Dieta przy i po antybiotyku – co jeść, a czego unikać podczas antybiotykoterapii?
Katarzyna Turek-Kawecka

Dieta przy i po antybiotyku – co jeść, a czego unikać podczas antybiotykoterapii?

Warto zadbać o regenerację flory bakteryjnej zarówno w trakcie, jak i po zakończonej antybiotykoterapii. W jaki sposób? Do codziennego jadłospisu należy włączyć produkty, które dostarczą do organizmu zdrowe bakterie. Sprawdź, jak powinna wyglądać dieta przy antybiotykoterapii.  

Leczenie antybiotykami wiąże się ze zniszczeniem drobnoustrojów obecnych w organizmie. Antybiotyk ma za zadanie usunąć bakterie odpowiedzialne za chorobę. Niestety, nie działa on wybiórczo i często terapia wiąże się ze zniszczeniem także dobrej mikroflory w organizmie. Leczenie, szczególnie jeśli jest długotrwałe, potrafi być mocno wyniszczające i zniszczyć tzw. dobre bakterie na dłużej niż np. przez tydzień antybiotykoterapii.

W trakcie przyjmowania oraz po zakończeniu leczenia powinno się przyjmować probiotyki – preparaty ze specjalnie wybranymi szczepami bakterii, które zapobiegną wyjałowieniu organizmu. Bardzo ważne jest także spożywanie odpowiednich produktów – mogą one zarówno dostarczyć zdrowych bakterii, jak i pozwolić się im rozwijać.

Antybiotyki a dieta – probiotyki i prebiotyki

Dieta przy antybiotykoterapii powinna być bogata zarówno w probiotyki (produkty spożywcze bogate w dobre bakterie) oraz prebiotyki (substancje, które są potrzebne bakteriom do życia i rozmnażania się).

Warto pamiętać, że dieta przy antybiotykoterapii ma za zadanie jedynie wspomóc, a nie zastąpić stosowanie osłon (probiotyków) dostępnych w aptece. Zawartość szczepów bakteryjnych w żywności jest niewystarczająca do odbudowy mikroflory organizmu.

Produktami, które dostarczają do organizmu zdrowe drobnoustroje, są:
•    kiszonki – ważne jest, żeby były to kiszonki, a nie produkty kwaszone: kiszone ogórki, kiszona kapusta, kiszone jabłka i inne kiszone warzywa i owoce,
•    kefir, jogurt – o smaku naturalnym, bez dodatku cukru,
•    zakwas buraczany – najlepiej domowy,
•    kombucha – fermentowana herbata – do kupienia gotowa lub do zrobienia w domu,
•    kwas chlebowy – zapomniany, kiedyś bardzo popularny napój w Polsce,
•    domowe jogurty lub kefiry roślinne – przygotowane z wykorzystaniem kupionych gotowy kultur bakterii.

Prebiotyki – czyli co jeść, aby odbudować organizm przy antybiotykoterapii?

W skład prebiotyków wymienia się wszystkie substancje, którymi żywią się bakterie. Są to węglowodany nazywane frukto- lub galaktooligosacharydami. Przewód pokarmowy człowieka ich nie trawi, ale rozkładają je bakterie, czerpiąc z nich pożywienie. Jakie produkty je zawierają? Mogą one występować naturalnie w jedzeniu np. w porze, bananie, szparagach, cykorii, karczochach, pszenicy, ziemniakach, miodzie czy cebuli. Z produktów tych pozyskuje się także inulinę, która jest prebiotykiem, używanym jako zdrowa, naturalna substancja słodząca.

Dieta przy antybiotykoterapii – czego unikać?

W trakcie przyjmowania antybiotyku nie powinno się pić soków grapefruitowych ani jeść samego owocu – może on zwiększyć toksyczne działanie leku. Dodatkowo warto pamiętać o tym, aby nie popijać antybiotyków mlekiem – wskazane jest, by odczekać ok. 2 godziny pomiędzy zażyciem leku a spożyciem nabiału. Zawarty w nim wapń może osłabiać wchłanianie substancji z tabletek czy kapsułek. 

Dowiedz się, jak zażywać antybiotyk.

Podobne działanie może wykazywać błonnik – lepiej więc nie łączyć leku z daniami zawierającymi bardzo dużą ilość włókna pokarmowego – np. ciasteczkami owsianymi. Nie oznacza to jednak, że na czas przyjmowania antybiotyku należy zrezygnować z produktów pełnoziarnistych.

Dieta przy antybiotyku – przykładowe przepisy

Koktajl z owocami
Składniki:
•    szklanka malin mrożonych (w sezonie mogą być świeże),
•    średni banan,
•    szklanka kefiru o smaku naturalnym,
•    2 łyżki otrębów,
•    inulina (opcjonalnie dla dosłodzenia).

Zmiksuj wszystkie produkty razem, podawaj od razu po przygotowaniu.

Domowy zakwas buraczany
Składniki: 
•    ok. 6–8 ekologicznych buraków,
•    niewielka główka czosnku,
•    przyprawy po ok. 5–6 sztuk: ziele angielskie i liść laurowy,
•    opcjonalnie – kilka łyżek soku z kiszonych ogórków lub kapusty,
•    2 łyżeczki soli,
•    2 litry przegotowanej, letniej wody,
•    szklany lub kamionkowy duży słój.

Wodę zagotuj, rozpuść w niej sól i przestudź, aby była letnia. Dokładnie oczyść buraki, obierz i pokrój na plasterki. Czosnek umyj, obierz ząbki i przekrój na pół. Na dnie naczynia umieść część przypraw i czosnek, dodaj plasterki buraka, a następnie powtarzaj na zmianę partiami. Zalej wodą i sokiem spod ogórków lub kapusty (jeśli używasz) powyżej poziomu buraków, dociśnij wyparzonym w zmywarce talerzykiem, zamknij i odstaw na kilka dni w ciepłe miejsce. Po pięciu dniach zakwas jest gotowy do użycia. Piana na górze roztworu jest czymś normalnym, uważać jednak trzeba, aby nie pojawiła się na wierzchu pleśń – wtedy całość nadaje się do wyrzucenia. Pij codziennie od pół do szklanki zakwasu.

Krem cebulowy
Składniki:
•    2 litry bulionu warzywnego lub rosołu,
•    1,5 kg cebuli dobrej jakości,
•    1 łyżka oliwy z oliwek lub ewentualnie masła klarowanego,
•    sól, pieprz (może być biały) do smaku,
•    2 liście laurowe, 4 ziarenka ziela angielskiego,
•    opcjonalnie lubczyk lub estragon do smaku.

Cebulę obierz i posiekaj w piórka. Na oliwie lub maśle zrumień ją razem z zielem angielskim i liśćmi laurowymi, ale uważaj, żeby nie przypalić. Zalej bulionem i gotuj około 20 minut aż cebula będzie bardzo miękka. Usuń ziele i liście, przypraw do smaku. Zmiksuj blenderem.

Łosoś po polsku
Składniki:
•    180–220 g filetu z łososia (najlepiej dzikiego lub pacyficznego),
•    2 łyżeczki oliwy z oliwek,
•    2 ząbki czosnku,
•    2 plasterki cytryny,
•    1/2 cebuli,
•    50–60 g kaszy gryczanej (4–5 łyżek),
•    2/3 szklanki bulion warzywnego lub wody do ugotowania kaszy,
•    250 g surówki z kiszonej kapusty (kapusta, marchewka, cebula),
•    2–3 łyżki posiekanego koperku lub natki pietruszki.

Łososia dzień wcześniej oczyść, obłóż plasterkami czosnku i cytryną, zawiń w folię i wstaw na noc do lodówki. Następnego dnia ściągnij z niego przyprawy, posmaruj oliwą (1 łyżeczka) i zgrilluj na patelni lub upiecz w piekarniku (jeśli przygotujesz go, piekąc w folii aluminiowej, to będzie lżej strawny i bardziej wilgotny). W międzyczasie na pozostałej oliwie zrumień w rondelku pokrojoną w kostkę cebulę, dodaj kaszę i zalej bulionem (będzie bardziej aromatyczna) lub wodą. Gotuj pod przykryciem aż będzie miękka. Podawaj łososia z kaszą, surówką z kapusty posypane obficie koperkiem.

Twarożek „kiszone tzatziki”
Składniki:
•    250 g twarogu chudego,
•    50 g jogurtu naturalnego (2 łyżki),
•    3–4 ogórki kiszone (nie kwaszone),
•    1–2 ząbki czosnku,
•    pieprz do smaku.

Ogórki zetrzyj na tarce i odsącz nadmiar soku na sitku. Czosnek przeciśnij przez praskę lub drobno posiekaj. Pomieszaj twarożek z jogurtem, dodaj ogórki i czosnek. Przypraw do smaku. Uważaj na użycie soli, bo same ogórki są już słone. Podawaj z pieczywem, najlepiej razowym lub typu graham.

  1. A. Zaremba, Dobrodziejstwa probiotyków i prebiotyków oraz ich naturalne źródła, "Świat Przemysłu Farmaceutycznego", nr 2 2015.
  2. K. Majka, Probiotyki, prebiotyki i synbiotyki – charakterystyka i funkcje, "Probl Hig. Epidemiol.", nr 95 (3) 2014.
  3. K. Śliżewska, A. Nowak, R. Barczyńska, Z. Libudzisz, Prebiotyki – definicja, właściwości i zastosowanie w przemyśle, "Żywność. Nauka. Technologia. Jakość", nr 1 (86) 2013.
  4. K.M. Ng, A. Aranda-Díaz, C. Tropini, M.R. Frankel, W. Van Treuren, C.T. O’Laughlin, K.C. Huang, Recovery of the Gut Microbiota after Antibiotics Depends on Host Diet, Community Context, and Environmental Reservoirs, "Cell Host & Microbe", nr 26 (5) 2019.
  5. Effects of Probiotics, Prebiotics, and Synbiotics on Human Health., "Nutrients", nr 9 (9)  2019. 

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • Kenia – szczepienia i zalecenia przed podróżą

    Wyjazd do Kenii wiąże się z koniecznością uwzględnienia zagrożeń zdrowotnych typowych dla krajów tropikalnych. Jakie szczepienia należy wykonać i kiedy najlepiej się zaszczepić? Czy w Kenii jest bezpiecznie pod względem zdrowotnym?

  • Szczepienia przed wyjazdem na Sri Lankę i zalecenia zdrowotne przed podróżą

    Podróż na Sri Lankę wiąże się z narażeniem na specyficzne zagrożenia zdrowotne, które są charakterystyczne dla regionów tropikalnych. Przed wyjazdem warto zapoznać się z aktualnymi zaleceniami dotyczącymi szczepień ochronnych, profilaktyki chorób zakaźnych oraz zasad bezpieczeństwa sanitarnego.

  • Koc termiczny, czyli folia życia. Jak i kiedy używać?

    Koc termiczny wygląda jak kawałek cienkiej folii. Z jednej strony jest koloru srebrnego, a z drugiej złotego. Jest jednym z podstawowych elementów pierwszej pomocy w wypadkach. W zależności od sposobu użycia może stanowić ochronę przed nadmiernym wychłodzeniem lub przegrzaniem. Powinien być wyposażeniem każdej apteczki samochodowej, ale warto mieć go przy sobie również w innych okolicznościach – np. podczas wypraw górskich czy wycieczek turystycznych.

  • Higiena uszu psa i kota. Jak wyczyścić pupilowi uszy?

    Uszy to jeden z najważniejszych narządów zmysłu u psa i kota – dzięki nim zwierzęta odbierają dźwięki otoczenia, lokalizują sygnały i czują się bezpiecznie. Jednocześnie uszy są ciągle narażone na zanieczyszczenia, wilgoć i drobnoustroje, co przy braku odpowiedniej pielęgnacji może prowadzić do infekcji. Czyszczenie uszu to ważny element opieki, który wpływa na komfort i zdrowie czworonoga. Poniżej znajduje się praktyczny poradnik – dlaczego należy czyścić pupilowi uszy, jak często to robić, czym i w jaki sposób.

  • Obtarte pięty i stopy od butów – co robić? Skuteczne sposoby na otarcia

    Obtarte pięty do krwi to częsty problem, który może pojawić się na przykład po intensywnych aktywnościach fizycznych czy po założeniu nowych butów. Co robić, jeśli obuwie obciera do krwi? Jak radzić sobie z ranami od butów na stopach i jak im zapobiegać?

  • Jaki jest najzdrowszy owoc? Sprawdź, co warto włączyć do diety

    Owoce to doskonałe źródło witamin i składników mineralnych, a korzyści z ich spożycia są nieocenione. Pomimo zmian w sposobie żywienia i świadomości Polaków nadal jemy za mało owoców. O jakie owoce warto zadbać w codziennej diecie i dlaczego? Które owoce są najzdrowsze?

  • Karta EKUZ. Co daje i jak wyrobić Europejską Kartę Ubezpieczenia Zdrowotnego?

    Europejska Karta Ubezpieczenia Zdrowotnego, znana jako EKUZ, to nieoceniona pomoc dla osób wyjeżdżających za granicę w celach turystycznych, służbowych czy rodzinnych. Dzięki niej można korzystać z publicznej opieki zdrowotnej w innych krajach UE oraz EFTA na podobnych zasadach jak obywatele tych państw. Jak działa EKUZ, co pokrywa i jak ją wyrobić?

  • Obcinanie pazurów u psa. Jak często je skracać i jak to zrobić?

    Obcinanie psich pazurów może spędzać sen z powiek zarówno psom, jak i ich opiekunom. Psy z reguły nie przepadają za tym zabiegiem, a opiekunowie obawiają się wykonywać go samodzielnie. Największy strach budzi ryzyko zbyt mocnego przycięcia psich pazurków. Jak więc zrobić to bezpiecznie i w prawidłowy sposób?

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl