Paracetamol czy ibuprofen — który lek na gorączkę wybrać dla dziecka i jak go prawidłowo dawkować?
Alicja Świątek

Paracetamol czy ibuprofen — który lek na gorączkę wybrać dla dziecka i jak go prawidłowo dawkować?

Gorączka u dzieci bardzo często przysparza ogromnego problemu rodzicom. Część z nich boi się dawać dzieciom leki przeciwgorączkowe, ponieważ nie wiedzą dokładnie, w jaki sposób należy je dawkować i jakie odstępy czasu należy zachować pomiędzy poszczególnymi dawkami leków. Który lek w walce z infekcją podawać dzieciom? Jaka jest bezpieczna dawka ibuprofenu lub paracetamolu, którą można podać maluchowi? Odpowiedzi na te pytania znajdują się w niniejszym artykule.

  1. Gorączka u dzieci – skąd się bierze?
  2. Kiedy obniżać gorączkę u dzieci?
  3. Działania niepożądane leków przeciwgorączkowych dla dzieci
  4. Co najlepiej stosować na gorączkę u dzieci?
  5. Paracetamol na gorączkę u dziecka
  6. Ibuprofen na gorączkę u dziecka
  7. Paracetamol czy ibuprofen na gorączkę u dziecka?
  8. Jak dawkować dziecku środki przeciwgorączkowe?
  9. Jak często można podawać dziecku leki przeciwgorączkowe?
  10. Czy ibuprofen i paracetamol można podawać jednocześnie?

Gorączka u dziecka jest powodem wielu stresów zarówno dla malucha, jak i rodziców. Dzieci mogą odczuwać niepokój, dyskomfort, osłabienie czy drgawki. Dlatego zwykle rodzice podejmują pierwsze działania w domu, bez konsultacji z lekarzem. Zazwyczaj podstawowym wyborem w obniżaniu podwyższonej temperatury ciała dziecka jest stosowanie leków przeciwgorączkowych. Najczęściej podawanymi lekami bez recepty na gorączkę u dziecka są paracetamol i ibuprofen. Pomoc dziecku, które podczas gorączki staje się apatyczne, nie chce jeść, jest płaczliwe, po prostu źle się czuje, przeważnie idzie w parze z obawą, czy dany lek nie zaszkodzi dziecku lub czy właściwie dobierzemy jego dawkę.

Gorączka u dzieci – skąd się bierze?

Gorączka towarzyszy wielu chorobom u dzieci. Jest wynikiem odpowiedzi organizmu na infekcję lub zakażenie patogenami. Naukowcy wskazują, że gorączka powstaje w wyniku aktywności wytwarzanych przez białe krwinki czynników chemicznych zwanych cytokinami. Działają one na ośrodek termoregulacyjny w mózgu, który odpowiada za regulowanie temperatury ciała w organizmie ludzkim. Inicjuje to szereg reakcji fizjologicznych, które w konsekwencji prowadzą do podwyższenia temperatury ciała.

Podczas gorączki, szczególnie jeśli towarzyszą jej dreszcze, organizm znacznie szybciej zużywa swoje rezerwy energetyczne. Gorączka może być powodem nie tylko niepokoju i dyskomfortu u chorego dziecka, ale również stresu rodziców. Niekiedy gwałtownie wzrastająca temperatura u dzieci może doprowadzić do drgawek. Szacuje się, że około 2-5% dzieci może mieć drgawki gorączkowe.

Dowiedz się więcej o drgawkach gorączkowych u dziecka. Przeczytaj artykuł na DOZ.pl

Kiedy obniżać gorączkę u dzieci?

Chociaż szlak infekcyjny prowadzący do gorączki jest ewidentnie niekorzystny, to jednak niektórzy naukowcy przypuszczają, że może mieć ona także pozytywny efekt na wzrost odporności. Część ekspertów sugeruje, że zatrzymanie gorączki, np. poprzez stosowanie produktów farmaceutycznych, może zaburzać fizjologiczny mechanizm obronny organizmu, którym jest gorączka, a tym samym może zmniejszać szybkość i efektywność zdrowienia.

W jednym z raportów naukowych badacze opowiadają się za słusznością tezy, że podawanie leków przeciwgorączkowych może spowodować wzrost umieralności w przypadku ciężkich zakażeń, zwiększyć czas usuwania wirusa oraz zredukować odpowiedź immunologiczną organizmu na zakażenie wirusowe. Jednak większość ekspertów uważa, że stosowanie leków przeciwgorączkowych u dzieci łagodzi objawy choroby oraz zmniejsza ryzyko wystąpienia drgawek gorączkowych.

Dowiedz się więcej o tym, co robić, kiedy niemowlak lub dziecko mają gorączkę. Przeczytaj artykuł na DOZ.pl

Powiązane produkty

Działania niepożądane leków przeciwgorączkowych dla dzieci

Przekroczenie dozwolonej dawki paracetamolu może doprowadzić do poważnych uszkodzeń wątroby. W Anglii przedawkowanie paracetamolu jest najczęstszą przyczyną występowania ostrej niewydolności nerek. Dodatkowo przyjęcie paracetamolu w nadmiarze może także powodować zaburzenia funkcjonowania serca.

Kwas acetylosalicylowy, czyli aspiryna, jest niezwykle niebezpieczny, zwłaszcza u dzieci w wieku 4-12 lat. Po jego przyjęciu przez dziecko może wystąpić zespół Reye’a, który objawia się ciężkimi zaburzeniami pracy wielu narządów, zwłaszcza wątroby i mózgu. Może doprowadzić do ciężkich uszkodzeń układu nerwowego, encefalopatii, stłuszczenia narządów wewnętrznych, a w połowie przypadków zachorowań nawet do śmierci.

Z tego względu stosowanie aspiryny u dzieci poniżej 12 r.ż. jest przeciwwskazane, a powyżej tego wieku podawanie leku należy skonsultować z lekarzem.

Ibuprofen może powodować działania niepożądane w postaci zaburzeń ze strony przewodu pokarmowego (nudności, wymioty, zgaga) oraz zaburzeń ze strony układu nerwowego.

Co najlepiej stosować na gorączkę u dzieci?

Powszechną, domową metodą obniżania podwyższonej temperatury ciała u dzieci jest robienie zimnych okładów na rozgrzane ciało. Może to wywołać obwodowe schłodzenie i działać wspomagająco, jednak nie jest w pełni skuteczne. Standardem farmakologicznym w obniżaniu gorączki u dzieci jest stosowanie leków przeciwgorączkowych: paracetamolu lub ibuprofenu. Oba leki wykazują znaczną aktywność przeciwgorączkową, mają wyraźną skuteczność i są dobrze tolerowane przez dzieci.

SYROPY NA KASZEL U DZIECKA

PREPARATY NA KATAR U DZIECKA

LEKI NA GORĄCZKĘ U DZIECKA

Czego nie robić, kiedy dziecko ma gorączkę? Dowiedz się więcej na DOZ.pl

Paracetamol na gorączkę u dziecka

Lek może być podawany dzieciom od momentu narodzin. Wskazany jest w leczeniu gorączki i bólów różnego pochodzenia. Wykazuje aktywność przeciwbólową oraz przeciwgorączkową. Podawany w rekomendowanych dawkach jest dobrze tolerowany. Maksymalne stężenie paracetamolu w organizmie (osoczu) osiągane jest po ok. 30-60 minutach od podania leku.

Mechanizm działania substancji czynnej polega na zablokowaniu aktywności enzymu cyklooksygenazy kwasu arachidonowego, co prowadzi do hamowania syntezy prostaglandyn w ośrodkowym układzie nerwowym. Powoduje to spadek wrażliwości receptorów bólowych na działanie endogennych hormonów tkankowych – kininy i serotoniny – a w konsekwencji następuje podwyższenie progu bólowego. Efekt obniżenia temperatury ciała zachodzi poprzez obniżenie poziomu prostaglandyn w podwzgórzu. Paracetamol nie wykazuje aktywności przeciwzapalnej, przeciwpłytkowej (nie hamuje agregacji płytek krwi) oraz nie oddziałuje na proces krzepnięcia.

Ibuprofen na gorączkę u dziecka

Ibuprofen rekomendowany jest w gorączce i bólach różnego pochodzenia. Może być stosowany u dzieci od 3 miesiąca życia. Związek zaliczany jest do niesteroidowych leków przeciwzapalnych (NLPZ). Mechanizm działania leku oparty jest o hamowanie enzymów cyklooksygenazy COX-1 i COX-2, w wyniku czego następuje hamowanie syntezy prostaglandyn.

Ibuprofen podany doustnie osiąga maksymalne stężenie po 1-2 godzinach. Powoduje ograniczenie gorączki, obrzęków oraz bólu spowodowanego stanem zapalnym. Ponadto wykazuje aktywność przeciwpłytkową, ponieważ w sposób odwracalny hamuje agregację płytek krwi.

Paracetamol czy ibuprofen na gorączkę u dziecka?

W jednym z przeglądów naukowych przeanalizowano 8 randomizowanych badań naukowych dotyczących stosowania paracetamolu i ibuprofenu w zbijaniu gorączki u dzieci.

Wyniki analizy sugerowały, że ibuprofen jest nieco silniejszym lekiem w zwalczaniu gorączki u dzieci niż paracetamol – biorąc pod uwagę maksymalny spadek gorączki oraz długość utrzymywania się działania przeciwgorączkowego. Nie odnotowano statystycznie istotnych różnic co do działania obu leków po 1 godzinie od podania. Natomiast po upływie 4 i 6 godzin korzystniejsze efekty uzyskano dla ibuprofenu. Okazało się, że po 4 godzinach od podania leków przeciwgorączkowych dzieciom ibuprofen obniżył temperaturę średnio o 0,63 stopnia Celsjusza więcej niż paracetamol, a po 6 godzinach o 0,58 stopnia Celsjusza.

Oba leki były dobrze tolerowane przez dzieci i nie odnotowano znaczących różnic w krótkoterminowych skutkach ubocznych po zastosowaniu leków. Ibuprofen i paracetamol są skuteczne w obniżaniu gorączki. Jednak dłuższa efektywność działania ibuprofenu może sprawić, że będzie on preferowany w niektórych przypadkach.

Eksperci przeprowadzający minianalizę dostępnych badań sugerują, że nie ma jednoznacznych dowodów na to, aby jeden lek był znacznie bardziej preferowany niż drugi, chociaż ibuprofen powoduje dłużej utrzymujący się efekt przeciwgorączkowy, co może zredukować liczbę niezbędnych dawek leku.

Jak dawkować dziecku środki przeciwgorączkowe?

Aby leki przeciwgorączkowe, które podaje się dzieciom skutecznie działały, trzeba je dawkować w przeliczeniu na masę ciała dziecka. Na opakowaniach zawsze podawane są „widełki” dla określonego wieku i masy ciała dzieci zawartej w tym przedziale, jednak są to dawki uśrednione, nie maksymalne. W takiej sytuacji lek przeciwgorączkowy nigdy nie będzie działał do końca we właściwy sposób, jego działanie będzie słabsze, niż przy podaniu dawki maksymalnej.

W przypadku preparatów ibuprofenu maksymalna dawka leku to 30 mg/kg masy ciała na dobę w trzech dawkach podzielonych, co oznacza, że maksymalna jednorazowa dawka leku wynosi 10 mg/kg masy ciała.

W przypadku paracetamolu natomiast maksymalna dawka dobowa leku to 60 mg/kg masy ciała dziecka, podawana w minimum 4 dawkach podzielonych, czyli maksymalna jednorazowa dawka wynosi 15 mg/kg masy ciała.

Jak często można podawać dziecku leki przeciwgorączkowe?

W przypadku ibuprofenu zalecane dawkowanie leku to 3 razy na dobę — leki powinno podawać się co 8 godzin, w razie bardzo wysokiej gorączki odstępy pomiędzy dawkami leku można skrócić do 6 godzin, jednak nie można podać leku więcej niż 3 razy w ciągu doby. Jeśli zaś chodzi o środki zawierające paracetamol, to można je podawać maksymalnie 4 razy na dobę, w odstępie czasowym pomiędzy kolejnymi dawkami wynoszącym 4-6 godzin.

Czy ibuprofen i paracetamol można podawać jednocześnie?

W sytuacji, jeśli gorączka nie jest bardzo uciążliwa, wystarcza zazwyczaj podawanie jednego rodzaju leku przeciwgorączkowego, albo ibuprofenu, albo paracetamolu — w zależności od tego, na który środek dziecko lepiej i szybciej reaguje. Zdarzają się jednak takie infekcje, w przebiegu których gorączka jest bardzo wysoka, długo się utrzymuje i nie chce opadać przy standardowym podawaniu leków. Co wtedy można zrobić? Wówczas leki przeciwgorączkowe można podawać w sposób naprzemienny — ibuprofen na zmianę z paracetamolem co 4 godziny.

Takie postępowanie powoduje, że organizm dziecka wysyca się środkami przeciwgorączkowymi i podwyższona temperatura ciała zaczyna w końcu spadać. Czasami stosuje się jeszcze inne postępowanie — niektóre dzieci dobrze reagują jedynie na podawanie paracetamolu i ibuprofenu w tym samym czasie, podawane dawki leków muszą być wówczas niższe, niż w przypadku dawek leków przeciwgorączkowych podawanych oddzielnie. Na rynku dostępny jest preparat, w którym zawarte jest takie połączenie, jednak dostępny jest on tylko na receptę i trzeba podawać go zgodnie z zaleceniami lekarza prowadzącego.

  1. M. M. Meremikwu, Paracetamol for treating fever in children, [online] https://www.researchgate.net/publication/11297597_Paracetamol_for_treating_fever_in_children [dostęp:] 29.09.2024.
  2. E. Purssell, Treating fever in children: paracetamol or ibuprofen?, [online] https://www.researchgate.net/publication/11308642_Treating_fever_in_children_paracetamol_or_ibuprofen [dostęp:] 29.09.2024.
  3. Praca zbiorowa, Paracetamol. Nowości terapeutyczne, [online] https://journals.viamedica.pl/advances_in_palliative_medicine/article/viewFile/29647/24397 [dostęp:] 29.09.2024.
  4. L. L. Brunton, J. S. Lazo, K. L. Parker, Farmakologia Goodmana & Gilmana, Czelej 2017.

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • Zespół Aspergera – objawy, diagnoza u dzieci i dorosłych. Zaburzenie ze spektrum autyzmu

    Zespół Aspergera to zaburzenie neurorozwojowe nazywane potocznie łagodniejszą formą autyzmu. Zgodnie ze statystykami dotyczy nawet 4% osób na świecie, a jego objawy mogą różnić się w zależności od indywidualnego przypadku. Jak objawia się zespół Aspergera u dzieci i dorosłych? Jakiego wsparcia potrzebują osoby z tym zaburzeniem?

  • Biegunka u niemowlaka i dziecka – co robić? Kiedy należy zgłosić się do lekarza?

    Biegunka to jedna z najczęstszych dolegliwości u dzieci oraz przyczyna wizyt lekarskich. Wbrew pozorom postępowanie jest bardzo proste i w części przypadków dziecko może być z powodzeniem leczone w domu. Jak radzić sobie z biegunką u noworodka, niemowlęcia lub starszego dziecka? Jak zapobiegać rozwolnieniu i kiedy zgłosić się do lekarza?

  • Grypa u dzieci i niemowląt – objawy, przebieg i leczenie

    Grypa to choroba zakaźna, występująca każdego roku, głównie w sezonie jesienno-zimowym i wczesną wiosną. Grypa jest ostrą infekcją dróg oddechowych. Czynnikiem etiologicznym sezonowych zachorowań są dwa typy wirusów grypy – A i B. Choć zarazić się może każdy, wyróżnia się grupy ryzyka, które są szczególnie podatne na zakażenie tym wirusem. Należą do nich m.in. niemowlęta i dzieci do 2. roku życia, co związane jest z niedojrzałością ich układu immunologicznego oraz większą skłonnością do powikłań.

  • Dlaczego magnez jest tak ważny dla prawidłowego rozwoju i funkcjonowania Twojego dziecka?

    Jak doskonale wszyscy wiemy, prawidłowy rozwój i funkcjonowanie organizmu dziecka zależy od wielu czynników. Kluczowe jest tutaj dostarczanie wraz z dietą, odpowiednich składników odżywczych, witamin i składników mineralnych. Na szczególną uwagę zasługuje magnez, którego rola i znaczenie dla organizmu dziecka jest zasadnicze i kluczowe. Dlaczego?  

  • Jak magnez może wspierać aktywne dzieci?

    Okres dzieciństwa i szkoły to czas wielu wyzwań dla aktywnego dziecka. Dziecku potrzeba wówczas energii, spokoju, skupienia oraz wsparcia, aby chętnie i aktywnie podejmowało różne wyzwania i dawało radę im sprostać. Aby pomóc dziecku w tym wszystkim, warto dostarczać mu odpowiednie składniki odżywcze, witaminy i minerały. I jednym z takich składników jest magnez, kluczowy pierwiastek dla rozwoju i funkcjonowania organizmu dziecka. A w czym dokładnie magnez pomaga i jak wspiera aktywne dzieci? 

  • Zespół Dravet – objawy, diagnostyka, leczenie

    Zespół Dravet to rzadkie genetyczne schorzenie neurologiczne, które manifestuje się już we wczesnym dzieciństwie i znacząco wpływa na funkcjonowanie pacjentów przez całe życie. Charakteryzuje się opornymi na leczenie napadami padaczkowymi, które mogą prowadzić do licznych komplikacji, w tym do opóźnienia rozwoju i deficytów poznawczych.

  • Jak pomóc niemowlętom cierpiącym na kolki, ulewania i zaparcia?

    Pierwszy rok życia dziecka to okres największych i najszybciej zachodzących zmian w życiu człowieka. Dotyczą one każdego układu czy narządu, w tym także przewodu pokarmowego. Osiągnięcie pełnej funkcji trawienia i wchłaniania to długotrwały i dynamiczny proces, a w jego przebiegu mogą wystąpić u niemowlęcia różne dolegliwości. W pierwszym roku życia nawet u 50% niemowląt mogą pojawić się: kolka niemowlęca, refluks żołądkowo-przełykowy i zaparcia.

  • Mleko modyfikowane kozie. Jakie ma właściwości i kiedy je podawać?

    Mleko modyfikowane na bazie mleka koziego zyskuje w ostatnich latach coraz większą popularność jako alternatywa dla tradycyjnych preparatów opartych na mleku krowim. Rodzice poszukujący innych rozwiązań żywieniowych dla swoich dzieci coraz częściej sięgają po produkty kozie, które cechują się lepszą przyswajalnością i nieco innym profilem białkowo-tłuszczowym. Choć nie jest to produkt hipoalergiczny, wielu specjalistów zwraca uwagę na jego potencjalne korzyści w diecie niemowląt i małych dzieci.

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl