Co stosować na łysienie androgenowe?

Łysienie androgenowe jest jedną z najczęstszych przyczyn wypadania włosów. Problem dotyczy ponad 50% mężczyzn w wieku poniżej 50 lat i ponad 70% powyżej 70 lat oraz 30–40% kobiet po 50. roku życia. Choroba jest najczęściej uwarunkowana genetycznie i pogłębia się wraz z wiekiem. Związana jest z nadwrażliwością mieszków włosowych na dihydrotestosteron (DHT). Łysienia androgenowego nie da się wyleczyć w pełni, ale można spowolnić proces wypadania włosów oraz pobudzić porost nowych włosów.

Czym jest łysienie androgenowe?

Łysienie androgenowe (AGA, androgenic alopecia) jest przewlekłą chorobą dotyczącą mieszków włosowych w obrębie czołowo-ciemieniowym. Stanowi najczęściej występujący typ łysienia zarówno u kobiet, jak i mężczyzn. Podczas schorzenia następuje miniaturyzacja mieszków włosowych oraz ich postępująca utrata zdolności do tworzenia nowych włosów. Łysienie androgenowe może pojawić się w każdym okresie życia, nawet u młodzieży, jednak wiek w znacznym stopniu predysponuje do wystąpienia dolegliwości. Jak wskazują dane, choroba dotyczy ok. 80% mężczyzn i 40% kobiet w wieku ok.70 lat. Postęp procesu łysienia androgenowego uwarunkowany jest ekspresją genów i zmiennością osobniczą. Przykładowo bardzo wysoki poziom androgenów nie musi predysponować do utraty włosów, jeżeli nie ma uwarunkowań genetycznych. U kobiet stopień łysienia androgenowego jest zazwyczaj wyraźnie niższy niż u mężczyzn. Proces wypadania włosów mogą nasilać inne choroby, jak np. zaburzenia tarczycy. W wyniku naturalnego starzenia się organizmu, osoby w wieku powyżej 60 lat mogą dodatkowo być narażone na fizjologiczne łysienie.

Jakie są przyczyny łysienia androgenowego?

Na wystąpienie łysienia androgenowego może wpływać wiele czynników, przy czym największe znaczenie odgrywają tu predyspozycje genetyczne, oddziaływanie androgenów (głównie dihydrotestosteronu – DHT) na mieszki włosowe oraz okołomieszkowe stany mikrozapalne.

Predyspozycje do łysienia androgenowego są uwarunkowane genetycznie i mogą pojawiać się rodzinnie. Na wystąpienie choroby wpływa również aktywność enzymu 5-alfa-reduktazy, który znajduje się w komórkach mieszków włosowych. W wyniku jego działania następuje przekształcenie testosteronu w jego aktywną postać, czyli dihydrotestosteron (DHT), który w obszarach androgenozależnych wpływa na nasilenie miniaturyzacji mieszków włosowych, a następnie ich zanik i utratę włosów. DHT powoduje także skrócenie okresu fazy wzrostu włosa oraz wydłużenie czasu trwania fazy spoczynku włosa. Odnotowano znacząco zwiększone stężenie DHT w rejonach czoła u mężczyzn z łysieniem androgenowym w odniesieniu do grupy kontrolnej. Wykazano również, że u kobiet oraz mężczyzn z łysieniem androgenowym w mieszkach włosowych w okolicy czołowej występuje wyraźnie  wyższa aktywność 5α-reduktazy niż w okolicy potylicznej. W procesie łysienia androgenowego uczestniczą także procesy zapalne, jednak nie jest to w pełni poznane. Ponadto czynniki środowiskowe, jak zanieczyszczenia środowiska, zaburzenia równowagi mikrobiomu skóry owłosionej, nadmierna ekspozycja na UV oraz prowadzony styl życia (palenie papierosów, nadużywanie alkoholu) pobudzają wytwarzanie wolnych rodników oraz mogą wpływać na pogłębienie stopnia zaawansowania choroby.

Jakie są objawy łysienia androgenowego?

Łysienie typu androgenowego przebiega nieco inaczej u kobiet i u mężczyzn. W przypadku mężczyzn proces zachodzi gwałtowniej i może pojawić się już poniżej 20. roku życia. Zazwyczaj obserwuje się wypadanie włosów na czole, od okolicy czołowo-skroniowej po czubek głowy, co prowadzi do  powstawania zakoli. Włosy stają się cieńsze oraz jaśniejsze. Następnie ubytek włosów pojawia się również na szczycie głowy. Natomiast przeważnie włosy nie wypadają na skroniach i potylicy. Niekiedy może dojść do całkowitej utraty włosów na głowie.

U kobiet łysienie androgenowe związane jest z zaburzeniem równowagi androgenowo-estrogenowej. Utrata włosów następuje zazwyczaj na szczycie głowy, w okolicy ciemieniowo-szczytowej. Przerzedzenie włosów jest rozproszone i tworzy obraz tzw. choinki.  Z upływem czasu włosów jest coraz mniej oraz stają się one coraz cieńsze, jednak nie ma przy tym miejsc całkowicie pozbawionych włosów.

Jak leczyć łysienie androgenowe? Leki i terapie

Kluczowe przed rozpoczęciem terapii jest postawienie właściwej diagnozy. Leczenie łysienia androgenowego może przebiegać wielokierunkowo. Stosuje się terapie konwencjonalne, specjalistyczne zabiegi trychologiczne oraz przeszczepy włosów. W konwencjonalnej farmakoterapii podaje się preparaty do stosowania miejscowego oraz o działaniu ogólnym. W leczeniu łysienia androgenowego używa się wcierek do skóry głowy, które zawierają substancje, takie jak minoksydyl (w 2 lub 5% stężeniu) i prednizolon. Podczas doustnej terapii wykorzystuje się leki z grupy antyandrogenów (spironolakton, cyproteron) oraz inhibitory 5-alfa-reduktazy (finasteryd).

Należy jednak pamiętać, że długotrwałe przyjmowanie leków doustnych w terapii łysienia androgenowego może prowadzić do pojawienia się działań niepożądanych specyficznych dla danego preparatu. Jako terapię wspomagającą w gabinetach trychologicznych wykorzystuje się mezoterapię (igłową, z wykorzystaniem osocza bogatopłytkowego, mezoterapię mikroigłową z zastosowaniem substancji odżywczych). Coraz większe zainteresowanie wzbudza terapia światłem LED oraz karboksyterapia.

Suplementy na łysienie androgenowe

W zniwelowaniu objawów łysienia androgenowego pomocne jest stosowanie preparatów na łysienie androgenowe zawierających:

• wyciąg z palmy sabałowej, olej z pestek dyni  – uznaje się, że substancje zawarte w surowcach zmniejszają aktywność 5-α-reduktazy, czyli enzymu, który przekształca testosteron w 5-alfadihydrotestosteron (DHT), który uszkadza cebulki włosowe;
• kwas gamma-linolenowy (GLA), np. w postaci oleju z wiesiołka, czarnej porzeczki lub ogórecznika – należący do grupy kwasów omega 6. Jako inhibitor 5α-reduktazy, spowalnia przemianę testosteronu w DHT, wpływającego za wypadanie włosów;
• kwasy omega 3 (EPA, DHA) – spowalniają przemianę testosteronu w DHT, ograniczają stany zapalne w organizmie, m.in. w obrębie mieszków włosowych, zmniejszają swędzenie, suchość i łuszczenie się skóry, co ogranicza wypadanie włosów;
• biotyna (witamina B7) – opóźnia siwienie włosów oraz ich utratę wraz z wiekiem, związek ten zatrzymuje biodostępną siarkę i wspomaga odżywienie macierzy włosa;
• krzem – ogranicza nadmierne wypadanie włosów, uczestniczy w syntezie elementów budulcowych włosów (keratyna);
• cynk – kluczowy dla właściwego wzrostu włosa, reguluje metabolizm aminokwasów budujących włosy;
• magnez – wspomaga regenerację komórek korzeni włosowych;
• kwas foliowy (witamina B9), w przypadku niedoborów tego składnika mogą pojawić się zaburzenia hormonalne, w tym nadmiar androgenów prowadzący do wypadania włosów.
• siarka – to składnik keratyny, czyli podstawowego budulca włosa, zwiększa wytrzymałość macierzy włosa i warunkuje odporność włosów na uszkodzenia mechaniczne;
• aminokwasy, zwłaszcza arginina, metionina, cysteina, cystyna, tyrozyna i tauryna – warunkują szybszy porost włosów już istniejących oraz odrastanie nowych.