
Pyłkowica – objawy i leczenie
Pyłkowica (łac. pollinosis) w literaturze medycznej bywa określana jako „katar sienny”, „sezonowy nieżyt nosa”, a także „gorączka sienna”. Zgodnie z raportem Ośrodka Badania Opinii Publicznej, aż 2/3 mieszkańców miast cierpi na różnego rodzaju alergie (pokarmowe, kontaktowe lub pyłkowe). Co ciekawe, większość stanowią kobiety oraz młodzi ludzie (do 29. roku życia). Zgodnie z Międzynarodową Klasyfikacją Chorób ICD-10, pyłkowica oznaczona jest symbolem J30.1, J.30.2, a także H10.1.
Co to jest pyłkowica? Jak się objawia?
Choroba zwana pyłkowicą (czasami określana jako astma pyłkowa) wywołana jest alergią na pyłki pojawiające się w sezonie wiosennym i letnim na terenie naszego kraju. W wyniku kontaktu z alergenem dochodzi do rozwoju nieżytu nosa i zapalenia spojówek. Ponieważ jest to choroba sezonowa, symptomy ujawniają się w określonych porach roku, co jest związane z porą kwitnienia danego przedstawiciela flory.
W Polsce najbardziej uczulające są pyłki:
- traw – kupkówka pospolita, wiechlina łąkowa, kostrzewa łąkowa,
- chwastów – bylica pospolita, bylica, komosa, pokrzywa,
- drzew – dąb, wierzba, leszczyna, olcha, topola, brzoza, jesion.
Objawy pyłkowicy dotyczą przede wszystkim układu oddechowego. W skrajnych przypadkach znacznie utrudniają one codzienne funkcjonowanie uczulonego, co wymaga interwencji farmakologicznej. Tzw. astma pyłkowa może dotyczyć ok. 20% społeczeństwa.
Jak rozpoznać uczulenie na pyłki? Objawy pyłkowicy to:
- atopowe zapalenie skóry,
- katar sienny,
- nadmierne łzawienie z oczu i ich swędzenie,
- pokrzywka na skórze,
- wzmożone kichanie (często napadowe),
- zapalenie spojówek.
Warto zaznaczyć, że u jednych objawy będą znacznie nasilone, podczas gdy inni przejdą okres kwitnienia znacznie łagodniej. Jest to zatem kwestia osobniczo zmienna. Osoby, które cierpią z powodu pyłkowicy, wyróżnia zwiększone ryzyko alergii na niektóre produkty pokarmowe, w tym warzywa lub owoce. Jest to naturalna konsekwencja tzw. reakcji krzyżowej pomiędzy alergenami pokarmowymi i wziewnymi.
Pyłkowica – diagnostyka, rozpoznanie
Jak rozpoznać pyłkowicę? Pierwsze objawy pojawiają się na ogół w dzieciństwie lub bardzo młodym wieku. Znacznie rzadziej zdarza się, że manifestacja alergii przypadnie na czwartą lub kolejną dekadę życia. Jeżeli w okresie od maja do września obserwuje się niepokojące objawy ze strony układu oddechowego, należy niezwłocznie zgłosić się na wizytę do alergologa.
Polecane dla Ciebie
Leczenie pyłkowicy
Leczenie pyłkowicy jest stosunkowo proste i skuteczne. Pierwszym krokiem jest ograniczenie kontaktu z alergenem. Niestety, nie zawsze jest to możliwe. Wówczas konieczne może okazać się wprowadzenie farmakoterapii, a także immunoterapii.
Leki przeciwhistaminowe stosowane na różnego rodzaju alergię na pyłki, hamują wydzielanie histaminy (poprzez blokadę receptorów H1), działającej jak mediator reakcji zapalnej. W konsekwencji leki antyhistaminowe mają na celu ograniczenie pojawiania się objawów uczulenia. Jest to jednak reakcja odwracalna, dlatego też przyjmowanie leków należy kontynuować.
Dużą skuteczność wykazują również glikokortykosteroidy, a także leki dostępne w aptekach bez recepty, które obkurczają błonę śluzową nosa. Wspomagająco zaleca się wykonywanie irygacji (czyli przepłukiwania) jamy nosa i zatok. Taki zabieg można bez problemu wykonać w warunkach domowych przy użyciu zwykłej soli fizjologicznej. Pomoże to szybko pozbyć się zalegającej wydzieliny i natychmiast poczuć ulgę.
Alergolodzy zalecają również przeprowadzanie odczulenia, czyli immunoterapii. Polega ona na wymuszeniu kontaktu z alergenem, przez co organizm zaczyna wytwarzać swoistą odporność przeciwko niemu. Zazwyczaj substancję uczulającą podaje się w coraz to większym stężeniu (głównie podskórnie), po to, by stopniowo przyzwyczaić do niej układ immunologiczny.