędźwiowo–krzyżowe, kłujący ból pleców, ból pleców na dole przy wstawaniu) warto stosować ćwiczenia, które pomogą zachować pełną ruchomość kręgosłupa, stabilizację i dzięki temu będą przyczyniać się do zmniejszania ryzyka patologii narządu ruchu.
Ćwiczenia na ból pleców na dole to:
- Pozycja: stanie w rozkroku na szerokości bioder, ręce oparte zboku o miednicę. Ruch polega na wykonaniu wyprostu kręgosłupa lędźwiowego, wykonując wdech oraz cały czas podpierając się rękami o miednicę. Ruch powinien zachodzić tylko w kręgosłupie, miednica oraz nogi są nieruchome. Na szczycie przeprostu wykonujemy wydech i zatrzymujemy się na 3–4 sekundy. Ćwiczenie powtarzamy 15–20 razy.
- Pozycja: leżenie na plecach, ręce wzdłuż tułowia, nogi zgięte w biodrach i kolanach. Ruch polega na unoszeniu bioder do linii łączącej kolana i barki z jednoczesnym utrzymywaniem napięcia mięśni brzucha – staramy się utrzymać wciągnięty pępek, cały czas regularnie oddychamy. Pozycję końcową należy utrzymać 3–5 sekund. Ćwiczenie powtarzamy 10–15 razy.
- Wykorzystując tę samą pozycję i ten sam ruch, wykonujemy unoszenie bioder, po czym jedną stopę podnosimy 20 cm nad podłoże. Pozycję końcową należy utrzymać również 3–5 sekund. Ćwiczenie to powtarzamy 10–15 razy.
Dolegliwości, takie jak: ból kręgosłupa w odcinku lędźwiowym, ból dolnej części kręgosłupa, ból z tyłu pleców na dole, zapalenie mięśni kręgosłupa lędźwiowego mogą być wyjątkowo uciążliwe i nieprzyjemne. Warto pamiętać, że w przypadku ostrego napadu dolegliwości czynnością, która może złagodzić ból jest ustawienie w pozycji krzesełkowej. Polega to na położeniu się na podłodze z nogami ugiętym w stawach biodrowych i kolanowych do 90 stopni, stopy należy ułożyć na krześle. Pomaga to zmniejszyć napięcie i redukuje przykre objawy.
Domowymi sposobami na ból w dolnym odcinku kręgosłupa może być także schładzanie za pomocą zimnych kompresów, stosowanie okładów z borowiny, suplementacja witaminy C oraz domowe kąpiele siarkowe, które znacznie poprawiają kondycję aparatu ruchu. Zawsze jednak należy skonsultować się z lekarzem, gdyż takie dolegliwości mogą mieć różne podłoże i niekoniecznie wskazują na problemy z kręgosłupem lub też przeciwnie ból może występować w lokalizacjach niewskazujących początkowo na patologie w jego obrębie (przykładowo – ból brzucha od kręgosłupa czy ból pleców na dole od nerki).