Maślan sodu – co to jest kwas masłowy i na co pomaga? Właściwości i wskazania do suplementacji

Maślan sodu jest substancją wytwarzaną naturalnie w jelitach w wyniku przebiegającego w okrężnicy procesu fermentacji bakteryjnej niestrawianych węglowodanów, np. błonnika. Suplementacja maślanu sodu wskazana jest przede wszystkim w chorobach przewodu pokarmowego. Uzupełnienie niedoborów maślanu sodu jest polecane m.in. w przypadku: zespołu jelita nadwrażliwego, zaburzeń mikrobioty jelitowej czy choroby wrzodowej żołądka.

1. Maślan sodu - co to jest?
2. Maślan sodu - zalety suplementacji kwasu masłowego
3. Maślan sodu – na co pomaga? Kiedy można suplementować kwas masłowy?
4. Maślan sodu na odchudzanie. Maślan sodu a tycie
5. Czy kobiety w ciąży mogą suplementować maślan sodu?
6. Maślan sodu – przeciwwskazania do suplementacji

Maślan sodu - co to jest?

Maślan sodu jest naturalną substancją, zaliczaną do krótkołańcuchowych kwasów tłuszczowych (SCFA), która wytwarzana jest przez florę jelitową na drodze fermentacji. To substancja czynna, którą można znaleźć w dietetycznych środkach spożywczych, przeznaczonych do stosowania w chorobach przewodu pokarmowego. Często nazywana jest żywnością funkcjonalną, ponieważ endogenny kwas masłowy jest substancją naturalnie produkowaną w jelitach. W wyniku chorób w obrębie przewodu pokarmowego może dojść do wyraźnego obniżenia produkcji maślanu sodu. Wówczas kluczowe jest uzupełnienie jego niedoborów na drodze farmakoterapii oraz właściwego postępowania dietetycznego.

Maślan sodu – właściwości

Maślan sodu, czyli sól sodowa kwasu masłowego, jest substancją wytwarzaną naturalnie w jelitach w wyniku przebiegającego w okrężnicy procesu fermentacji bakteryjnej niestrawianych węglowodanów, np. błonnika. Związek ten stanowi ważny składnik energetyczny dla kolonocytów – komórek nabłonkowych jelit. Krótkołańcuchowe kwasy tłuszczowe (SCFA, ang. Short Chain Fatty Acids), w tym maślan sodu, wpływają korzystnie na rozwój saprofitycznej mikrobioty w jelitach oraz na prawidłowe funkcjonowanie śluzówki przewodu pokarmowego. Jakie są właściwości tego związku?

• Maślan sodu wpływa na stabilizację struktury błony śluzowej jelit i determinuje jej integralność oraz prawidłowe funkcjonowanie.
• Kwas masłowy warunkuje także działanie przeciwzapalne i immunoregulacyjne.
• Maślan sodu wpływa również na ograniczenie stresu oksydacyjnego, przyspieszenie procesów gojenia oraz regeneracji komórkowej, a także usprawnia motorykę jelitową.

Maślan sodu - zalety suplementacji kwasu masłowego

Zaobserwowano, że suplementacja kwasu masłowego wpływa korzystnie na stan pacjenta leczonego z powodu:

• przewlekłego zapalenia jelit po radioterapii i chemioterapii,
• nieswoistej choroby zapalnej jelit,
• zapalenia zbiornika jelit,
• choroby uchyłkowej jelit.

Ponadto jest wykorzystywana w terapii wspomagającej regenerację jelit przy biegunkach infekcyjnych oraz w zaburzeniach czynnościowych jelit.

W produktach aptecznych maślan sodu występuje w formie mikrogranulek, co zabezpiecza cząsteczki kwasu masłowego przed działaniem enzymów trawiennych występujących w górnych odcinkach przewodu pokarmowego. Umożliwia to dotarcie kwasu masłowego do miejsca docelowego, jakim są jelita. Dodatkowo granulki, w których znajduje się substancja czynna, mają taki skład, aby uwalnianie maślanu sodu przebiegało stopniowo, na całym obszarze jelit.

Maślan sodu – na co pomaga? Kiedy można suplementować kwas masłowy?

Suplementacja maślanu sodu wskazana jest przede wszystkim w chorobach przewodu pokarmowego.

Uzupełnienie niedoborów maślanu sodu jest wskazane w przypadku:

• zespołu jelita nadwrażliwego, zaburzeń mikrobioty jelitowej,
• choroby wrzodowej żołądka,
• stanów zapalnych jelit i żołądka,
• chorób w obrębie jelita grubego, którym towarzyszą zmiany zanikowe w obrębie błony śluzowej,
• upośledzenia procesu wchłaniania, skutkującego spadkiem wagi, niewłaściwym poziomem wzrostu u dzieci oraz zaburzeniami poziomu substancji odżywczych,
• czynnościowych zaburzeń układu pokarmowego,
• niestrawności, uporczywych zaparć, wzdęć, bóli brzucha, biegunki,
• niewystarczającej ilości przyjmowanego błonnika pokarmowego,
• diety ubogoresztkowej,
• niewłaściwego składu flory jelitowej, występującego np. po długim okresie przyjmowania antybiotyków, przy zbyt dużej podaży cukrów prostych, przewlekłym stresie, w chorobach wątroby i nerek,
• niedoborów krótkołańcuchowych kwasów tłuszczowych (SCFA), które często powstają po leczeniu onkologicznym.

Maślan sodu na odchudzanie. Maślan sodu a tycie

Krótkołańcuchowe kwasy tłuszczowe, do których zaliczany jest maślan sodu, regulują produkcję kwasów tłuszczowych oraz proces lipolizy, czyli rozpadu tkanki tłuszczowej. W jednym z przeprowadzonych badań na zwierzętach po pięciu tygodniach podawania myszom soli sodowej kwasu masłowego odnotowano spadek ich masy ciała o 10% oraz zwiększenie wrażliwości komórek na insulinę. Badania te wskazują na potencjalne korzystne efekty przyjmowania maślanu sodu u osób otyłych, z insulinoopornością czy cukrzycą typu 2.

Czy kobiety w ciąży mogą suplementować maślan sodu?

Nie ma danych dotyczących bezpieczeństwa stosowania maślanu sodu w okresie ciąży. Zatem przed zastosowaniem produktu z solą sodową kwasu masłowego należy koniecznie skonsultować się z lekarzem.

Maślan sodu – przeciwwskazania do suplementacji

Przeciwwskazaniem do stosowania preparatów z maślanem sodu jest nadwrażliwość na którykolwiek składnik produktu. Maślan sodu uważany jest za substancję bezpieczną i dobrze tolerowaną. W trakcie przyjmowania soli sodowej kwasu masłowego należy jednak pamiętać, aby leczenie trwało minimum do momentu remisji choroby, a najlepiej do całkowitego wyleczenia. Wynika to z faktu, że niewskazane jest stosowanie przerw w podawaniu leku, ponieważ może to skutkować pogorszeniem stanu chorego. Jak dotąd nie wykazano skutków ubocznych stosowania maślanu sodu. Należy jednak zachować ostrożność u pacjentów z nadwrażliwością na jakikolwiek składnik suplementu czy leku z maślanem.