Asparaginaza, Asparaginasum - Zastosowanie, działanie, opis
Podstawowe informacje o asparaginazie
- Rok wprowadzenia na rynek
-
1994
- Substancje aktywne
-
asparaginaza
- Działanie asparaginazy
-
przeciwnowotworowe (cytostatyczne, cytotoksyczne)
- Postacie asparaginazy
-
proszek do sporządzania roztworu do infuzji, proszek do sporządzenia roztworu do wstrzykiwań
- Układy narządowe
-
układ krwiotwórczy i krew
- Specjalności medyczne
-
Hematologia, Onkologia kliniczna
- Rys historyczny asparaginazy
-
Asparaginaza została odkryta w 1953 roku, kiedy naukowcy zaobserwowali, że chłoniaki u szczurów oraz myszy ulegają regresji, w wyniku podania surowicy świnki morskiej. Później zidentyfikowano, że za ten mechanizm odpowiada asparaginaza. Substancja została zatwierdzona do użytku medycznego w Stanach Zjednoczonych przez Food and Drug Administration dnia 1 lutego 1994 roku. Lek został wprowadzony na rynek farmaceutyczny przez podmiot odpowiedzialny firmę Merck.
- Wzór sumaryczny asparaginazy
-
C1377H2208N382O442S17
Spis treści
- Wskazania do stosowania asparaginazy
- Dawkowanie asparaginazy
- Przeciwskazania do stosowania asparaginazy
- Specjalne ostrzeżenia i środki ostrożności dotyczące stosowania asparaginazy
- Interakcje asparaginazy z innymi substancjami czynnymi
- Wpływ asparaginazy na prowadzenie pojazdów
- Wpływ asparaginazy na ciążę
- Wpływ asparaginazy na laktację
- Wpływ asparaginazy na płodność
- Inne możliwe skutki uboczne
- Objawy przedawkowania asparaginazy
- Mechanizm działania asparaginazy
- Wchłanianie asparaginazy
- Dystrybucja asparaginazy
- Metabolizm asparaginazy
- Wydalanie asparaginazy
Wskazania do stosowania asparaginazy
Asparaginaza jest stosowana w leczeniu skojarzonym ostrej białaczki limfoblastycznej zarówno u dorosłych jak i u dzieci. Substancję czynną stosuje się również w terapii chłoniaka nieziarniczego u dzieci.
Dawkowanie asparaginazy
Asparaginazę stosuje się w formie dożylnej i wlewu dożylnego.
Dawka stosowana w leczeniu zależna od wdrożonego protokołu chemioterapii i wieku pacjenta.
Dawki zwykle stosowane (dobowe) u osób dorosłych: 5000 j/m2 powierzchni ciała.
Przeciwskazania do stosowania asparaginazy
Przeciwwskazaniem są nadwrażliwość na asparaginazę, ciężkie zaburzenia czynności wątroby, zapalenie trzustki oraz zaburzenia krzepnięcia krwi, które wcześniej występowały u chorego (na przykład hemofilia). Wśród przeciwwskazań można wyróżnić również zaburzenia zakrzepowe, ale związane z wcześniejszym leczeniem substancją czynną.
Specjalne ostrzeżenia i środki ostrożności dotyczące stosowania asparaginazy
W czasie terapii asparaginazą u wszystkich pacjentów mogą wystąpić: podwyższenie poziomu cukru, hepatotoksyczność, ostre zapalenie trzustki, wstrząs anafilaktyczny oraz zaburzenia krzepnięcia.
Przed jaki i w trakcie leczenia asparaginazą należy monitorować parametry czynnościowe wątroby.
Asparaginazy nie należy podawać w pojedynczym wstrzyknięciu dożylnym, ponieważ istnieje ryzyko wystąpienia reakcji anafilaktycznej.
Przed jaki i w trakcie leczenia asparaginazą należy oznaczać parametry krzepnięcia krwi, ponieważ substancja czynna zmniejsza ich syntezę.
Należy regularnie monitorować stężenie białek (szczególnie albumin), ponieważ asparaginaza zaburza syntezę białek w surowicy.
W trakcie leczenia substancją czynną stężenie kwasu moczowego we krwi może się zwiększyć, co wynika z rozpadu komórek nowotworowych. Zaleca się wdrożenie odpowiedniego leczenia.
Interakcje asparaginazy z innymi substancjami czynnymi
Substancja czynna: | Grupa farmakoterapeutyczna: |
---|---|
Lowastatyna (Lovastatin (monacolin k, mevinolin)) | statyny - inhibitory reduktazy HMG-CoA |
Substancja czynna: | Grupa farmakoterapeutyczna: |
---|---|
Paracetamol (Paracetamol (acetaminophen)) | NLPZ hamujące nieswoiście COX-1 i COX-2 oraz paracetamol |
Substancja czynna: | Grupa farmakoterapeutyczna: |
---|---|
Metotreksat (Methotrexate) | antymetaboilty kwasu foliowego (inhibitory reduktazy kwasu dihydrofoliowego) |
Substancja czynna: | Grupa farmakoterapeutyczna: |
---|---|
Cytarabina (Cytarabine) | antymetabolity pirymidyny |
Substancja czynna: | Grupa farmakoterapeutyczna: |
---|---|
Acenokumarol (Acenocoumarol) | leki przeciwzakrzepowe - antagoniści witaminy K |
Substancja czynna: | Grupa farmakoterapeutyczna: |
---|---|
Heparyna (Heparin) | leki przeciwzakrzepowe - heparyna, heparynoidy i pochodne |
Substancja czynna: | Grupa farmakoterapeutyczna: |
---|---|
Kwas acetylosalicylowy (Acetylsalicylic acid) | leki przeciwzakrzepowe - inhibitory agregacji płytek |
Substancja czynna: | Grupa farmakoterapeutyczna: |
---|---|
Prednizolon (Prednisolone) | glikokortykosteroidy |
Substancja czynna: | Grupa farmakoterapeutyczna: |
---|---|
Winkrystyna (Vincristine) | alkaloidy barwinka (Vinca) i analogi |
Wpływ asparaginazy na prowadzenie pojazdów
Asparaginaza może powodować umiarkowane objawy wpływające na zdolność prowadzenia pojazdów i obsługiwania maszyn związane z jej działaniem na układ pokarmowy i układ nerwowy. Zaleca się zachowanie ostrożności podczas terapii substancją czynną.
Wpływ asparaginazy na ciążę
Dane kliniczne dotyczące stosowania asparaginazy w okresie ciąży są niewystarczające. Badania na zwierzętach takich jak szczury, myszy, kurczęta i króliki wykazały szkodliwy wpływ na płód oraz działanie teratogenne substancji czynnej. Na tej podstawie oraz mechanizmu działania substancji, stosowanie asparaginazy w ciąży jest przeciwwskazane.
Wpływ asparaginazy na laktację
Nie wiadomo czy substancja czynna jest obecna w mleku kobiecym. Nie zaleca się jej stosowania w okresie laktacji.
Wpływ asparaginazy na płodność
Brak danych klinicznych dotyczących wpływu asparaginazy na płodność.
Inne możliwe skutki uboczne
Podanie dożylne: zakażenia, sepsa, niedokrwistość, zakrzepica, gorączka neutropeniczna, nadwrażliwość, pokrzywka, wysypka, reakcje anafilaktyczne, hiperglikemia, hiperlipidemia, hipertriglicerydemia, drgawki, omdlenia, obwodowa neuropatia czuciowa, zakrzepica, niedotlenienie, zapalenie trzustki, biegunka, ból brzucha, wymioty, zapalenie jamy ustnej, ból w kończynach, zwiększenie aktywności amylazy, zwiększenie aktywności aminotransferazy alaninowej, zmniejszenie liczby neutrofilów, podwyższenie stężenia bilirubiny we krwi, zmniejszenie liczby płytek, wydłużenie czasu częściowej tromboplastyny po aktywacji, kwasica ketonowa, brak łaknienia, nudności, letarg, patologiczna senność, stany dezorientacji, przejściowa wtórna niedoczynność tarczycy, kurcze, martwica toksyczno–rozpływna naskórka, trudności w oddychaniu.
Objawy przedawkowania asparaginazy
W zależności od przyjętej dawki mogą wystąpić zmiany w układzie krzepnięcia, anafilaksja, a także hiperglikemia.
Mechanizm działania asparaginazy
Asparaginaza jest to enzym otrzymywany metodami biotechnologicznymi z hodowli bakteryjnej. Rozkłada asparaginę w osoczu. Mechanizm polega na katalitycznym rozkładzie L–asparaginy do amoniaku i kwasu asparaginowego. Obniżenie stężenia asparaginy w osoczu powoduje zahamowanie syntezy białek w komórkach białaczkowych, ale nie w komórkach zdrowych.
Wchłanianie asparaginazy
Asparaginaza nie ulega wchłonięciu z przewodu pokarmowego Substancja czynna podawana jest dożylnie.
Dystrybucja asparaginazy
Stężenie asparaginazy w płynie mózgowo–rdzeniowym wynosi mniej niż 1%.
Metabolizm asparaginazy
Metabolizm substancji czynnej nie został dokładnie zbadany. Uważa się, że asparaginaza – podobnie jak białka – ulega degradacji wewnątrz układu siateczkowo–histiocytarnego przy udziale proteaz osoczowych.
Wydalanie asparaginazy
Asparaginaza rozkładana jest przez peptydazy osoczowe to peptydów i aminokwasów. Jedynie śladowe ilości substancji czynnej są wydalane z moczem. Okres półtrwania wynosi od 14 do 22 godzin.