Ból wątroby – co może oznaczać? Domowe sposoby na bolącą wątrobę
Piotr Ziętek

Ból wątroby – co może oznaczać? Domowe sposoby na bolącą wątrobę

Ból wątroby może mieć różne podłoże, a jego charakter jest uzależniony od czynnika, który go wywołał. Przy uderzeniu narządu może pojawiać się nagły tępy ból z uczuciem braku tchu, a przy chorobach dróg żółciowych ból może promieniować do pleców. Dlaczego wątroba boli i co to może oznaczać? Jak wygląda diagnostyka i leczenie bólu wątroby? Jak złagodzić ból wątroby domowymi sposobami? 

Bólem wątroby często określamy ból w okolicy prawego łuku żebrowego. Jest to pewne uproszczenie, ponieważ niejednokrotnie nie jesteśmy w stanie określić, co jest źródłem bólu. Przyczyną takich dolegliwości nie musi być wcale wątroba, a na przykład drogi żółciowe.  

Ból wątroby – czy i gdzie wątroba boli?  

Wątroba jest narządem umiejscowionym pod prawym łukiem żebrowym. Pełni ona w organizmie kilkaset niezbędnych do życia funkcji. Wątroba nie posiada jednak zakończeń nerwowych, które mogłyby odpowiadać za uczucie bólu. Niemniej, podobnie jak inne narządy jamy brzusznej, otoczona jest torebką z tkanki łącznej, która zawiera już włókna nerwowe. Niektóre patologie prowadzące do powiększenia wątroby powodują rozciągnięcie torebki wątroby, co jest odczuwane jako ból pod prawym łukiem żebrowym. Unerwienie czuciowe posiada też pęcherzyk żółciowy oraz drogi żółciowe.

Ból wątroby i żołądka często są ze sobą mylone. Choroby żołądka, np. choroba wrzodowa, powodują ból w lewym podżebrzu, ale dolegliwości mogą pojawić się także w nadbrzuszu. 

Jak boli wątroba? Charakterystyka bólu wątroby 

Ból wątroby może mieć różny charakter w zależności od sposobu uszkodzenia. Choroby prowadzące do stopniowego powiększenia wątroby powodują tępy ból oraz uczucie dyskomfortu w nadbrzuszu. Ból może nasilać się przy dotyku, podczas kaszlu lub głębszego wdechu.  

Wiele osób przynajmniej raz doświadczyło w swoim życiu napadu kolki wysiłkowej przy bieganiu, pływaniu czy nawet przy szybkim chodzeniu. Ma ona charakter kłującego bólu w prawym lub lewym nadbrzuszu. Mechanizm powstawania takiej kolki nie jest do końca jasny. Jedna z teorii mówi, że przyczyną bólu jest nagłe zwiększenie przepływu krwi, a co za tym idzie, niewielkie, ale gwałtowne powiększenie narządów jamy brzusznej, w tym wątroby. Ból torebki wątroby może być wywołany także urazem. Przy silnym uderzeniu w wątrobę pojawia się nagły tępy ból, któremu towarzyszy uczucie braku tchu, a czasami też nudności. O ile nie dojdzie do uszkodzenia miąższu wątroby, uczucie to mija po pewnym czasie. 

Może się to wydawać nieoczywiste, ale istnieje związek pomiędzy bólem pod prawą łopatką a wątrobą. Nerwy czuciowe zaopatrujące drogi żółciowe są odgałęzieniami prawego nerwu przeponowego. Z tego też powodu ból spowodowany chorobami pęcherzyka lub dróg żółciowych może promieniować na plecy. Ból taki może mieć charakter napadowy, jak w przypadku kolki żółciowej lub ciągły, jak przy zapaleniu pęcherzyka żółciowego. 

Powiązane produkty

Od czego boli wątroba? Czynniki ryzyka 

Czynniki, które sprzyjają uszkodzeniu wątroby lub kamicy żółciowej, zwiększają również ryzyko wystąpienia bólu wątroby. Głównymi czynnikami ryzyka rozwoju najczęstszego typu kamicy żółciowej, czyli kamicy cholesterolowej są płeć żeńska, otyłość, wiek powyżej 40. roku życia oraz co najmniej jedna ciąża. Duże znaczenie odgrywają również czynniki genetyczne. 

Lista czynników prowadzących do uszkodzenia wątroby jest o wiele dłuższa. Czynniki te można podzielić na kilka grup. Jedną z nich są choroby zapalne wątroby takie jak wirusowe zapalenie wątroby zarówno w postaci ostrej, jak i przewlekłej. Inny, częsty mechanizm uszkodzenia wątroby to uszkodzenie toksyczne, do którego może dojść w wyniku nadużywania alkoholu, jak również stosowania niektórych leków. Ból wątroby spowodowany alkoholowym uszkodzeniem może się ujawnić nawet po zaprzestaniu picia.

Uszkodzenie, a co za tym idzie ból wątroby, mogą powodować niektóre antybiotyki, a także leki używane w chemioterapii. Jednym z bardzo szeroko stosowanych leków, który w razie nadużycia powoduje uszkodzenie wątroby jest paracetamol.

Powiększenie wątroby towarzyszy też niektórym zaburzeniom hematologicznym. Do powiększenia wątroby prowadzą również zaburzenia krążenia w obrębie wątroby w przebiegu chorób takich jak nadciśnienie wrotne lub zespół Budda-Chiariego. Rzadkimi przyczynami uszkodzenia wątroby są tzw. choroby spichrzeniowe (wrodzone defekty metaboliczne). Wiele z nich objawia się już u dzieci.

Powyższe zaburzenia to tylko niektóre czynniki wywołujące uogólnione powiększenie wątroby. Ogniskowe powiększenie wątroby może być spowodowane obecnością np. ropnia, torbieli lub zmiany nowotworowej. 

Ból wątroby – co może oznaczać?  

Najczęstszą przyczyną dolegliwości bólowych zlokalizowanych w okolicy wątroby jest kamica żółciowa. Oczywiście, jeśli ból wątroby występuje u osoby po usunięciu woreczka, należy podejrzewać inną przyczynę. Szacuje się, że m.in. w Polsce problem kamicy żółciowej dotyczy nawet 20% populacji. Większość przypadków jest bezobjawowa, ale niektóre osoby mogą doświadczyć np. napadu kolki żółciowej. Napad taki pojawia się po zjedzeniu tłustego, ciężkostrawnego pokarmu. Ból jest ostry i trwa do kilku godzin, po czym samoistnie ustępuje. Jeśli ból utrzymuje się dłużej i dodatkowo rozwija się gorączka, przemawia to za zapaleniem pęcherzyka żółciowego. 

Ból spowodowany uszkodzeniem wątroby zdarza się rzadziej i ma więcej potencjalnych przyczyn. Ciągły i tępy ból w okolicach wątroby, dyskomfort w nadbrzuszu oraz towarzyszące objawy takie jak żółtaczka, świąd, biegunka i ciemne zabarwienie moczu świadczą raczej o uszkodzeniu wątroby.  

Niektóre dolegliwości mogą być błędnie interpretowane jako ból wątroby. Zapalenie wyrostka robaczkowego w położeniu tzw. zakątniczym daje objawy bólowe w prawym nadbrzuszu.

Ze względu na przemieszczenie narządów wewnątrz jamy brzusznej, znalezienie przyczyny bólu wątroby u kobiet w ciąży może sprawiać duże trudności. 

Badania w diagnostyce bólu wątroby 

W diagnostyce bólu wątroby bardzo dużą rolę odgrywa wywiad z pacjentem. Istotne są informacje o rozpoznanej już wcześniej kamicy żółciowej, o nadużywaniu alkoholu i stosowanych lekach. Należy także poinformować lekarza, jaki jest charakter bólu oraz ile trwa i w jakich okolicznościach się pojawił. Podczas badania fizykalnego stosuje się specjalne metody uciskania i potrząsania w obrębie brzucha. Mają one na celu wywołanie charakterystycznych objawów takich jak objaw Chełmońskiego lub objaw Murphy’ego.

Duże znaczenie w rozpoznaniu przyczyny bólu wątroby mają badania laboratoryjne. Poszczególne parametry mogą wskazywać na uszkodzenie wątroby, zastój żółci w drogach żółciowych oraz obecność stanu zapalnego. Przy podejrzeniu chorób zapalnych wątroby możliwe jest także oznaczenie poziomu przeciwciał przeciwko wirusom zapalenia wątroby. Wśród badań obrazowych bardzo duże zastosowanie ma badanie USG. Pozwala ono uwidocznić złogi w drogach żółciowych, zmiany miąższu wątroby, a także zmiany naczyniowe. Czasami wykonuje się także tomografię komputerową lub rezonans magnetyczny jamy brzusznej. 

Leczenie bólu wątroby 

Leczenie bólu wątroby zależy od przyczyny. Kluczowe znaczenie ma leczenie choroby podstawowej. Jeśli źródłem problemu jest kamica żółciowa, doraźnie stosuje się leki przeciwbólowe i rozkurczowe. Czasami konieczne jest chirurgiczne usunięcie pęcherzyka żółciowego.

W przypadku wirusowego zapalenia wątroby stosuje się leczenie objawowe oraz przeciwwirusowe. W poalkoholowym lub polekowym uszkodzeniu wątroby kluczowe znaczenie ma zaprzestanie stosowania czynnika uszkadzającego. Stosuje się także leczenie mające na celu uniknięcie powikłań takich jak nadciśnienie wrotne. 

Domowe sposoby na ból wątroby 

Istnieją pewne domowe sposoby, które można zastosować w przypadku bólu wątroby. Doraźnie ból wątroby można złagodzić środkami przeciwbólowymi i rozkurczowymi dostępnymi bez recepty. Należy jednak pamiętać by nie przekraczać maksymalnej dawki określonej w ulotce.  

Kluczowe znaczenie dla zachowania prawidłowej funkcji wątroby jest prowadzenie zdrowego trybu życia, nienadużywanie alkoholu i stosowanie zbilansowanej, urozmaiconej diety. Dotyczy to szczególnie osób z rozpoznaną kamicą żółciową. Aby zmniejszyć ryzyko bólu wątroby, osoby te powinny przestrzegać diety z ograniczeniem tłuszczu i potraw ciężkostrawnych. 

Na rynku dostępnych jest wiele preparatów ziołowych i tabletek na wątrobę zawierających ekstrakty ziołowe. Dowiedziono, że składniki roślin takich jak ostropest plamisty, rumianek, rzodkiew czarna, karczoch, figowiec czy psianka czarna mają działanie hepatoprotekcyjne i mogą wspomagać regenerację wątroby. Preparaty ziołowe na wątrobę są dostępne w formie tabletek, kapsułek, kropli doustnych, a nawet suszu do sporządzania naparu. Dostępne są też suplementy i leki na wątrobę zawierające np. sylimarynę – substancję naturalnie występującą w ostropeście, a także cholinę i ornitynę. Osoby z alkoholowym uszkodzeniem wątroby powinny pamiętać, by unikać ekstraktów ziołowych na bazie alkoholu.  

  1. W. Noszczyk (red.), Chirurgia, Warszawa 2009. 
  2. P. Gajewski (red.), Interna Szczeklika 2015, Kraków 2015. 
  3. E. Nowakowska-Duława, A. Nowak, Kamica żółciowa i zapalenie dróg żółciowych, „podyplomie.pl” [online], https://podyplomie.pl/wiedza/wielka-interna/753,kamica-zolciowa-i-zapalenie-drog-zolciowych, [dostęp: 28.06.2020]. 
  4. M. Klinge, T. Coppler, J. M. Liebschutz i in., The Assessment and Management of Pain in Cirrhosis, „Current Hepatology Reports”, nr 42-51 (17) 2018. 
  5. T. S. Mohamed Saleem, C. Madhusudhana Chetty, S. Ramkanth i in., Hepatoprotective herbs - A review, „International Journal of Research in Pharmaceutical Sciences”, nr 1-5 (1) 2010. 

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • Zatrucie pokarmowe – jak sobie pomóc? Co jeść i pić?

    Zatrucie pokarmowe i wynikające z niego objawy potrafią być bardzo uciążliwe i mogą przysporzyć wielu niedogodności. Z tego względu warto wiedzieć, jak sobie z nimi radzić. Ile trwa zatrucie pokarmowe oraz jak mu zapobiegać?

  • Kaszel palacza – objawy, co na niego stosować?

    Kaszel palacza powstaje w wyniku podrażnienia górnych dróg oddechowych przez substancje zawarte w dymie tytoniowym. Nikotynizm prowadzi do szeregu zmian zachodzących w drzewie oskrzelowym, które są reakcją na przewlekłą ekspozycję układu oddechowego na substancje toksyczne. Samo palenie jest również czynnikiem ryzyka rozwoju innych chorób takich jak nowotwory układu oddechowego czy przewlekła obturacyjna choroba płuc.

  • Wszawica łonowa – jak z nią walczyć?

    Wszawicą (łac. Pediculosis) nazywamy zmiany skórne wywołane przez stawonogi – wszy ludzkie. Wyróżniamy wszawicę głowową, odzieżową i łonową. O ile głowowa dotyczy przede wszystkim dzieci (zarażenie ma miejsce w szkole i innych placówkach edukacyjnych), o tyle odmiana łonowa spotykana jest wśród dorosłych i występuje w okolicach intymnych. Charakteryzuje ją uporczywy świąd skóry, który występuje między innymi w okolicach wzgórka łonowego.

  • Choroby tropikalne – objawy, diagnostyka, szczepienia

    Choroby tropikalne pochodzą z rejonów charakteryzujących się klimatem sprzyjającym rozwojowi drobnych organizmów, czyli ciepłym i wilgotnym. W takich warunkach łatwo namnażają się zarówno chorobotwórcze bakterie, jak i wirusy. Szerzenie się chorób tropikalnych jest szczególnie łatwe w krajach o niskim poziomie higieny i słabych warunkach socjoekonomicznych. Przed wyjazdem warto sprawdzić, jakie choroby występują w rejonie świata, do którego się wybieramy.

  • Narkolepsja – czym jest? Objawy, przyczyny

    Narkolepsja dotyka głównie ludzi młodych w wieku 15-20 oraz 30-35 lat, a napady snu w ciągu dnia z reguły występują pod wpływem silnych emocji: radości, lęku czy stresu. Leczeniem zajmują się psychiatrzy lub neurolodzy i polega ono głównie na łagodzeniu objawów. Wielu specjalistów twierdzi, że narkolepsja często jest błędnie diagnozowana przez fakt, że w obecnych czasach duża część zdrowego społeczeństwa skarży się na nadmierną senność w ciągu dnia – stąd wielkie znaczenie ma dogłębna diagnostyka i uświadamianie społeczeństwa na temat tego, czym jest narkolepsja.

  • Częste oddawanie moczu (częstomocz) – przyczyny, leczenie

    Częstomocz jest przykrym schorzeniem dotykającym zarówno mężczyzn jak i kobiety najczęściej w podeszłym wieku, ale zdarzają się także przypadki dzieci i młodych dorosłych borykających się z tą dolegliwością. Może się pojawić na bazie m.in. chorób ginekologicznych, urologicznych, nefrologicznych, psychicznych czy nawet onkologicznych. Przez to, że wiąże się z przymusem patologicznie częstego oddawania moczu, może stać się udręką dla pacjentów i mieć negatywny wpływ na codzienne funkcjonowanie chorego w społeczeństwie. Mimo, że nie zawsze jest oznaką poważnej choroby, to warto jest się zwrócić o pomoc do specjalisty, który pomoże rozwiązać problem.

  • Zespoły mielodysplastyczne (MDS) – objawy, przyczyny, leczenie

    DNA organizmów żywych – choć wspaniale zaprojektowane – jest bardzo podatne na działanie mutagennych czynników zewnętrznych. Narażenie na różnorodne substancje chemiczne (np. benzen), metale ciężkie, nawozy sztuczne, dym tytoniowy, promieniowanie jonizujące i fale X używane w radioterapii znacząco zwiększa ryzyko uszkodzenia materiału genetycznego i zachorowania na nowotwór. W obecnych czasach unikanie czynników mutagennych jest praktycznie niemożliwe, toteż odsetek chorych na zespoły mielodysplastyczne i inne choroby nowotworowe będzie niestety coraz większy.

  • Pacjenci z migreną przewlekłą skorzystają z nowoczesnej terapii

    Dzięki staraniom, które poczyniło Polskie Towarzystwo Bólów Głowy, pacjenci uzyskali dostęp do nowoczesnej terapii migreny przewlekłej z wykorzystaniem m.in. botoxu (toksyny botulinowej) i dwóch przeciwciał monoklonalnych (erenumab i fremanezumab). Leczenie tymi preparatami będzie refundowane przez Narodowy Fundusz Zdrowia (NFZ). Co trzeba zrobić i jakie warunki spełnić, aby wziąć udział w programie?

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.
E-wizyta z lekarzem specjalistą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl

Ważne: Użytkowanie Witryny oznacza zgodę na wykorzystywanie plików cookie. Szczegółowe informacje w Regulaminie.

Zamnij