Utrata smaku i węchu w COVID-19 – z czego wynika i jak długo może się utrzymywać?

Utrata węchu vs. stopień nasilenia choroby COVID-19

Zespół badaczy z Belgii zbadał częstość występowania i czas powrotu do zdrowia po wystąpieniu zaburzeń węchowych u pacjentów z COVID-19 w zależności od ciężkości przebiegu choroby. Przyczyna utraty węchu spowodowana infekcją SARS-CoV-2 nie jest dobrze poznana, cały czas trwają badania w tym kierunku. Według dr Jonathana Overdevesta z Columbia University na ten moment „ostateczna odpowiedź pozostaje nieuchwytna”.

Pacjenci łagodnie przechodzący chorobę wywołaną przez nowego koronawirusa prawdopodobnie wykazują lepszą lokalną odpowiedź immunologiczną dzięki wyższej produkcji przeciwciał IGA, co ogranicza rozprzestrzenianie się wirusa w organizmie gospodarza. To z kolei sprawia, że przebieg kliniczny infekcji jest łagodniejszy.

Według wyników badania opublikowanego w “Journal of Internal Medicine”, szacuje się, że częściowa lub całkowita utrata węchu dotyczy aż 86% przypadków infekcji. Prawie 55% osób, których dotknęła miała łagodną postać COVID-19. Z kolei tylko 7% pacjentów, którzy przeżyli ciężki przebieg choroby zgłaszali utratę węchu.

Jak długo trwa utrata węchu?

Istnieją też oczywiście przypadki, gdzie dysfunkcja się przedłuża. Prawie 25% osób dotkniętych chorobą stwierdziło, że nie odzyskało węchu nawet 60 dni po jego utracie. Na szczęście u większości pacjentów nie jest to ona permanentna. Pomimo tego faktu lekarze dostrzegają potrzebę monitorowania pacjentów, którzy wykazują takie objawy.

Zaburzenia węchu i smaku jako wskaźnik diagnostyczny

Nowy wirus SARS-CoV-2 ma bardzo wysoką zakaźność, co pozwoliło mu szybko rozprzestrzenić się na całym świecie. Próby spowolnienia pandemii na tym etapie zależą od ilości i jakości wykonywanych testów diagnostycznych.

Francuscy uczeni, korzystając z danych z globalnego badania “Global Consortium for Chemosensory Research” sprawdzili, czy wzrost częstości występowania nagłych zaburzeń zapachu i smaku w populacji ogólnej można wykorzystać jako wskaźnik rozprzestrzeniania się COVID-19 i czy może być predyktorem późniejszego zapotrzebowania na opiekę zdrowotną. Jeśli hipoteza naukowców zostanie potwierdzona, to ciągłe monitorowanie zmian w odczuwaniu zapachu i smaku mogłoby stać się wysoce opłacalnym oraz mało inwazyjnym sposobem śledzenia przyszłych wybuchów COVID-19.

Utrata smaku i węchu – hipotezy pojawienia się symptomów

Dr Jonathan Overdevest, adiunkt w dziedzinie rynologii i chirurgii podstawy czaszki na Uniwersytecie Columbia, stwierdził, że „utrata węchu w COVID-19 to coś więcej niż prosty mechanizm, który obserwujemy przy sezonowych infekcjach górnych dróg oddechowych, gdzie typowe objawy przekrwienia błony śluzowej nosa i kataru powodują słaby przepływ powietrza i zmniejszone dostarczanie zapachów do obszaru nosa odpowiedzialnego za powonienie”.

Z kolei profesor Rafał Butowt z Katedry Biologii i Biochemii Medycznej Collegium Medicum Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, w publikacji, która ukazała się w amerykańskim czasopiśmie „ACS Chemical Neuroscience” wyjaśnia, że nabłonek węchowy prawdopodobnie jest miejscem zwiększonego wiązania SARS-CTV-2 i może być to mechanizm, który powoduje zaburzenia u pacjentów z COVID-19.

Naukowcy nie potrafią jeszcze wyjaśnić, dlaczego przy infekcji SARS-CoV-2 występuje utrata smaku. Brazylijscy naukowcy z Katedry Stomatologii Odtwórczej Wydziału Stomatologii Uniwersytetu São Paulo w najnowszym badaniu wykazali ekspresję SARS-CoV-2 w nabłonku jamy ustnej w wymazach z ludzkiej śliny. Obecność wirusa powoduje zmiany w składzie wydzieliny, w tym zmniejszenie obecność wielu białek o właściwościach przeciwwirusowych, co może doprowadzić do zaburzeń smaku.

Dodatkowo czynniki psychologiczne, takie jak lęk i stres, także mogą prowadzić do zmian w ilości i składzie płynów ustrojowych. Smaku i węch są ze sobą powiązane. Odczuwanie smaku jest zależne również od powonienia. Utrata jednego rzutuje na ograniczenie funkcji drugiego zmysłu.

Jak radzić sobie z utratą węchu?

Doktor Glitter proponuje wprowadzenie do codziennej rutyny treningu węchowego z zastosowaniem olejków eterycznych. Inne metody obejmują przyjmowanie suplementów i sterydów. Obecnie prowadzone są badania nad suplementacją kwasami omega-3. Taki rodzaj terapii wydaje się być skuteczną opcją dla pacjentów z pokaźną dysfunkcją węchową.