kobieta trzyma w rękach tabliczkę Helicobacter pylori
Patryk Jasielski

Helicobacter pylori – przyczyny, objawy, leczenie

Helicobacter pylori to bakteria wywołująca przewlekły stan zapalny w obrębie przewodu pokarmowego. Może prowadzić do powstawania szeregu chorób, nie tylko w obszarze układu trawiennego. W Polsce zalecanym leczeniem pierwszego wyboru jest poczwóna terapia z bizmutem. Polega na 14-dniowym schemacie podawania leku hamującego wydzielanie kwasu solnego w żołądku, dodatkowo cytrynianu bizmutu oraz dwóch antybiotyków – metronidazolu i tetracykliny.

Helicobacter pylori jest drobnoustrojem należącym do bakterii. Wywołuję u człowieka szereg chorób, głównie w obrębie przewodu pokarmowego. Infekcja związana jest z narażeniem pokarmowym, a zakażenie daje dolegliwości w obrębie układu trawiennego. Rozpoznania dokonuje się na podstawie stwierdzanych objawów oraz testów służących wykrywaniu bakterii, w tym tzw. testu ureazowego. W leczeniu podstawą są odpowiednio dobrane antybiotyki.

Dowiedz się więcej o tym, czym jest i jak wygląda test ureazowy na Helicobacter pylori

Co to jest Helicobacter pylori?

Helicobacter pylori, w skrócie H. pylori, jest bakterią gram-ujemną. U człowieka bytuje przede wszystkim w dalszej części żołądka, nazywanej odźwiernikiem (łac. pylorus), która przechodzi w kolejny odcinek przewodu pokarmowego, gdzie znajduje się dwunastnica. Helicobacter może zakażać także inne narządy, m.in. oczy i wątrobę. Pałeczka została odkryta stosunkowo późno, bo dopiero w 1982 roku. Helikobakteria wykształciła przystosowania do przeżycia w nieprzyjaznym środowisku w żołądku. Produkowany kwas solny stanowi barierę nie do przeżycia dla większości drobnoustrojów, a budowa bakterii helikobakter umożliwia jej jednak przeżycie w tych trudnych warunkach. Wytwarza ona enzym – ureazę, który rozkłada mocznik do amoniaku i dwutlenku węgla. Amoniak jest słabą zasadą i służy do zobojętnienia kwasu solnego. Helikobakteria ma dodatkowo zdolność do migrowania w kierunku komórek nabłonka żołądka, pod warstwę śluzu, co chroni ją przed strawieniem. H. pylori może przewlekle bytować w organizmie człowieka i wywoływać szereg chorób, m.in. zapalenie błony śluzowej żołądka.

Helicobacter pylori – jakie są przyczyny zakażenia?

Do zakażenia bakterią dochodzi drogą pokarmową, w takich sytuacjach jak używanie wspólnych naczyń czy picie z tej samej butelki co osoba zakażona. Człowiek stanowi jedyny rezerwuar helikobakterii. Szacuje się, że na świecie zakażonych jest około 60% populacji. W Polsce natomiast nawet 80% dorosłych, 30% dzieci i młodzieży może być nosicielami bakterii. Do zakażenia dochodzi głównie w młodości. Po leczeniu i usunięciu infekcji możliwe jest ponowne zakażenie, po kontakcie z chorym. W Polsce odnotowuje się spadek częstości zakażeń. Związane jest to z poprawą jakości higieny i sposobów przygotowywania pokarmów. H. pylori może odpowiadać za różne choroby, najczęściej związane z przewodem pokarmowym, między innymi za nieżyt żołądka.

Powiązane produkty

Helicobacter pylori – objawy ze strony układu trawiennego

Helicobacter może się objawiać szeregiem dolegliwości ze strony układu trawiennego. Ostry stan zapalny żołądka, który występuje jako następstwo zakażenia, jest w większości przypadków obserwowany w okresie dzieciństwa. Ten stan rzadko jest rozpoznawany i zazwyczaj przebiega bezobjawowo. Czasem stwierdza się ból brzucha oraz nudności i wymioty. Przewlekła infekcja Helicobacter pylori objawiać się może także jako zapalenie żołądka i dwunastnicy, prowadzące do choroby wrzodowej. Jest to ubytek w błonie śluzowej ze współistniejącym naciekiem zapalnym. Wrzody żołądka objawiają się bólem lub dyskomfortem w obrębie nadbrzusza. Objawy te pojawiają się 1–3h po posiłkach, a ustępują po przyjęciu leków zobojętniających. Towarzyszą temu często nudności i wymioty. Wrzód dwunastnicy objawia się również bólem w nadbrzuszu, ale pojawiającym się przede wszystkim w nocy, wcześnie rano i w czasie dłuższego okresu postu.

Dowiedz się więcej o tym, jak powinna wyglądać dieta przy zakażeniu Helicobacter

H. pylori może wywoływać również dyspepsję, czyli nadkwaśność, gdyż pobudza produkcję kwasu solnego. Nadkwasota żołądka objawia się zgagą, pustym odbijaniem i cofaniem treści pokarmowej do przełyku i jamy ustnej. W zapaleniu żołądka domowe leczenie zazwyczaj jest nieskuteczne. Konieczna jest konsultacja z lekarzem oraz włączenie leków zobojętniających i antybiotyków. Zakażenie bakterią H. pylori może wywoływać także przewlekłe zanikowe zapalenie błony śluzowej żołądka. Powoduje ono spadek produkcji kwasu solnego i jego niedobór. Brak kwasu solnego w żołądku objawia się uczuciem przepełnienia, bólem w nadbrzuszu, niekiedy wzdęciami i mdłościami. Mogą pojawiać się także nudności i wymioty oraz biegunka czy zaparcia. W dłuższej perspektywie może to prowadzić do niedokrwistości (anemii) z niedoboru żelaza. Kwas solny bowiem jest niezbędny do wchłaniania tego mikroelementu, a bez niego proces ten ulega znacznemu zaburzeniu. Objawy zakażenia przez długi czas mogą się jednak nie pojawiać. Bakteria powoduje przewlekły stan zapalny w błonie śluzowej żołądka i prowadzi do jego zaniku. W dalszej kolejności dochodzi do metaplazji, czyli zamiany nabłonka żołądkowego, na ten występujący w dwunastnicy, co w konsekwencji może prowadzić do rozwoju raka żołądka. Objawia się on brakiem łaknienia, utratą masy ciała, wczesnym uczuciem sytości, wymiotami, problemami z przełykaniem, stałym bólem w nadbrzuszu czy też dolegliwościami związanymi z krwawieniem z przewodu pokarmowego. Są to objawy typowe dla zaawansowanego nowotworu. Przewlekły stan zapalny związany jest też z rozwojem chłoniaka żołądka. Jego objawy są podobne do raka. Stosowanie nowego leku na Helicobacter pylori, będącego połączeniem antybiotyków i bizmutu, umożliwia zwalczenie zakażenia. W części przypadków chłoniaka powoduje to jego wyleczenie. Infekcja bakterią daję dolegliwości nie tylko w obrębie jelit. Zakażenie Helicobacter pylori objawy w jamie ustnej mogą obejmować występowanie nieprzyjemnego, cuchnącego oddechu (halitozę), zapalenie języka i jamy ustnej, nawracające afty i próchnicę zębów.

Helicobacter pylori – skórne objawy infekcji

Okazuje się, że infekcja Helicobacter pylori może dawać objawy także w obrębie skóry. Powoduje, w niektórych przypadkach, pojawienie się wysypek skórnych o różnym charakterze. Wywołuje pokrzywkę, będąca reakcją alergiczną na zakażenie. H. pylori prawdopodobnie zwiększa ryzyko rozwoju trądziku różowatego. W jego przebiegu powstają zmiany grudkowo-krostkowe z rumieniowatym podłożem w obrębie twarzy i szyi. Ta korelacja nie jest do końca pewną zależnością, niemniej stosowanie antybiotyków zwalczających Helicobacter pylori, zmniejsza nasilenie trądziku. Inne choroby skóry, które potencjalnie są w korelacji z infekcją tą bakterią to atopowe zapalenie skóry (AZS), łysienie plackowate czy świerzbiączka guzkowa.

Helicobacter pylori – objawy psychiczne

Kolejnym aspektem, na który wpływ może mieć infekcja H. pylori jest zdrowie psychiczne. Postuluje się, że przewlekłe zakażenie może powodować kłopoty z codziennym funkcjonowaniem, związane z zaburzeniami koncentracji i zapamiętywania. Ponadto, helikobakteria ma zwiększać ryzyko depresji i zaburzenia nastroju.  Bakteria może powodować także stany lękowe i jadłowstręt. Do tej pory żadna z powyższych korelacji nie została jednak w pełni udowodniona. Są to jedynie przypuszczenia, które wynikają z aktualnie dostępnych informacji.

Choroby współwystępujące z H. pylori

Jednym z takich schorzeń, który być może jest powiązany z zakażeniem helikobakterem jest autoimmunologiczne zapalenie żołądka. Dochodzi w nim do powstania przeciwciał niszczących komórki okładzinowe żołądka i wiążące czynnik wewnętrzny. Prowadzi to do zaburzenia wchłaniania witaminy B12. Z czasem rozwija się niedokrwistość megaloblastyczna z objawami neurologicznymi, a jest to związane z niedoborem witaminy B12.

Dowiedz się, jaki jest związek pomiędzy zakażeniem Helicobacter pylori a chorobą Alzheimera

Udar to kolejna choroba, w której powstaniu postuluje się udział H. pylori, niemniej mechanizmy odpowiedzialne za ten stan są słabo poznane. Prawdopodobnie miałoby to być zależne od bezpośredniego wnikania bakterii do blaszek miażdżycowych w tętnicach mózgu i wywoływać ich pękanie. Naukowcy badają zależność pomiędzy infekcją H. pylori a przewlekłą obturacyjną chorobą płuc (POChP). W jednym z dużych analiz stwierdzono, że osoby z dodatnimi przeciwciałami przeciwko tej bakterii (co świadczy o aktualnym lub przebytym zakażeniu) miały gorsze parametry płucne i wyższe ryzyko zgonu niż osoby bez takich przeciwciał. Wskazywałoby to na udział infekcji w nasilaniu POChP. Prawdopodobnie istnieje także zależność pomiędzy Helicobacter pylori a bólem stawów. Infekcja ma zwiększać ryzyko chorób stawów, takich jak reumatoidalne zapalenie stawów. Temat ten wymaga jednak dalszych badań.

  1. Interna Szczeklika, pod red. Gajewski P. Kraków 2020.
  2. Adler I., Muiño A., Aguas S. i in., Helicobacter pylori and oral pathology: relationship with the gastric infection. “World J Gastroenterol”. 2014; 20(29): 9922-35.
  3. Kutlubay Z, Zara T, Engin B. i in, Helicobacter pylori infection and skin disorders. “Hong Kong Med J”. 2014; 20(4): 317-24.
  4. Al Quraan AM, Beriwal N, Sangay P. i in., The Psychotic Impact of Helicobacter pylori Gastritis and Functional Dyspepsia on Depression: A Systematic Review. “Cureus”. 2019; 11(10): e5956.
  5. Suzuki, H., Ataka, K., Asakawa,  i in., Helicobacter pylori Vacuolating Cytotoxin A Causes Anorexia and Anxiety via Hypothalamic Urocortin 1 in Mice. “Sci Rep”. 2019; 9: 6011.
  6. A Sze M, Roy Chen UW, Tam S. i in., The relationship between Helicobacter pylori seropositivity and COPD. “Thorax”. 2015; 70(10): 923-929.

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • Czym jest pokrzywka stresowa? Objawy i metody leczenia wysypki na tle nerwowym

    Pokrzywka stresowa to specyficzna odmiana reakcji skórnej, która pojawia się w odpowiedzi na czynniki psychiczne, w szczególności silny stres, lęk czy napięcie emocjonalne. W odróżnieniu od klasycznych postaci pokrzywki, które mają podłoże alergiczne lub fizykalne, pokrzywka na tle nerwowym może być związana z funkcjonowaniem układu nerwowego i reakcjami organizmu na bodźce psychiczne. W literaturze medycznej określana jest pokrzywką idiopatyczną z komponentą psychogenną lub pokrzywką psychogenną. Pokrzywka stresowa stanowi wyraźny przykład tego, jak silne emocje mogą wpływać na funkcjonowanie różnych układów organizmu i prowadzić do powstawania charakterystycznych objawów dermatologicznych.

  • Szczepionka przeciw kleszczowemu zapaleniu mózgu. Dla kogo jest przeznaczona i kiedy najlepiej się szczepić?

    Kleszczowe zapalenie mózgu (KZM) to poważna choroba wirusowa, której głównym wektorem są kleszcze. W ostatnich latach obserwuje się wzrost liczby zachorowań, co wynika zarówno ze zmian klimatycznych, jak i zwiększonej aktywności ludzi na terenach zielonych. W związku z tym coraz więcej osób poszukuje skutecznych metod ochrony przed tą groźną infekcją. Jedną z najskuteczniejszych form profilaktyki jest szczepienie, które pozwala zminimalizować ryzyko zachorowania, a tym samym uniknąć poważnych powikłań neurologicznych.

  • Rośnie zagrożenie chorobami wenerycznymi w Polsce. Wykryto ponad 30% więcej przypadków rzeżączki

    Jedna na dziesięć osób w Polsce może być nosicielem choroby przenoszonej drogą płciową, nie zdając sobie z tego sprawy. Tylko w pierwszej połowie tego roku odnotowano 30-procentowy wzrost przypadków rzeżączki w porównaniu z 2024 rokiem. Niepokojący jest również ubiegłoroczny wzrost zakażeń HIV o 20%. Rosnąca liczba zachorowań na rzeżączkę, HIV czy chlamydiozę wymaga jak najszybszej reakcji, ponieważ niewykryte i nieleczone infekcje prowadzą do powikłań zdrowotnych oraz zwiększają ryzyko transmisji patogenów, co utrudnia kontrolę epidemiologiczną.

  • Grzybica penisa – objawy, przyczyny i leczenie grzybicy prącia

    Grzybica penisa to powszechna – choć często niedostatecznie rozpoznawana – infekcja grzybicza, która dotyka męskie narządy płciowe i jest wywoływana głównie przez drożdżaki z rodzaju Candida. Schorzenie to objawia się charakterystycznymi zmianami skórnymi, zaczerwienieniem, świądem czy bólem, które mogą znacznie obniżyć komfort życia i prowadzić do powikłań, jeśli infekcja nie zostanie odpowiednio zdiagnozowana i leczona. W artykule szczegółowo omówimy mechanizmy powstawania grzybicy penisa, czynniki ryzyka, typowe symptomy, metody diagnostyczne oraz skuteczne sposoby terapii, a także podpowiemy, jak zapobiegać nawrotom tej uciążliwej choroby.

  • Alergia skórna: objawy, przyczyny i metody leczenia uczulenia na skórze

    Alergia skórna to jedno z najczęstszych schorzeń dermatologicznych dotykających znaczny odsetek populacji w każdym wieku. Charakteryzuje się szerokim spektrum objawów manifestujących się na powierzchni skóry w odpowiedzi immunologicznej organizmu na kontakt z różnorodnymi alergenami. Reakcja alergiczna skóry może przybierać rozmaite formy.

  • Czerniak paznokcia – objawy, leczenie, rokowania

    Czerniak paznokcia, zwany również czerniakiem podpaznokciowym lub czerniakiem aparatu paznokciowego, to nowotwór złośliwy skóry rozwijający się w obrębie macierzy paznokcia oraz tkanek otaczających paznokieć. Może występować zarówno na palcach rąk, jak i stóp, choć częściej diagnozowany jest na kończynach dolnych. Jak wygląda diagnostyka i leczenie czerniaka paznokcia? Po czym poznać, że na paznokciu rozwija się czerniak?

  • Jakie zagrożenia zdrowotne niesie powódź? Na co uważać w razie kataklizmu

    Powódź to nie tylko dramatyczne obrazy zalanych domów i ulic. To także realne zagrożenie dla zdrowia – zarówno fizycznego, jak i psychicznego. Woda powodziowa niesie ze sobą nie tylko błoto czy gruz, ale także patogeny, toksyny, skażone ścieki i chemikalia. Jak się chronić? Na co zwrócić uwagę? Czy da się przygotować na powódź?

  • Mutacje BRCA – refundowane badania dostępne bez skierowania do szpitala

    Od 1 lipca 2025 r. weszły w życie kluczowe zmiany w dostępności do diagnostyki mutacji genetycznej BRCA1 i BRCA2. Ministerstwo Zdrowia umożliwiło przeprowadzanie refundowanych badań genetycznych w trybie ambulatoryjnym, dzięki czemu dotychczasowy obowiązek hospitalizacji został zniesiony. To istotny krok w kierunku skrócenia ścieżki diagnostycznej i zwiększenia dostępności terapii celowanych dla pacjentów onkologicznych.

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl