Matka mierzy dziecku temperturę
Maciej Toczek

Czego nie robić, kiedy dziecko ma gorączkę? Najczęstsze błędy

Kiedy dziecko jest chore i ma gorączkę, rodzice próbują zbić ją za wszelką cenę. Gorączka u dzieci sama w sobie nie jest chorobą, a jedynie objawem. Jak sobie z nią poradzić? Które domowe sposoby na gorączkę u dziecka mogą wyrządzić mu więcej szkody niż korzyści?

Pojawienie się gorączki u dziecka zawsze wywołuje niepokój u rodziców. Ze względu na fakt, że stosowanie niektórych leków w tej grupie wiekowej jest przeciwwskazane, warto wiedzieć, jak skutecznie i bezpiecznie walczyć z podwyższoną temperaturą. Jak dobrać dawkę leku przeciwgorączkowego dla dziecka?

  1. Czym jest gorączka i jak objawia się u dziecka?
  2. Aspiryna na gorączkę u dziecka – czy to dobry pomysł?
  3. Jak dobrać dawkę leku przeciwgorączkowego dla dziecka?
  4. Niepodawanie odpowiedniej ilości płynów podczas gorączki
  5. Gorączkujące dziecko a zimny prysznic
  6. Wypocenie gorączki – dodatkowe przykrywanie gorączkującego dziecka

Czym jest gorączka i jak objawia się u dziecka?

Gorączka to stan, w którym dochodzi do podwyższenia temperatury ciała powyżej 38,0 stopni Celsjusza. Dzieje się tak na skutek działania specyficznych białek, czyli tzw. cytokin pirogennych. Cały proces ich powstawania można streścić w stosunkowo prosty sposób. Bakterie oraz wirusy wnikające do organizmu człowieka posiadają specjalne białka, pirogeny, które mogą być ubocznymi produktami metabolizmu – jak ma to miejsce w przypadku bakterii – lub czynnikami wzrostu wirusów. Białka te wychwytywane są przez fagocyty, czyli rodzaj białych krwinek, które stanowią „pierwszą linię” obrony organizmu przed drobnoustrojami. Kontakt ten zapoczątkowuje produkcję przez te komórki tzw. pirogenów endogennych, które następnie dostają się do podwzgórza należącego do ośrodkowego układu nerwowego. To właśnie ono „ustala” docelową temperaturę ciała. Pirogeny tworzone przez fagocyty powodują podwyższenie tzw. set pointu, co powoduje wzrost ciepłoty ciała.

Gorączka u dzieci sama w sobie nie jest chorobą, a jedynie objawem. Pojawia się najczęściej w przebiegu infekcji, której towarzyszyć mogą inne symptomy, takie jak ogólne rozbicie, katar, kaszel czy też bóle kostno-stawowe.

Aspiryna na gorączkę u dziecka – czy to dobry pomysł?

Popularna aspiryna, a dokładnie kwas acetylosalicylowy, to lek często stosowany w przebiegu przeziębienia. Mimo swojej potwierdzonej skuteczności wśród osób dorosłych nie może być stosowany u dzieci poniżej 12. roku życia. Związane jest to z ryzykiem ciężkiego powikłania, jakim jest zespół Reye’a. W jego przebiegu dojść może do ostrej niewydolności wątroby oraz encefalopatii, czyli nieodwracalnego uszkodzenia ośrodkowego układu nerwowego. Zespół Reye’a cechuje się bardzo wysoką, bo ponad 50% śmiertelnością. Z tego względu bezpiecznymi lekami przeciwgorączkowymi, które podawać można dzieciom, są ibuprofen oraz paracetamol. Należy jednak pamiętać, że ibuprofen można stosować dopiero od 3. miesiąca życia, natomiast paracetamol podawany może być już od pierwszych dni życia dziecka.

Powiązane produkty

Jak dobrać dawkę leku przeciwgorączkowego dla dziecka?

Dawka leku przeciwgorączkowego zależna jest przede wszystkim od sposobu jego aplikacji:

  • W przypadku doustnego podawania ibuprofenu dawka jednorazowa określona jest na 10 mg/kg masy ciała dziecka oraz 400 mg przy wadze dziecka powyżej 40 kg, a więc tak samo jak ma to miejsce w przypadku dorosłych. Dawka ta powinna być powtarzana nie częściej niż co 8 godzin, aż do momentu ustąpienia objawów. U dzieci starszych, ważących powyżej 40 kg, maksymalna dawka dobowa wynosi 1200 mg.
  • Jednorazowa dawka doustna paracetamolu dla dzieci wynosi 15 mg/kg masy ciała lub 1000 mg w przypadku dzieci starszych, powyżej 40 kg. Taką ilość stosować można nie częściej niż co 6 godzin. Maksymalna dobowa dawka paracetamolu w przypadku dzieci starszych wynosi 4000 mg.

Warto podkreślić, że zwalczanie gorączki nie ma na celu normalizacji temperatury ciała, gdyż gorączka pełni istotną rolę w walce z drobnoustrojami. Kiedy zbijać gorączkę u dziecka? Leki przeciwgorączkowe należy podać w momencie, kiedy dziecko ewidentnie męczy się zbyt wysoką temperaturą, a także zawsze w przypadku dzieci, u których wystąpiły w przeszłości drgawki gorączkowe.

Niepodawanie odpowiedniej ilości płynów podczas gorączki

Podwyższenie temperatury ciała dziecka w przebiegu gorączki jest nierozerwalnie związane ze zwiększoną utratą wody przez organizm. Dzieje się to przede wszystkim ze względu na nasilone pocenie, ale również przez pojawiające się niekiedy wymioty lub biegunkę u dziecka. Z tego powodu jedną z podstawowych zasad niefarmakologicznego postępowania w przypadku wystąpienia gorączki jest nawadnianie dziecka.

Warto pamiętać o dwóch prostych zasadach:

  • najlepiej podawać dziecku chłodne i neutralne płyny,
  • w przypadku pojawienia się wymiotów lub biegunki płyny należy podawać małymi porcjami.

Najlepsze w nawadnianiu są dostępne bez recepty elektrolity dla dzieci. Z uwagi na słony smak wiele produktów przeznaczonych dla najmłodszych dostępnych jest w smakach owocowych.

Gorączkujące dziecko a zimny prysznic

Wśród rodziców nadal popularny wydaje się przesąd mówiący o leczniczym wpływie zimnych kąpieli czy pryszniców w przypadku wystąpienia gorączki u dziecka. Praktyka taka może być jednak bardzo niebezpieczna, gdyż zimny prysznic przy podwyższonej temperaturze ciała może doprowadzić do nagłego skurczu naczyń krwionośnych. Zaleca się ochładzające kąpiele, kiedy to woda jest o jeden bądź dwa stopnie chłodniejsza niż ciało dziecka. Dobrym pomysłem są również chłodne okłady na okolice karku, pachwin czy też czoła.

Wypocenie gorączki – dodatkowe przykrywanie gorączkującego dziecka

Praktyka polegająca na dodatkowym ogrzewaniu dziecka mającego gorączkę może być dla niego niebezpieczna. Należy pamiętać nie tylko o nasilonej utracie elektrolitów wraz z potem, która może doprowadzić do zaburzeń jonowych skutkujących groźną arytmią. Przy dodatkowym ocieplaniu dziecka podczas gorączki możne również dojść do wystąpienia jeszcze wyższej temperatury ciała, a tym samym uszkodzenia ośrodkowego układu nerwowego ze względu na zbyt wysoką gorączkę. Oczywiście nie można dopuścić do wychłodzenia malucha, jednak warto zachować zdrowy rozsądek i nie przyczyniać się dodatkowo do niepotrzebnego zwiększania ciepłoty jego ciała.

  1. prof. dr hab. n. med. Anna Dobrzańska, dr n. med. Łukasz Obrycki, prof. dr hab. n. med. Piotr Socha, Pediatria w praktyce lekarza POZ, Warszawa 2022.

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • ADHD u dzieci – przyczyny, objawy, leczenie zespołu nadpobudliwości psychoruchowej

    ADHD (zespół nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi) jest jednym z najczęstszych zaburzeń neurorozwojowych u dzieci. Do objawów pozwalających rozpoznać ADHD należą: nadpobudliwość, zaburzenia koncentracji oraz impulsywność. Nieleczone ADHD prowadzi do rozwoju problemów emocjonalnych, trudności w funkcjonowaniu społecznym, do obniżenia osiągnięć w nauce oraz do problemów w kontaktach z rówieśnikami. Jak rozpoznać to zaburzenie i jak pomóc dziecku z ADHD?

  • Standardowe mleko modyfikowane. Co znajduje się w mleku dla niemowląt?

    Kiedy dziecko jest zdrowe, nie ma alergii i większych problemów z trawieniem, można podawać mu tzw. standardowe mleko modyfikowane odpowiednie dla jego wieku. Takie preparaty mają na rynku status tzw. środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego. Ich skład jest regulowany prawem i ściśle nadzorowany. Dlaczego jednak takie mleko jest nazywane modyfikowanym i na czym te modyfikacje polegają? Jednym z głównych składników mleka modyfikowanego jest mleko krowie. Mleko krowie różni się od ludzkiego pod wieloma względami. Zawartość podstawowych składników odżywczych – tłuszczu, białka i węglowodanów – jest inna w każdym z nich.

  • Aspirator do nosa — jak używać ręcznego, a jak elektrycznego?

    U noworodków i niemowląt katar może stanowić znaczące zagrożenie, ponieważ dzieci do ok. 1 roku życia oddychają wyłącznie przez nos. Występująca u najmłodszych zalegająca wydzielina w nosku powstrzymuje oddychanie, jedzenie i picie. Dodatkowo nieusunięta wydzielina może prowadzić do powikłań w postaci stanów zapalnych w obrębie oka, ucha, oskrzeli lub płuc, co może stanowić zagrożenie dla zdrowia dziecka. Z pomocą przychodzą aspiratory do nosa, które można stosować u dzieci już od chwili narodzin. Są prostą, wygodną i bezpieczną metodą usuwania zalegającej wydzieliny u maluszka.

  • Wymioty u dziecka – przyczyny i skutki. Co robić, gdy dziecko wymiotuje?

    Ostatnio obserwujemy w Polsce gwałtowny wzrost liczby dzieci zgłaszających się do przychodni i szpitali z silnymi wymiotami. U dzieci wywoływane są one zwykle przez zakażenia wirusowe, bakteryjne, a także przez błędy dietetyczne. Co ma zrobić rodzic, gdy dziecko wymiotuje? Podpowiadamy.

  • Katar u dziecka – jak pomóc dziecku z katarem? Domowe sposoby na zatkany nos u dzieci

    Katar to częsta dolegliwość, która dotyka dzieci. Charakteryzuje się występowaniem wydzieliny w nosie oraz uczuciem niedrożności nosa. Do najczęstszych przyczyn nieżytu nosa u dzieci należą infekcje wirusowe oraz alergie. Przewlekły katar u dzieci może być objawem przerostu trzeciego migdałka lub chorób takich jak niedobory odporności czy mukowiscydoza. Podpowiadamy, co warto stosować na katar u dziecka.

  • Witamina D dla dzieci – dawkowanie, objawy i skutki niedoboru

    Witamina D jest hormonem steroidowym, który kontroluje wiele istotnych dla organizmu procesów. Dostarczenie jej (poprzez syntezę skórną oraz wraz z pożywieniem) jest szczególnie ważne w przypadku najmłodszych. Witamina D wpływa na układ kostny dzieci poprzez regulację gospodarki wapniowo-fosforanowej, działa immunomodulująco, podnosząc odporność i obniżając poziom cytokin prozapalnych, ma również działanie antykancerogenne oraz neuro- i kardioprotekcyjne. Jaką dawkę witaminy D podawać dziecku? Witamina D dla dzieci w kroplach, kapsułkach twist-off, sprayu czy tabletkach?

  • Objawy, które powinny cię zaniepokoić. Nowotwory u dziecka

    Aż 60% rodziców nie wie, na jakie objawy powinni zwrócić uwagę, aby w porę wykryć potencjalne choroby nowotworowe u swoich dzieci. Z kolei aż 80% dzieci, u których zdiagnozowano chorobę nowotworową i w porę wdrożono leczenie, udaje się uratować. Na co zwrócić uwagę i co powinno zaniepokoić?

  • Jak podawać leki dziecku? Czopki, tabletki, inhalacje i syrop

    Podawanie leków dziecku w trakcie choroby to w wielu przypadkach nie lada wyzwanie. Warto jednak wiedzieć, w jaki sposób prowadzić domowe leczenie, aby było jak najskuteczniejsze. Jak podawać dziecku tabletki oraz co zrobić, aby inhalacja była jak najbardziej efektywna?

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.
E-wizyta z lekarzem specjalistą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl

Ważne: Użytkowanie Witryny oznacza zgodę na wykorzystywanie plików cookie. Szczegółowe informacje w Regulaminie.

Zamnij