
Szkodliwe metale ciężkie w biżuterii. Alarmujące wyniki kontroli UOKiK
Najnowsze kontrole przeprowadzone przez UOKiK, Inspekcję Handlową i Krajową Administrację Skarbową wykazały, że w sztucznej biżuterii – kolczykach, bransoletkach, naszyjnikach czy broszkach dostępnych na polskim rynku znajdują się znaczne ilości szkodliwych metali ciężkich – głównie ołowiu i kadmu. Substancje te mogą przenikać przez skórę i stanowić realne zagrożenie dla zdrowia.
- Tania, ale groźna dla zdrowia – co wykryto w sztucznej biżuterii?
- Ołów i kadm – dlaczego są tak niebezpieczne? Objawy zatrucia u dzieci i dorosłych
- Jak rozpoznać niebezpieczną biżuterię?
- Toksyczna biżuteria – podsumowanie
Tania, ale groźna dla zdrowia – co wykryto w sztucznej biżuterii?
Tania, sztuczna biżuteria dostępna na polskim rynku – głównie importowana z krajów azjatyckich – w wielu przypadkach zawiera groźne dla zdrowia metale ciężkie.
W ramach wspólnych kontroli przeprowadzonych przez UOKiK, Inspekcję Handlową i Krajową Administrację Skarbową w marcu i kwietniu 2025 roku podjęto działania wobec 1,6 miliona sztuk sztucznej biżuterii. Spośród nich aż 67% było nieprawidłowo oznakowanych lub zawierało przekroczone nawet 400-krotnie normy chemiczne metali ciężkich, takich jak kadm i ołów.
Do szczegółowych analiz trafiły 33 próbki biżuterii. W 9% wykryto drastyczne przekroczenia dopuszczalnych stężeń metali:
• naszyjnik: 333-krotne przekroczenie zawartości ołowiu,
• bransoletka: 118-krotnie więcej ołowiu i 400-krotnie więcej kadmu,
• broszka: 400-krotne przekroczenie normy dla kadmu.
Łącznie w wyniku przekroczenia dopuszczalnych zawartości kadmu i ołowiu nie dopuszczono do obrotu 4 495 szt. sztucznej biżuterii.
Spośród 227 wniosków skierowanych przez Krajową Administrację Skarbową do Inspekcji Handlowej, w 153 przypadkach stwierdzono nieprawidłowości – zarówno formalne, jak i chemiczne (przekroczenie dopuszczalnych norm zawartości substancji). W rezultacie na rynek Unii Europejskiej nie dopuszczono łącznie 1 183 178 sztuk oraz 467 kg niespełniających norm przedmiotów w postaci sztucznej biżuterii.
Ołów i kadm – dlaczego są tak niebezpieczne? Objawy zatrucia u dzieci i dorosłych
Oba metale ciężkie mają udowodnione działanie toksyczne i/lub rakotwócze.
Ołów może powodować:
- uszkodzenia układu nerwowego,
- zaburzenia hormonalne,
- opóźnienia rozwojowe u dzieci.
Kadm:
- jest sklasyfikowany jako substancja rakotwórcza,
- gromadzi się w organizmie, obciążając nerki i wątrobę,
- jego toksyczność wzrasta przy dłuższym noszeniu ozdób – szczególnie tych mających bezpośredni kontakt ze skórą.
Objawy przewlekłego zatrucia ołowiem (Pb):
- u dzieci: opóźnienie rozwoju, problemy z koncentracją, nadpobudliwość, anemia, zaburzenia zachowania,
- u dorosłych: bóle głowy, brzucha, zmęczenie, nadciśnienie, zaparcia, uszkodzenie nerek, problemy z pamięcią i płodnością, szara obwódka wokół zębów, zmiany behawioralne, np. napady złości.
Objawy przewlekłego zatrucia kadmem (Cd):
• zmęczenie, bóle kości i stawów, białkomocz, uszkodzenie nerek, nadciśnienie, osteoporoza,
• w dłuższej perspektywie: zwiększone ryzyko nowotworów (rak płuc, prostaty, nerek).
|
|
Jak rozpoznać niebezpieczną biżuterię?
Choć gołym okiem nie da się stwierdzić, czy ozdoba zawiera toksyczne metale, istnieje kilka sygnałów ostrzegawczych:
- brak oznaczeń producenta, kraju pochodzenia, certyfikatów CE lub REACH,
- intensywny, chemiczny zapach lub łuszcząca się powłoka,
- bardzo niska cena – podejrzanie tania biżuteria z nieznanego źródła to ryzyko,
- produkty z niezweryfikowanych miejsc: sklepów internetowych czy aukcji zagranicznych.
Toksyczna biżuteria – podsumowanie
Sztuczna biżuteria z Azji może zawierać ołów i kadm – metale ciężkie o działaniu toksycznym i rakotwórczym, które wnikają przez skórę i kumulują się w organizmie.
Objawy zatrucia to m.in. bóle głowy, anemia, uszkodzenie nerek i zaburzenia rozwoju u dzieci, dlatego szczególną ostrożność powinny zachować osoby wrażliwe i rodzice.
Unikaj biżuterii bez oznaczeń i certyfikatów – wybieraj produkty od sprawdzonych producentów, najlepiej oznaczone jako zgodne z normami UE (np. CE, REACH).