Test na koronawirusa – rodzaje, cena, kiedy wykonać

Istnieją trzy główne typy testów w kierunku potencjalnego zakażenia koronawirusem SARS-CoV-2. Dwa z nich umożliwiają rozpoznanie aktywnego zakażenia, są to: badania molekularne wykrywające jedną lub dwie sekwencje genetyczne wirusa – PCR i RT-PCR oraz badania antygenowe wykrywające antygeny koronawirusa. Test serologiczny natomiast wykrywa przeciwciała IgM i/lub IgG wytworzone ok. 1-2 tygodnie po kontakcie z wirusem – wynik dodatni mówi o kontakcie z patogenem, ale nie jest podstawą do rozpoznania zakażenia. Testy kasetkowe, które są jednym z rodzajów testów serologicznych, nie są rekomendowane ze względu na niską czułość. Jakie są ceny testów na koronawirusa? Ile czeka się na wynik?

Test na koronawirusa – kiedy warto go wykonać?

Badanie na obecność koronawirusa w organizmie powinno być przeprowadzone u osób z objawami klinicznymi, które sugerują infekcję SARS-CoV-2. Pacjent, który podejrzewa u siebie zakażenie koronawirusem, powinien skontaktować się z lekarzem podstawowej opieki zdrowotnej za pomocą teleporady. Specjalista może wówczas zlecić pacjentowi wykonanie testu na obecność koronawirusa. Natomiast zgodnie z aktualnymi zaleceniami przypadającymi na dzień 10.11.2020, pacjent, który miał kontakt z osobą zakażoną powinien bezzwłocznie, powiadomić telefonicznie stację sanitarno-epidemiologiczną.

Test na koronawirusa – testy serologiczne

Należy podkreślić, że testy serologiczne nie wykrywają samego koronawirusa (aktywnego zakażenia) – przeciwciała anty-SARS-Cov-2 powstają w organizmie dopiero po kontakcie z wirusem. W teście wykrywa się przeciwciała IgM i/lub IgG wytworzone przez układ immunologiczny. Wynik badania nie jest kryterium do rozpoznania zakażenia koronawirusem, bowiem dodatni wynik testu serologicznego może świadczyć zarówno o tym, iż pacjent przebył zakażenie w przeszłości, jak i, że aktualnie przechodzi infekcję. Istotną informacją jest, iż ujemny wynik nie wyklucza infekcji koronawirusem (organizm mógł jeszcze nie wytworzyć przeciwciał).

Testy serologiczne na koronawirusa – jak pobiera się materiał do badania?

W przypadku testów serologicznych materiałem do badań jest próbka krwi żylnej lub włośniczkowej, pobrana poprzez ukłucie palca lub poprzez pobranie krwi z żyły ramiennej. 

Testy serologiczne na koronawirusa – kiedy się je wykonuje?

Aktualnie (stan na dzień 10.11.2020) wyniki testu serologicznego nie są kryterium do rozpoznania zakażenia koronawirusem. Podejmując temat czasu, w którym powinno się wykonać badanie serologiczne w kierunku koronawirusa należy zwrócić uwagę na następujące czynniki:

• najwyższe stężenie przeciwciał w zakażeniu koronawirusem obserwuje się w okresie od 2 do 3 tygodni od momentu pojawienia się objawów choroby,
• stężenie przeciwciał IgM zmniejsza w pierwszej kolejności, natomiast przeciwciała klasy IgG potrafią utrzymywać się we krwi dłużej (powyżej 7 tygodni).

Test na koronawirusa – badania antygenowe 

Według GIS wynik dodatni testu antygenowego aktualnie stanowi kryterium laboratoryjne do rozpoznania zakażenia wirusem SARS-CoV-2. Niemniej jednak zaleca się, aby zarówno antygenowe testy dodatnie, jak i ujemne potwierdzić testem molekularnym.

Testy antygenowe na koronawirusa – jak pobiera się materiał do badania?

Materiał do badania w teście antygenowym pobiera się za pomocą wymazu z nosogardzieli, za pomocą specjalnych wymazówek. Próbkę materiału nanosi się na płytkę testową i po ok. 30 minutach odczytuje wynik.

Testy antygenowe na koronawirusa – kiedy się je wykonuje?

Testy antygenowe ze względu na fakt, iż antygeny są wykrywane w początkowej fazie infekcji, powinny być przeprowadzane właśnie na wspomnianym etapie choroby – maksimum 7 dni po pojawieniu się objawów sugerujących COVID-19. W momencie, kiedy wirus namnaża się, wykrycie antygenu jest najbardziej prawdopodobne.

Test na koronawirusa – testy genetyczne (RT-PCR)

Pozytywny wynik testu świadczy o tym, iż osoba w momencie pobierania materiału do badania chorowała i mogła zarażać inne osoby. Test genetyczny ma wyższą czułość niż test antygenowy.

Testy genetyczne na koronawirusa – jak pobiera się materiał do badania?

W teście genetycznym RT-PCR materiał do badania pobiera się najczęściej z górnych dróg oddechowych (wymaz z jamy nosowo-gardłowej lub gardła). Materiał do badania wykorzystany w teście genetycznym może także pochodzić z dolnych dróg oddechowych (np. wydzielina pobrana podczas bronchoskopii z płuc).

Testy genetyczne na koronawirusa – kiedy się je wykonuje?

Testy genetyczne wykonuje się, aby wykryć zakażenie SARS-CoV-2 lub jako badanie kontrolne w celu oceny eliminacji koronawirusa z dróg oddechowych. Warto zwrócić uwagę, iż wykrycie zakażenia wirusem, czyli wykrycie jego RNA w materiale biologicznym, jest możliwe w aktywnej fazie zakażenia. Najwyższą ilość wirusa obserwuje się w pierwszym tygodniu od wystąpienia objawów. Niekiedy wyniki testu są negatywne, mimo zakażenia wirusem SARS-CoV-2, dzieje się tak dlatego, iż we wstępnej fazie zakażenia ilość wirusa jest zbyt mała, aby można było go wykryć w teście. 

Testy na koronawirusa – cena i czas oczekiwania na wynik

Ze względu na dużą dynamikę sytuacji epidemicznej w kraju i na świecie, ceny testów na koronawirusa mogą się szybko zmieniać oraz mogą się różnić w zależności od miasta i laboratorium. Czas oczekiwania na wynik testu antygenowego to kilkadziesiąt minut, wynik badania serologicznego na obecność przeciwciał IgM i IgG jest zazwyczaj dostępny w ciągu kilku godzin, natomiast wynik badania genetycznego – po mniej więcej 24 godzinach.

Test RT-PCR kosztuje ok. 450-500 zł, test antygenowy ok. 120-150 zł, a test serologiczny IgG+IgM (wykonywany w laboratorium) ok. 200-220 zł. Pomimo niskiej ceny i niemal natychmiastowego wyniku, szybkie testy immunoserologiczne (kasetkowe, paskowe) nie są rekomendowane ze względu na niską czułość.