Bifidobakterie – czym są i jakie mają znaczenie dla odporności niemowlęcia?

Bifidobakterie – czym są i jakie mają znaczenie dla odporności niemowlęcia?

1000 pierwszych dni życia dziecka to kluczowy okres w rozwoju młodego organizmu. Narządy i układy, które kształtowały się jeszcze podczas życia płodowego, wciąż dojrzewają i doskonalą swoje funkcje. Fundamentalne znaczenie w tym procesie ma rozwój układu odpornościowego, który już od momentu porodu musi chronić niemowlę przed czynnikami zewnętrznymi. Jaki związek z odpornością mają jelita i zamieszkujące w nich Bifidobakterie?

Rozwój odporności dziecka

Niemowlę, które przychodzi na świat, całkowicie zmienia swoje otoczenie – w łonie matki było chronione przed wpływem czynników zewnętrznych, a od chwili porodu na młody organizm czekają wyzwania. Jego tarcza ochronna, czyli odporność, już wtedy musi dostosować się do zmiennych warunków, a jednocześnie chronić dziecko przed czynnikami chorobotwórczymi1, chociaż wciąż się kształtuje. Dojrzewanie układu odpornościowego jest długim procesem, który może trwać nawet do około 12. roku życia, a kluczowym miejscem, w którym ten proces się odbywa, są jelita. Mimo że należą do układu pokarmowego, to właśnie jelita są uważane za największy organ układu odpornościowego2, ponieważ znajduje się w nich się aż 70–80% wszystkich komórek odpornościowych organizmu3. Bariera jelitowa stanowi pierwszą linię obrony w kontakcie z patogenami i jest miejscem stymulowania odpowiedzi odpornościowej poprzez aktywność ogromnej ilości różnorodnych komórek układu immunologicznego4. Co ciekawe, drobnoustroje zamieszkujące jelita są jedynymi mikroorganizmami, które są tolerowane przez ludzki układ odpornościowy.

Czym jest mikrobiota jelitowa?

Związek między odpornością a jelitami nie byłby możliwy, gdyby nie „dobre” bakterie je zamieszkujące. Ogół mikroorganizmów, w tym głównie bakterii, tworzący w układzie pokarmowym złożony ekosystem to mikrobiota jelitowa, która jest niezbędna w procesie rozwoju układu odpornościowego5. Korzystne bakterie tworzące mikrobiotę jelitową stymulują układ odpornościowy, a także konkurują z patogenami o środowisko życia, przeciwdziałając ich namnażaniu6. Właśnie dlatego odpowiednie kształtowanie się składu mikrobioty już od narodzin stanowi istotny czynnik determinujący prawidłowe funkcjonowanie organizmu. Taki stan równowagi, w którym zarówno obecność danych gatunków czy rodzajów bakterii, jak i ich ilość i wzajemne proporcje są zachowane, stanowi jeden ze składowych warunkujących dobrostan organizmu, w tym prawidłowo funkcjonujący układ odpornościowy.

Powiązane produkty

Bifidobakterie, czyli niezbędny składnik mikrobioty jelitowej

Proces zasiedlania mikrobioty jelitowej na wczesnym etapie życia uważany jest za kluczowy w kształtowaniu układu odpornościowego, co ma wpływ na zdrowie w przyszłości7. Pierwszy bezpośredni kontakt z mikrobiotą jelitową matki – pochodzącą z przewodu pokarmowego i dróg rodnych – niemowlę ma w trakcie porodu naturalnego. To właśnie ona jest głównym źródłem mikroorganizmów kolonizujących nowo narodzone dziecko8. Jednymi z pierwszych korzystnych bakterii, które zasiedlają jelita noworodka, są te z rodzaju Bifidobacterium, uważane przez ekspertów za rodzaj bakterii pełniący kluczową rolę w kształtowaniu mikrobioty jelitowej w okresie wczesnego dzieciństwa. Ich rola jest znacząca m.in. dlatego, że to właśnie one wchodzą w bezpośrednie interakcje z rozwijającym się układem odpornościowym. Wśród Bifidobakterii warto wyróżnić gatunek Bifidobacterium breve, który najliczniej występuje w jelitach zdrowych niemowląt i odpowiada m.in. za aktywację niedojrzałego układu odpornościowego9, w tym charakteryzuje się działaniem:

  • przeciwdrobnoustrojowym,
  • przeciwzapalnym,
  • immunomodulującym10.

Nie tylko podczas porodu naturalnego niemowlę może otrzymać te „dobre” bakterie od mamy. Drugim ich źródłem jest pokarm kobiecy, a wyniki badań pokazują, że w składzie mikrobioty jelitowej niemowląt karmionych piersią dominują bakterie z rodzaju Bifidobacterium11.

Wsparcie dla niemowlęcia urodzonego drogą cięcia cesarskiego

Wiedząc, że kształtowanie się mikrobioty jelitowej zaczyna się już podczas porodu naturalnego, z myślą o dzieciach urodzonych przez cesarskie cięcie (a takich porodów lekarze odbierają coraz więcej) eksperci proponują strategie wspierania ich mikrobioty. Jedną z nich jest tzw. vaginal seeding, podczas którego nowo narodzone dziecko jest przecierane płynami pochwowymi mamy. Drugim sposobem na dostarczenie niemowlęciu korzystnych bakterii jelitowych jest karmienie piersią. Mimo że mleko mamy jest najlepszym pożywieniem dla dziecka, istnieją uzasadnione sytuacje, w których kobieta nie może kontynuować karmienia swoim pokarmem. Ponadto poród przez cesarskie cięcie jest czynnikiem, który może powodować trudności w karmieniu piersią12. W takich sytuacjach mama powinna skonsultować się z położną lub doradcą laktacyjnym, którzy mogą pomóc jej w utrzymaniu laktacji. Jeśli mimo to karmienie piersią nie jest możliwe, wspólnie z lekarzem pediatrą rodzice powinni wybrać odpowiednie mleko następne, dopasowane do potrzeb niemowlęcia. Taki produkt może zawierać dodatek bakterii z rodzaju Bifidobacterium, czyli m.in. tych, które noworodek otrzymuje od mamy podczas porodu naturalnego.

Ważne informacje: Karmienie piersią jest najwłaściwszym i najtańszym sposobem żywienia niemowląt oraz jest rekomendowane dla małych dzieci wraz z urozmaiconą dietą. Mleko matki zawiera składniki odżywcze niezbędne do prawidłowego rozwoju dziecka oraz chroni je przed chorobami i infekcjami. Karmienie piersią daje najlepsze efekty, gdy matka prawidłowo odżywia się w ciąży i w czasie laktacji oraz gdy nie ma miejsca nieuzasadnione dokarmianie dziecka. Przed podjęciem decyzji o zmianie sposobu karmienia matka powinna zasięgnąć porady lekarza.

Materiał promocyjny

  1. Simon AK, Hollander GA & McMichael A (2015) Proc Biol Sci 282:20143085.
  2. West CE et al. (2015) J Allergy Clin Immunol 135:3-13.
  3. Helander HF & Fändriks L (2014) Scand J Gastroenterol 49:681-9.
  4. Furness JB, Kunze WA & Clerc N (1999) Am J Physio 277:G922-8.
  5. Houghteling PD & Walker WA (2015) J Pediatr Gastroenterol Nutr 60:294-307.
  6. Belkaid Y, Hand TW. Role of the microbiota in immunity and inflammation. Cell. 2014; 157: 121-141
  7. Laforest-Lapointe I, Arrieta MC. Patterns of early-life gut microbial colonization during human immune development: an ecological perspective. Front Immunol. 2017;8:788.
  8. Collado MC et al. 2012. Microbial ecology and host-microbiota interactions during early life stages. Gyt Microbes; 3: 352-365.
  9. Cukrowska B. The Relationship between the Infant Gut Microbiota and Allergy. The Role of Bifidobacterium breve and Prebiotic Oligosaccharides in the Activation of Anti-Allergic Mechanisms in Early Life. Nutrients 2020; 12, 946.
  10. O’Neill, I.; Schofield, Z.; Hall, L.J. Exploring the role of the microbiota member Bifidobacterium in modulating
  11. immune-linked diseases. Emerg. Top. Life Sci. 2017, 1, 333–349.
  12. Solis G et al. Establishment and development of lactic acid bacteria and bifidobacterial in breastmilkand the infant gut. Anaerobe 2010; 16:307-310.
  13. Prior et al. Breastfeeding after cesarean delivery: a systematic review and meta-analysis of world literature. A, J Clin Nutr 2012; 95:1113-35.

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • Zespół odstawienny (abstynencyjny) – objawy, czas trwania, leczenie

    Zespół odstawienny to reakcja organizmu na odstawienie substancji psychoaktywnych, takich jak alkohol, narkotyki oraz leki. Objawia się różnorodnymi dolegliwościami fizycznymi i psychicznymi, które mogą być intensywne i trudne do zniesienia. Jakie są najczęstsze symptomy? Jak długo trwa ten stan? Jakie metody leczenia pomagają złagodzić jego przebieg?

  • Komar tygrysi – czy jest groźny? Jak rozpoznać komara tygrysiego i jego ugryzienie?

    Komar tygrysi to jeden z najbardziej inwazyjnych gatunków komarów na świecie, którego obecność stwierdzono już na niemal wszystkich kontynentach – także w Europie. Jego ukłucia nie tylko wywołują silne reakcje skórne, ale mogą również prowadzić do przeniesienia niebezpiecznych wirusów tropikalnych. Wraz z postępującym ociepleniem klimatu oraz rozwojem globalizacji rośnie ryzyko, że komar tygrysi zadomowi się również w Polsce.

  • Neuropatia cukrzycowa – jedno z najczęstszych powikłań cukrzycy

    Neuropatia cukrzycowa jest najczęstszym powikłaniem diabetologicznym, z którym zmaga się znaczny odsetek osób chorych na cukrzycę. Patologia ta charakteryzuje się postępującym uszkodzeniem nerwów obwodowych, wywołanym długotrwale utrzymującym się podwyższonym stężeniem glukozy we krwi. Konsekwencje ignorowania wczesnych symptomów oraz niewłaściwej kontroli glikemii mogą okazać się dramatyczne – od przewlekłego bólu znacząco obniżającego jakość życia, przez owrzodzenia kończyn dolnych, aż po konieczność amputacji stopy czy zwiększone ryzyko powikłań sercowo-naczyniowych. W poniższym artykule przedstawiamy kompleksową analizę tego powikłania, jego mechanizmów rozwoju, objawów klinicznych oraz współczesnych możliwości terapeutycznych.

  • Bąblowica – objawy i leczenie zarażenia tasiemcem bąblowcowym

    Bąblowica jest chorobą odzwierzęcą, w której dochodzi do zakażenia człowieka tasiemcem bąblowcowym. Jedną z najczęstszych dróg zakażenia jest spożycie niemytych owoców leśnych. Głównymi nosicielami tasiemców są psy, koty i lisy. Objawy choroby są nieswoiste, a ze względu na rzadkość występowania mogą być często mylnie zinterpretowane lub przeoczone. Leczenie różni się w zależności od stadia zaawansowania choroby i narządów zajętych przez larwy tasiemca.

  • Opuchnięte oczy – przyczyny i sposoby leczenia opuchlizny powiek

    Powieki, jako niezwykle delikatna i cienka część skóry wokół oczu, są szczególnie podatne na różnego rodzaju obrzęki. Przyczyny tego stanu mogą być bardzo zróżnicowane, a ich rozpoznanie często wymaga dokładnej obserwacji i analizy towarzyszących objawów.

  • Hirsutyzm – nadmierne owłosienie u kobiet. Jakie badania wykonać i jak przebiega leczenie?

    Choć hirsutyzm to problem, który dotyka wiele kobiet, to rzadko się o nim mówi. Dla wielu pań jest on wstydliwym tematem i często bywa źródłem kompleksów, a nawet obniżonej samooceny. Hirsutyzm objawia się nadmiernym owłosieniem w miejscach typowych dla mężczyzn – na twarzy (wąsik, broda, policzki), brzuchu czy plecach. Najczęściej jest spowodowany łagodnymi przyczynami, ale niekiedy może być również sygnałem poważniejszych zaburzeń hormonalnych.

  • Czym jest pokrzywka stresowa? Objawy i metody leczenia wysypki na tle nerwowym

    Pokrzywka stresowa to specyficzna odmiana reakcji skórnej, która pojawia się w odpowiedzi na czynniki psychiczne, w szczególności silny stres, lęk czy napięcie emocjonalne. W odróżnieniu od klasycznych postaci pokrzywki, które mają podłoże alergiczne lub fizykalne, pokrzywka na tle nerwowym może być związana z funkcjonowaniem układu nerwowego i reakcjami organizmu na bodźce psychiczne. W literaturze medycznej określana jest pokrzywką idiopatyczną z komponentą psychogenną lub pokrzywką psychogenną. Pokrzywka stresowa stanowi wyraźny przykład tego, jak silne emocje mogą wpływać na funkcjonowanie różnych układów organizmu i prowadzić do powstawania charakterystycznych objawów dermatologicznych.

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl