kobieta trzyma w rękach tabliczkę Helicobacter pylori
Patryk Jasielski

Helicobacter pylori – przyczyny, objawy, leczenie

Helicobacter pylori to bakteria wywołująca przewlekły stan zapalny w obrębie przewodu pokarmowego. Może prowadzić do powstawania szeregu chorób, nie tylko w obszarze układu trawiennego. W Polsce zalecanym leczeniem pierwszego wyboru jest poczwóna terapia z bizmutem. Polega na 14-dniowym schemacie podawania leku hamującego wydzielanie kwasu solnego w żołądku, dodatkowo cytrynianu bizmutu oraz dwóch antybiotyków – metronidazolu i tetracykliny.

Helicobacter pylori jest drobnoustrojem należącym do bakterii. Wywołuję u człowieka szereg chorób, głównie w obrębie przewodu pokarmowego. Infekcja związana jest z narażeniem pokarmowym, a zakażenie daje dolegliwości w obrębie układu trawiennego. Rozpoznania dokonuje się na podstawie stwierdzanych objawów oraz testów służących wykrywaniu bakterii, w tym tzw. testu ureazowego. W leczeniu podstawą są odpowiednio dobrane antybiotyki.

Dowiedz się więcej o tym, czym jest i jak wygląda test ureazowy na Helicobacter pylori

Co to jest Helicobacter pylori?

Helicobacter pylori, w skrócie H. pylori, jest bakterią gram-ujemną. U człowieka bytuje przede wszystkim w dalszej części żołądka, nazywanej odźwiernikiem (łac. pylorus), która przechodzi w kolejny odcinek przewodu pokarmowego, gdzie znajduje się dwunastnica. Helicobacter może zakażać także inne narządy, m.in. oczy i wątrobę. Pałeczka została odkryta stosunkowo późno, bo dopiero w 1982 roku. Helikobakteria wykształciła przystosowania do przeżycia w nieprzyjaznym środowisku w żołądku. Produkowany kwas solny stanowi barierę nie do przeżycia dla większości drobnoustrojów, a budowa bakterii helikobakter umożliwia jej jednak przeżycie w tych trudnych warunkach. Wytwarza ona enzym – ureazę, który rozkłada mocznik do amoniaku i dwutlenku węgla. Amoniak jest słabą zasadą i służy do zobojętnienia kwasu solnego. Helikobakteria ma dodatkowo zdolność do migrowania w kierunku komórek nabłonka żołądka, pod warstwę śluzu, co chroni ją przed strawieniem. H. pylori może przewlekle bytować w organizmie człowieka i wywoływać szereg chorób, m.in. zapalenie błony śluzowej żołądka.

Helicobacter pylori – jakie są przyczyny zakażenia?

Do zakażenia bakterią dochodzi drogą pokarmową, w takich sytuacjach jak używanie wspólnych naczyń czy picie z tej samej butelki co osoba zakażona. Człowiek stanowi jedyny rezerwuar helikobakterii. Szacuje się, że na świecie zakażonych jest około 60% populacji. W Polsce natomiast nawet 80% dorosłych, 30% dzieci i młodzieży może być nosicielami bakterii. Do zakażenia dochodzi głównie w młodości. Po leczeniu i usunięciu infekcji możliwe jest ponowne zakażenie, po kontakcie z chorym. W Polsce odnotowuje się spadek częstości zakażeń. Związane jest to z poprawą jakości higieny i sposobów przygotowywania pokarmów. H. pylori może odpowiadać za różne choroby, najczęściej związane z przewodem pokarmowym, między innymi za nieżyt żołądka.

Powiązane produkty

Helicobacter pylori – objawy ze strony układu trawiennego

Helicobacter może się objawiać szeregiem dolegliwości ze strony układu trawiennego. Ostry stan zapalny żołądka, który występuje jako następstwo zakażenia, jest w większości przypadków obserwowany w okresie dzieciństwa. Ten stan rzadko jest rozpoznawany i zazwyczaj przebiega bezobjawowo. Czasem stwierdza się ból brzucha oraz nudności i wymioty. Przewlekła infekcja Helicobacter pylori objawiać się może także jako zapalenie żołądka i dwunastnicy, prowadzące do choroby wrzodowej. Jest to ubytek w błonie śluzowej ze współistniejącym naciekiem zapalnym. Wrzody żołądka objawiają się bólem lub dyskomfortem w obrębie nadbrzusza. Objawy te pojawiają się 1–3h po posiłkach, a ustępują po przyjęciu leków zobojętniających. Towarzyszą temu często nudności i wymioty. Wrzód dwunastnicy objawia się również bólem w nadbrzuszu, ale pojawiającym się przede wszystkim w nocy, wcześnie rano i w czasie dłuższego okresu postu.

Dowiedz się więcej o tym, jak powinna wyglądać dieta przy zakażeniu Helicobacter

H. pylori może wywoływać również dyspepsję, czyli nadkwaśność, gdyż pobudza produkcję kwasu solnego. Nadkwasota żołądka objawia się zgagą, pustym odbijaniem i cofaniem treści pokarmowej do przełyku i jamy ustnej. W zapaleniu żołądka domowe leczenie zazwyczaj jest nieskuteczne. Konieczna jest konsultacja z lekarzem oraz włączenie leków zobojętniających i antybiotyków. Zakażenie bakterią H. pylori może wywoływać także przewlekłe zanikowe zapalenie błony śluzowej żołądka. Powoduje ono spadek produkcji kwasu solnego i jego niedobór. Brak kwasu solnego w żołądku objawia się uczuciem przepełnienia, bólem w nadbrzuszu, niekiedy wzdęciami i mdłościami. Mogą pojawiać się także nudności i wymioty oraz biegunka czy zaparcia. W dłuższej perspektywie może to prowadzić do niedokrwistości (anemii) z niedoboru żelaza. Kwas solny bowiem jest niezbędny do wchłaniania tego mikroelementu, a bez niego proces ten ulega znacznemu zaburzeniu. Objawy zakażenia przez długi czas mogą się jednak nie pojawiać. Bakteria powoduje przewlekły stan zapalny w błonie śluzowej żołądka i prowadzi do jego zaniku. W dalszej kolejności dochodzi do metaplazji, czyli zamiany nabłonka żołądkowego, na ten występujący w dwunastnicy, co w konsekwencji może prowadzić do rozwoju raka żołądka. Objawia się on brakiem łaknienia, utratą masy ciała, wczesnym uczuciem sytości, wymiotami, problemami z przełykaniem, stałym bólem w nadbrzuszu czy też dolegliwościami związanymi z krwawieniem z przewodu pokarmowego. Są to objawy typowe dla zaawansowanego nowotworu. Przewlekły stan zapalny związany jest też z rozwojem chłoniaka żołądka. Jego objawy są podobne do raka. Stosowanie nowego leku na Helicobacter pylori, będącego połączeniem antybiotyków i bizmutu, umożliwia zwalczenie zakażenia. W części przypadków chłoniaka powoduje to jego wyleczenie. Infekcja bakterią daję dolegliwości nie tylko w obrębie jelit. Zakażenie Helicobacter pylori objawy w jamie ustnej mogą obejmować występowanie nieprzyjemnego, cuchnącego oddechu (halitozę), zapalenie języka i jamy ustnej, nawracające afty i próchnicę zębów.

Helicobacter pylori – skórne objawy infekcji

Okazuje się, że infekcja Helicobacter pylori może dawać objawy także w obrębie skóry. Powoduje, w niektórych przypadkach, pojawienie się wysypek skórnych o różnym charakterze. Wywołuje pokrzywkę, będąca reakcją alergiczną na zakażenie. H. pylori prawdopodobnie zwiększa ryzyko rozwoju trądziku różowatego. W jego przebiegu powstają zmiany grudkowo-krostkowe z rumieniowatym podłożem w obrębie twarzy i szyi. Ta korelacja nie jest do końca pewną zależnością, niemniej stosowanie antybiotyków zwalczających Helicobacter pylori, zmniejsza nasilenie trądziku. Inne choroby skóry, które potencjalnie są w korelacji z infekcją tą bakterią to atopowe zapalenie skóry (AZS), łysienie plackowate czy świerzbiączka guzkowa.

Helicobacter pylori – objawy psychiczne

Kolejnym aspektem, na który wpływ może mieć infekcja H. pylori jest zdrowie psychiczne. Postuluje się, że przewlekłe zakażenie może powodować kłopoty z codziennym funkcjonowaniem, związane z zaburzeniami koncentracji i zapamiętywania. Ponadto, helikobakteria ma zwiększać ryzyko depresji i zaburzenia nastroju.  Bakteria może powodować także stany lękowe i jadłowstręt. Do tej pory żadna z powyższych korelacji nie została jednak w pełni udowodniona. Są to jedynie przypuszczenia, które wynikają z aktualnie dostępnych informacji.

Choroby współwystępujące z H. pylori

Jednym z takich schorzeń, który być może jest powiązany z zakażeniem helikobakterem jest autoimmunologiczne zapalenie żołądka. Dochodzi w nim do powstania przeciwciał niszczących komórki okładzinowe żołądka i wiążące czynnik wewnętrzny. Prowadzi to do zaburzenia wchłaniania witaminy B12. Z czasem rozwija się niedokrwistość megaloblastyczna z objawami neurologicznymi, a jest to związane z niedoborem witaminy B12.

Dowiedz się, jaki jest związek pomiędzy zakażeniem Helicobacter pylori a chorobą Alzheimera

Udar to kolejna choroba, w której powstaniu postuluje się udział H. pylori, niemniej mechanizmy odpowiedzialne za ten stan są słabo poznane. Prawdopodobnie miałoby to być zależne od bezpośredniego wnikania bakterii do blaszek miażdżycowych w tętnicach mózgu i wywoływać ich pękanie. Naukowcy badają zależność pomiędzy infekcją H. pylori a przewlekłą obturacyjną chorobą płuc (POChP). W jednym z dużych analiz stwierdzono, że osoby z dodatnimi przeciwciałami przeciwko tej bakterii (co świadczy o aktualnym lub przebytym zakażeniu) miały gorsze parametry płucne i wyższe ryzyko zgonu niż osoby bez takich przeciwciał. Wskazywałoby to na udział infekcji w nasilaniu POChP. Prawdopodobnie istnieje także zależność pomiędzy Helicobacter pylori a bólem stawów. Infekcja ma zwiększać ryzyko chorób stawów, takich jak reumatoidalne zapalenie stawów. Temat ten wymaga jednak dalszych badań.

  1. Interna Szczeklika, pod red. Gajewski P. Kraków 2020.
  2. Adler I., Muiño A., Aguas S. i in., Helicobacter pylori and oral pathology: relationship with the gastric infection. “World J Gastroenterol”. 2014; 20(29): 9922-35.
  3. Kutlubay Z, Zara T, Engin B. i in, Helicobacter pylori infection and skin disorders. “Hong Kong Med J”. 2014; 20(4): 317-24.
  4. Al Quraan AM, Beriwal N, Sangay P. i in., The Psychotic Impact of Helicobacter pylori Gastritis and Functional Dyspepsia on Depression: A Systematic Review. “Cureus”. 2019; 11(10): e5956.
  5. Suzuki, H., Ataka, K., Asakawa,  i in., Helicobacter pylori Vacuolating Cytotoxin A Causes Anorexia and Anxiety via Hypothalamic Urocortin 1 in Mice. “Sci Rep”. 2019; 9: 6011.
  6. A Sze M, Roy Chen UW, Tam S. i in., The relationship between Helicobacter pylori seropositivity and COPD. “Thorax”. 2015; 70(10): 923-929.

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • Wrzodziejące zapalenie jelita grubego – przyczyny, objawy, leczenie, żywienie przy WZJG

    Wrzodziejące zapalenie jelita grubego (WZJG, colitis ulcerosa) jest rozlanym nieswoistym zapaleniem błony śluzowej odbytnicy lub odbytnicy i okrężnicy, prowadzącym w niektórych przypadkach do powstania owrzodzeń. Należy do grupy nieswoistych zapaleń jelit o niewyjaśnionej etiologii. Jak rozpoznać wrzodziejące zapalenie jelita grubego?

  • Łuszczyca paznokci – przyczyny, objawy, leczenie

    Łuszczyca jest przewlekłą zapalną chorobą skóry, przebiegającą z okresami remisji i zaostrzeń, na którą w Polsce choruje prawie milion osób. Choroba najczęściej występuje u rasy białej i w umiarkowanej strefie klimatycznej. Pierwsze objawy łuszczycy mogą wystąpić w dowolnym wieku, jednak zwykle pojawiają się we wczesnym okresie dorosłego życia lub później, około 50–60 roku życia. Łuszczyca charakteryzuje się występowaniem zmian chorobowych zarówno na skórze gładkiej, jak i na owłosionej skórze głowy, a także zmianami w obrębie płytek paznokciowych dłoni i stóp. W cięższych postaciach łuszczyca może również zająć stawy. Zmianom paznokciowym z reguły towarzyszą zmiany w obrębie skóry, chociaż zdarza się, że zmiany chorobowe obejmujące aparat paznokciowy wyprzedzają pojawienie się zmian skórnych nawet o dziesiątki lat.

  • Cytomegalia (CMV) – co to za choroba? Jakie są objawy?

    Cytomegalia jest chorobą wirusową, która wywoływana jest przez wirusa o nazwie Cytomegalovirus hominis, w skrócie CMV. Zakażenie wirusem cytomegalii jest bardzo szeroko rozpowszechnione, natomiast zdecydowana większość infekcji (ponad 99%) przebiega bezobjawowo i pacjent przez przypadek dowiaduje się, że w przeszłości przebył takie zakażenie. Jednak u płodów i noworodków ze względu na niedojrzałość układu odpornościowego, jak również u osób z wrodzonymi lub nabytymi zaburzeniami odpowiedzi immunologicznej, cytomegalia może przebiegać w sposób ostry, a obraz choroby może być bardzo różny.

  • Zakrzepica – przyczyny, objawy, profilaktyka zakrzepowego zapalenia żył powierzchniowych i głębokich

    Zakrzepica (zakrzepowe zapalenie żył) polega na powstaniu w naczyniu żylnym zakrzepu w wyniku zaburzonego przepływu krwi. Nieleczona prowadzi do groźnych powikłań, m.in. do zatorowości płucnej. Wyróżnia się zapalenie żył głębokich i powierzchniowych. Jakie objawy daje zakrzepica i w jaki sposób się ją leczy? Czy istnieją sposoby na to, by jej zapobiec?

  • Nadżerka szyjki macicy (ektopia) – przyczyny, objawy, metody leczenia

    Termin „nadżerka szyjki macicy” oznacza ubytek błony śluzowej. Często jest on nieprawidłowo stosowany na określenie ektopii, która jest zupełnie innym schorzeniem. Rzekoma nadżerka szyjki macicy (tak brzmi inna nazwa ektopii) to zastępowanie nabłonka płaskiego, który fizjologicznie pokrywa tarczę szyjki macicy, nabłonkiem gruczołowym. Zazwyczaj nie daje ona żadnych objawów, a kobieta dowiaduje się o jej istnieniu podczas rutynowego badania ginekologicznego. Kiedy ektopia wymaga szerszej diagnostyki i leczenia? Jakie metody usunięcia „nadżerki” szyjki macicy stosuje się najczęściej?

  • Gastrolog – czym się zajmuje? Jakie choroby leczy?

    Lekarz gastroenterolog jest specjalistą w zakresie chorób układu pokarmowego. Gastrolog diagnozuje i leczy pacjentów z problemami gastrycznymi. Jakimi konkretnie dolegliwościami się zajmuje? Kiedy warto się do niego udać? Czy do gastrologa jest potrzebne skierowanie? Odpowiadamy.

  • Atak paniki – jak wygląda? Co robić, gdy się pojawia?

    Ataki paniki są jednymi z najczęściej występujących zaburzeń lękowych, tuż po zespole lęku uogólnionego oraz fobii społecznej. Objawiają się nagłymi napadami silnego lęku, którym towarzyszą symptomy, takie jak: kołatanie serca, zawroty głowy, duszności, nadmierne pocenie się czy strach przed śmiercią. Dowiedz się, w jaki sposób można sobie poradzić, gdy pojawia się atak paniki.

  • Czego nie można robić przy nadżerce szyjki macicy ? Jak postępować po jej usunięciu?

    Nadżerka szyjki macicy jest rozpoznaniem, które może usłyszeć wiele kobiet w gabinecie ginekologicznym. Warto podkreślić jednak, że określenie „nadżerka” używane jest najczęściej w nieprawidłowy i potoczny sposób. Czym jest nadżerka oraz jak postępować po zabiegu jej usunięcia?

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.
E-wizyta z lekarzem specjalistą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl

Ważne: Użytkowanie Witryny oznacza zgodę na wykorzystywanie plików cookie. Szczegółowe informacje w Regulaminie.

Zamnij