Szczepionka przeciw ospie wietrznej – charakterystyka, cena, skutki uboczne szczepionki

Szczepionka na ospę wietrzną jest zalecana w Programie Szczepień Ochronnych. Chroni przed zachorowaniem i powikłaniami po przejściu choroby. Szczepionka na polskim rynku występuje w formie jednego preparatu i można ją podawać dzieciom, które skończyły 9 miesięcy. Kilkudziesięcioletnią oporność na ospę zapewnia podanie dwóch dawek leku, w określonych odstępach czasu. Ile kosztuje szczepionka, jak się przygotować do szczepienia przeciwko ospie wietrznej i czy jest ono bezpieczne? Odpowiedzi na te pytania znajdują się w niniejszym artykule.

1. Szczepionka na ospę wietrzną – charakterystyka
2. Ospa wietrzna – charakterystyka choroby
3. Szczepionka przeciw ospie – kiedy i jak się szczepić?
4. Szczepionka na ospę wietrzną – cena i refundacja
5. Szczepionka na ospę wietrzną – powikłania
6. Szczepionka na ospę wietrzną – przeciwwskazania

Wysypka rozsiana na całym ciele, świąd skóry, osłabienie i gorączka – to najbardziej charakterystyczne z objawów ospy wietrznej, czyli wirusowej choroby zakaźnej wieku dziecięcego (zarówno noworodków, jak i niemowląt), którą może zarazić się również osoba dorosła. Uniknąć przykrych objawów i powikłań po ospie można tylko dzięki zaszczepieniu się w odpowiednim czasie.

Szczepionka na ospę wietrzną – charakterystyka

Na polskim rynku mamy dostępną szczepionkę przeciwko ospie wietrznej, która nazywa się Varilrix. Jest to preparat monowalentny, czyli jednoskładnikowy, zawierający w swoim składzie atenuowany wirus ospy wietrznej (łac.Varicella zoster virus, VZV). Atenuacja oznacza, że chorobotwórczy patogen został pozbawiony zjadliwości i nie wykazuje właściwości chorobotwórczych.

Szczepionka jest zalecana zarówno dzieciom od 9 miesiąca życia, jak i osobom dorosłym oraz osobom z grup ryzyka, u których choroba może mieć ciężki przebieg. Są to najczęściej pacjenci z białaczką, obniżoną odpornością, którzy przyjmują leki immunosupresyjne, a także osoby zakwalifikowane do przeszczepu narządu. Po szczepieniu dochodzi do wytworzenia przeciwciał i powstania w organizmie swoistej odporności przeciwko chorobie. Postać farmaceutyczna, w jakiej występuje ten lek, to proszek i rozpuszczalnik do sporządzenia zawiesiny, która zostaje podana pacjentowi w formie zastrzyku domięśniowego lub podskórnego.

Ospa wietrzna – charakterystyka choroby

Ospa wietrzna jest chorobą bardzo zakaźną, wywoływaną przez wirusa ospy wietrznej i półpaśca – Varicella zoster, VZV. Do zarażenia najczęściej dochodzi drogą kropelkową (kaszel, kichanie), niemniej VZV ma także zdolność rozprzestrzeniania się drogą powietrzną, skąd wzięła się potoczna nazwa ospy wietrznej – wiatrówka.

Do zakażenia może dochodzić nawet dwa dni przed pojawieniem się charakterystycznych zmian skórnych, czyli czerwonych plamek, które po pewnym czasie wypełniają się płynem surowiczym, następnie zmieniają się w krostki, a na końcu w strupy. Swędzące wykwity występują na tułowiu, twarzy, kończynach, błonach śluzowych, a nawet na owłosionej skórze głowy.

Okres wylęgania wirusa, czyli czas od jego wniknięcia do organizmu aż do pojawienia się pierwszych zmian skórnych, to około 14 dni. Obok zmian skórnych chorobie towarzyszy uporczywy świąd, stan podgorączkowy lub gorączka (około 39°C), złe samopoczucie i ból głowy, a także utrata apetytu.

Szczepionka przeciw ospie – kiedy i jak się szczepić?

Szczepionka Varilrix jest zalecana dla niemowląt od 9 miesiąca życia i dzieci do 12 lat. W celu zapewnienia pełnej ochrony należy podać dwie dawki leku.

Według kalendarza szczepień ochronnych pierwszą dawkę należy podać przed ukończeniem 13 miesiąca życia. Między pierwszą a drugą dawką szczepionki należy zachować odstęp 6 tygodni. Kobietom planującym zajście w ciążę, które wcześniej nie chorowały na ospę wietrzną, również zaleca się podanie dwóch dawek.

Rodzice często zastanawiają się, czy szczepionkę przeciwko ospie wietrznej można podać wraz ze szczepionkami skojarzonymi, a w odpowiedzi słyszą, że nie stanowi to problemu. Według wyników przeprowadzonych badań potwierdzono, że podanie szczepionki powoduje powstanie u pacjenta bezobjawowej ospy wietrzej, po której natomiast występuje odporność na całe życie.

Często zastanawiamy się także, czy warto zaszczepić dziecko, skoro szczepionka jest tylko zalecana, i jakie jest ryzyko zachorowania przez dziecko niezaszczepione. Ponieważ ospa wietrzna jest chorobą zakaźną, która często występuje wśród dzieci w wieku szkolnym i przedszkolnym, ryzyko zachorowania jest bardzo duże. Z tego powodu bardzo ważne jest, aby zaszczepić swoje dziecko i uchronić je przed chorobą oraz powikłaniami ospy wietrznej.

Szczepionka na ospę wietrzną – cena i refundacja

W Programie Szczepień Ochronnych (PSO) szczepionka na ospę wietrzną nie jest obowiązkowa, a jedynie zalecana. Jeśli chcemy zaszczepić dziecko, musimy poprosić lekarza o receptę i zakupić szczepionkę w aptece. W trakcie transportu z apteki do domu lub przychodni należy ją umieścić w torbie termicznej. Jeżeli zabieramy szczepionkę do domu, wówczas przechowujemy ją w lodówce w temperaturze od 2°C do 8°C.

Ile kosztuje szczepionka przeciw wiatrówce? Szczepionka Varilrix dostępna na rynku polskim niestety nie jest refundowana dla większości pacjentów. Jej koszt w zależności od apteki wynosi od 240 zł do 290 zł za jedną dawkę. Szczepionka jest darmowa jedynie dla dzieci, które uczęszczają do żłobka, przebywają w zakładach opiekuńczo– leczniczych, rodzinnych domach dziecka i domach matki i dziecka.

Szczepionka na ospę wietrzną – powikłania

Jednym z głównych powikłań po wiatrówce są nadkażenia bakteryjne skóry w postaci nacieków zapalnych lub ropnych zapaleń skóry, powstające na skutek rozdrapywania pęcherzyków wypełnionych płynem surowiczym. Blizny po ospie mogą pozostać na naszej skórze przez całe życie.

Z kolei znacznie rzadziej dochodzi do zakażenia układu oddechowego, które objawia się wirusowym zapaleniem płuc oraz wtórnym zapaleniem płuc. Mogą pojawić się również powikłania ze strony układu nerwowego, jak np. zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych czy zapalenie mózgu lub móżdżku.

Ponadto odnotowano charakterystyczne, łagodne objawy pojawiające się bezpośrednio po szczepieniu:

• rumień,
• obrzęk,
• wrażliwość na dotyk w miejscu zastrzyku.

W celu ich złagodzenia można posmarować wrażliwe miejsce chociażby żelem Altacet.

Do częstych objawów występujących po szczepieniu na ospę zalicza się także:

• zakażenie górnych dróg oddechowych,
• drażliwość,
• wysypkę.

Rzadko pojawiające się objawy po szczepieniu na ospę wietrzną:

• gorączka,
• ból głowy,
• senność,
• zapalenie spojówek,
• katar,
• utrata apetytu,
• kaszel,
• przekrwienie błony śluzowej nosa.

Powyższe objawy ustępują samoistnie po 2–3 dniach od szczepienia. Jeśli się pojawią, można zastosować lek przeciwbólowy i przeciwgorączkowy, np. paracetamol. Bardzo rzadko dochodzi do powiększenia węzłów chłonnych, obrzęku powiek czy bólu ucha.

Szczepionka na ospę wietrzną – przeciwwskazania

Według informacji od producenta nie ma danych dotyczących szczepienia kobiet karmiących piersią. Dlatego w tym okresie szczepienie nie jest zalecane. Nie należy podawać szczepionki również wtedy, jeśli podejrzewa się, że u pacjenta występuje nadwrażliwość na substancję czynną, substancję pomocniczą lub neomycynę. Przeciwwskazaniem jest ciężki komórkowy (nabyty lub pierwotny) niedobór odporności, a także HIV czy AIDS.