zatrucie nikotyną, na zdjęciu papierosy
Maciej Toczek

Zatrucie nikotynowe – objawy, leczenie przedawkowania

Objawy zatrucia nikotyną zależne są głównie od liczby wypalonych papierosów. Uznaje się, że aby doszło do wystąpienia zatrucia nikotynowego, konieczne jest przyjęcie w krótkim czasie ok. 4-8 mg nikotyny. Podstawą oczyszczania organizmu z nikotyny jest oczywiście rzucenie palenia papierosów. Większość nikotyny dostarczanej wraz z wypalanym papierosem wydalana jest niemal natychmiastowo przez nerki.

Zatrucie nikotyną, a więc jej przedawkowanie, to powikłanie, które związane może być z wypaleniem zbyt wielu papierosów bądź z przyjęciem zbyt dużej ilości tej substancji w innej postaci. Z tego względu warto wiedzieć, jaka liczba wypalonych papierosów skutkować może wystąpieniem tego typu powikłania. Czym jest nikotyna oraz czy do zatrucia dojść może również w trakcie nikotynowej terapii zastępczej?

  1. Czym jest nikotyna?
  2. Jakie są objawy zatrucia nikotyną?
  3. Ile papierosów trzeba wypalić, aby doszło do zatrucia?
  4. Czy może dojść do zatrucia nikotynowego przy nikotynowej terapii zastępczej?
  5. Jak oczyścić organizm z nikotyny?

Czym jest nikotyna?

Nikotyna to związek chemiczny zaliczany do grupy alkaloidów pirydynowych. Naturalnie występuje w liściach oraz korzeniach tytoniu szlachetnego. Nikotyna działa na organizm na drodze różnych mechanizmów, modyfikując tym samym jego metabolizm. Jednym z mechanizmów jest pobudzenie układu adrenergicznego. Z tego względu w małych ilościach powoduje zmniejszenie głodu i bólu, rozszerza źrenice, a także przyspiesza akcję serca. Nikotyna jest również agonistą receptorów N-acetylocholinowych, regulujących przekazywanie impulsów nerwowych między neuronami za pomocą acetylocholiny. Dzięki temu działa ona stymulująco na mózg człowieka, co związane jest z przyjemnością w trakcie palenia papierosów.

Nikotyna, tak jak niemal wszystkie substancje uzależniające, oddziałuje także na układ dopaminergiczny, a więc tzw. układ nagrody. Pobudzając go, wykształca uzależnienie, gdyż mózg zaczyna postrzegać wypalenie papierosa jako „nagrodę” na takiej samej zasadzie, jak ma to miejsce w przypadku kontaktów seksualnych czy też jedzenia słodyczy.

Przez lata uznawano, że nikotyna sama w sobie nie ma działania rakotwórczego. Pogląd ten uległ zmianie ok. 20 lat temu. Obecnie pomiędzy naukowcami nadal toczą się dyskusje na temat jej udziału w powstawaniu nowotworów, jednak coraz więcej argumentów przemawia za tym, iż znacząco przyczynia się ona do ich występowania.

Jakie są objawy zatrucia nikotyną?

Objawy zatrucia nikotyną zależne są przede wszystkim od liczby wypalonych papierosów. Przy nieznacznym wypaleniu zbyt wielu papierosów mogą się pojawić objawy, takie jak zaburzenia koncentracji, zawroty głowy, nudności i wymioty, bóle brzucha oraz biegunka. Są to typowe symptomy występujące przy zatruciu nie tylko nikotyną, ale również innego rodzaju substancjami, a także przy dostaniu się do organizmu, np. wraz z zepsutą żywnością, toksyn. W przypadku wyższych dawek przyjętych w krótkim odstępie czasu wystąpić może uczucie lekkości, światłowstręt, natłok myśli oraz obniżenie energii. Jeżeli dojdzie do dalszej podaży nikotyny, objawami, które mogą się pojawić, są halucynacje, zmiana postrzegania barw oraz ograniczenie pola widzenia. Dalsze przyjmowanie nikotyny skutkuje śpiączką oraz śmiercią człowieka.

Polecane dla Ciebie

Ile papierosów trzeba wypalić, aby doszło do zatrucia?

Uznaje się, że aby doszło do wystąpienia zatrucia nikotynowego, konieczne jest przyjęcie w krótkim czasie ok. 4-8 mg nikotyny. Ocenia się również, że jeden papieros, w zależności od mocy, dostarcza 0,2-1 mg nikotyny. Z prostego rachunku wynika zatem, że aby doszło do zatrucia nikotyną i wystąpienia wcześniej wymienionych objawów, należy wypalić minimum 4 papierosy o dużej mocy. Jest to jednak duże uproszczenie, gdyż wystąpienie symptomów przedawkowania zależy od wielu czynników, m.in. wieku danej osoby, budowy ciała oraz od tego, czy jest ona nałogowym palaczem, czy też nie. Przytoczone wyliczenia mogłyby sugerować, że za każdym razem organizm powinien reagować objawami ogólnymi w momencie wypalenia stosunkowo niewielkiej – dla niektórych – liczby papierosów. Trzeba jednak pamiętać, że nikotyna nie utrzymuje się długo w organizmie człowieka, dlatego aby wystąpiły objawy zatrucia, konieczne byłoby wypalenie papierosów w szybkim tempie. Warto podkreślić, że niebezpieczne pod tym względem są papierosy elektroniczne, szczególnie popularne w młodszych grupach wiekowych. Wkłady, czyli tzw. liquidy, najczęściej wykorzystywane w tego typu urządzeniach zawierają nawet 18 mg czystej nikotyny na 1 ml, co zwiększa w znaczący sposób ryzyko wystąpienia przedawkowania.

Warto podkreślić również, że szacowana dawka śmiertelna nikotyny to, według najnowszych szacunków, ok. 7 mg na kilogram masy ciała człowieka. Przyjęcie śmiertelnej dawki nikotyny poprzez palenie papierosów jest zatem praktycznie niemożliwe.

Czy może dojść do zatrucia nikotynowego przy nikotynowej terapii zastępczej?

Nikotynowa terapia zastępcza opiera się na stosowaniu leków zawierających w swoim składzie nikotynę. Ma ona pomóc w rzucaniu palenia poprzez dostarczanie do organizmu coraz mniejszych dawek nikotyny. Warto podkreślić, że przeciętny plaster nikotynowy zawiera od 7 mg do 24 mg nikotyny, która jest stopniowo uwalniana, wykluczając tym samym wystąpienie ewentualnego zatrucia. Natomiast różnego rodzaju gumy czy pastylki zawierają w swoim składzie od 2 mg do 4 mg nikotyny. Stosując preparaty w trakcie nikotynowej terapii zastępczej zgodnie z zaleceniami, unikniemy zatrucia nikotyną. Należy jednak pamiętać, że jeśli w trakcie takiej terapii zdecydujemy się sięgnąć po papierosa tradycyjnego lub elektronicznego, szansa na wystąpienie zatrucia jest bardzo duża. To samo dotyczy nadużywania gum, tabletek oraz plastrów zawierających w swoim składzie nikotynę.

Jak oczyścić organizm z nikotyny?

Podstawą oczyszczania organizmu z nikotyny jest oczywiście rzucenie palenia papierosów. Większość nikotyny dostarczanej wraz z wypalanym papierosem wydalana jest niemal natychmiastowo przez nerki. Pewna jej część pozostaje jednak w organizmie dłużej, przez co może kumulować się w tkankach nałogowych palaczy, którzy palą ponad paczkę papierosów dziennie. Tak szybki metabolizm nikotyny oznacza jednak, że w przypadku jej przedawkowania objawy są najczęściej chwilowe i mijają w stosunkowo krótkim czasie. Ważne jest wtedy zrezygnowanie z dalszego palenia, a także odpoczynek oraz intensywne nawodnienie.

  1. Charakterystyka Produktu Leczniczego dla leku zawierającego w swoim składzie nikotynę.
  2. W.K. Wu, C.H. Cho, The pharmacological actions of nicotine on the gastrointestinal tract, „Journal of Pharmacological Sciences” 2004 94(4), s. 348–358.
  3. H.P. Wong i in., Nicotine promotes colon tumor growth and angiogenesis through beta-adrenergic activation, „Toxicological Sciences” 2007 97(2), s. 279–287.

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • Rak żołądka – przyczyny, wczesne objawy, leczenie

    Podobnie jak większość nowotworów, rak żołądka rozwija się wiele lat, początkowo nie dając żadnych specyficznych objawów. Niestety, najczęściej rozpoznawany jest w stadium bardzo trudnym do wyleczenia, co w większości przypadków prowadzi do zgonu chorego. Kluczowa jest zatem szybka diagnostyka i wdrożenie skutecznej terapii. Jakie są wczesne objawy raka żołądka? Na co zwrócić uwagę?

  • Dializy – kiedy się je stosuje, jak długo, koszt, skutki uboczne

    Wprowadzenie terapii nerkozastępczej (potocznie dializ) było przełomowym osiągnięciem pozwalającym wydłużyć życie pacjentom z niewydolnością nerek. Najpowszechniej stosowana jest hemodializa, która wykorzystywana jest zarówno w przypadkach nagłego zachorowania, jak i w czasie leczenia przewlekłego.

  • HPV (wirus brodawczaka ludzkiego) – przyczyny, objawy, rozpoznanie, leczenie zakażenia wirusem HPV

    HPV, czyli wirus brodawczaka ludzkiego, ma ponad 120 typów, z czego część jest wysokoonkogenna. Human papilloma virus jest odpowiedzialny m.in. za raka szyjki macicy, gardła i krtani, prącia. HPV jest także przyczyną powstawania łagodnych zmian, takich jak kurzajki czy brodawki płciowe. Do zakażenia wirusem brodawczaka ludzkiego najczęściej dochodzi w trakcie stosunków seksualnych oraz przez kontakt z naskórkiem osoby zakażonej.

  • Aplazja szpiku kostnego – objawy, przyczyny, leczenie

    Aplazja szpiku kostnego, zwana również niedokrwistością aplastyczną lub anemią aplastyczną, to choroba, którą można podzielić na wrodzoną lub nabytą. Schorzenie może pojawić się nagle lub rozwijać się przez wiele miesięcy, nie dając przy tym żadnych specyficznych objawów.

  • Terapia dźwiękiem – na czym polega? Co leczy?

    Często mówi się o tym, że muzyka łagodzi obyczaje. Jest w tym wiele prawdy. Dźwięk od lat z powodzeniem wykorzystuje się w terapii osób dorosłych i dzieci. W Polsce terapia dźwiękiem zyskuje coraz większą popularność. Jak wpływa na organizm i psychikę? Co zrobić, aby zostać profesjonalnym terapeutą?

  • Felinoterapia, czyli… leczenie kotem

    Są puszyste, ciepłe i przyjemnie mruczą. Każdy, kto jest szczęśliwym posiadaczem kota, wie, że przebywanie w jego towarzystwie jest niczym balsam dla duszy – uspokaja zszargane nerwy, poprawia samopoczucie, a nawet pozytywnie wpływa na zdrowie. Nic w tym dziwnego, ponieważ zwierzęta te od lat wykorzystywane są w terapii wielu przypadłości.

  • Rak przełyku – przyczyny, objawy i leczenie

    Rak przełyku jest złośliwym nowotworem atakującym częściej mężczyzn niż kobiety. Lekarze są zgodni, że zdecydowana większość przypadków choroby wynika z prowadzenia niezdrowego stylu życia, w tym palenia papierosów i spożywania nadmiernej ilości alkoholu. Jakie są objawy raka przełyku i jak się go leczy?

  • Czym jest diastema i jak ją leczyć?

    Diastema, popularnie określana jest jako przerwa między zębami. To nie tylko cecha szczególna, dla niektórych defekt lub dodatkowy atrybut urody, to także możliwa przyczyna zaburzeń funkcjonalnych. Przyczyny tego defektu mogą być różne. Nie zawsze wymaga leczenia. Diastema fizjologiczna obserwowana u dzieci z czasem zanika. Diastemy zamyka się przy pomocy aparatów ortodontycznych lub wykonując odbudowę estetyczną, np. przy użyciu licówek.

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.
E-wizyta z lekarzem specjalistą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl

Ważne: Użytkowanie Witryny oznacza zgodę na wykorzystywanie plików cookie. Szczegółowe informacje w Regulaminie.

Zamnij