SARS-CoV-2 – jak radzić sobie ze stresem związanym z pandemią koronawirusa?

Pandemia wirusa SARS-CoV-19 jest pierwszą od dziesiątek lat, która dotknęła tak wiele osób na całym świecie. Restrykcje niezbędne dla jej zahamowania drastycznie zmieniły naszą codzienność, ograniczając możliwość swobodnego poruszania się, kontaktów społecznych czy korzystania z dóbr kultury. Ta nagła zmiana ma także konsekwencje dla naszego zdrowia psychicznego.

Koronawirus – jak radzić sobie ze stresem podczas pandemii? Kto jest najbardziej narażony?

Ograniczenia związane z pandemią SARS-CoV-2 dotyczą każdego z nas i trzeba liczyć się z nakładaniem kolejnych obostrzeń. Podczas konferencji prasowej premiera i ministra zdrowia 24 marca ogłoszono, że w celu eliminacji zagrożenia Polacy powinni ograniczyć opuszczanie własnych domów do sytuacji wymagających zrobienia zakupów, wyjścia do pracy lub udania się do apteki bądź lekarza. Zgromadzenia zostały całkowicie zakazane, w związki z czym nie można brać udziału w obrzędach religijnych lub spotykać się na otwartych przestrzeniach, korzystając ze sprzyjającej pogody. Dopuszczalne są jedynie spotkania w ścisłym gronie rodzinnym, co oznacza, że kontakty towarzyskie także muszą ograniczyć się do innych form komunikacji.

W praktyce dla wielu Polaków mieszkających samotnie i z dala od swoich rodzin, taki stan rzeczy oznacza całkowitą fizyczną izolację od innych osób. Z drugiej strony, konieczność codziennego przebywania z tymi samymi osobami może rodzić napięcia. 

Szczególnie narażeni na stres i napięcia psychiczne w związku z pandemią są:

• osoby starsze oraz chorujące przewlekle, które ze względu na wiek i stan zdrowia znajdują się w grupie podwyższonego ryzyka zachorowania na COVID-19,
• pracownicy służby zdrowia, którzy w sposób bezpośredni uczestniczą w zwalczaniu pandemii; mowa nie tylko o pracownikach szpitali i przychodni, ale również o  farmaceutach, wolontariuszach i wszystkich osobach, które ze względu na „służebny” charakter pracy są osobiście zaangażowane w opanowanie obecnej sytuacji, 
• dzieci i nastolatkowie, których codzienność uległa zmianie wraz z zamknięciem szkół i przedszkoli, muszą oni zmagać się z zupełnie nową rzeczywistością i często nie są w stanie właściwie interpretować przytłaczających informacji na temat koronawirusa, którymi przepełnione są media,
• osoby z już istniejącymi zaburzeniami natury psychicznej, takimi jak depresja, choroba afektywna dwubiegunowa czy zespół stresu pourazowego; osoby te powinny zaopatrzyć się w leki i w miarę możliwości pozostawać w kontakcie z terapeutami za pośrednictwem telefonu lub Internetu. 

Dobre praktyki, które pomogą przetrwać okres izolacji związany z pandemią

1. Utrzymaj dotychczasowy rytm dnia: godziny wstawania i kładzenia się spać czy pory posiłków. Jeśli pracujesz zdalnie, również zachowaj dotychczasowe nawyki, przebierz się do pracy w inny strój, postaraj się pracować w pomieszczeniu innym niż to, gdzie na co dzień odpoczywasz.
2. Ograniczaj dostęp do mediów i skup się na informacjach pochodzących z wiarygodnych źródeł, takich jak strony Światowej Organizacji Zdrowia, Głównej Inspekcji Sanitarnej czy Ministerstwa Zdrowia. Chcąc pogłębić informacje, sięgaj do źródeł naukowych lub popularnonaukowych. 
3. Pozostawaj w kontakcie z najbliższymi, korzystając ze wszystkich dostępnych metod – telefonicznie, mailowo, za pośrednictwem różnego typu komunikatorów. Staraj się jak najmniej rozmawiać o pandemii, kierując rozmowę na neutralne tory, zwłaszcza w kontakcie z osobami, które szczególnie przejmują się sytuacją. Czas spędzony z najbliższymi w domu potraktuj jako okazję do pogłębienia więzi.
4. Jeśli masz własny ogródek lub taras, staraj się spędzać na nim przynajmniej niewielką część dnia. 
5. Dbaj o swoje zdrowie – pozostawanie w domu nie oznacza, że musisz porzucić aktywność fizyczną. Wiele jej form możesz wykonywać w domu, samodzielnie lub z rodziną. Pamiętaj też o zdrowym odżywianiu, zwłaszcza, że w obecnej sytuacji masz więcej czasu na przyrządzanie zbilansowanych i przemyślanych posiłków. 
6. Zajmij się rzeczami, które odkładałeś na później – czytaniem, porządkowaniem, sprzątaniem, drobnymi naprawami, nadrabianiem zaległości filmowych lub podjęciem hobby, które porzuciłeś. Oglądając filmy i seriale, częściej wybieraj te o charakterze rozrywkowym czy komediowym, mając na uwadze poprawę samopoczucia. 
7. Pamiętaj, że zostając w domu i stosując się do zasad ostrożności, takich jak mycie rąk czy zachowywanie dystansu od innych osób podczas zakupów, dokładasz cegiełkę do zwalczenia pandemii, chronisz siebie i innych. 

Koronawirus a zdrowie psychiczne – szukaj wsparcia

Dodatkowo pod numerem telefonu 800 702 222 działa całodobowa, bezpłatna linia wsparcia dla osób w stanie kryzysu psychicznego, obsługiwana przez psychologów z Fundacji ITAKA.

Na stronie internetowej www.liniawsparcia.pl znajduje się natomiast informacja o dyżurach oraz lista ośrodków, w których osoby będące w kryzysie psychicznym, jak i ich bliscy, znajdą informacje na temat miejsc w ich regionie świadczących specjalistyczną pomoc.