Szczepionka 5w1 – chakraterystka, cena, skutki uboczne

Co kryje w sobie tajemniczy skrót DTaP-IPV + Hib? To inaczej szczepionka skojarzona 5w1 (5-walentna), która chroni nas przed pięcioma różnymi chorobami: błonicą, tężcem, krztuścem (DTaP), poliomyelitis (polio) oraz Haemophilus influenzae typu b (Hib). Czy szczepionka 5w1 jest skuteczna i bezpieczna, ile kosztuje i czy może być refundowana przez NFZ? Odpowiadamy w niniejszym artykule.

Szczepionka 5w1 – charakterystyka

W  Polsce są dostępne dwie szczepionki 5w1:  PENTAXIM (Sanofi Pasteur) oraz Infanrix-IPV + Hib (GlaxoSmithKline Biologicals) i są to preparaty skojarzone, które podczas jednego wkłucia wprowadzają do naszego organizmu antygeny kilku drobnoustrojów. Powyższe  preparaty skojarzone  5w1  zapewniają ochronę przed następującymi chorobami:

• błonica (dyfteryt) – to choroba zakaźna, wywołana przez bakterie maczugowca błonicy. Do zarażenia dochodzi droga kropelkową lub podczas bezpośredniego kontaktu z osobą chorą lub nosicielem. Charakterystycznym objawem tej choroby jest „szczekający” kaszel, powiększone węzły chłonne, gorączka, biały nalot na migdałkach lub krtani;
• krztusiec (koklusz) – wywołany przez bakterie zwaną pałeczką krztuśca. Choroba zakaźna, która powoduje bakteryjne zakażenie oskrzeli i tchawicy. Do głównych objawów tej choroby zaliczamy: napadowy kaszel, któremu towarzyszy bezdech i duszność. Do zakażenia dochodzi drogą kropelkowo – powietrzną;
• tężec – do zakażenia dochodzi w wyniku zabrudzenia rany bakterią zwaną laseczką tężca. W wyniku zakażenia obserwuje się wzmożone napięcie oraz skurcz mięśni. Mogą pojawić się trudności z oddychaniem, kiedy dojdzie do skurczu mięśni oddechowych i krtani;
• poliomyelitis (polio) – często nazywana również „choroba brudnych rąk”. Do zakażenia wirusem dochodzi drogą fekalno – oralną. Drobnoustrój dostaje się do jelit, gdzie się rozmnaża, następnie atakując układ krwionośny, krew, węzły chłonne i kręgosłup. Najgroźniejszym objawem jest paraliż ciała, będący wynikiem przedostania się wirusa do ośrodkowego układu nerwowego (mózg i rdzeń kręgowy).
• Haemophilus influenzae typu b (Hib) – choroba bakteryjna odpowiedzialna za zapalenie płuc, nagłośni i zatok przynosowych. Do zakażenia dochodzi drogą kropelkową. U noworodków bakteria ta może wywołać bakteriemię. Najgroźniejszym objawem jest jednak zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych.

Kiedy rozpocząć cykl szczepień ochronnych szczepionką 5w1?

W celu zapewnienia maksymalnej ochrony przed wyżej wymienionymi chorobami należy wykonać pełny cykl szczepień, który składa się z czterech dawek (trzy dawki leku pierwotne i czwarta dawka leku uzupełniająca). Według kalendarza szczepień ochronnych pierwszą dawkę pierwotną  leku dziecko otrzymuje w 2 miesiącu życia, drugą w 3 – 4 miesiącu życia, trzecia w 5 – 6 miesiącu życia i ostatnią czwartą dawkę uzupełniającą w 16 –18 miesiącu swojego życia. Szczepionkę podaje się domięśniowo w  środkowy obszar przednio-bocznej części uda u niemowląt, a w mięsień naramienny u dzieci. Producent szczepionki 5w1 informuje także, że szczepionka ta może być podawana jednocześnie z innymi szczepionkami skojarzonymi. Należy tylko dokonać wkłuć w różne miejsca.

Czy szczepionka jest refundowana przez NFZ?

Co prawda szczepienie chroniące nasze dzieci przed wyżej wymienionymi chorobami jest obowiązkowe, jednak Narodowy Fundusz Zdrowia nie refunduje szczepionki skojarzonej 5w1. Darmowy, czyli refundowany jest preparat, które zwierają w swoim składzie antygeny błonicy, tężca i krztuśca i jest to jedna szczepionka. Kolejna (oddzielna) zawierająca szczepy poliomyelitis (polio) i ostatnia zawiera szczepy Haemophilus influenzae typu b (Hib). Jeśli chcemy wybrać wariant bezpłatny, wówczas podczas jednej wizyty nasze dziecko otrzyma 3 wkłucia. Wybierając preparat 5w1, w trakcie jednej wizyty mały pacjent otrzyma 1 wkłucie, co jest niewątpliwie jego ogromną zaletą. Jeżeli chcemy zakupić preparat, musimy poprosić lekarza o receptę. Ile kosztuje szczepionka 5w1? Ponieważ jest to preparat pełnopłatny,  jego cena różni się w zależności od apteki i wynosi od 600 do 720 zł za cztery dawki leku.

Przeciwwskazania do zastosowania szczepionki 5w1?

Szczepionki 5w1 nie należy podawać pacjentom z nadwrażliwością na którąkolwiek substancję czynną lub pomocniczą, a dodatkowo także wrażliwym na neomycynę, polimyksynę i polisorbat 80. Nie wolno jej stosować u dzieci ze stwierdzoną encefalopatią o nieznanej etiologii, która wystąpiła w ciągu 7 dni po pierwszym podaniu szczepionki zawierającej antygeny krztuśca. Ponadto należy zachować szczególną ostrożność u pacjentów z trombocytopenią oraz zaburzeniami krzepnięcia krwi, ponieważ po podaniu domięśniowym u takich osób może pojawić się krwawienie.

Szczepionka 5w1 – skutki uboczne, działania niepożądane

Bardzo często po zastosowaniu tego preparatu pojawia się utrata łaknienia, senność, rozdrażnienie, niepokój, biegunka i wymioty.  U dziecka możemy także zaobserwować odczyn w miejscu podania taki jak ból, obrzęk, zaczerwienienie. W celu złagodzenia tych objawów zaleca się stosowanie okładów chociażby z Altacetu. Jeśli wystąpi gorączka, wówczas stosujemy lek przeciwbólowy i przeciwgorączkowy, np. paracetamol. 
Bezpieczeństwo i skuteczność tych dwóch preparatów jest potwierdzona w badaniach klinicznych. Ostateczną decyzję, którą szczepionkę wybrać  należy podjąć wspólnie z lekarzem pediatrą.  Niewątpliwe dużą zaletą opisanej szczepionki 5w1 jest fakt, że zawiera on  bezkomórkowy komponent krztuśca , który wywołuje mniej działań niepożądanych. Co więcej nie ma w niej tiomersalu (środek konserwujący), który  może występować  w śladowych ilościach w szczepionce refundowanej.