Szczepionka na polio
Paulina Kłos-Wojtczak

Zespół post-polio – objawy, przyczyny i leczenie

Zespół post-polio (ang. Post-polio syndrome, PPS) jest odrębną jednostką chorobową pojawiającą się po przejściu w okresie dzieciństwa choroby Heinego-Medina, inaczej ostrego nagminnego porażenia dziecięcego. Na czym polega? Jak go rozpoznać?

Ostre nagminne porażenie dziecięce, czyli choroba Heinego-Medina, nawet w 80% daje niepokojące objawy nawet po 30 latach od zakażenia. Są one tym intensywniejsze, im cięższy był przebieg schorzenia pierwotnego. Zespół post-polio znacznie częściej pojawia się u kobiet niż u mężczyzn. Zgodnie z Międzynarodową Klasyfikacją Chorób i Problemów Zdrowotnych ICD-10 choroba post-polio oznaczona jest kodem G14.

Co to jest zespół post-polio?

Określenie „zespół post-polio” zostało wprowadzone dopiero pod koniec lat 80. XX wieku. Objawy choroby pojawiają się po upływie od 20 do 40 lat po przebyciu ostrego nagminnego porażenia dziecięcego, choroby polio (inaczej Heinego-Medina), a także porażenia rdzeniowego. Zespół post-polio dotyczy poważnych zaburzeń jednostki ruchowej, a także obejmuje przeciążenie układu mięśniowo-szkieletowego.

Przebieg choroby polio można podzielić na kilka etapów.

  1. Ostre zakażenie wirusem, które powoduje zarówno niedowłady, jak i porażenia mięśniowe.
  2. Częściowa faza powrotu funkcji uprzednio porażonych mięśni.
  3. Stabilizacja neurologiczna – może trwać nawet kilkadziesiąt lat.
  4. Zespół post-polio.

Według danych Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) na polio cierpi ok. 20 mln osób na świecie. Z tego ok. 12 mln doświadcza dokuczliwych objawów zespołu post-polio.

Ile czasu musi minąć od zakażenia polio do pojawienia się objawów zespołu post-polio? Szacuje się, że rozwija się on po ok. 20-40 latach. Co ciekawe, liczba pacjentów z post-polio może być znacznie większa niż ze stwardnieniem zanikowym bocznym i rozsianym.

Niestety, rozpoznanie post-polio i leczenie jest znacznie utrudnione. Jest to związane przede wszystkim z różnorodnością objawów, brakiem wiedzy na temat patomechanizmów jego powstawania, a także brakiem odpowiednio czułych i miarodajnych narzędzi diagnostycznych.

Post-polio – przyczyny

Zarówno dokładne przyczyny, jak i przebieg zespołu post-polio nie są do końca poznane. Istnieje jednak kilka teorii. Jedna z nich mówi o możliwości pojawienia się tzw. stresu metabolicznego. Ma to bezpośredni związek z przeciążeniem układu nerwowo-mięśniowego, co nakłada się na naturalny proces starzenia się włókien mięśniowych. Jest to obecnie jedna z najbardziej prawdopodobnych teorii.

Druga hipoteza dotyczy podłoża autoimmunologicznego, o czym mogą świadczyć liczne nacieki zapalne pojawiające się w pobliżu rdzenia kręgowego, a także włókien mięśniowych. W płynie mózgowo-rdzeniowym chorych wykrywa się bowiem liczne przeciwciała skierowane przeciwko wirusowi polio.

Trzecia teoria opowiada się za możliwością reaktywacji wirusa, który wywołał pierwotną chorobę polio – poliomyelitis. Według niej ten patogen przez wiele lat pozostaje w organizmie w stanie uśpienia aż do momentu jego „przebudzenia”. Nie wiadomo jednak, co mogłoby powodować taką reaktywację.

Sprawdź leki i preparaty przeciwwirusowe z oferty DOZ.pl

Powiązane produkty

Post-polio – objawy

Objawy zespołu post-polio są bardzo różnorodne i mało charakterystyczne. Dotyczą one przede wszystkim układu ruchowego. Zalicza się do nich m.in.:

Post-polio – leczenie

Leczenie zespołu post-polio polega jedynie na łagodzeniu objawów. Dobranie właściwej terapii farmakologicznej uzależnione jest jednak od konkretnego przypadku i czynników takich jak ogólny stan zdrowia i wiek pacjenta. Nie mniej ważny jest fakt występowania chorób współistniejących. Celem leczenia zespołu post-polio jest poprawa życia pacjenta.

W zależności od objawów lekarz może zdecydować się na przepisanie np.:

  • leków o działaniu przeciwdepresyjnym,
  • środków przeciwbólowych,
  • preparatów z immunoglobulinami,
  • leków stosowanych w niedowładach mięśni, np. pirydostygminy,
  • leków przeciwdrgawkowych.
Same leki farmakologiczne to nie wszystko. Należy pamiętać o prowadzeniu zdrowego stylu życia. Kluczowe znaczenie ma zachowanie prawidłowej masy ciała, zaprzestanie stosowania używek i alkoholu, zapewnienie odpowiedniej higieny snu i codzienny ruch. Dobre rezultaty dla pacjentów z post-polio daje również rehabilitacja i fizjoterapia.

Warto pamiętać, że polio jest chorobą całkowicie wyeliminowaną ze społeczeństwa (od 2015 roku). Istnieją jednak kraje, gdzie nadal przeprowadza się szczepienia profilaktyczne. W Polsce ostatni przypadek odnotowano w 1984 roku.

  1. E. Matyja, Polio jako choroba przewlekła – od poliomyelitis do zespołu post-polio, „Neurologia po Dyplomie”, nr 5 2019.
  2. E. Matyja, Zespół post-polio. Część I. „Dziedzictwo” zapomnianej choroby wyzwanie dla lekarzy i pacjentów, „Neurologia i Neurochirurgia Polska”, nr 4 2012.
  3. M. Malec-Milewska, Zespół post-polio, „Anestezjologia i Ratownictwo”, nr 7 2013.
  4. J. Poleszak, P. Szabat, M. Szabat i in., Current knowledge about Post-Polio Syndrome (PPS), „Journal of Education, Health and Sport”, nr 9 2019.

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • Czym jest pokrzywka stresowa? Objawy i metody leczenia wysypki na tle nerwowym

    Pokrzywka stresowa to specyficzna odmiana reakcji skórnej, która pojawia się w odpowiedzi na czynniki psychiczne, w szczególności silny stres, lęk czy napięcie emocjonalne. W odróżnieniu od klasycznych postaci pokrzywki, które mają podłoże alergiczne lub fizykalne, pokrzywka na tle nerwowym może być związana z funkcjonowaniem układu nerwowego i reakcjami organizmu na bodźce psychiczne. W literaturze medycznej określana jest pokrzywką idiopatyczną z komponentą psychogenną lub pokrzywką psychogenną. Pokrzywka stresowa stanowi wyraźny przykład tego, jak silne emocje mogą wpływać na funkcjonowanie różnych układów organizmu i prowadzić do powstawania charakterystycznych objawów dermatologicznych.

  • Szczepionka przeciw kleszczowemu zapaleniu mózgu. Dla kogo jest przeznaczona i kiedy najlepiej się szczepić?

    Kleszczowe zapalenie mózgu (KZM) to poważna choroba wirusowa, której głównym wektorem są kleszcze. W ostatnich latach obserwuje się wzrost liczby zachorowań, co wynika zarówno ze zmian klimatycznych, jak i zwiększonej aktywności ludzi na terenach zielonych. W związku z tym coraz więcej osób poszukuje skutecznych metod ochrony przed tą groźną infekcją. Jedną z najskuteczniejszych form profilaktyki jest szczepienie, które pozwala zminimalizować ryzyko zachorowania, a tym samym uniknąć poważnych powikłań neurologicznych.

  • Rośnie zagrożenie chorobami wenerycznymi w Polsce. Wykryto ponad 30% więcej przypadków rzeżączki

    Jedna na dziesięć osób w Polsce może być nosicielem choroby przenoszonej drogą płciową, nie zdając sobie z tego sprawy. Tylko w pierwszej połowie tego roku odnotowano 30-procentowy wzrost przypadków rzeżączki w porównaniu z 2024 rokiem. Niepokojący jest również ubiegłoroczny wzrost zakażeń HIV o 20%. Rosnąca liczba zachorowań na rzeżączkę, HIV czy chlamydiozę wymaga jak najszybszej reakcji, ponieważ niewykryte i nieleczone infekcje prowadzą do powikłań zdrowotnych oraz zwiększają ryzyko transmisji patogenów, co utrudnia kontrolę epidemiologiczną.

  • Grzybica penisa – objawy, przyczyny i leczenie grzybicy prącia

    Grzybica penisa to powszechna – choć często niedostatecznie rozpoznawana – infekcja grzybicza, która dotyka męskie narządy płciowe i jest wywoływana głównie przez drożdżaki z rodzaju Candida. Schorzenie to objawia się charakterystycznymi zmianami skórnymi, zaczerwienieniem, świądem czy bólem, które mogą znacznie obniżyć komfort życia i prowadzić do powikłań, jeśli infekcja nie zostanie odpowiednio zdiagnozowana i leczona. W artykule szczegółowo omówimy mechanizmy powstawania grzybicy penisa, czynniki ryzyka, typowe symptomy, metody diagnostyczne oraz skuteczne sposoby terapii, a także podpowiemy, jak zapobiegać nawrotom tej uciążliwej choroby.

  • Alergia skórna: objawy, przyczyny i metody leczenia uczulenia na skórze

    Alergia skórna to jedno z najczęstszych schorzeń dermatologicznych dotykających znaczny odsetek populacji w każdym wieku. Charakteryzuje się szerokim spektrum objawów manifestujących się na powierzchni skóry w odpowiedzi immunologicznej organizmu na kontakt z różnorodnymi alergenami. Reakcja alergiczna skóry może przybierać rozmaite formy.

  • Czerniak paznokcia – objawy, leczenie, rokowania

    Czerniak paznokcia, zwany również czerniakiem podpaznokciowym lub czerniakiem aparatu paznokciowego, to nowotwór złośliwy skóry rozwijający się w obrębie macierzy paznokcia oraz tkanek otaczających paznokieć. Może występować zarówno na palcach rąk, jak i stóp, choć częściej diagnozowany jest na kończynach dolnych. Jak wygląda diagnostyka i leczenie czerniaka paznokcia? Po czym poznać, że na paznokciu rozwija się czerniak?

  • Jakie zagrożenia zdrowotne niesie powódź? Na co uważać w razie kataklizmu

    Powódź to nie tylko dramatyczne obrazy zalanych domów i ulic. To także realne zagrożenie dla zdrowia – zarówno fizycznego, jak i psychicznego. Woda powodziowa niesie ze sobą nie tylko błoto czy gruz, ale także patogeny, toksyny, skażone ścieki i chemikalia. Jak się chronić? Na co zwrócić uwagę? Czy da się przygotować na powódź?

  • Mutacje BRCA – refundowane badania dostępne bez skierowania do szpitala

    Od 1 lipca 2025 r. weszły w życie kluczowe zmiany w dostępności do diagnostyki mutacji genetycznej BRCA1 i BRCA2. Ministerstwo Zdrowia umożliwiło przeprowadzanie refundowanych badań genetycznych w trybie ambulatoryjnym, dzięki czemu dotychczasowy obowiązek hospitalizacji został zniesiony. To istotny krok w kierunku skrócenia ścieżki diagnostycznej i zwiększenia dostępności terapii celowanych dla pacjentów onkologicznych.

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl