Siarczan cynku, Zinci sulfas - Zastosowanie, działanie, opis
Podstawowe informacje o siarczanie cynku
- Rok wprowadzenia na rynek
-
1987
- Substancje aktywne
-
siarczan cynku
- Działanie siarczanu cynku
-
antyseptyczne, łagodzi stany zapalne skóry, ściągające, uzupełnia niedobór cynku
- Postacie siarczanu cynku
-
czopki doodbytnicze, krople do oczu, maść, tabletki powlekane
- Układy narządowe
-
powłoka wspólna (skóra i błony śluzowe), układ immunologiczny (odpornościowy), układ nerwowy i narządy zmysłów, układ pokarmowy (trawienny), układ krwionośny (sercowo-naczyniowy)
- Specjalności medyczne
-
Dermatologia i wenerologia, Gastroenterologia, Ginekologia i położnictwo, Medycyna rodzinna, Okulistyka, Proktologia
- Rys historyczny siarczanu cynku
-
Siarczan cynku został dopuszczony do użytku medycznego w Stanach Zjednoczonych przez Food and Drug Administration (FDA) 5 maja 1987 roku. Substancja czynna została wprowadzona na rynek farmaceutyczny przez podmiot odpowiedzialny firmę Abraxis Pharm. Siarczan cynku znajduje się na "Liście Podstawowych Leków Światowej Organizacji Zdrowia", czyli liście najważniejszych leków potrzebnych w podstawowym systemie opieki zdrowotnej.
- Wzór sumaryczny siarczanu cynku
-
ZnSO4
Spis treści
- Wybrane produkty lecznicze dopuszczone do obrotu w RP zawierające siarczan cynku
- Wskazania do stosowania siarczanu cynku
- Dawkowanie siarczanu cynku
- Przeciwskazania do stosowania siarczanu cynku
- Specjalne ostrzeżenia i środki ostrożności dotyczące stosowania siarczanu cynku
- Interakcje siarczanu cynku z innymi substancjami czynnymi
- Interakcje siarczanu cynku z pożywieniem
- Wpływ siarczanu cynku na prowadzenie pojazdów
- Wpływ siarczanu cynku na ciążę
- Wpływ siarczanu cynku na laktację
- Wpływ siarczanu cynku na płodność
- Skutki uboczne
- Objawy przedawkowania siarczanu cynku
- Mechanizm działania siarczanu cynku
- Wchłanianie siarczanu cynku
- Dystrybucja siarczanu cynku
- Wydalanie siarczanu cynku
Wybrane produkty lecznicze dopuszczone do obrotu w RP zawierające siarczan cynku
Wskazania do stosowania siarczanu cynku
Siarczan cynku jest stosowany doustnie w celach profilaktycznych lub aby uzupełnić niedobór tego minerału w organizmie. Brak substancji czynnej może być spowodowany nieprawidłowym wchłanianiem związku lub niewłaściwym sposobem odżywienia.
Wskazaniem do stosowania substancji czynnej są zatem stany, które zaburzają przyswajanie siarczanu cynku albo prowadzą do jego zwiększonej utraty (na przykład cukrzyca, alkoholizm, oparzenia, anoreksja, bulimia, marskość wątroby, niewydolność trzustki, choroby genetyczne, choroby skóry, stres, choroby nerek, choroby jelit, przewlekłe infekcje, hemodializa). Substancję stosuje się również wspomagająco w chorobie Wilsona.
Siarczan cynku stosowany jest również w kroplach do oczu, które mają wskazania w leczeniu stanów zapalnych oraz w nasilonym łzawieniu.
Ze względu na właściwości przeciwzapalne, ściągające i słabo odkażające substancja czynna wskazana jest również w leczeniu oparzeń, odleżyn, potówek, owrzodzeń i w celu przyspieszenia gojenia ran. W postaci 0,5% roztworów stosuje się ją w leczeniu łupieżu tłustego, a ze względu na właściwości ściągające w leczeniu hemoroidów.
Dawkowanie siarczanu cynku
Siarczan cynku stosuje się doustnie 1 godzinę przed lub 2 godziny po posiłku, a także miejscowo na skórę i do oczu.
Dawka stosowana w leczeniu zależna od jednostki chorobowej, wieku, masy ciała i chorób towarzyszących.
Podanie doustne
Dawki zwykle stosowane (dobowe) u osób dorosłych: od 45 mg jonów cynku do 50 mg jonów cynku.
Podanie zewnętrzne na skórę
Dawki zwykle stosowane (dobowe) u osób dorosłych: miejsce zmienione chorobowe smarować do 3 razy na dobę.
Podanie do oczu
Dawki zwykle stosowane (dobowe) u osób dorosłych: od 3 do 4 razy na dobę po 1 kropli do worka spojówkowego.
Przeciwskazania do stosowania siarczanu cynku
Przeciwwskazaniem jest nadwrażliwość na siarczan cynku.
Specjalne ostrzeżenia i środki ostrożności dotyczące stosowania siarczanu cynku
Długotrwałe przyjmowanie siarczanu cynku może prowadzić do zmniejszenia stężenia miedzi w surowicy. Zaleca się kontrolę poziomu miedzi w organizmie.
Interakcje siarczanu cynku z innymi substancjami czynnymi
Substancja czynna: | Grupa farmakoterapeutyczna: |
---|---|
Kwas foliowy (Witamina B9) (Folic acid) | witaminy z grupy B |
Substancja czynna: | Grupa farmakoterapeutyczna: |
---|---|
Siarczan żelaza (Ferrous sulfate) | środki stosowane w niedokrwistościach |
Substancja czynna: | Grupa farmakoterapeutyczna: |
---|---|
Norfloksacyna (Norfloxacin) | fluorochinolony |
Substancja czynna: | Grupa farmakoterapeutyczna: |
---|---|
Ciprofloksacyna (Ciprofloxacin) | fluorochinolony |
Substancja czynna: | Grupa farmakoterapeutyczna: |
---|---|
Ofloksacyna (Ofloxacin) | fluorochinolony |
Substancja czynna: | Grupa farmakoterapeutyczna: |
---|---|
Penicylamina (Penicillamine) | antidota - odtrutki i środki chelatujące |
Substancja czynna: | Grupa farmakoterapeutyczna: |
---|---|
Tetracyklina (Tetracyline) | antybiotyki tetracyklinowe - tetracykliny |
Substancja czynna: | Grupa farmakoterapeutyczna: |
---|---|
Hydrochlorotiazyd (Hydrochlorothiazide) | leki moczopędne, diuretyk - tiazydy i tiazydopodobne |
Interakcje siarczanu cynku z pożywieniem
Wchłanianie cynku może ulec zaburzeniu w wyniku spożywania produktów spożywczych, które zawierają kwas fitynowy (na przykład pieczywo pełnoziarniste). Ponadto zaleca się, aby produkty bogate w błonnik (na przykład otręby) i fosforany (na przykład produkty mleczne), spożywać minimum 2 godziny od przyjęcia siarczanu cynku. Przyczyną tego jest tworzenie niewchłanialnych kompleksów cynku.
Wpływ siarczanu cynku na prowadzenie pojazdów
Siarczan cynku nie powoduje objawów wpływających na zdolność prowadzenia pojazdów i obsługiwania maszyn.
Wpływ siarczanu cynku na ciążę
Siarczan cynku może przenikać do łożyska. Brak danych klinicznych oraz badań na zwierzętach, dotyczących stosowania substancji czynnej w ciąży. Zaleca się, aby stosować związek tylko wtedy, jeśli lekarz uzna, że korzyść dla matki jest większa, aniżeli potencjalne ryzyko dla dziecka.
Wpływ siarczanu cynku na laktację
Siarczan cynku jest obecny w mleku kobiecym. Ze względu na brak badań, dotyczących wpływu substancji czynnej na laktację, nie zaleca się stosowania związku w tym okresie.
Wpływ siarczanu cynku na płodność
Brak danych klinicznych oraz związanych z badaniami na zwierzętach dotyczących wpływu na płodność.
Skutki uboczne
- ból głowy
- niestrawność
- nudności
- zgaga
- zmęczenie
- ból gardła
- gorączka
- dreszcze
- osłabienie
- metaliczny smak w ustach
- owrzodzenia w jamie ustnej i gardle
Działania niepożądane zostały podzielone ze względu na częstotliwość występowania u pacjentów. (Klasyfikacja MdDRA)
- Bardzo często
- (≥1/10)
- Często
- (≥1/100 do <1/10)
- Niezbyt często
- (≥1/1000 do <1/100)
- Rzadko
- (≥1/10 000 do < 1/1000)
- Bardzo rzadko
- (<1/10 000)
- Częstość nieznana
- Nie można ocenić na podstawie dostępnych danych
Objawy przedawkowania siarczanu cynku
W zależności od przyjętej, doustnej dawki siarczanu cynku mogą wystąpić takie objawy jak: krwawe lub wodniste biegunki, niedociśnienie, zawroty głowy, bolesne parcie na stolec, obrzęk płuc, żółtaczka, krwiomocz, bezmocz, ból w jamie ustnej i gardle. Wśród objawów przedawkowania siarczanu cynku można wyróżnić również wymioty, odbijanie, hemoliza, drgawki, zmęczenie i zapaść.
Mechanizm działania siarczanu cynku
Mechanizm działania siarczanu cynku jest wielokierunkowy. Substancja bierze udział w przemianach komórkowych oraz jest jednym z ważniejszych czynników, które stabilizują błony komórkowe. Jest także elementem licznych układów enzymatycznych, które regulują procesy przemiany materii. Siarczan cynku warunkuje prawidłowe funkcjonowanie układu immunologicznego. Dodatkowo jest potrzebny do działania wielu enzymów (karboksypeptydaza A, dehydrogenaza alkoholowa, anhydraza węglanowa, fosfataza zasadowa, polimeraza RNA i inne). Substancja czynna bierze udział w procesach wzrostu, rozmnażania i widzenia o zmierzchu. Przyspiesza także procesy gojenia ran oraz regeneracji tkanek.
Wchłanianie siarczanu cynku
Siarczan cynku jest wchłaniany w dwunastnicy i jelicie krętym (20%–30%).
Dystrybucja siarczanu cynku
Siarczan cynku wiąże się w 60% z albuminami, w 30%–40% z transferyną albo α2–makroglobuliną, a z aminokwasami – przede wszystkim histydyną i cysteina – w 1%.
Wydalanie siarczanu cynku
Wydalanie siarczanu cynku odbywa się głównie z kałem, bo aż w 90%. W drugiej kolejności drogą eliminacji związku jest mocz i pot.