Fotemustyna, Fotemustinum - Zastosowanie, działanie, opis

Fotemustyna to substancja stosowana w chemioterapii nowotworów, będąca pochodną nitrozomocznika. Fotemustyna jest wykorzystywana w leczeniu nowotworu skóry – rozsianego czerniaka złośliwego (również jeśli dał już przeżuty do ośrodkowego układu nerwowego). Substancję czynną stosuje się również w terapii pierwotnego, złośliwego guza mózgu.

Fotemustynę stosuje się we wlewach dożylnych.

Dawka stosowana w leczeniu zależna jest od jednostki chorobowej i masy ciała.

Dawki zwykle stosowane (dobowe) u osób dorosłych: 100mg/m² powierzchni ciała.

Przeciwwskazaniem są nadwrażliwość na fotemustynę lub pochodne nitrozomocznika, ciężkie zaburzenie czynności szpiku i stosowanie w skojarzeniu ze szczepionką przeciw żółtej gorączce.

Ze względu na to, że nie przeprowadzono wystarczających badań, nie zaleca się stosowania fotemustyny u dzieci i młodzieży.

U pacjentów w wieku powyżej 60 lat, w wyniku stosowania fotemustyny, odnotowano częstsze występowanie leukopenii, trombocytopenii oraz toksycznego działania na układ pokarmowy.

Aby móc zastosować fotemustynę ilość płytek krwi powinna wynosić przynajmniej 100 000/mm³ oraz (lub) ilość granulocytów – przynajmniej 2 000/mm³.

Pomiędzy rozpoczęciem leczenia początkowego, a wprowadzeniem leczenia podtrzymującego substancją czynną, należy zachować 8–tygodniowy odstęp.

W czasie i po rozpoczęciu terapii fotemustyną zaleca się kontrolę czynności wątroby.

W czasie terapii substancją czynną nie zaleca się stosowania szczepionek zawierających żywe drobnoustroje.

Nie przeprowadzono stosowanych badań dotyczących wpływu na zdolność prowadzenia pojazdów i obsługiwania maszyn. Kierowanie auta bezpośrednio po podaniu fotemustyny nie jest zalecane. 

Dane dotyczące stosowania fotemustyny u kobiet w ciąży są ograniczone. Substancja czynna jest przeciwwskazana podczas ciąży oraz należy unikać jej stosowania u kobiet w wieku rozrodczym.

Nie wiadomo czy fotemustyna jest obecna w mleku kobiecym. Stosowanie substancji w okresie karmienia piersią nie jest zalecane.

Dane związane z badaniami na zwierzętach wykazały, że substancja ma wpływ na płodność u samców.

Infuzja dożylna: trombocytopenia, leukopenia, niedokrwistość, przemijające zaburzenia neurologiczne bez następstw (zaburzenia świadomości, parestezje, brak smaku), nudności, wymioty w ciągu 2 godzin po wstrzyknięciu, biegunka, ból brzucha, umiarkowane, przemijające zwiększenie aktywności aminotransferaz, umiarkowane, przemijające zwiększenie aktywności fosfatazy zasadowej, umiarkowane, przemijające zwiększenie stężenia bilirubiny, zapalenie wątroby, świąd, przemijające zwiększenie stężenia mocznika we krwi, gorączka, zapalenie żyły (obrzęk, ból, zaczerwienienie żyły) w miejscu wstrzyknięcia w przypadku wynaczynienia.

W zależności od przyjętej dawki fotemustyny mogą wystąpić zaburzenia w obrębie układu krwiotwórczego. 

Fotemustyna jest cytostatycznym, antymitotycznym, przeciwnowotworowym lekiem, który posiada grupę nitrozomocznikową. Ma właściwości alkilujące. Mechanizm działania polega na tym, że substancja ta alkilując atomy azotu guaniny (w mniejszym stopniu cytozyny i adeniny) w DNA powoduje: powstanie wiązań krzyżowych w obrębie DNA (a także wiązań DNA–białko, DNA–RNA), uszkodzenie struktury DNA oraz zahamowanie replikacji i transkrypcji DNA. Fotemustyna najsilniejszy efekt wykazuje, kiedy komórki są w fazie S, G1 oraz nieco słabszy w fazie G2.

Fotemustyna wiąże się w od 25% do 30% z białkami osocza. 

Fotemustyna jest prawie całkowicie metabolizowana i dobrze przenika przez barierę krew–mózg, ze względu na to, że jest związkiem silnie lipofilnym.

Fotemustyna charakteryzuje się krótkim okresem biologicznego półtrwania.