Szczepionka MMR – charakterystyka, cena, skutki uboczne szczepionki na odrę, świnkę, różyczkę
Marta Pietroń

Szczepionka MMR – charakterystyka, cena, skutki uboczne szczepionki na odrę, świnkę, różyczkę

Szczepionka MMR to preparat skojarzony, zawierający atenutowane szczepy wirusów (żywe, ale osłabione), zapewniający odporność na trzy choroby zakaźne: odrę, świnkę i różyczkę. Zgodnie z kalendarzem szczepień podaje się dwie dawki szczepionki – w 13.–15. miesiącu oraz w 6. roku życia dziecka. Jakie skutki uboczne mogą pojawić się po podaniu szczepionki MMR?

Szczepionka MMR – charakterystyka

Odra, świnka i różyczka należą do chorób o wysokiej zaraźliwości, którym mogą towarzyszyć poważne powikłania powodujące trwały uszczerbek na zdrowiu. W celu zapobiegania zachorowalności w Polsce od 2004 roku wprowadzono obowiązek szczepienia przeciw wyżej wspomnianym chorobom. Obecnie dostępna jest szczepionka MMR będąca trójskładnikową szczepionką przeciw odrze (measles), śwince (mumps) oraz różyczce (rubella). Pojedyncze preparaty są niedostępne. 

W skład szczepionki MMR wchodzą żywe (atenuowane, osłabione) szczepy wirusów, których podanie stymuluje odporność na wskazane choroby. Wysoka skuteczność szczepienia MMR zapewnia długotrwałą odporność, a w przypadku zakażenia, łagodniejszy przebieg choroby.

Szczepionka MMR podawana jest podskórnie lub domięśniowo w dwóch dawkach: podstawowej i uzupełniającej, zgodnie z kalendarzem szczepień ochronnych. Może być podawana z innymi szczepionkami, lecz miejsce wkłucia powinno być zmienione. 

MMR – czym są odra, świnka, różyczka? 

Odra, świnka i różyczka są chorobami zakaźnymi, wywoływanymi przez wirusy. Są przenoszone droga kropelkową.

Wirus odry (Measles virus) jest jednym z najbardziej zaraźliwych wirusów, w przypadku kontaktu z chorą osobą ryzyko zachorowania stanowi 90–95%. Okres wylęgania wynosi 10-12 dni. Początkowe objawy nie są charakterystyczne, występują: gorączka, ból gardła, katar, suchy kaszel oraz złe samopoczucie. Po 10 dniach w jamie ustnej pojawiają się białe wykwity otoczone czerwoną linia tzw. plamki Koplika, towarzyszy temu wysoka gorączka. Następnie całe ciało zostaje pokryte czerwoną, grudkowatą i swędzącą wysypką, która z czasem zlewa się w plamy. Odra nawet po kilku latach od zachorowania może spowodować podostre zapalenie mózgu, prowadzące do ciężkiego uszkodzenia i śpiączki.  

Świnka, czyli nagminne zapalenie ślinianek przyusznych, wywoływana jest przez wirusa świnki (Mumps rubulavirus). Okres wylęgania choroby wynosi 14-24 dni. Do głównych objawów świnki zaliczamy: gorączkę, obrzęk i bolesność jednej lub obu ślinianek przyusznych, podżuchwowych i/lub podjęzykowych, katar, trudności w żuciu i połykaniu, utratę łaknienia oraz suchość w jamie ustnej. Zakażenia wirusem świnki mają różnorodny przebieg – od bezobjawowego, przez niegroźne zapalenie ślinianek, aż do ciężkich powikłań mogących powodować zapalenie mózgu i opon mózgowo-rdzeniowych z licznymi powikłaniami neurologicznymi. Dodatkowo może dojść do zapalenia mięśnia sercowego, jąder  i jajników, co grozi niepłodnością. 

Wirus różyczki (Rubella virus) przenosi się droga kropelkową, może również dojść do zakażenia wrodzonego – przez łożysko. Okres wylęgania choroby wynosi 14-21 dni. Do objawów różyczki należą: podwyższona temperatura, kaszel, katar, zaczerwienienie gardła, silnie powiększone węzły chłonne za uszami i na potylicy oraz wysypka rozpoczynająca się na twarzy i w ciągu doby obejmująca całe ciało. Różyczka jest szczególnie niebezpieczna dla kobiet w ciąży, które w przeszłości nie były szczepione i nie przeszły choroby. Zakażenie wirusem różyczki w trakcie ciąży grozi wewnątrzmacicznym obumarciem płodu, poronieniem lub wystąpieniem licznych, ciężkich wad rozwojowych.

Kiedy szczepić?

Szczepionka MMR jest obowiązkowa i zgodnie z kalendarzem szczepień pierwsza dawka powinna być podana w 13.–15. miesiącu życia, zaś dawka uzupełniająca w 6. roku życia. Taki schemat szczepienia zapewnia długotrwałą odporność. W przypadku braku reakcji na pierwszą dawkę szczepionki, zalecana jest podanie drugiej dawki w odstępie co najmniej 4 tygodni. 

W wyjątkowych sytuacjach szczepionkę MMR można podać w 9. miesiącu życia dziecka. Uzyskanie wcześniejszej ochrony zalecane jest w czasie epidemii lub podróży w regiony, gdzie odra jest rozpowszechniona oraz gdy dziecko uczęszcza do żłobka. 

Szczepienie MMR zalecane jest też:

  • osobom niezaszczepionym,
  • osobom, które w przeszłości otrzymały tylko jedną dawkę szczepienia,
  • młodym kobietom, zwłaszcza gdy zawodowo mają kontakt z dziećmi.

Podanie szczepionki przeciw odrze, śwince i różyczce powinno być poprzedzone badaniem kwalifikacyjnym, przeprowadzonym przez lekarza. 

Powiązane produkty

Szczepionka MMR – cena

Szczepienia obowiązkowe realizowane w ramach Programu Szczepień Ochronnych są bezpłatne, finansowane z budżetu państwa. Przychodnia POZ, która przeprowadza szczepienia obowiązkowe, odbiera szczepionki na podstawie zapotrzebowania z Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej. Aktualnie bezpłatna jest szczepionka skojarzona MMR zawierająca szczepy trzech wirusów – odry, świnki i różyczki. 

Na rynku dostępna jest poczwórnie skojarzona szczepionka MMRV, która dodatkowo chroni przed ospą wietrzną (varicella). Koszt takiej szczepionki w całości ponoszony jest przez pacjenta. Dla osób z zaleceniem zaszczepienia MMR, szczepionka nie jest finansowana z budżetu państwa. 

Szczepionka MMR – powikłania 

Jednoznaczne określenie odczynów poszczepiennych w przypadku preparatów skojarzonych jest znacznie utrudnione ze względu na zawartość antygenów przeciw kilku chorobom zakaźnym. Po podaniu szczepionki MMR mogą wystąpić łagodne odczyny miejscowe, utrzymujące się 1-2 dni. Charakteryzują się zaczerwienieniem, obrzękiem oraz bólem w miejscu podania szczepionki. Może również wystąpić stan podgorączkowy, nietypowy płacz dziecka, powiększenie węzłów chłonnych lub wysypka na skórze, co jest wynikiem prawidłowego procesu uodparniania. 

Do niepożądanych odczynów poszczepiennych po podaniu szczepionki MMR, które nie pozostawiają trwałych zmian w organizmie zaliczamy:

  • reakcje alergiczne,
  • drgawki gorączkowe,
  • plamki krwotoczne na skórze,
  • łagodne zapalenie mózgu.

W przypadku każdej szczepionki podawanej w postaci zastrzyku, powinien być dostępny zestaw przeciwwstrząsowy na wypadek wystąpienia silnej poszczepiennej reakcji nadwrażliwości.

Szczepionka MMR – przeciwskazania 

Szczepienie MMR nie jest zalecane osobom z nadwrażliwością na którykolwiek ze składników szczepionki (w tym na neomycynę, żelatynę) oraz w przypadku wystąpienia objawów niepożądanych po podaniu wcześniejszej dawki. Nie należy przeprowadzać szczepienia na miesiąc przed planowaną ciążą ze względu na ryzyko wystąpienia zespołu wad wrodzonych płodu wywołanych żywym, atenuowanym szczepem wirusa różyczki. 

Opóźnione szczepienie MMR należy przeprowadzić w przypadku wystąpienia choroby przebiegającej z wysoką gorączką, zaostrzenia chorób przewlekłych oraz przebytej transfuzji krwi, osocza lub preparatów ludzkich immunoglobulin. 

Dodatkowymi przeciwskazaniami są:

  • białaczka, nowotwory złośliwe układu krwiotwórczego i chłonnego, chłoniaki,
  • aktualne leczenie immunosupresyjne (w tym stosowanie dużych dawek kortykosteroidów),
  • ciężkie zaburzenia odporności, 
  • czynna, nieleczona gruźlica. 
  1. Charakterystyka produktu leczniczego – MM-RVAXPRO, "www.pub.rejestrymedyczne.csioz.gov.pl" [online], [dostęp:] 02.11.2020.  
  2. J. Wysokcki, Jak długo utrzymuje się ochrona po szczepieniu MMR, www.mp.pl [online], https://www.mp.pl/szczepienia/ekspert/odra_swinka_rozyczka_ekspert/mmrskutecznosc/187492,jak-dlugo-utrzymuje-sie-ochrona-po-szczepieniu-mmr, [dostęp:] 02.11.2020. 
  3. Komunikat Głównego Inspektora Sanitarnego z dnia 16 października 2019 roku w sprawie Programu Szczepień Ochronnych na rok 2020, DZ. URZ. Min. Zdr. 2019.87. 
  4. Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego, „www.szczepienia.pzh.gov.pl” [online], [dostęp:] 02.11.2020.  
  5. P. Gajewski, A. Szczeklik, Interna Szczeklika 2017, MP, Kraków 2017.

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • Żółtaczka u noworodka – przyczyny, objawy, leczenie i hospitalizacja. Czy jest to groźna choroba?

    Żółtaczka u noworodka to stosunkowo często występujące zjawisko, gdyż dotyczy około 60% maluchów. Najbardziej charakterystycznym objawem żółtaczki noworodkowej jest zmiana koloru skóry i białek oczu na żółty lub pomarańczowy. Czy żółtaczka noworodkowa jest groźna dla zdrowia dziecka? Jak wygląda leczenie tego schorzenia w warunkach szpitalnych?

  • Rumień zakaźny – przyczyny, objawy i leczenie

    Rumień zakaźny to zakaźna choroba wirusowa, która dotyczy najczęściej dzieci w wieku od 2. do 12. roku życia. Może więc wystąpić zarówno u niemowląt, jak i starszych dzieci. Nie należy jednak do niebezpiecznych chorób, a jej objawy w większości przypadków ustępują samoistnie.

  • Ból gardła u dziecka – co go powoduje? Co stosować na bolące gardło u dzieci?

    Ból gardła u dziecka może pojawić się kilka razy do roku. Jego przyczyną są zazwyczaj wirusy, a wśród objawów towarzyszących najczęściej wymienia się katar, chrypkę, gorączkę oraz kaszel. Jak złagodzić ból gardła u dziecka? Kiedy infekcja gardła u dzieci wymaga niezwłocznej wizyty u lekarza?

  • Łuszczyca u niemowląt i dzieci – przyczyny, objawy i leczenie. Jak dbać o skórę łuszczycową u dziecka?

    Łuszczyca u niemowląt i dzieci to przewlekła choroba zapalna skóry, która nastręcza wielu trudności małym pacjentom. Na skórze dziecka pojawiają się zmiany (grudki) pokryte tzw. blaszką łuszczycową przypominającą łuskę. Łuszczyca nie jest chorobą zakaźną, ale duży wpływ na jej pojawienie się mają czynniki genetyczne. W jaki sposób się ją leczy? Jak wygląda profilaktyka łuszczycy u dzieci?

  • Bostonka – przyczyny, objawy, leczenie choroby bostońskiej

    Bostonka to choroba zakaźna wywoływana przez enterowirusy, głównie wirusa Coxsackie A16. Najczęściej chorują dzieci do 5. roku życia, choć mogą na nią zachorować także dorośli. Nazywana jest chorobą dłoni, stóp i jamy ustnej (HFMD), ponieważ jej najbardziej charakterystycznym objawem jest wysypka – wykwity skórne – bolesne, nieswędzące pęcherzyki występujące na podeszwach stóp, dłoniach oraz na błonie śluzowej jamy ustnej. Sprawdź, jak można się zarazić – czy konieczny jest bezpośredni kontakt? Jak leczy się chorobę bostońską?

  • Biały szum – czym jest i dlaczego uspokaja dzieci?

    Biały szum może być stosowany do maskowania innych dźwięków, takich jak hałas uliczny, co może pomóc chociażby w polepszeniu jakości snu. Może również pomóc w uspokojeniu niemowląt i dzieci, które mają trudności z zasypianiem, a także poprawić ich koncentrację. Jednak długotrwałe narażenie na głośny biały szum może prowadzić do uszkodzenia słuchu i pogorszenia zdolności postrzegania dźwięków. Ponadto nadmierna ekspozycja na biały szum może powodować zmęczenie, drażliwość i inne problemy zdrowotne związane z przemęczeniem, takie jak bóle głowy i bezsenność. Jak stosować biały szum, żeby przyniósł zmęczonym rodzicom chwilę wytchnienia i uspokoił dziecko, a jednocześnie nie pogorszył jakości słuchu domowników?

  • Dziecko ma gorączkę – jak podawać leki i obniżyć temperaturę?

    Gorączka u dziecka to powszechny objaw chorobowy, który zazwyczaj jest wynikiem infekcji wirusowej lub bakteryjnej. Może towarzyszyć wielu schorzeniom, takim jak grypa, zapalenie gardła, zapalenie ucha, zapalenie płuc, angina czy infekcje dróg moczowych. Gorączka u dziecka może wystąpić również w wyniku szczepienia lub innych czynników, także tych wynikających z autoimmunologii. Czy gorączkę trzeba zbijać od razu po tym, kiedy się pojawi? Jak obniżyć ją domowymi sposobami i czy nacieranie skóry dziecka alkoholem może okazać się pomocne?

  • Skala Brazeltona (NBAS) – co to jest? Do czego służy?

    Zrozumienie języka, w jakim komunikują się niemowlęta, jest dużą zagadką nie tylko dla rodziców, ale także dla pediatrów i badaczy. Skala Brazeltona (NBAS) powstała w 1973 roku i do dzisiaj stanowi przydatne narzędzie w ocenie indywidualnego charakteru niemowląt i dzieci aż do ukończenia 2 miesiąca życia.

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.
E-wizyta z lekarzem specjalistą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl

Ważne: Użytkowanie Witryny oznacza zgodę na wykorzystywanie plików cookie. Szczegółowe informacje w Regulaminie.

Zamnij