Uśmiechnięta starsza siwowłosa kobieta z plastrem medycznym po szczepieniu
Justyna Piekara

Szczepinka senolityczna. Powstaje eksperymentalny preparat przeciw starzeniu się

„Szczepionka na starość" coraz bliżej? Według najnowszych wyników badań japońskiego zespołu naukowców udało się wyeliminować starzejące się komórki z ciał myszy, dzięki czemu ich życie się wydłużyło. Zatrzymano także rozwijającą się chorobę cywilizacyjną związaną z wiekiem – miażdżycę.  Na czym polegał ten projekt i kiedy szczepionka przedłużająca życie będzie mogła być podawana ludziom?

Eksperymentalna "szczepionka na starość" opracowana przez naukowców z Japonii zahamowała objawy chorób rozwijających się wraz z wiekiem i przedłużyła życie zwierząt laboratoryjnych, na których ją testowano. Czy preparat będzie działać także na ludzi?

Komórki zombie — czym się charakteryzują?

Starzejące się komórki zwykle (choć nie zawsze) są eliminowane na drodze apoptozy, czyli w wyniku zaprogramowanej, samobójczej śmierci komórki. Mogą być usuwane także przez układ odpornościowy, którego wydajność wraz z wiekiem ulega osłabieniu. Ten spadek wydajności skutkuje rozpoczęcie niebezpiecznego procesu patofizjologicznego, który polega na gromadzeniu się w tkankach tzw. komórek zombie. Są to komórki, które utraciły potencjał do podziału, ale nie obumarły. Ponadto poprzez indukcję stanów zapalnych są zdolne do uszkadzania pobliskich zdrowych komórek. Mogą także zwiększyć ryzyko rozwoju nowotworu oraz innych schorzeń związanych z wiekiem, w tym cukrzycy, zapalenia stawów, chorób sercowo-naczyniowych i neurodegeneracyjnych.

Szczepionka przeciw starzeniu się — na czym polega jej działanie?

Eksperymentalna szczepionka stworzona przez zespół badawczy z Juntendo University Graduate School of Medicine i Niigata University Graduate School of Medical and Dental Sciences, skłania układ immunologiczny do eliminacji komórek starczych.

Preparat pobudza organizm do wytworzenia przeciwciał, które przyłączają się do starzejących się komórek, oznaczają je w ten sposób i przeznaczają do usunięcia przez białe krwinki (leukocyty). Zgodnie z wynikami badania wykazuje mniej skutków ubocznych i ma dłuższy okres działania niż istniejące już leki przeciwstarzeniowe (senolityki).

Paul Robbins z University of Minnesota, który nie uczestniczył w projekcie, w rozmowie z „Live Science”, powiedział, że aby ustalić, czy szczepionka będzie działać skutecznie, gdy zastosuje się ją u ludzi, należy przeprowadzić szereg dodatkowych badań. Naukowcy muszą także przetestować preparat na innych gatunkach zwierząt, w tym na ssakach naczelnych (innych niż ludzie) oraz sprawdzić bezpieczeństwo podawania preparatu ludziom.

Polecane dla Ciebie

Szczepionka przeciw starzeniu się – jak przebiegało badanie?

Zespół z Japonii skupił się na starzejących się komórkach śródbłonka naczyniowego. Badacze przeanalizowali, które białka występujące na ich powierzchni będą dobrym celem dla szczepionki senolitycznej. Ostatecznie wybrali jedno z nich — glikoproteinę (białko) GPNMB (ang. Glycoprotein Non-Metastatic Melanoma B). Powszechnie GPNMB jesli zlokalizowane w komórkach czerniaka, niemniej wraz z wiekiem akumuluje się w niektórych tkankach i przyczynia do innych chorób, w tym także do miażdżycy. Naukowcy postanowili sprawdzić, czy usunięcie komórek z GPNMB z organizmu pomoże zmniejszyć  gęstość blaszek miażdżycowych (złogi w ścianie naczyń krwionośnych, które utrudniają m.in. prawidłowy przepływ krwi) oraz ilość substancji prozapalnych. Wykorzystali do tego mysi model choroby, a następnie stosując modyfikację genetyczną, wyeliminował komórki GPNMB-dodatnie. Po ich usunięciu blaszki miażdżycowe w tętnicach myszy znacznie się zmniejszyły.

W kolejnym eksperymencie, aby sprawdzić, czy szczepionka miała wpływ na ogólne oznaki starzenia, zespół zaszczepił myszy, a po pewnym czasie przetestował ich zwinność. Zwierzęta, którym podano nowo opracowany preparat, były bardziej sprawne. Kolejny test dowiódł, że myszy, którym podano szczepionkę, żyły nieco dłużej, niż te otrzymujące placebo.

Senolityki – czym są? Czy można je podawać ludziom?

Senolityki otwierają nowe możliwości leczenia chorób związanych z wiekiem. To klasa środków, które eliminują starzejące się komórki. Działają poprzez celowanie w jeden z kilku szlaków, które wykorzystują do unikania apoptozy. W ciągu ostatnich lat zainteresowanie nimi znacznie wzrosło.

James Kirkland, badacz Mayo Clinic, specjalista w dziedzinie medycyny geriatrycznej, od wielu lat zgłębia temat starzenia się komórek. Ekspert podkreśla, że obecnie leki senolityczne powinny być podawane wyłącznie w trakcie monitorowanych badań klinicznych. Dopóki takie prace nie zostaną zakończone, leki nie powinny być przepisywane ludziom. Wnioski, które udało się opracować dotychczas, są jedynie tymi wstępnymi i wymagają powtórzenia z udziałem większej próby. Kirkland zwraca również uwagę na to, że były też prowadzone z wykorzystaniem zwierząt laboratoryjnych. Testowanie środków przeciwdziałających starzeniu u ludzi jest przedsięwzięciem zdecydowanie bardziej czasochłonnym i kosztownym, co może stanowić pewien problem dla rozwoju dalszych prac badawczych.

  1. M. Suda i in., Senolytic vaccination improves normal and pathological age-related phenotypes and increases lifespan in progeroid mice, Nature Aging 2021,  nr 1, s. 1117–1126, [online] https://doi.org/10.1038/s43587-021-00151-2, [dostęp:] 30.12.2021.
  2. J. L. Kirkland i in., Senolytic drugs: from discovery to translation, Journal of internal Medicine 2020, [online] https://doi.org/10.1111/joim.13141, [dostęp:] 30.12.2021.
  3. B. Yirka, A new vaccine that alters senescent cells in a way that pushes the immune system into removing them, medicalxpress.com” [online], https://medicalxpress.com/news/2021-12-vaccine-senescent-cells-immune.html, [dostęp:] 30.12.2021.
  4. N. Lanese, Anti-aging vaccine shows promise in mice — will it work in humans?, „livescience.com” [online],  https://www.livescience.com/vaccine-against-aging-senescent-cells-in-mice [dostęp:] 30.12.2021.
  5. N. Scharping, Senolytics: A New Weapon in the War on Aging, „discovermagazine.com”  [online], https://www.discovermagazine.com/health/senolytics-a-new-weapon-in-the-war-on-aginge [dostęp:] 30.12.2021

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • Probiotyki i kiszonki lekiem na halitozę

    Najnowsze badania nad problemem halitozy pokazują, że stosowanie probiotyków w formie bakterii Gram-dodatnich może pomóc w walce z tą przykrą przypadłością. Czy drobnoustroje probiotyczne rozwiązują problem raz na zawsze?

  • Zniekształcenia poznawcze – co to takiego? Geneza, rodzaje

    Zniekształcenia poznawcze to wyolbrzymione schematy myślowe, które fałszują rzeczywistość i sprawiają, że postrzegamy ją w sposób zdeformowany. Doświadcza ich każdy człowiek, jednak jeśli pojawiają się zbyt często lub utrzymują się przez długi czas, mogą prowadzić do występowania stanów lękowych czy zaburzeń nastroju.

  • Leczenie endometriozy zastrzykiem raz w miesiącu – co wiemy o tej metodzie?

    Endometrioza dotyka na całym świecie około 10% kobiet w wieku rozrodczym. Patogeneza tej choroby polega na tym, że tkanka podobna do endometrium lub wyściółki macicy rośnie poza macicą, powodując silny ból miesiączkowy i obfite krwawienie, a u niektórych bezpłodność. Dostępne terapie mogą pomóc złagodzić objawy, jednak obecnie nie ma lekarstwa na endometriozę. Nowe badania wykazały, że comiesięczne zastrzyki przeciwciał zmniejszają zmiany chorobowe, tkankę bliznowatą i zrosty narządów u małp z endometriozą.

  • Badania przesiewowe raka piersi – mammografia 3D lepsza niż skan 2D. Przegląd najnowszych doniesień

    W dużym badaniu obejmującym ponad milion kobiet naukowcy porównali skuteczność mammografii 2D i mammografii z tomosyntezą 3D w wykrywaniu raka piersi. Odkryli, że mammografia 3D była znacznie skuteczniejsza niż mammografia 2D. Czy standard profilaktyki raka piersi właśnie uległ zmianie?

  • Spożycie soli może mieć inny wpływ na mężczyzn i kobiety

    Nadciśnienie krwi dotyka około 1,28 miliarda dorosłych na całym świecie. Jeśli ciśnienie krwi nie jest prawidłowo kontrolowane, może zwiększać ryzyko chorób serca, mózgu i nerek. Jedną z powszechnych, ale mniej znanych przyczyn nadciśnienia tętniczego jest nadwrażliwość na sól, czyli sytuacja, w której organizm nie wydala jej nadmiaru. Ostatni przegląd badań nad tym tematem wykazał, że kobiety w każdym wieku są bardziej wrażliwe kardiologicznie na spożycie soli niż mężczyźni. Zjawisko to może mieć wpływ na kontrolę ciśnienia krwi.

  • 5 sposobów na puszące się włosy

    Puszące się włosy to zmora wielu kobiet. U części z nich odstające, trudne do ujarzmienia kosmyki są wynikiem specyficznej budowy włosa. W większości przypadków szorstkie, matowe, przesuszone włosy to jednak wynik niewłaściwej pielęgnacji i częstego stosowania prostownicy lub wykonywania zabiegów fryzjerskich, np. rozjaśniania. Podpowiadamy, jak wygładzić puszące się włosy – poznaj 5 skutecznych sposobów.

  • „Zawał ucha” – co to jest? Jak się objawia?

    Terminem „zawał ucha” określa się objawy towarzyszące niedokrwieniu w obrębie naczyń krwionośnych ucha wewnętrznego. Pojawiają się wówczas nagłe, zazwyczaj jednostronne, dolegliwości – upośledzenie słuchu, uczucie pełności w uchu, szumy, zawroty głowy.

  • Jak radzić sobie z suchą skórą? Porady dermatologów

    Stosowanie tej samej rutyny pielęgnacyjnej przez cały rok może nie działać tak dobrze, gdy na przykład spada wilgotność. Bez przemyślanej zmiany w sposobie pielęgnacji skóry suche powietrze może sprawić, że np. drobne linie czy zmarszczki będą bardziej widoczne. Sucha, swędząca skóra może się łuszczyć, pękać, a nawet krwawić. Jak sobie z nią radzić i właściwie pielęgnować?

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.
E-wizyta z lekarzem specjalistą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl

Ważne: Użytkowanie Witryny oznacza zgodę na wykorzystywanie plików cookie. Szczegółowe informacje w Regulaminie.

Zamnij