Grzybica pochwy – objawy i leki bez recepty. Kiedy i jak je stosować?

Problem infekcji intymnych dotyka wiele kobiet. Jedną z najczęstszych jest grzybica pochwy, której towarzyszą objawy, takie jak pieczenie, świąd i upławy o serowatej konsystencji. Dolegliwość ta występuje niezależnie od wieku i nieleczona prowadzi do powikłań. Jakie są zatem możliwości leczenia? Kiedy należy udać się do lekarza? 

1. Objawy grzybicy pochwy
2. Przyczyny kandydozy pochwy 
3. Leki bez recepty na grzybicę pochwy – kiedy je stosować?
4. Probiotyki ginekologiczne na grzybicę bez recepty
5. Leczenie grzybicy pochwy w ciąży
6. Leki na receptę na grzybicę pochwy 
7. Kiedy należy udać się do lekarza z drożdżycą pochwy?

Objawy grzybicy pochwy

Drożdżakowe zapalenie pochwy (kandydoza pochwy), nazywane też grzybicą lub drożdżycą,  jest jedną z najczęstszych infekcji intymnych u kobiet. Większość kobiet (75%) doświadczyło jej przynajmniej raz w życiu. Charakteryzuje się m.in.  serowatą wydzieliną z pochwy. 

Do najczęstszych objawów grzybicy pochwy należą:

• świąd, pieczenie, podrażnienie pochwy i sromu
• ból pochwy i sromu
• zaczerwienienie i obrzęk sromu
• białe, grudkowate upławy (tzw. twarożkowata, serowata konsystencja)
• wydzielina o nieprzyjemnym zapachu
• ból podczas stosunku płciowego lub oddawania moczu.

Kandydoza a infekcja bakteryjna pochwy - różnice

W przypadku infekcji bakteryjnej brakuje charakterystycznych dla grzybicy upławów o serowatej konsystencji, nie dochodzi też do zmiany Ph. Bakteryjne infekcje wyróżniają się natomiast wydzieliną o rybim zapachu.

Przyczyny kandydozy pochwy 

Kandydoza pochwy wywoływana jest przez drożdżaki, czyli grzyby z rodziny Candida – 80-90% przypadków infekcji grzybiczych spowodowanych jest przez Candida albicans. Grzyby z rodziny Candida są składnikiem prawidłowej flory pochwy, gdzie w fizjologicznych warunkach są nieinwazyjne. Jednak gdy dochodzi do zachwiania środowiska pochwy, grzyby gwałtownie namnażają się i kolonizują błonę śluzową, prowadząc do kandydozy pochwy.

Do czynników mających niekorzystny wpływ na fizjologiczna florę pochwy zalicza się:

• zaburzenia hormonalne,
• cukrzycę,
• nieprawidłową dietę (dostarczanie zbyt dużej ilości cukru),
• antybiotykoterapię,
• nieprawidłową higienę intymną – częste stosowanie irygacji i płukanek, 
• obniżoną odporność, stres.

Leki bez recepty na grzybicę pochwy – kiedy je stosować?

Leki przeciwgrzybicze dostępne bez recepty należy zastosować przy wystąpieniu pierwszych objawów, w celu złagodzenia dolegliwości. W aptece dostępne są doraźne preparaty o działaniu miejscowym w postaci kremów, maści, żeli, tabletek lub globulek dopochwowych. Zawierają one w swoim składzie substancje łagodzące stan zapalny (jony srebra, kwas borny, zioła) albo substancje z grupy imidazoli (klotrimazol, fentikonazol), których zadaniem jest zahamowanie enzymu niezbędnego do wytwarzania ergosterolu, odpowiedzialnego za utrzymanie ciągłości błon komórkowych grzyba. 

Najczęściej lekiem bez recepty pierwszego wyboru na infekcje intymne jest krem z klotrimazolem, który należy stosować 2-3 razy dziennie przez kilka tygodni. Dodatkowo ulgę na swędzenie okolic intymnych przynoszą płyny lub mieszanki ziołowe do nasiadówek, składające się najczęściej z rumianku, szałwii, nagietka i kory dębu. Mają one właściwości przeciwzapalne i ściągające. Uzupełnieniem terapii po zakażeniu Candida są probiotyki ginekologiczne wspomagające naturalną mikroflorę pochwy. 

Probiotyki ginekologiczne na grzybicę bez recepty

Jednym z elementów profilaktyki oraz leczenia nawracającej grzybicy pochwy jest stosowanie probiotyków ginekologicznych. Zawierają one różne szczepy bakterii kwasu mlekowego z rodzaju Lactobacillus, które przyczyniają się do zapewnienia odpowiedniej kwasowości wydzielin pochwy i tym samym hamują namnażanie chorobotwórczych drobnoustrojów. Dostępne są w postaci kapsułek doustnych lub globulek. Mogą być dodatkowo wzbogacone o kwas askorbinowy, kwas mlekowy, wyciąg z alg lub flawonoidy sojowe. Zalecana dzienna dawka to 1-2 globulki lub 1 kapsułka probiotyku doustnego. 

Leczenie grzybicy pochwy w ciąży

Grzybica często dotyka kobiety w ciąży, szczególnie w czasie II oraz III trymestru. Spowodowane jest to obniżoną odpornością a takżezmianami hormonalnymi, które zaburzają Ph pochwy. Jeżeli wystąpią niepokojące objawy, należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem, ponieważ drożdżyca może spowodować komplikacje a nawet przedwczesny poród. Kandydozę pochwy w ciąży bezpiecznie leczy się miejscowo maściami i globulkami dopochwowymi zawierającymi substancję klotrimazol, która jest bezpieczna i nie stwarza ryzyka wad rozwojowych u płodu.

Leki na receptę na grzybicę pochwy 

Nawracająca lub gwałtownie przebiegająca grzybica pochwy wymaga leczenia preparatami dostępnymi na receptę. Zarówno postać, jak i dawkowanie leku jest indywidualnie dobierane przez lekarza, na podstawie wywiadu i badania lekarskiego. W terapii kandydozy pochwy stosuje się preparaty o działaniu miejscowym bądź preparaty doustne, zawierające antybiotyki polienowe – nystatynę lub substancje z grupy azoli: klotrimazol, butokonazol, mikonazol czy tiokonazol. 

Zastosowanie miejscowych preparatów przynosi natychmiastowe złagodzenie dolegliwości, w porównaniu do kuracji doustnej, której efekty pojawiają się po 12-24h. W zależności od nasilenia objawów i zaawansowania choroby poprawa może nastąpić po podaniu jednorazowej dawki leków przeciwgrzybiczych, zaś bardziej powikłane stany będą wymagać dłuższego leczenia, minimum siedmiodniowego. Wszystkie preparaty podawane wewnętrznie powinny być stosowane na noc, aby zapewnić odpowiedni czas absorbcji leku i zapobiec jego utracie w wyniku ciągłego poruszania się. W przypadku stosowania kremów dopochwowych należy aplikować je również na wargi sromowe. Kobietom w ciąży oraz karmiącym piersią nie zaleca się stosowania doustnych leków przeciwgrzybiczych, ze względu na możliwość szkodliwego działania na płód. 

Kiedy należy udać się do lekarza z drożdżycą pochwy?

Wizyta u lekarza jest konieczna, gdy swędzeniu pochwy towarzyszy którykolwiek z poniższych czynników:

• upławy o silnym zapachu, brunatne, krwawe lub wodniste (podejrzenie bakteryjnego zapalenia pochwy lub rzęsistkowicy),
• występowanie krwawienia,
• nieskuteczność terapii pomimo stosowania leków bez recepty,
• nasilające się lub nawracające objawy, 
• występowanie dodatkowych objawów, takich jak: bóle brzucha, bolesne oddawanie moczu (grzybicy pochwy może towarzyszyć zakażenie pęcherza moczowego), biegunka, wymioty, owrzodzenia okolic intymnych,
• wiek: kobiety do 16. i powyżej 60. roku życia, 
• ciąża lub karmienie piersią,
• cukrzyca, 
• stan obniżonej odporności.