Terbinafina, Terbinafinum - Zastosowanie, działanie, opis

Terbinafina jest przeciwgrzybiczą pochodną alliloaminy o szerokim zakresie działania. Wykazuje aktywność przeciwko dermatofitom z rodzaju Trichophyton, Microsporum canis, Epidermophyton floccosum, Candida (np. C.albicans), Pityrosporum orbicualre (= Malassezia furfur).

Znajduje zastosowanie w leczeniu grzybic stóp, w tym podeszowej stóp (tzw. grzybica mokasynowa), fałdów skórnych, skóry gładkiej, grzybicy tułowia, grzybicy obrębnej pachwin.

Może być stosowana w leczeniu łupieżu pstrego, grzybicy owłosionej skóry głowy i grzybicy paznokci. Niekiedy stosuje się ją doustnie – w momencie gdy zmiany grzybicze są rozległe lub ich umiejscowienie nie pozwala na zastosowanie leków z terbinafiną w podaniu zewnętrznym.

Terbinafina jest stosowana doustnie oraz zewnętrznie na skórę.

Dawka stosowana w leczeniu zależna od jednostki chorobowej, zaawansowania schorzenia, umiejscowienia grzybicy, wrażliwości dermatofity na terbinafinę.

Podanie doustne terbinafiny

Dawki zwykle stosowane (dobowe) u osób dorosłych: 250 mg.

Okres leczenia może rozciągać się od 2 do 12 tygodni, a nawet pół roku (dla oporniejszej grzybicy paznokci).

Substancji tej nie powinno stosować się u osób z zaburzoną czynnością nerek / wątroby.

Dawka u dzieci zależna jest od masy ciała.

Podanie zewnętrzne - żel z terbinafiną, krem, aerozol, roztwór na skórę.

Preparaty zewnętrzne z terbinafiną należy stosować na oczyszczoną i osuszoną skórę objętą zakażeniem grzybiczym.

Okres stosowania sięga od tygodnia do 2óch tygodni. Przedwczesne przerwanie może wiązać się z nawrotem zakażenia - poprawę uzyskuje się zwykle po kilku dniach.

Terbinafiny nie należy stosować w przypadku nadwrażliwości na tę substancję lub gdy występują zaburzenia czynności wątroby lub nerek.

Schorzenia wątroby mogą stanowić przeciwwskazanie lub ograniczenie w stosowaniu doustnej terbinafiny - u osób z zaburzeniami wątroby jest zauważalny spadek klirensu terbinafiny. Podobnie u pacjentów ze zmniejszonym klirensem kreatyniny w zaburzonej czynności nerek - dawka powinna być odpowiednio zmniejszona lub substancja nie powinna być stosowana.

Stosowaniu terbinafiny powyżej dwóch miesięcy mogą towarzyszyć objawy jak świąd, nudności, brak łaknienia, uczucie zmęczenia, żółtaczka, wymioty, bóle brzucha, ciemno zabarwiony mocz, jasno zabarwiony stolec. Powyższe objawy mogą sugerować zaburzoną czynność wątroby.

W niektórych przypadkach u pacjentów z łuszczycą zaobserwowano zaostrzenie objawów lub wystąpienie tocznia rumieniowatego.

Stosowanie doustnej terbinafiny wiązało się z występowaniem zaburzeń w składzie morfotycznym krwi (neutropenia, agranulocytoza, trombocytopenia, pancytopenia).

Terbinafina nie wpływa na zdolność prowadzenia pojazdów.

Niektóre źródła podają, że miłorząb japoński może zmniejszać metabolizm terbinafiny. Z kolei metabolizm dziurawca może być zwiększony w połączeniu z terbinafiną.

Nie zaleca się stosowania tej substancji w okresie ciąży. Dane odnośnie wpływu terbinafiny na płód są ograniczone.

Przenika do mleka kobiecego. Nie zaleca się stosowania w tym okresie.

Badania na zwierzętach nie wykazały toksycznego wpływu na rozrodczość.

Terbinafina w podaniu miejscowym na skórę może być odpowiedzialna za następujące działania niepożądane: ból w miejscu podania, podrażnienie, uczucie pieczenia skóry, rumień. Mogą wystąpić również inne zmiany skórne, zaburzenia pigmentacji, suchość skóry.

Miejscowe stosowanie może wiązać się z reakcjami nadwrażliwości: wysypka.

W przypadku nieumyślnego wprowadzenia do oczu może wystąpić ich podrażnienie.

Można wymienić: ból głowy, nudności, wymioty, bóle brzucha i nadbrzusza, zawroty głowy.

Terbinafina to pochodna z grupy alliloamin o działaniu przeciwgrzybiczym, posiada szeroki zakres. Mechanizm działania opiera się na hamowaniu produkcji / biosyntezy ergosterolu co wpływa na zmniejszenie trwałości grzyba — zahamowanie syntezy steroli prowadzi do spadku ergosterolu, wzrostu skwalenu. Substancja ta jest inhibitorem epoksydazy skwalenu w błonie komórkowej grzyba.

W zależności od rodzaju grzyba może wykazywać działanie grzybostatyczne lub grzybobójczo. Wykazuje aktywność wobec Trichophyton, Microsporum, pleśni, grzybów dimorficznych, drożdżaków z rodzaju Candida i Malassezia.

Na drożdżaki terbinafina wykazuje działanie grzybobójcze lub grzybostatyczne, z koeli grzybobójcze wobec dermatofitom, pleśni.

Terbinafina wykazuje działanie na patogenne dermatofity skóry, paznokci i włosów — w tych strukturach kumuluje się i wykazuje swoje działanie.

Jest dobrze wchłaniana z przewodu pokarmowego w podaniu doustnym (powyżej 70% dawki), niezależnie od pokarmu. Maksymalne stężenie w podaniu doustnym osiąga po ok. 1,5 - 2 godzinach.

Wchłanianie w podaniu miejscowym jest niewielkie, na poziomie mniej niż 5%, w związku z tym działanie ogólnoustrojowe jest niewielkie.

Wiąże się z białkami osocza (na poziomie 99%). Przenika do skóry - kumuluje się w tej strukturze, w części lipofilnej naskórka. Przenika do łoju, dzięki temu osiąga odpowiednio duże stężenie w mieszkach włosowych, włosach i skórze. Terbinafina odkłada się również w płytce paznokcia w przeciągu pierwszych tygodni leczenia.

Terbinafina jest metabolizowana do nieaktywnych metabolitów - bez kompotenty przeciwgrzybiczej.

Ulega w głównej mierze metabolizmowi wątrobowemu z udziałem cytochromu P-450 - 7 izoenzymów bierze udział w biotransformacji, szczególnie CYP2C9, CYP1A2, CYP3A4, CYP2C8, CYP2C19.

Eliminacja terbinafiny z organizmu zależna jest od zaburzeń wątroby i/lub nerek, nie jest zależna od wieku. Okres półtrwania w fazie eliminacji wynosi ok. 17 godzin.

Metabolity wydalane są głównie z moczem.

Ulega metabolizmowi pierwszego przejścia - jej biodostępność po podaniu doustnym wynosi ok. 50%.