Czym są probiotyki i prebiotyki?

Coraz częściej w szczególnych sytuacjach zdrowotnych lekarze zalecają nam dostarczenie organizmowi probiotyków i prebiotyków, czy to w postaci żywności je zawierającej, czy w postaci preparatów które można kupić w aptece. Co oznaczają te nazwy i jakie maja znaczenie dla zdrowia człowieka? Dowiedz się więcej.

Czym są probiotyki?

Według definicji WHO probiotyki to preparaty lub produkty żywnościowe zawierające pojedyncze lub mieszane hodowle żywych drobnoustrojów, które wywierają korzystny efekt na zdrowie, jeżeli zostały podane w odpowiedniej ilości.

Drobnoustroje te produkują kwas mlekowy i należą do rodziny Lactobacillus, Bifidobacterium, oraz do drożdżaków Saccharomyces. Fizjologicznie występują w mikroflorze przewodu pokarmowego człowieka. Ich cechą musi być zdolność przylegania do nabłonka jelita, aby nie zostały z nich usunięte w krótkim czasie (np. w trakcie biegunki). Ponadto muszą być odporne na kwas solny zawarty w żołądku, enzymy trawienne, kwasy żółciowe.

Jakie korzyści wynikają ze stosowania probiotyków?

Bakterie te przynoszą nam wiele korzyści :

• Ułatwiają proces trawienia

• Zwiększają wchłanianie witamin i minerałów

• Przy kuracjach antybiotykowych chronią naszą mikroflorę jelitową

• Wpływają na układ immunologiczny zwiększając odporność na zakażenia

• Niektóre szczepy działają przeciwalergicznie i przeciwnowotworowo

• Obniżają poziom cholesterolu

• Łagodzą objawy nietolerancji laktozy

• Maja zdolność syntetyzowania niektórych witamin z grupy B, Wit K, kwasu foliowego

Istnieją badania, z których wynika, że podawanie probiotyków zmniejsza występowanie atopowego zapalenia skóry u niemowląt, łagodzi objawy astmy u dzieci, obniża częstość zachorowań na choroby górnych dróg oddechowych i podawania antybiotyków u dzieci, są skuteczne w leczeniu ostrych biegunek infekcyjnych i biegunek po antybiotykoterapii.

Naturalne probiotyki

Przykładami żywności probiotycznej są fermentowane produkty mleczne: jogurty, kefiry, mleko acidofilne, maślanka. Często w ich nazwie występuje przedrostek Bio-.

Oprócz obecności bakterii mlekowych mają one wiele innych zalet w żywieniu człowieka – dostarczają pełnowartościowego białka, zawierają bardzo dużo wapnia, witamin z grupy B, A, D. Bakterie mlekowe znajdują się również w szeroko dostępnych, tanich kiszonkach (kapusta, ogórki).

Czym są prebiotyki?

Prebiotyki to składniki pożywienia nie ulegające trawieniu, pobudzające wzrost lub aktywność korzystnych dla organizmu bakterii obecnych w jelicie grubym.

Prebiotykami mogą być: nie trawiona skrobia, polisacharydy (pektyny, guma guarowa i owsiana) i oligosacharydy. Najwięcej uwagi poświęca się sacharydom z grupy inuliny i fruktozooligosacharydom, które występują m.in. w pszenicy, cebuli, czosnku, bananach, cykorii, porach, szparagach. Są selektywnie trawione przez bifidobakterie i powodują znaczący ich wzrost w jelicie. Produkty i preparaty, w których składzie występują obok siebie prebiotyki i probiotyki to synbiotyki.

Suplementy

Oprócz żywności prebiotyki i probiotyki można kupić w aptece w postaci kapsułek lub proszku w saszetkach. Kiedyś preparaty tego rodzaju trzeba było przechowywać w lodówce, aby zachować odpowiednie właściwości, obecnie są bardziej stabilne i często nie ma takiej potrzeby. Za każdym razem należy zapoznać się z ulotką, w której znajdziemy informacje o sposobie przechowywania suplementów.

Probiotyki i prebiotyki zaleca się szczególnie w czasie i po biegunkach infekcyjnych oraz w przypadku stosowania antybiotyków celem odbudowy flory bakteryjnej. Na rynku dostępne są preparaty, które zawierają jedną lub więcej, nawet 9 rodzajów bakterii, jak również suplementy przeznaczone specjalnie dla dzieci.