Tofersen, Tofersenum - Zastosowanie, działanie, opis

Substancja czynna znalazła zastosowanie w leczeniu dorosłych pacjentów cierpiących na stwardnienie zanikowe boczne wywołane przez mutację w genie dysmutazy ponadtlenkowej 1.

Tofersen powinien być podawany przez personel przeszkolony w wykonywaniu iniekcji dolędźwiowych. Ponadto, sama terapia z wykorzystaniem tej substancji czynnej musi być prowadzona przez lekarza specjalizującego się w leczeniu stwardnienia zanikowego bocznego. 

Schemat leczenia tofersenem uwzględnia wykorzystanie dawek podtrzymujących oraz dawki początkowej. Dawkę początkową należy podawać w odstępach dwutygodniowych. Po trzech iniekcjach początkowych należy podawać lek w dawce podtrzymującej w odstępach 28 dniowych. Zalecana dawka substancji czynnej wynosi 100 mg. 

Lek należy podawać drogą dooponową w nakłuciu lędźwiowym. Po wykonaniu zabiegu zalecane jest zapewnienie pacjentowi zgodnej z procedurami opieki.

Przeciwwskazaniem do stosowania substancji czynnej jest wystąpienie nadwrażliwości na tofersen.

Po podaniu tofersenu istnieje ryzyko wystąpienia działań niepożądanych związanych iniekcją dooponową. Po wykonaniu zabiegu może wystąpić ból głowy, zespół popunkcyjny, infekcja, ból pleców. 

Podczas leczenia tofersenem istnieje ryzyko wystąpienia zapalenia rdzenia kręgowego oraz stanu zapalnego korzeni nerwowych. W przypadku wystąpienia dolegliwości bólowych należy rozpocząć leczenie zgodne z przewidzianymi procedurami. 

Przed rozpoczęciem terapii tofersenem w niektórych przypadkach zalecane jest wykonanie badań krzepnięcia oraz oznaczenie ilości płytek krwi. Substancja czynna czynna może powodować ciężką małopłytkowość i zaburzenia krzepnięcia podczas leczenia.

W trakcie leczenia z wykorzystaniem tej substancji czynnej istnieje ryzyko wystąpienia przypadków tarczy zastoinowej oraz znacznego podwyższenia ciśnienia śródczaszkowego. W przypadku pojawienia się opisanych schorzeń konieczne jest staranne monitorowanie pacjenta oraz rozpoczęcie terapii zgodnej z odpowiednimi procedurami.  

Podczas przyjmowania tofersenu obserwowano działanie nefrotoksyczne. W trakcie terapii należy wykluczyć obecność białka w moczu. W razie potwierdzenia jego obecności należy przeprowadzić dalszą diagnostykę. 

Substancja czynna może spowodować zaburzenia widzenia, które niosą ze sobą ryzyko upośledzenia umiejętności obsługi maszyn oraz prowadzenia pojazdów. 

Brak informacji potwierdzających bezpieczeństwo stosowania tofersenu podczas ciąży. Badania na zwierzętach nie wykazały szkodliwego wpływu substancji czynnej na reprodukcję, jednak należy pamiętać że lek nie wykazuje swojego działania w organizmach zwierzęcych.
Stosowanie tofersenu u kobiet ciężarnych oraz u pacjentek, które nie stosują skutecznych metod antykoncepcyjnych nie jest zalecane. 

Brak danych dotyczących bezpieczeństwa tofersenu u kobiet karmiących piersią. Badania na zwierzętach wykazały możliwość przenikania substancji czynnej do mleka badanych osobników. W przypadku pokarmu kobiety karmiącej, która przyjmuje tofersen nie można wykluczyć wpływu substancji czynnej na karmione dziecko. 
Przed rozpoczęciem terapii tofersenem u kobiety ciężarnej należy starannie rozważyć stosunek korzyści odniesionych z leczenia u matki do ryzyka wystąpienia działań niepożądanych u karmionego dziecka. 

W trakcie badań na zwierzętach nie wykazano toksycznego wpływu na proces reprodukcji u badanych osobników. 

Podczas terapii tofersenem istnieje ryzyko wystąpienia zaburzeń o różnej częstotliwości występowania. Do pojawiających się działań niepożądanych zaliczamy:

• bardzo często: ból, zmęczenie, gorączkę, ból stawów, ból mięśni, zwiększenie stężania białka oraz białych krwinek w płynie mózgowo-rdzeniowym;
• często: zapalenie rdzenia kręgowego, zapalenie korzeni nerwowych, tarczę zastoinową, neuralgię, aseptyczny stan zapalny opon mózgowych i sztywność mięśni szkieletowych.

Brak informacji dotyczących objawów występujących podczas przedawkowania tofersenu. W przypadku przyjęcia zbyt dużej dawki leku należy starannie monitorować pacjenta oraz zapewnić mu odpowiednie leczenie objawowe. 

Stwardnienie zanikowe boczne może mieć wiele przyczyn, jedną z nich są mutacje w genie SOD1. Jest to gen, który znajduje się na chromosomie 21 i odpowiada za aktywność dysmutazy ponadtlenkowej. Z kolei enzym ten bierze udział w procesie redukcji ilości wolnych rodników. Mutacje w genie SOD1 prowadzą do powstawania wadliwych form białka SOD1, które odpowiada ze upośledzenie przewodnictwa nerwowego i neurodegenerację. 
Tofersen jest syntetycznym łańcuchem DNA, który jest również nazywany antysensowym oligonukleotydem. Substancja czynna łączy się z fragmentem mRNA ludzkiego genu SOD1. Połączenie sprawia, że hybryda powstała z cząsteczki leku oraz genu SOD1 jest celem dla rybonukleazy H odpowiadającej za degradację wadliwego fragmentu mRNA. Degradacja mRNA prowadzi do spadku produkcji białka SOD1 o niewłaściwej strukturze i zmniejsza stan zapalny oraz uszkodzenia neuronów w ośrodkowym układzie nerwowym. 

W przypadku regularnego podania tofersen ulega szybkiemu transferowi z płynu mózgowo-rdzeniowego do osocza. Maksymalne stężenie w osoczu występowało po upłynięciu od 2 do 6 godzin po podaniu dooponowym. 

Tofersen bardzo silnie łączy się z białkami osocza – powyżej 98%. Lek jest szybko dystrybuowany w ośrodkowym układzie nerwowym, a następnie trafia do osocza. 

Substancja czynna ulega hydrolizie, w której bierze udział egzonukleaza. 

Substancja czynna ulega eliminacji z moczem, głównie w postaci niezmienionej lub w postaci metabolitów.