Pegaspargaza, Pegasparagasum - Zastosowanie, działanie, opis

Pegaspargaza jest zmodyfikowaną cząsteczką L–asparaginazy. Substancja czynna znalazła zastosowanie w terapii reindukującej ostrej białaczki limfoblastycznej u dzieci i dorosłych.
Lek należy stosować w przypadku wystąpienia reakcji nadwrażliwości po podaniu niezmodyfikowanej formy enzymu.

Schemat dawkowania jest zależny od wieku oraz całkowitej powierzchni ciała pacjenta. Substancję czynną można podawać drogą dożylną lub domięśniową. Ze względu na zmniejszoną ilość działań niepożądanych w porównaniu do iniekcji dożylnej, rekomendowaną drogą podania jest iniekcja domięśniowa. 
Podczas podania domięśniowego większych objętości pegaspargazy należy zmieniać miejsce aplikacji. 

Zalecana dawka pegaspargazy w przypadku dzieci o całkowitej powierzchni ciała poniżej 0.6 m² wynosi 82.5 j.m./kg masy ciała dziecka. Lek należy podawać w odstępach dwutygodniowych.

W przypadku osób dorosłych o całkowitej powierzchni ciała powyżej  0.6 m² dawka substancji czynnej wynosi 2500 j.m./m² powierzchni ciała. Pegaspargazę należy podawać co czternaście dni. 

Po ustąpieniu objawów choroby zalecane jest rozpoczęcie odpowiedniego leczenia podtrzymującego. 

Przeciwwskazaniem do stosowania pegaspargazy jest wystąpienie nadwrażliwości na tę substancję czynną.
Innymi ograniczeniami podczas leczenia ostrej białaczki limfoblastycznej są:

• krwawienia występujące podczas wcześniejszego stosowania L–asparginazy;
• poważne reakcje anafilaktyczne związane ze stosowaniem leku;
• ciężkie działania niepożądane;
• stan zapalny trzustki.

Pacjenci stosujący pegaspargazę mogą doświadczyć spadku odporności. Wzrost ryzyka infekcji podczas terapii substancją czynną wynika z jej właściwości immunosupresyjnych.

Podczas terapii wykorzystującej pegaspargazę należy obserwować:

• ilość komórek krwi;
• czas częściowej tromboplastyny (PTT);
• ilość białek osocza;
• czas protrombinowy (PT);
• aktywność amylazy;
• stężenie fibrynogenu;
• stężenie glukozy w osoczu;
• aktywność enzymów wątrobowych.

W trakcie przyjmowania substancji czynnej istnieje prawdopodobieństwo pojawienia się reakcji nadwrażliwości (w tym wstrząsu anafilaktycznego). Podczas podania leku pacjenci powinni mieć zapewnioną możliwość przeprowadzenia resuscytacji przez fachowy personel medyczny.

Substancja lecznicza może upośledzać czynność wątroby. Należy zachować szczególną ostrożność podczas stosowania leku z innymi substancjami hepatotoksycznymi. 

Należy zachować szczególną ostrożność podczas przyjmowania pegaspargazy jednocześnie z lekami przeciwzakrzepowymi lub niesteroidowymi lekami przeciwzapalnymi. W trakcie kuracji pegaspargazą występuję pewne prawdopodobieństwo pojawienia się krwawień.

Substancja czynna może pośrednio wpływać na zdolność prowadzenia pojazdów i obsługi maszyn. Pegaspargaza może spowodować wystąpienie senności, zmęczenia i zaburzeń koncentracji, co może upośledzać wykonywanie skompilowanych czynności. 

Stosowanie pegaspargazy podczas trwania ciąży nie jest zalecane. Brak badań potwierdzających bezpieczeństwo substancji czynnej u kobiety ciężarnej. Nie można wykluczyć szkodliwego wpływu leku na rozwój płodu. 

Podczas przyjmowania pegaspargazy należy stosować skuteczne metody antykoncepcji. 

Stosowanie substancji leczniczej podczas karmienia piersią nie jest zalecane. Nie można wykluczyć przenikania pegaspargazy do mleka matki karmiącej. 

Brak badań potwierdzających bezpieczeństwo leku podczas laktacji. 

Podczas terapii pegaspargazą istnieje ryzyko pojawienia się:

• bardzo częstego wzrostu aktywności enzymów wątrobowych, stłuszczenia wątroby, spadku ilości białych krwinek, obrzęku lub bólu w miejscu iniekcji, spadku masy ciała, upośledzenia czynności układu pokarmowego (nudności wymioty, biegunki), zaburzenia stężenia lipidów w osoczu, zwiększenia stężenia mocznika we krwi;
• częstych reakcji alergicznych (gorączka, rumień, świąd, pokrzywka, wysypka), wstrząsu anafilaktycznego, zmniejszenia ciśnienia tętniczego, skurczu oskrzeli, nadmiernego pocenia w nocy, podniesienia temperatury ciała, hiperglikemii, kwasicy cukrzycowej, zaburzenia aktywności wydzielniczej trzustki, ostrego zapalenia trzustki, halucynacji, parestezji, dezorientacji, depresji, zaburzeń krzepnięcia, wykrzepiania śródnaczyniowego, krwawień, napadów padaczkowych;
• rzadkiego kaszlu, stanu zapalnego wsierdzia, upośledzenia czynności wątroby, martwicy wątroby, zastoju żółci, nagłego wzrostu temperatury ciała, żółtaczki, nadmiernego wypadania włosów, obrzęku z wysypką, martwiczego zapalenia trzustki, plamicy, wzdęć, stanu zapalnego błony śluzowej przewodu pokarmowego, stanu zapalnego okrężnicy, ciężkich zaburzeń przytomności z napadami padaczkowymi, drętwienia warg, zespołu odwracalnej  tylnej leukoencefalopatii;
• bardzo rzadkiego zespołu Lyella (toksyczna–rozpływowa martwica naskórka),  drżenia palców, stanu zapalnego trzustki, pojawienia się torbieli rzekomych trzustki, stanu zapalnego trzustki z zapaleniem ślinianki przyusznej, anemii hemolitycznej, wtórnej niedoczynności tarczycy, niedoczynności przytarczyc, spadku stężenia białka wiążącego tetrajodotyroninę;
• zakażeń pasożytniczych, wirusowych lub grzybiczych o nieznanej częstości występowania. 

Mechanizm działania pegaspargazy polega na przyspieszeniu rozkładu asparaginy – aminokwasu niezbędnego do prawidłowego rozwoju komórki. Komórki białaczkowe nie posiadają enzymu syntetazy asparaginy niezbędnej do produkcji aminokwasu. Zależność komórek nowotworu od zewnętrznego źródła asparaginy pozwala na wykorzystanie cząsteczki pegaspargazy do niszczenia komórek białaczkowych. 

Normalnie funkcjonujące komórki organizmu posiadają zdolność wytwarzania asparaginy i są mniej podatne na jej szybki rozkład.