Osteopatia – czym zajmuje się osteopata i w jakich chorobach może pomóc?

Osteopatia zajmuje się diagnostyką oraz leczeniem zaburzeń układu ruchu, narządów wewnętrznych oraz układu współczulnego. Za jej twórcę uznaje się amerykańskiego lekarza Andrewa Taylora Stilla, który stworzył American School of Osteopathy – instytucję zrzeszającą i kształcącą specjalistów z tej dziedziny. Jakie są wskazania do osteopatii? Jakie techniki stosuje osteopata?

1. Osteopatia – czym zajmuje się osteopata?
2. Osteopatia – techniki wykorzystywane w osteopatii
3. Jak przebiega terapia u osteopaty?
4. Czy leczenie u osteopaty boli?
5. Osteopatia – wskazania do leczenia osteopatycznego
6. Osteopatia – przeciwwskazania
7. Osteopata – lekarz czy fizjoterapeuta? Kto może zostać osteopatą?

Osteopatia – czym zajmuje się osteopata?

Holistyczne podejście osteopatów polega na tym, że organizm człowieka jest traktowany jako całość – chodzi tutaj o analizowanie zarówno sfery fizycznej, jak i psychicznej, tak u dzieci jak i u dorosłych. Zdrowie jest bowiem, jak twierdzą osteopaci, wynikiem niezachwianej równowagi oraz dobrostanu ciała i umysłu. Integracja na wielu różnych poziomach funkcjonowania organizmu ludzkiego pozwala na eliminację zaburzeń, dolegliwości oraz różnorakich dysfunkcji.

Osteopatia – techniki wykorzystywane w osteopatii

Osteopatię uważa się za rodzaj medycyny niekonwencjonalnej. Wśród sztandarowych założeń osteopatii podaje się holistyczne podejście do człowieka, możliwość samoregulacji, integralność struktury i funkcji oraz istotność cyrkulacji płynów. Wykorzystując te zasady, terapeuta przystępuje do procesu diagnostycznego. Jego składowymi są: anamneza, czyli wywiad, badanie neurologiczne, ortopedyczne oraz typowo osteopatyczne. W przypadku wątpliwości, niejednoznacznych wyników czy konieczności dokładniejszego różnicowania może zaistnieć konieczność badań obrazowych oraz laboratoryjnych.

Ze względu na obecność wolnych zakończeń nerwowych, proprioceptorów oraz zdolności do aktywnego kurczenia się, dysfunkcje powięzi mogą wpływać na zaburzenia pracy narządu ruchu oraz narządów wewnętrznych. Osteopaci stosują także techniki terapii czaszkowo–krzyżowej, pozwalające równoważyć pracę układu autonomicznego – mówi się o ich dużej skuteczności u dzieci autystycznych, z ADHD oraz u osób z zaburzeniami nerwicowymi. Praca technikami wisceralnymi stanowi dobrą metodę w walce z refluksem zarówno u dorosłych, jak i u dzieci. Także przy szumach usznych, migrenowych bólach głowy czy dolegliwościach kręgosłupa mobilizacje i manipulacje stawów mogą przynieść wyjątkowo dużo korzyści.

W przywracaniu właściwego napięcia podczas bólu o cechach pochodzenia mięśniowego, powodzeniem cieszą się techniki energetyzacji mięśni, terapie miękkotkankowe, manipulacje mięśniowo–powięziowe oraz terapia punktów spustowych. Pozostałe narzędzia wykorzystywane w osteopatii to techniki równoważenia napięć więzadłowych – BLT, struktur nerwowo–naczyniowych, czy techniki Strain–Contrastrain – ułożeniowe oraz niezliczona ilość innych. Zastosowanie danego narzędzia jest uzależnione od szeregu czynników, jak chociażby wiek czy kondycja psycho–fizyczna pacjenta. 

Jak przebiega terapia u osteopaty?

Po określeniu hipotezy i decyzji o wyborze techniki, osteopata przystępuje do procesu terapii. Następnie sprawdzana jest odpowiedź tkankowa – mówi nam to o skuteczności wybranego narzędzia i słuszności hipotezy terapeutycznej. Czas trwania jednostki zabiegowej to blisko godzina – choć jest to bardzo zindywidualizowane. Ilość wizyt także bywa różna. Wyznacznikiem jest problem, z jakim zgłosił się pacjent oraz jego wiek – zdolności naprawcze organizmu maleją proporcjonalnie wraz z nim. 

Czy leczenie u osteopaty boli?

Ból po wizycie u osteopaty zazwyczaj jest następstwem zainicjowania procesów naprawczych. Równie często może pojawić się senność, objawy grypopodobne czy cechy stanu zapalnego. Tego typu zmiany ustępują po kilku dniach i są związane z odzyskiwaniem przez organizm stanu równowagi. Cena jednej wizyty w gabinetach osteopatii może się wahać w granicach od 100 do nawet 400 zł. Opinie pacjentów przemawiają na korzyść holistycznego podejścia do stanu zdrowia i przekonują o słuszności takiej koncepcji. 

Osteopatia – wskazania do leczenia osteopatycznego

Główne wskazania do osteopatii to:

• migreny,
• zawroty głowy,
• szyjnopochodne bóle głowy,
• dolegliwości stawów skroniowo–żuchwowych,
• dyskopatia,
• lumbago,
• rwa kulszowa,
• bolesne miesiączkowanie,
• endometrioza,
• nietrzymanie moczu,
• zaburzenia o podłożu hormonalnym,
• depresja poporodowa,
• nerwice,
• zaburzenia pracy narządów wewnętrznych,
• szumy uszne,
• zaburzenia rytmu dobowego,
• urazy,
• wady postawy,
• dolegliwości bólowe o różnym podłożu, np. bóle stawów, bóle kręgosłupa,
• kolki, zaparcia, asymetrie ciała u niemowląt,
• plagiocefalia,
• astma,
• kręcz szyi.

Osteopatia – przeciwwskazania

Jako główne przeciwwskazania do zabiegów osteopatycznych najczęściej podaje się:

• brak zgody pacjenta,
• stany zagrożenia życia wymagające interwencji lekarskiej,
• zaawansowane stadia niektórych chorób psychicznych,
• ciążę w początkowym okresie.

W celu rozpoczęcia terapii należy udać się do centrum osteopatii. Podczas pierwszej wizyty osteopata poprosi o dotychczasową dokumentację medyczną, przeprowadzi badanie podmiotowe, czyli wywiad z pacjentem oraz badanie fizykalne. Jeżeli zdiagnozuje jakieś nieprawidłowości w funkcjonowaniu organizmu, zaproponuje odpowiednią terapię

Osteopata – lekarz czy fizjoterapeuta? Kto może zostać osteopatą?

Chcąc zostać specjalistą i zdobyć wysokie kwalifikacje, najlepiej pomyśleć o podyplomowych studiach z medycyny osteopatycznej. Aplikować mogą lekarze, fizjoterapeuci oraz studenci medycyny i fizjoterapii. Najczęściej po 3 latach nauki otrzymują tytuł D.O., czyli dyplomowanego osteopaty. 

Program nauczania osteopatii obejmuje bardzo wiele przedmiotów i wąskospecjalistycznych działów dających szansę bycia dobrym terapeutą. Są to m.in. osteopatia w pediatrii, ginekologiczna, kranialna czy parietalna. W Polsce instytucją zrzeszającą osteopatów jest Towarzystwo Osteopatów Polskich (TOP)  – stworzone w 2005 roku, przynależące do Europejskiej Federacji Osteopatów (EFO). Aby móc tytułować się specjalistą z zakresu tej nauki, niezbędne jest dodatkowe kształcenie w specjalistycznych placówkach. Polska Akademia Osteopatii Osteon jest pionierem w tym zakresie – jest to pierwsza w kraju szkoła kształcąca w tym obszarze.