Kapsułki z witaminą D w ceramicznym naczyniu i rozsypane obok
Alicja Świątek

Co to jest cholekalcyferol – czyli jak powstaje witamina D w kapsułkach?

Cholekalcyferol jest formą witaminy D3, która jest niezbędna do utrzymania zdrowego układu kostnego i zdrowia skóry. Może być syntetyzowana przez skórę pod wpływem promieni UVB lub przyjmowana w formie suplementów diety. Ułatwia wchłanianie wapnia i fosforu, umożliwiając m.in. prawidłowy rozwój kości i zębów.

Cholekalcyferol jest naturalną postacią witaminy D3. W organizmie powstaje naturalnie w skórze pod wpływem działania promieni UVB. Może być również przyjmowany wraz z żywnością pochodzenia zwierzęcego (zwłaszcza ryby) lub w postaci suplementów i leków z cholekalcyferolem. Cholekalcyferol dobrze rozpuszcza się w tłuszczach i może być magazynowany w organizmie. Główne funkcje witaminy D3 to ułatwienie wchłaniania wapnia i fosforu z komórek, przeciwdziałanie ich eliminacji z ustroju, a tym samym warunkowanie prawidłowego rozwoju kości i zębów. Dodatkowo cholekalcyferol wpływa korzystnie na funkcjonowanie układu odpornościowego, nerwowego i krwionośnego.

Cholekalcyferol – właściwości i mechanizm działania

Mianem „witaminy D” określa się grupę hormonów sekosteroidowych. Naturalna witamina D3 to inaczej cholekalcyferol. Głównym jej źródłem u ludzi jest skórna synteza przebiegająca z udziałem światła ultrafioletowego (UV). W wyniku hydroksylacji witaminy D3 w wątrobie i nerkach powstaje jej aktywna postać – kalcytriol. Witamina D3 reguluje gospodarkę wapniowo-fosforową, jest niezbędna dla właściwego wchłaniania fosforu i wapnia w przewodzie pokarmowym i nerkach. Aktywna postać witaminy D3 jest konieczna do prawidłowego rozwoju i mineralizacji tkanki kostnej, ponieważ umożliwia tworzenie połączeń wapnia i fosforu potrzebnych do tworzenia kości oraz nasila osteolizę osteoklastyczną. W przypadku obniżenia stężenia wapnia w surowicy następuje zwiększenie wydzielania parathormonu (PTH), co powoduje zwiększenie syntezy aktywnej postaci witaminy D (1,25(OH)2D, kalcytriolu) oraz nasilenie wchłaniania zwrotnego wapnia w cewkach dalszych. Kalcytriol stymuluje wchłanianie wapnia i fosforu w jelitach, resorpcję zwrotną w nerkach, pobudza osteoblasty (komórki tworzące tkankę kostną), resorpcję kostną przez osteoklasty (komórki powodujące degradację tkanki kostnej), a także – jeśli nie występuje niedobór magnezu – jednocześnie zwrotnie hamuje wydzielanie parathormonu. Wytwarzanie kalcytriolu stymulowane jest również w stanach obniżonego poziomu wapnia i fosforu.

Dowiedz się więcej o tym, jakie są przyczyny i objawy niedoboru magnezu

Poprzez receptor jądrowy (VDR, ang. Vitamin D Receptor) oraz błonowy (MARRS, ang. Membrane Activated, Rapid Response Steroid-binding) aktywny metabolit witaminy D3 warunkuje prawidłowy przebieg procesów różnicowania, apoptozy oraz proliferacji różnego rodzaju komórek odpornościowych, takich jak: limfocyty, monocyty, makrofagi, oraz keratynocyty i komórki dendrytyczne. W badaniach wykazano, że cholekalcyferol wpływa korzystnie na odporność nabytą i wrodzoną, a uzupełnianie witaminy D3 powoduje ograniczenie częstości występowania i rozwoju chorób układu odpornościowego. Dodatkowo zaobserwowano korelację pomiędzy poziomem cholekalcyferolu a występowaniem i przebiegiem licznych chorób, jak: cukrzyca typu 1, reumatoidalne zapalenie stawów, łuszczyca, stwardnienie rozsiane, infekcje.

Cholekalcyferol a witamina D3 – co wybrać?

Cholekalcyferol zalecany jest w profilaktyce i leczeniu niedoborów witaminy D. W przypadku zaburzeń hydroksylacji witaminy D w wątrobie lub nerkach wskazane jest stosowanie analogów witaminy D3 w postaci kalcytriolu czy 1-alfa-hydroksy-witaminy D3.

Kiedy stosować cholekalcyferol? Wskazania do suplementacji

W związku z niewielką ekspozycją skóry na promieniowanie UVB wielu Polaków ma niedobór witaminy D w ciągu całego roku, a u ok. 85% osób powyżej 18. roku życia stwierdzono niedobór witaminy D3 w okresie jesienno-zimowym. W przypadku stwierdzonego niedoboru witaminy D3 należy rozpocząć jej suplementację.

W celu określenia poziomu witaminy D3 wykonuje się oznaczenie laboratoryjne metabolitów 25(OH)D2 i 25(OH)D3 we krwi.

Wskazania do stosowania witaminy D3 to:

  • zapobieganie lub uzupełnienie niedoborów cholekalcyferolu,
  • przeciwdziałanie lub leczenie krzywicy, osteomalacji i innych chorób kości o podłożu metabolicznym,
  • tężyczka jawna (hipokalcemiczna, związana z obniżeniem stężenia wapnia we krwi prowadzącym do mrowienia, niekontrolowanych skurczów i drżenia mięśni),
  • terapia uzupełniająca podczas leczenia osteoporozy.

Polecane dla Ciebie

Jakie są przeciwwskazania do stosowania cholekalcyferolu?

Bezwzględnym przeciwwskazaniem do przyjmowania cholekalcyferolu jest nadwrażliwość na którykolwiek składnik preparatu. Cholekalcyferolu nie należy podawać w przypadku:

  • nadmiaru witaminy D3 w organizmie,
  • podwyższonego poziomu wapnia,
  • zwiększonego wydalania wapnia wraz z moczem,
  • sarkoidozy,
  • występowania wapniowych kamieni nerkowych,
  • niewydolności nerek,
  • zaburzonej aktywności enzymu hydroksylazy cholekalcyferolu w wątrobie i w nerkach.
Szczególną ostrożność podczas suplementacji witaminy D3 powinny zachować osoby chore na białaczkę lub inne choroby autoimmunologiczne, ponieważ może nasilać objawy tych chorób.

Jak dawkować cholekalcyferol? Z czym nie łączyć tego suplementu?

W aptekach dostępne są produkty z cholekalcyferolem w postaci suplementów diety, wyrobów medycznych oraz leków. Produkty lecznicze z cholekalcyferolem występują w formie kropli doustnych (należy odmierzyć przed podaniem odpowiednią ilość kropli, zazwyczaj 1 kropla zawiera ok. 500 I.U.) oraz kapsułek (zazwyczaj rekomendowana dawka występuje w 1 kapsułce i wynosi 1000, 2000 lub 4000 I.U.).

W celu stosowania profilaktyki niedoboru witaminy D3 rekomendowane jest stosowanie u osób dorosłych 50 μg/ dobę (2000 j.m./ IU/ jednostek międzynarodowych) lub zwiększonej dawki do 50–100 μg/ dobę (2000–4000 I.U.) u osób otyłych. W przypadku stwierdzonego niedoboru witaminy D3 zalecane lecznicze dawki witaminy D3 mogą sięgać nawet 175–250 μg/ dobę (7000–10000 IU).

Cholekalcyferol dobrze rozpuszcza się w tłuszczach. Dlatego wskazane jest stosowanie suplementów z cholekalcyferolem w trakcie posiłków zawierających składniki tłuszczowe. Witamina D3 może być przyjmowana codziennie, chociaż niekiedy lekarz zaleca inny schemat leczenia w przypadku stwierdzonego niedoboru. Podczas leczenia obniżonego poziomu witaminy D3 może być wskazane zbadanie poziomu fosforu i wapnia we krwi, wapnia wydalanego z moczem oraz aktywności fosfatazy alkalicznej. Witamina D3 jest bardzo wrażliwa na działanie promieni świetlnych, które powodują jej rozpad na nieaktywne związki. Dlatego produkty z cholekalcyferolem należy przechowywać w miejscach zacienionych.

Czy suplementacja cholekalcyferolu ma jakieś działania niepożądane?

Ze względu na bardzo dobrą rozpuszczalność cholekalcyferolu w tłuszczach może być on magazynowany w organizmie. Nadmierny poziom cholekalcyferolu prowadzi do hiperwitaminozy. Mogą się wówczas pojawić nudności, wymioty, bóle głowy, obniżenie apetytu, zaparcia, biegunki oraz suchość w jamie ustnej. Dodatkowo może dojść do stwardnienia naczyń krwionośnych w obrębie płuc, nerek czy serca oraz zwiększonego zwapnienia kości.

Przy nadmiarze witaminy D3 w organizmie, podczas którego stężenie kalcydiolu wynosi powyżej 88 ng/ml, mogą pojawić się objawy niepożądane w postaci hiperkalcemii oraz hiperkalciurii. Stan ostrego zatrucia, któremu towarzyszy podwyższony poziom wapnia, objawia się: wymiotami, osłabieniem mięśni, jadłowstrętem, splątaniem, nadmiernym wydalaniem moczu czy zwiększonym pragnieniem. Gdy dojdzie do przewlekłego zatrucia, mogą pojawić się: bóle kości, kamica nerkowa oraz odwapnienie.

W literaturze stan zatrucia witaminą D opisywano u osób przyjmujących przewlekle powyżej 60 000 I.U. witaminy D dziennie. Zgodnie z wytycznymi dla populacji ogólnej 4000 I.U. witaminy D3 stanowi najwyższą średnią dawkę dobową cholekalcyferolu podawanego doustnie u osób dorosłych, przy której nie powinno dojść do wystąpienia działań niepożądanych. Odpowiednio dla osób otyłych dawka ta wynosi 10 000 I.U.

  1. L. Zelnick, Effect of Vitamin D3 (Cholecalciferol) Supplementation on Serum Vitamin D3 and 25-hydroxyvitamin D (25(OH)D) Concentrations Among Participants in the VITAL-DKD Study, ResearchGate [online] https://www.researchgate.net/publication/341742782_Effect_of_Vitamin_D3_Cholecalciferol_Supplementation_on_Serum_Vitamin_D3_and_25-hydroxyvitamin_D_25OHD_Concentrations_Among_Participants_in_the_VITAL-DKD_Study [dostęp:] 23.01.2023.
  2. Y. Voynikov, Cholecalciferol (Vitamin D3) – Pharmacological Properties, Therapeutic Utility and Potential New Fields of Clinical Application, ResearchGate [online] https://www.researchgate.net/publication/312164408_Cholecalciferol_Vitamin_D3_-_Pharmacological_Properties_Therapeutic_Utility_and_Potential_New_Fields_of_Clinical_Application, [dostęp:] 23.01.2023.
  3. P. Kmieć, K. Sworczak, Korzyści i zagrożenia wynikające z suplementacji witaminą D, journals.viamedica.pl [online] https://journals.viamedica.pl/forum_medycyny_rodzinnej/article/view/51249 [dostęp:] 23.01.2023.
  4. E. Dymarska, Czynniki modulujące układ immunologiczny człowieka, „Zeszyty Naukowe Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej w Legnicy”, nr 19 (2) 2016.
  5. A. Kościej, U. Skotnicka-Graca, I. Ozga, Rola wybranych czynników żywieniowych w kształtowaniu odporności dzieci, „Probl Hig Epidemiol”, nr 98 (2) 2017.

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • Czym są beta-blokery i kiedy należy je stosować? Leki nowej generacji

    Efektem działania beta-blokerów jest m.in. zwolnienie akcji serca i jego kurczliwości, zmniejszenie zapotrzebowania mięśnia sercowego na tlen czy zmniejszenie ilości krwi, jaką podczas skurczu wyrzucają komory serca. W Polsce najczęściej rekomendowane przez lekarzy beta-blokery to: bisoprolol, metoprolol, nebiwolol. Beta-blokery są dopuszczone do leczenia nadciśnienia u kobiet w okresie ciąży, ponieważ uważane są za grupę leków stosunkowo bezpiecznych dla płodu.

  • Wazelina – jak działa?

    Wazelina od lat cieszy się popularnością wśród ludzi w każdym wieku ze względu na jej uniwersalne zastosowanie. W poniższym artykule omawiamy wszystkie zalety i właściwości wazeliny, a także sprawdzamy, czy jej stosowanie jest bezpieczne.

  • Czym są modulatory homocysteiny? Jak wpływa na zmęczenie i poziom hormonów?

    Homocysteina jest aminokwasem. Nieregulowany poziom tej cząsteczki sprzyja rozwojowi chorób układu krwionośnego u ludzi. Suplementy z modulatorami homocysteiny zawierają zazwyczaj witaminę B6, B12, kwas foliowy i betainę (trimetyloglicynę, TMG). Wyniki licznych badań naukowych wskazują, że regularne przyjmowanie przez minimum kilka tygodni modulatorów homocysteiny może przyczynić się do obniżenia nadmiernego poziomu homocysteiny we krwi.

  • Czy warto brać antyoksydanty w tabletkach, kroplach lub kapsułkach?

    Antyoksydanty w postaci tabletek to suplementy diety zawierające związki, które mogą pomóc w ochronie komórek organizmu przed uszkodzeniami powodowanymi przez wolne rodniki. Niektóre przykłady przeciwutleniaczy, które można znaleźć w postaci tabletek, to witaminy C i E, beta-karoten i selen. Przyjmowanie suplementów antyoksydacyjnych nie jest jednak zasadne w każdej sytuacji. Zawsze zaleca się rozmowę z lekarzem przed przyjęciem jakichkolwiek suplementów diety.

  • Opatrunek podciśnieniowy – jak wygląda leczenie ran?

    Opatrunek podciśnieniowy to doskonały i nowoczesny środek do skutecznego leczenia niektórych przewlekłych trudno gojących się ran. W porównaniu do metod tradycyjnych wyraźnie skraca czas terapii i pozwala uzyskać lepsze efekty czynnościowe. Znacznie poprawia zatem zadowolenie pacjenta. Opatrunek wymaga zastosowania ujemnego ciśnienia, które uzyskuje się dzięki specjalnej pompie. W przypadku ran trudno gojących się warto rozważyć jego użycie. W jakich przypadkach korzystne będzie zastosowanie opatrunku podciśnieniowego?

  • Leki biologiczne – czym są? Czy są skuteczne w leczeniu AZS i łuszczycy?

    Leki biologiczne to skomplikowane leki produkowane na bazie substancji pochodzenia biologicznego, takich jak białka, hormony czy przeciwciała. Są one stosowane w leczeniu różnych chorób, w tym chorób autoimmunologicznych, nowotworowych czy zapalnych, ale ich produkcja jest bardziej skomplikowana i kosztowna niż w przypadku typowych leków syntetycznych. W Polsce leki biologiczne są pod pewnymi warunkami refundowane przez Narodowy Fundusz Zdrowia, niemniej ich cena może być zbyt wysoka dla pacjentów nieobjętych systemem refundacji. Czym są leki biologiczne? W leczeniu których chorób można je stosować?

  • Skuteczność działania probiotyków – forma płynna doskonałą alternatywą dla kapsułek

    Pacjenci mają zróżnicowane upodobania co do formy przyjmowanych leków czy suplementów diety. Jedni wolą tabletki, a inni preferują formę płynną. Często nie zdają sobie jednak sprawy z tego, że forma produktu to nie tylko kwestia wygody stosowania. Dla naszego zdrowia powinno się brać pod uwagę przede wszystkim określone właściwości funkcjonalne, jak np. większa przyswajalność czy skuteczność. Przecież najistotniejszym aspektem stosowania danego produktu – oprócz jego formy, walorów smakowych i zapachowych – powinna być głównie skuteczność jego działania.

  • Semaglutyd – czy pomaga schudnąć? Zagrożenia, skutki uboczne stosowania bez wskazania

    Semaglutyd to lek stosowany w leczeniu cukrzycy typu 2. Jest agonistą receptora glukagonopodobnego peptydu-1 (GLP-1), który pomaga regulować poziom cukru we krwi poprzez zwiększanie wydzielania insuliny i zmniejszanie wydzielania glukagonu. Zwykle podaje się go raz w tygodniu w postaci zastrzyku. Od pewnego czasu Internet zalewa fala zapytań dotyczących leku na odchudzanie bez recepty, którego głównym składnikiem jest właśnie semaglutyd. Czy jego stosowanie jest bezpieczne, jeśli jedynym celem jest redukcja wagi, a nie kontrola cukrzycy?

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.
E-wizyta z lekarzem specjalistą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl

Ważne: Użytkowanie Witryny oznacza zgodę na wykorzystywanie plików cookie. Szczegółowe informacje w Regulaminie.

Zamnij