Nowe formy witaminy D i żelaza dozwolone w suplementach diety

Na mocy nowelizacji rozporządzenia w sprawie składu i oznakowania suplementów diety, na rynku suplementów pojawią się nowe formy witaminy D i żelaza. Nowa forma witaminy D szybciej podnosi poziom witaminy D w organizmie, a nowe formy żelaza mają poprawić jego wchłanianie i biodostępność.

1. Nowe formy witaminy D i żelaza — co się zmienia?
2. Czym jest tzw. „novel food” nowa żywność?
3. Nowe formy witaminy D i żelaza – podsumowanie

Nowe formy witaminy D i żelaza — co się zmienia?

W wyniku nowelizacji rozporządzenia Ministra Zdrowia, opublikowanej w Dzienniku Ustaw 27 sierpnia 2025 r., do polskich przepisów suplementacyjnych wprowadzono oficjalnie trzy nowe formy substancji:

• nowa forma witaminy D – monohydrat kalcydiolu – dopuszczona jako “nowa żywność” przez EFSA (25 maja 2021 r.), uznana za bezpieczną w kontekście suplementów diety.
• dwie nowe formy żelaza – winian adypinianu wodorotlenku żelaza (nano) oraz kazeinian żelaza. Obie formy uzyskały pozytywne opinie EFSA w latach 2021–2022 i zostały włączone do unijnego wykazu nowej żywności. 

Monohydrat kalcydiolu

Jest to nowa, syntetyczna forma witaminy D, a dokładniej metabolit cholekalcyferolu (D3). Po spożyciu jest szybko przekształcany w wątrobie do aktywnej formy, co może prowadzić do szybszego wzrostu stężenia witaminy D w organizmie w porównaniu do tradycyjnego cholekalcyferolu.

Winian adypinian wodorotlenku żelaza

Jest to kompleks żelaza, w którym atomy tego pierwiastka są połączone z cząsteczkami organicznymi: winianem i adypinianem. Ta forma ma na celu poprawę wchłaniania żelaza z przewodu pokarmowego, jednocześnie minimalizując ewentualne skutki uboczne.

Kazeinian żelaza

Jest to związek, w którym żelazo jest związane z kazeiną, głównym białkiem występującym w mleku. Taka forma ma za zadanie zwiększyć biodostępność żelaza, a także chronić je przed degradacją w żołądku, co może przyczyniać się do lepszego wchłaniania w jelicie.

Czym jest tzw. „novel food” nowa żywność?

Termin „nowa żywność" (ang. novel food) w Unii Europejskiej odnosi się do produktów spożywczych, które nie były spożywane na znaczną skalę na terenie UE przed 15 maja 1997 roku. Ta kategoria obejmuje różnorodne produkty, które można podzielić na kilka grup:

• innowacyjne produkty tworzone nowymi technologiami (np. mięso z hodowli komórkowej),
• żywność znana poza Europą, ale nowa na rynku UE (np. nasiona chia, sok z noni),
• produkty z nowych źródeł, takich jak algi, grzyby czy owady,
• żywność o nowej strukturze molekularnej lub z celowo zmodyfikowanym składem, na przykład nowe formy witamin czy ekstrakty z istniejących produktów.

Celem regulacji dotyczących nowej żywności jest zapewnienie, że wszystkie innowacyjne produkty wprowadzane na rynek są bezpieczne dla konsumentów. Zanim dany produkt zostanie dopuszczony do obrotu, musi przejść szczegółową ocenę naukową, prowadzoną przez Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności (EFSA). Pozytywna opinia jest warunkiem koniecznym do wpisania produktu na unijny wykaz nowej żywności, co oficjalnie zezwala na jego sprzedaż.

Nowe formy witaminy D i żelaza – podsumowanie

W polskich przepisach dopuszczono nową formę witaminy D – monohydrat kalcydiolu – oraz dwie nowe formy żelaza – winian adypinianu wodorotlenku żelaza i kazeinian żelaza. Zmiana wynika z konieczności dostosowania prawa krajowego do regulacji UE dotyczących tzw. nowej żywności.
Monohydrat kalcydiolu szybciej podnosi poziom witaminy D w organizmie, a nowe formy żelaza mają poprawić wchłanianie i biodostępność. Wszystkie składniki zostały ocenione jako bezpieczne przez EFSA i wpisane na unijny wykaz nowej żywności.