Szczepionka IPV – charakterystyka, cena, skutki uboczne szczepionki na polio
Marta Pietroń

Szczepionka IPV – charakterystyka, cena, skutki uboczne szczepionki na polio

IPV – charakterystyka

Polio, inaczej choroba Heinego–Medina, jest groźną chorobą zakaźną prowadzącą do rozwoju porażenia mięśni, co skutkuje trwałym kalectwem, a nawet śmiercią. Najskuteczniejszą metodą zapobiegającą zakażeniu jest szczepienie przeciw IPV, które prowadzone jest w ramach Światowego Programu Eradykacji Poliomyelitis (celem programu jest wyeliminowanie choroby polio poprzez szczepienia ochronne, prawidłową diagnostykę oraz nadzór nad ostrymi porażeniami wiotkimi). W Polsce polio nie występuje od wielu lat, jednak ze względu na możliwość zarażenia się od podróżnych z krajów o stwierdzonych przypadkach zachorowania, szczepienie przeciw poliomyelitis jest obowiązkowe. 

Istnieją dwa typy szczepionek przeciw polio:

  • IPV (Inactivated Poliovirus Vaccine) – inaktywowana, zawiera trzy typy zabitych wirusów polio (szczepionka Salka),
  • OPV (Oral Poliovirus Vaccine) – żywa, zawiera trzy typy atenuowanych wirusów polio (szczepionka Sabina).

Szczepionka IPV wstrzykiwana jest domięśniowo lub podskórnie, natomiast szczepionka OPV podawana jest doustnie. Oba rodzaje mogą być podawane wraz z innymi szczepionkami. 

Na świecie stosowane są oba typy szczepionek, zaś w Polsce od 2016 roku obowiązuje wyłącznie inaktywowana szczepionka IPV. Obecnie dostępne są preparaty monowalentne (pojedyncze) albo w postaci wysokoskojarzonej – uodparniające jednocześnie przeciw kilku chorobom zakaźnym. Podanie szczepionki powoduje wytworzenie przeciwciał, które mają chronić zaszczepiony organizm przed zakażeniem wirusem polio. Po przejściu całego cyklu szczepień, odporność na zachorowanie utrzymuję się do końca życia. 

Czym jest polio (choroba Heinego Medina)?

Choroba Heinego–Medina (poliomyelitis, polio, nagminne porażenie dziecięce, wirusowe zapalenie rogów przednich rdzenia kręgowego) jest chorobą zakaźną wywoływaną przez trzy szczepy wirusa polio (1, 2, 3) z rodzaju Enterovirus. Przenosi się on drogą fekalno-oralną – wnika do organizmu przez usta w wyniku kontaktu z przedmiotami lub produktami spożywczymi, które były zakażone wydzielinami z gardła lub kałem, albo przez nos, czyli drogą kropelkową. Następnie ulega namnożeniu w jelitach i przedostaję się do krwi oraz węzłów chłonnych (wiremia pierwotna). Wskutek niewytworzenia przeciwciał albo ich zbyt małej ilości, u niektórych dochodzi do wiremii wtórnej, która jest znacznie bardziej nasilona. Wirus rozprzestrzenia się po całym organizmie człowieka, czego efektem może być nieodwracalne porażenie zwojów nerwowych odpowiedzialnych za unerwienie mięśni skutkujące trwałym kalectwem. 

Okres wylęgania choroby wynosi od 9 do 12 dni. Objawy choroby Heinego–Medina to:

  • gorączka,
  • ból głowy, rozbicie, złe samopoczucie,
  • zapalenie gardła,
  • problemy żołądkowo–jelitowe,
  • bóle mięśni,
  • uczucie sztywności karku i pleców,
  • niedowłady wiotkie kończyn dolnych,
  • trwałe porażenia. 

Większość przypadków zachorowanie na polio przebiega bezobjawowo, rzadziej ma postać bardzo ciężką, z towarzyszącymi porażeniami, najczęściej o trwałym charakterze. Najgroźniejsze porażenia obejmują mięśnie oddechowe, co może skutkować niewydolnością oddechową zagrażającą życiu. Na ciężki przebieg choroby narażone są starsze dzieci, dorośli oraz kobiety w ciąży. 
Chorzy wydalają wirusy wraz z kałem nawet do 6 tygodni. Po wielu latach od zachorowania, może dojść do ponownego pojawienia się objawów nerwowo–mięśniowych, nazywanych zespołem post-polio (PPS – post-polio syndrome). 

IPV – kiedy szczepić?

Szczepionka IPV jest w Polsce obowiązkowa i zgodnie z kalendarzem szczepień powinna być podawana według schematu: 

  • I dawka podstawowa: 4 miesiąc życia
  • II dawka podstawowa: w zależności od producenta szczepionki – po 6–8 tygodniach od pierwszej dawki 
  • III dawka uzupełniająca: 16–18 miesiąc życia.

W 6. roku życia należy wykonać szczepienie przypominające. 

Przejście całego cyklu szczepień zapewnia odporność na całe życie. Dawkę przypominającą warto rozważyć u osób podróżujących do regionów świata, gdzie polio nadal występuję, u pracowników laboratoryjnych narażonych na kontakt z poliowirusami oraz u pracowników ochrony zdrowia, którzy mogli mieć kontakt z osobą zakażoną. 

Podanie szczepionki przeciw polio powinno być poprzedzone badaniem kwalifikacyjnym, przeprowadzonym przez lekarza. 

Powiązane produkty

IPV – cena

Szczepienia obowiązkowe realizowane w ramach Programu Szczepień Ochronnych są bezpłatne, finansowane z budżetu państwa. Przychodnia POZ, która przeprowadza szczepienia obowiązkowe, odbiera szczepionki na podstawie zapotrzebowania z Powiatowej Stacji Sanitarno–Epidemiologicznej. Aktualnie bezpłatna jest szczepionka IPV – monowalentna, zawierająca trzy typy zabitych wirusów. 

Szczepionka wysokoskojarzona nie jest finansowana z budżetu państwa, pomimo że zawiera wszystkie szczepienia objęte programem szczepień obowiązkowych. Na podstawie recepty wykupuje się preparat w aptece i udaje do przychodzi POZ, gdzie odbywa się szczepienie (za wykonanie szczepienia nie ponosi się kosztów). 

IPV – powikłania

Szczepionka IPV uznawana jest za bezpieczną, ponieważ zawiera inaktywowane cząsteczki wirusa polio. Po podaniu szczepionki mogą wystąpić miejscowe odczyny – zaczerwienienie, ból, stwardnienie lub obrzęk w miejscu ukłucia. Objawy utrzymują się zwykle 1–2 dni. U niektórych mogą dodatkowo wystąpić bóle głowy, wymioty czy biegunka, które samoistnie ustępują w ciągu kilku dni. 

W przypadku każdej szczepionki podawanej w postaci zastrzyku, powinien być dostępny zestaw przeciwwstrząsowy na wypadek wystąpienia poszczepiennej reakcji nadwrażliwości. 

IPV – przeciwwskazania

Szczepienie WZW B nie jest zalecane osobom, u których występuje nadwrażliwość na składniki preparatu: neomycynę, streptomycynę lub polimyksynę B oraz w sytuacji wystąpienia objawów niepożądanych po podaniu poprzedniej dawki szczepionki. W okresie występowania infekcji z towarzyszącą wysoką gorączką, szczepienie przeciw polio należy odłożyć w czasie.

  1. Komunikat Głównego Inspektora Sanitarnego z dnia 16 października 2019 roku w sprawie Programu Szczepień Ochronnych na rok 2020, DZ. URZ. Min. Zdr. 2019.87.
  2. Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego, „www.szczepienia.pzh.gov.pl” [online], [dostęp:] 02.11.2020.
  3. P. Gajewski, A. Szczeklik, Interna Szczeklika 2017, MP, Kraków 2017. 
  4. G. Majkut, J. Gałęcki, A. Krzyżaniak, M. Laskowski, Eradykacja chorób zakaźnych na świecie – problemy i wyzwania na przykładzie kampanii eradykacji wirusa polio, „Problemy Higieny i Epidemiologii” 2013, nr 94(1), s. 16-20.
  5. E. Matyja, Polio jako choroba przewlekła – od poliomyelitis do zespołu post–polio, „Neurologia po dyplomie” 2019, nr 5.
  6. Główny Inspektorat Sanitarny, Ministerstwo Zdrowia, Krajowy plan działania na wypadek wystąpienia ognisk zachorowań lub zdarzenia z udziałem wirusa polio.

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • Zespół Aspergera – objawy, diagnoza u dzieci i dorosłych. Zaburzenie ze spektrum autyzmu

    Zespół Aspergera to zaburzenie neurorozwojowe nazywane potocznie łagodniejszą formą autyzmu. Zgodnie ze statystykami dotyczy nawet 4% osób na świecie, a jego objawy mogą różnić się w zależności od indywidualnego przypadku. Jak objawia się zespół Aspergera u dzieci i dorosłych? Jakiego wsparcia potrzebują osoby z tym zaburzeniem?

  • Paracetamol czy ibuprofen — który lek na gorączkę wybrać dla dziecka i jak go prawidłowo dawkować?

    Gorączka u dzieci bardzo często przysparza ogromnego problemu rodzicom. Część z nich boi się dawać dzieciom leki przeciwgorączkowe, ponieważ nie wiedzą dokładnie, w jaki sposób należy je dawkować i jakie odstępy czasu należy zachować pomiędzy poszczególnymi dawkami leków. Który lek w walce z infekcją podawać dzieciom? Jaka jest bezpieczna dawka ibuprofenu lub paracetamolu, którą można podać maluchowi? Odpowiedzi na te pytania znajdują się w niniejszym artykule.

  • Szczepionka przeciw ospie wietrznej – charakterystyka, cena, skutki uboczne szczepionki

    Szczepionka na ospę wietrzną jest zalecana w Programie Szczepień Ochronnych. Chroni przed zachorowaniem i powikłaniami po przejściu choroby. Szczepionka na polskim rynku występuje w formie jednego preparatu i można ją podawać dzieciom, które skończyły 9 miesięcy. Kilkudziesięcioletnią oporność na ospę zapewnia podanie dwóch dawek leku, w określonych odstępach czasu. Ile kosztuje szczepionka, jak się przygotować do szczepienia przeciwko ospie wietrznej i czy jest ono bezpieczne? Odpowiedzi na te pytania znajdują się w niniejszym artykule.

  • Katar u dziecka – jak pomóc dziecku z katarem? Domowe sposoby na zatkany nos u dzieci

    Katar to częsta dolegliwość, która dotyka dzieci. Charakteryzuje się występowaniem wydzieliny w nosie oraz uczuciem niedrożności nosa. Do najczęstszych przyczyn nieżytu nosa u dzieci należą infekcje wirusowe oraz alergie. Przewlekły katar u dzieci może być objawem przerostu trzeciego migdałka lub chorób takich jak niedobory odporności czy mukowiscydoza. Podpowiadamy, co warto stosować na katar u dziecka.

  • Biegunka u niemowlaka i dziecka – co robić? Kiedy należy zgłosić się do lekarza?

    Biegunka to jedna z najczęstszych dolegliwości u dzieci oraz przyczyna wizyt lekarskich. Wbrew pozorom postępowanie jest bardzo proste i w części przypadków dziecko może być z powodzeniem leczone w domu. Jak radzić sobie z biegunką u noworodka, niemowlęcia lub starszego dziecka? Jak zapobiegać rozwolnieniu i kiedy zgłosić się do lekarza?

  • Sposoby na wzmocnienie odporności dziecka – szczepienia, hartowanie, suplementacja

    Wzmocnienie odporności dziecka jest często wyzwaniem dla rodziców. Muszą oni zadbać nie tylko o dietę, ale także o odpowiednią ilość snu czy dopilnowanie kalendarza szczepień. Wszystkie działania, które podejmują powinny być z pewnością okraszone zdrowym rozsądkiem. Jak go zachować i nie zaszkodzić dziecku, chcąc uodpornić je na wszelkie choroby? Czy jest to w ogóle możliwe?

  • Jak uniknąć wad zgryzu u dzieci? Dobre nawyki

    Chociaż blisko 90 procent dzieci w wieku szkolnym ma mniejsze lub większe wady zgryzu, to tylko 10–15 procent z nich boryka się z zaawansowanymi problemami w tej sferze, które wymagają leczenia. Większość pacjentów poddaje się działaniom korekcyjnym ze względu na defekt kosmetyczny, a nie z powodu dolegliwości zdrowotnych.

  • Wyprawka dla noworodka z apteki – co kupić? O czym pamiętać?

    Zbliżający się poród niesie sporo emocji dla obojga rodziców. Przygotowując się na przyjście nowego członka rodziny, warto wcześniej zaopatrzyć się w niezbędne produkty, które będą potrzebne od pierwszych dni życia dziecka. Wcześniej przygotowana lista, a następnie zakupienie wyprawki dla noworodka przed jego narodzinami ograniczy zbędny stres po narodzinach dziecka oraz doda rodzicom pewności, że są w pełni przygotowani na przyjście dziecka.

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.
E-wizyta z lekarzem specjalistą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl

logo Telemedi

Usługę zdalnej konsultacji z lekarzem świadczy Telemedi.
Regulamin świadczenia usługi dostępny jest tutaj.