Szczepionka IPV – charakterystyka, cena, skutki uboczne szczepionki na polio
Marta Pietroń

Szczepionka IPV – charakterystyka, cena, skutki uboczne szczepionki na polio

IPV – charakterystyka

Polio, inaczej choroba Heinego–Medina, jest groźną chorobą zakaźną prowadzącą do rozwoju porażenia mięśni, co skutkuje trwałym kalectwem, a nawet śmiercią. Najskuteczniejszą metodą zapobiegającą zakażeniu jest szczepienie przeciw IPV, które prowadzone jest w ramach Światowego Programu Eradykacji Poliomyelitis (celem programu jest wyeliminowanie choroby polio poprzez szczepienia ochronne, prawidłową diagnostykę oraz nadzór nad ostrymi porażeniami wiotkimi). W Polsce polio nie występuje od wielu lat, jednak ze względu na możliwość zarażenia się od podróżnych z krajów o stwierdzonych przypadkach zachorowania, szczepienie przeciw poliomyelitis jest obowiązkowe. 

Istnieją dwa typy szczepionek przeciw polio:

  • IPV (Inactivated Poliovirus Vaccine) – inaktywowana, zawiera trzy typy zabitych wirusów polio (szczepionka Salka),
  • OPV (Oral Poliovirus Vaccine) – żywa, zawiera trzy typy atenuowanych wirusów polio (szczepionka Sabina).

Szczepionka IPV wstrzykiwana jest domięśniowo lub podskórnie, natomiast szczepionka OPV podawana jest doustnie. Oba rodzaje mogą być podawane wraz z innymi szczepionkami. 

Na świecie stosowane są oba typy szczepionek, zaś w Polsce od 2016 roku obowiązuje wyłącznie inaktywowana szczepionka IPV. Obecnie dostępne są preparaty monowalentne (pojedyncze) albo w postaci wysokoskojarzonej – uodparniające jednocześnie przeciw kilku chorobom zakaźnym. Podanie szczepionki powoduje wytworzenie przeciwciał, które mają chronić zaszczepiony organizm przed zakażeniem wirusem polio. Po przejściu całego cyklu szczepień, odporność na zachorowanie utrzymuję się do końca życia. 

Czym jest polio (choroba Heinego Medina)?

Choroba Heinego–Medina (poliomyelitis, polio, nagminne porażenie dziecięce, wirusowe zapalenie rogów przednich rdzenia kręgowego) jest chorobą zakaźną wywoływaną przez trzy szczepy wirusa polio (1, 2, 3) z rodzaju Enterovirus. Przenosi się on drogą fekalno-oralną – wnika do organizmu przez usta w wyniku kontaktu z przedmiotami lub produktami spożywczymi, które były zakażone wydzielinami z gardła lub kałem, albo przez nos, czyli drogą kropelkową. Następnie ulega namnożeniu w jelitach i przedostaję się do krwi oraz węzłów chłonnych (wiremia pierwotna). Wskutek niewytworzenia przeciwciał albo ich zbyt małej ilości, u niektórych dochodzi do wiremii wtórnej, która jest znacznie bardziej nasilona. Wirus rozprzestrzenia się po całym organizmie człowieka, czego efektem może być nieodwracalne porażenie zwojów nerwowych odpowiedzialnych za unerwienie mięśni skutkujące trwałym kalectwem. 

Okres wylęgania choroby wynosi od 9 do 12 dni. Objawy choroby Heinego–Medina to:

  • gorączka,
  • ból głowy, rozbicie, złe samopoczucie,
  • zapalenie gardła,
  • problemy żołądkowo–jelitowe,
  • bóle mięśni,
  • uczucie sztywności karku i pleców,
  • niedowłady wiotkie kończyn dolnych,
  • trwałe porażenia. 

Większość przypadków zachorowanie na polio przebiega bezobjawowo, rzadziej ma postać bardzo ciężką, z towarzyszącymi porażeniami, najczęściej o trwałym charakterze. Najgroźniejsze porażenia obejmują mięśnie oddechowe, co może skutkować niewydolnością oddechową zagrażającą życiu. Na ciężki przebieg choroby narażone są starsze dzieci, dorośli oraz kobiety w ciąży. 
Chorzy wydalają wirusy wraz z kałem nawet do 6 tygodni. Po wielu latach od zachorowania, może dojść do ponownego pojawienia się objawów nerwowo–mięśniowych, nazywanych zespołem post-polio (PPS – post-polio syndrome). 

IPV – kiedy szczepić?

Szczepionka IPV jest w Polsce obowiązkowa i zgodnie z kalendarzem szczepień powinna być podawana według schematu: 

  • I dawka podstawowa: 4 miesiąc życia
  • II dawka podstawowa: w zależności od producenta szczepionki – po 6–8 tygodniach od pierwszej dawki 
  • III dawka uzupełniająca: 16–18 miesiąc życia.

W 6. roku życia należy wykonać szczepienie przypominające. 

Przejście całego cyklu szczepień zapewnia odporność na całe życie. Dawkę przypominającą warto rozważyć u osób podróżujących do regionów świata, gdzie polio nadal występuję, u pracowników laboratoryjnych narażonych na kontakt z poliowirusami oraz u pracowników ochrony zdrowia, którzy mogli mieć kontakt z osobą zakażoną. 

Podanie szczepionki przeciw polio powinno być poprzedzone badaniem kwalifikacyjnym, przeprowadzonym przez lekarza. 

Powiązane produkty

IPV – cena

Szczepienia obowiązkowe realizowane w ramach Programu Szczepień Ochronnych są bezpłatne, finansowane z budżetu państwa. Przychodnia POZ, która przeprowadza szczepienia obowiązkowe, odbiera szczepionki na podstawie zapotrzebowania z Powiatowej Stacji Sanitarno–Epidemiologicznej. Aktualnie bezpłatna jest szczepionka IPV – monowalentna, zawierająca trzy typy zabitych wirusów. 

Szczepionka wysokoskojarzona nie jest finansowana z budżetu państwa, pomimo że zawiera wszystkie szczepienia objęte programem szczepień obowiązkowych. Na podstawie recepty wykupuje się preparat w aptece i udaje do przychodzi POZ, gdzie odbywa się szczepienie (za wykonanie szczepienia nie ponosi się kosztów). 

IPV – powikłania

Szczepionka IPV uznawana jest za bezpieczną, ponieważ zawiera inaktywowane cząsteczki wirusa polio. Po podaniu szczepionki mogą wystąpić miejscowe odczyny – zaczerwienienie, ból, stwardnienie lub obrzęk w miejscu ukłucia. Objawy utrzymują się zwykle 1–2 dni. U niektórych mogą dodatkowo wystąpić bóle głowy, wymioty czy biegunka, które samoistnie ustępują w ciągu kilku dni. 

W przypadku każdej szczepionki podawanej w postaci zastrzyku, powinien być dostępny zestaw przeciwwstrząsowy na wypadek wystąpienia poszczepiennej reakcji nadwrażliwości. 

IPV – przeciwwskazania

Szczepienie WZW B nie jest zalecane osobom, u których występuje nadwrażliwość na składniki preparatu: neomycynę, streptomycynę lub polimyksynę B oraz w sytuacji wystąpienia objawów niepożądanych po podaniu poprzedniej dawki szczepionki. W okresie występowania infekcji z towarzyszącą wysoką gorączką, szczepienie przeciw polio należy odłożyć w czasie.

  1. Komunikat Głównego Inspektora Sanitarnego z dnia 16 października 2019 roku w sprawie Programu Szczepień Ochronnych na rok 2020, DZ. URZ. Min. Zdr. 2019.87.
  2. Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego, „www.szczepienia.pzh.gov.pl” [online], [dostęp:] 02.11.2020.
  3. P. Gajewski, A. Szczeklik, Interna Szczeklika 2017, MP, Kraków 2017. 
  4. G. Majkut, J. Gałęcki, A. Krzyżaniak, M. Laskowski, Eradykacja chorób zakaźnych na świecie – problemy i wyzwania na przykładzie kampanii eradykacji wirusa polio, „Problemy Higieny i Epidemiologii” 2013, nr 94(1), s. 16-20.
  5. E. Matyja, Polio jako choroba przewlekła – od poliomyelitis do zespołu post–polio, „Neurologia po dyplomie” 2019, nr 5.
  6. Główny Inspektorat Sanitarny, Ministerstwo Zdrowia, Krajowy plan działania na wypadek wystąpienia ognisk zachorowań lub zdarzenia z udziałem wirusa polio.

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • Żółtaczka u noworodka – przyczyny, objawy, leczenie i hospitalizacja. Czy jest to groźna choroba?

    Żółtaczka u noworodka to stosunkowo często występujące zjawisko, gdyż dotyczy około 60% maluchów. Najbardziej charakterystycznym objawem żółtaczki noworodkowej jest zmiana koloru skóry i białek oczu na żółty lub pomarańczowy. Czy żółtaczka noworodkowa jest groźna dla zdrowia dziecka? Jak wygląda leczenie tego schorzenia w warunkach szpitalnych?

  • Rumień zakaźny – przyczyny, objawy i leczenie

    Rumień zakaźny to zakaźna choroba wirusowa, która dotyczy najczęściej dzieci w wieku od 2. do 12. roku życia. Może więc wystąpić zarówno u niemowląt, jak i starszych dzieci. Nie należy jednak do niebezpiecznych chorób, a jej objawy w większości przypadków ustępują samoistnie.

  • Ból gardła u dziecka – co go powoduje? Co stosować na bolące gardło u dzieci?

    Ból gardła u dziecka może pojawić się kilka razy do roku. Jego przyczyną są zazwyczaj wirusy, a wśród objawów towarzyszących najczęściej wymienia się katar, chrypkę, gorączkę oraz kaszel. Jak złagodzić ból gardła u dziecka? Kiedy infekcja gardła u dzieci wymaga niezwłocznej wizyty u lekarza?

  • Łuszczyca u niemowląt i dzieci – przyczyny, objawy i leczenie. Jak dbać o skórę łuszczycową u dziecka?

    Łuszczyca u niemowląt i dzieci to przewlekła choroba zapalna skóry, która nastręcza wielu trudności małym pacjentom. Na skórze dziecka pojawiają się zmiany (grudki) pokryte tzw. blaszką łuszczycową przypominającą łuskę. Łuszczyca nie jest chorobą zakaźną, ale duży wpływ na jej pojawienie się mają czynniki genetyczne. W jaki sposób się ją leczy? Jak wygląda profilaktyka łuszczycy u dzieci?

  • Bostonka – przyczyny, objawy, leczenie choroby bostońskiej

    Bostonka to choroba zakaźna wywoływana przez enterowirusy, głównie wirusa Coxsackie A16. Najczęściej chorują dzieci do 5. roku życia, choć mogą na nią zachorować także dorośli. Nazywana jest chorobą dłoni, stóp i jamy ustnej (HFMD), ponieważ jej najbardziej charakterystycznym objawem jest wysypka – wykwity skórne – bolesne, nieswędzące pęcherzyki występujące na podeszwach stóp, dłoniach oraz na błonie śluzowej jamy ustnej. Sprawdź, jak można się zarazić – czy konieczny jest bezpośredni kontakt? Jak leczy się chorobę bostońską?

  • Masaż Shantala – na czym polega? Jakie korzyści przynosi masowanie niemowląt?

    Masaż Shantala to technika masowania niemowląt i małych dzieci, która swoje korzenia ma w starożytnych Indiach, a do Europy trafiła za sprawą francuskiego położnika Frederique’a Leboyera. Ma ona pozytywny wpływ na rozwój psychoruchowy malucha, wycisza i relaksuje, poprawia jakość snu, reguluje trawienie. Masaż Shantala umożliwia nawiązanie bliskiej relacji z dzieckiem, zapewnia mu poczucie bezpieczeństwa. Mogą go wykonywać zarówno rodzice, jak i terapeuci.

  • Dziecko ma gorączkę – jak podawać leki i obniżyć temperaturę?

    Gorączka u dziecka to powszechny objaw chorobowy, który zazwyczaj jest wynikiem infekcji wirusowej lub bakteryjnej. Może towarzyszyć wielu schorzeniom, takim jak grypa, zapalenie gardła, zapalenie ucha, zapalenie płuc, angina czy infekcje dróg moczowych. Gorączka u dziecka może wystąpić również w wyniku szczepienia lub innych czynników, także tych wynikających z autoimmunologii. Czy gorączkę trzeba zbijać od razu po tym, kiedy się pojawi? Jak obniżyć ją domowymi sposobami i czy nacieranie skóry dziecka alkoholem może okazać się pomocne?

  • Skala Brazeltona (NBAS) – co to jest? Do czego służy?

    Zrozumienie języka, w jakim komunikują się niemowlęta, jest dużą zagadką nie tylko dla rodziców, ale także dla pediatrów i badaczy. Skala Brazeltona (NBAS) powstała w 1973 roku i do dzisiaj stanowi przydatne narzędzie w ocenie indywidualnego charakteru niemowląt i dzieci aż do ukończenia 2 miesiąca życia.

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.
E-wizyta z lekarzem specjalistą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl

Ważne: Użytkowanie Witryny oznacza zgodę na wykorzystywanie plików cookie. Szczegółowe informacje w Regulaminie.

Zamnij