Mgła mózgowa po przebyciu COVID-19 – jak się objawia i w jaki sposób sobie z nią radzić?

Czym jest tzw. „covidowa mgła mózgowa”?

Zamglenie mózgowe (ang. brain fog) samo w sobie nie jest jednostką chorobową. To potoczne określenie opisujące zespół dysfunkcji poznawczych o różnym pochodzeniu, który obejmuje: apatię, problemy z pamięcią, słabą koncentrację, zmęczenie psychiczne, ale również migreny czy problemy ze snem. 

Jak powszechna jest mgła mózgowa po COVID-19?

SARS-CoV-2 ma neuroinwazyjny potencjał. Wstępne dane pokazują, że może zaatakować mózg i pobliskie nerwy – szacuje się, że co najmniej jedna trzecia pacjentów doświadcza różnych neurologicznych objawów związanych z COVID-19. Niektórzy mają trudności z powrotem do pracy lub szkoły.

W badaniu opublikowanym w Journal of Infection grupa lekarzy kontynuowała obserwację 120 byłych pacjentów z COVID-19 trzy miesiące po wypisaniu ze szpitala. Zaobserwowali, że jedna na trzy osoby zmagała się z utratą pamięci i miała problemy z koncentracją. Sytuacja ta nie dotyczyła jedynie pacjentów, którzy byli hospitalizowani, osoby z łagodnym COVID-19 także zgłaszały zaburzenia neurologiczne.

Naukowcy z Indiana University dostrzegli podobne skutki choroby. Ponad 1500 osób, które monitorowali, doświadczyły problemów zdrowotnych nawet kilka miesięcy po zdiagnozowaniu. Zaburzenia koncentracji i pamięci były jednymi z najczęstszych objawów wśród „covidowych długodystansowców”.

Czym objawia się covidowa mgła mózgowa?

Omar Danoun, neurolog z Henry Ford Health System, mówi, że „dolegliwości są bardzo podobne do tych, które występują u pacjentów po wstrząśnieniu mózgu”. Lekarz dostrzega również podobieństwa do zespołu chronicznego zmęczenia.

Konsultant i psycholog kliniczny w Sussex Partnership NHS Foundation Trust, Dr Nick Gray, podkreśla, że w grę mogą wchodzić zarówno mechanizmy psychologiczne, jak i biologiczne. Termin „mgły mózgowej” były wcześniej używane w odniesieniu do skrajnego zmęczenia, niskiego nastroju i stanów, takich jak zespół stresu pourazowego (PTSD).

Co powoduje covidowa mgłę mózgową?

Dr Michael Zandi, konsultant UCL Queen Square Institute of Neurology mówi, że może być wiele przyczyn mgły mózgowej u osób, które przeżyły COVID, od reakcji zapalnej po brak tlenu w mózgu. Ekspert dodaje, że dotychczasowe eksperymenty sugerują nawet, że wirus może zarażać komórki mózgowe i uniemożliwia dostarczanie tlenu do sąsiednich komórek. Teoria ta wymaga jeszcze zweryfikowania.

W wywiadzie dla “Health Matters” Mitchell Elkind, profesor neurologii z Uniwersytetu Columbia, powiedział, że objawy neurologiczne mogą zostać wywołane za sprawą mimikry molekularnej: „Układ odpornościowy rozpoznaje białka wirusowe, ale niektóre białka w mózgu są po prostu na tyle podobne do tych białek wirusowych, że układ odpornościowy atakuje mózg.”.

„Możliwe, że przedłużająca się aktywacja immunologiczna po COVID powoduje te zmiany poznawcze” – mówi Joanna Hellmuth, neurolog z UC San Francisco Memory and Aging Center. Eksperci twierdzą, że reakcja układu odpornościowego na SARS-CoV-2 może zmienić aktywność mózgu w sposób, który zakłóca cykle snu i czuwania.

Jak zwalczyć covidową mgłę mózgową?

Podczas, gdy naukowcy badają zjawisko “mgły mózgowej”, klinicyści “pożyczają” techniki i schemat leczenia od innych problemów poznawczych.

W trosce o prawidłowe funkcjonowanie mózgu, w miarę możliwości, zadbaj o:

• sen i odpoczynek,
• właściwe nawodnienie organizmu,
• dietę obfitująca w kwasy omega-3,
• aktywność fizyczną,
• ograniczanie bodźców stresowych,
• interakcje społeczne.