Szczepionka przeciw pneumokokom – charakterystyka, cena, skutki uboczne szczepionki
Sylwia Smolińska-Kunicka

Szczepionka przeciw pneumokokom – charakterystyka, cena, skutki uboczne szczepionki

Pneumokoki są bardzo groźnymi bakteriami, które najczęściej wywołują zapalenie płuc i ucha środkowego, w najcięższych przypadkach infekcję opon mózgowo-rdzeniowych, szpiku, wsierdzia, a nawet sepsę (posocznicę). Szczepionka przeciwko pneumokokom jest obowiązkowa i została umieszczona w Programie Szczepień Obowiązkowych. Oprócz niemowlaków i dzieci nową grupą społeczną, której zaleca się szczepienie przeciwko pneumokokom, są osoby po 60 roku życia. Dlaczego to zalecenie dotyczy teraz także seniorów, ile kosztuje szczepionka, czy jest refundowana przez NFZ i czy jest bezpieczna? Odpowiedzi na te pytania znajdują się w niniejszym artykule.

Od 1 stycznia 2017 roku szczepionka przeciw pneumokokom jest obowiązkowa i znajduje się w Programie Szczepień Ochronnych. Na zakażenie szczególnie narażone są małe dzieci poniżej 2 roku życia oraz seniorzy. Pneumokoki wywołując zapalenie płuc, a nawet sepsę stały się jeszcze bardziej groźne podczas pandemii COVID-19, w której wirus SARS-CoV-2 atakuje głównie układ oddechowy. Z tego powodu Ministerstwo Zdrowia rekomenduje ją również u osób dorosłych, znajdujących się w grupie ryzyka, w tym osób po 60 roku życia i przewlekle chorych.

Szczepionka przeciw pneumokokom – charakterystyka

Obecnie na rynku Polskim są dostępne dwa preparaty:
Prevenar-13 – to szczepionka skoniugowana (13-walentna), zawierająca w swoim składzie polisacharydy otoczkowe następujących typów Streptococcus pneumoniae, czyli dwoinki zapalenia płuc: 1, 3, 4, 5, 6A, 6B, 7F, 9V, 14, 18C, 19A, 19F, 23F skoniugowane (połączona) z białkiem nośnikowym. Postać farmaceutyczna w jakiej występuje szczepionka to  ampułkostrzykawka.
Synflorix – to także szczepionka skoniugowana (10-walentna), zawierająca w polisacharydy otoczkowe stereotypów: 1, 4, 5, 6B, 7F, 9V, 14, 18C, 19F, 23F.
Różnica między szczepionkami Prevenar-13 a Synflorix polega przede wszystkim na tym, że chronią one przed różnymi ilościami serotypów (odmian) bakterii Streptococcus pneumoniae. Ponadto Synflorix nie jest stosowany u osób dorosłych, tylko przeznaczony jest dla dzieci od 6 tygodnia życia do 5 lat. Postać farmaceutyczna w jakiej występuje to zawiesina do wstrzykiwania, także w ampułkostrzykawce. Zgodnie z danymi pochodzącymi z raportu KOROUN u dzieci poniżej 5 roku życia wśród serotypów odpowiedzialnych za inwazyjną chorobę pneumokokową dominują: 6B,14,19A,19F. Synflorix jest bezpłatną, refundowaną szczepionka zawierającą trzyz tych odmian, natomiast Prevenar-13 zapewnia ochronę przed wszystkimi czterema. Preparaty chronią m.in przed zapaleniem płuc i ostrym zapaleniem ucha środkowego, dzięki temu  zapewniając czynne uodpornienie, czyli powstania czynnej (trwałej) odpowiedź immunologicznej. Bezpieczeństwo i skuteczność tych dwóch preparatów potwierdzono wynikami wielu badaniach klinicznych. Ostateczna decyzja dotycząca wersji szczepionki, jaka zostanie podana pacjentowi, należy do lekarza.

Czym są pneumokoki i jakie choroby wywołują?

Pneumokoki (łac. Streptococcus pneumoniae) to bakterie należące do grupy paciorkowców. Bytują głównie w śluzówkach górnych dróg oddechowych, tj. nosa i gardła. Do zakażenia dochodzi drogą kropelkową (kaszel, kichanie). Dwoinki zapalenia płuc są odpowiedzialne za występowanie nieinwazyjnej choroby pneumokokowej (objawia się jako zapalenie ucha środkowego), zapalenie płuc i zatok obocznych nosa lub zapalenie gardła. Jeśli jednak bakteria przedostanie się do naszego krwioobiegu, a następnie z krwią do płynu mózgowo – rdzeniowego może wywołać inwazyjną chorobę pneumokokową, która występuje w formie bardzo groźnych objawów: zapaleniem opon mózgowo – rdzeniowych oraz zapaleniem płuc z bakteriemią. Najbardziej  inwazyjną, najcięższą postacią kliniczną zakażenia pneumokokami jest posocznica (sepsa). Dwoinki zapalenia płuc mogą także być przyczyną zapalenia wsierdzia i otrzewnej. W grupie zakażeń bakteryjnych to właśnie Streptococcus pneumoniae jest odpowiedzialny za najwyższy odsetek śmiertelności.

Polecane dla Ciebie

Szczepionka przeciwko pneumokokom – kiedy i jak się zaszczepić?

Zgodnie z Programem Szczepień Ochronnych (PSO) szczepionka na pneumokoki jest obowiązkowa. Aby zapewnić optymalną ochronę przeciw pneumokokom, należy wykonać pełny cykl szczepień. Niemowlęta otrzymują 3 dawki: pierwsza dawka w 4 miesiącu życia, drugą w 6 miesiącu życia, trzecią między 13 – 15 miesiącem życia. Wcześniaki i dzieci z chorobami np. układu nerwowego otrzymują 4 dawki: w 2 miesiącu życia, w 4 miesiącu życia, w 5 – 6 miesiącu życia i ostatnią między 11 a 15 miesiącem życia. Szczepionkę podaje się w zastrzyku, domięśniowo u małych dzieci w mięsień naramienny natomiast u niemowląt w przednio – boczną powierzchnię uda. Istnieją także dzieci, stanowiące grupę ryzyka, u których stwierdzono: przewlekłe choroby serca, przewlekłą białaczkę, AIDS, małopłytkowść wrodzoną, chłoniaki czy zespół nerczycowy. Ta grupa dzieci musi zostać zaszczepiona w okresie między 2 miesiącem życia a ukończeniem 5-ciu lat.

Osoby dorosłe przyjmujące na stałe leki nie powinny ich odstawiać, gdyż producenci tych leków w ulotce nie stwierdzają interakcji z innymi lekami. O wszystkich przyjmowanych lekach należy poinformować lekarza przed szczepieniem.

W związku z istniejącą pandemią, w Polsce szczepionka jest zalecana także dla seniorów po 60 roku życia oraz osób z grup ryzyka z chorobami układu krążenia i płuc, cukrzycą, niewydolnością nerek oraz pacjentów z nowotworami. Uważa się, że wymienione wyżej choroby sprzyjają zachorowaniom na zapalenie płuc. U tych osób pełny cykl szczepienia składa się z 1 dawki szczepionki 13-walentnej (Prevenar-13).

Szczepionka przeciw pneumokokom – cena i refundacja NFZ

Refundowana, czyli bezpłatna dla dzieci jest szczepionka 10-walentna, czyli Synflorix. Jeżeli decydujemy się zaszczepić dziecko lub szczepiona ma zostać osoba dorosła preparatem nierefundowanym, pełnopłatnym, 13-walentnym, wówczas cena szczepionki Prevenar-13 to koszt około 230 – 290zł za jedną dawkę. Cena ta jednak może się różnic w zależności od apteki, którą wybierzemy. Ponadto szczepionka, którą kupujemy sami, jest wydawana jedynie po okazaniu recepty lekarskiej. Istnieje także sytuacja, w której szczepionka Prevenar-13 jest refundowana i ma to miejsce wyłącznie wtedy, kiedy rodzi się wcześniak, dokładnie przed 27 tygodniem ciąży. Po zakupie w aptece szczepionki przeciwko zakażeniu pneumokokami, należy przechowywać ją w lodówce, natomiast w czasie transportu wskazane jest, aby umieścić preparat w torbie termoizolacyjnej.

Szczepionka przeciwko pneumokokom – powikłania

Do najczęściej występujących po szczepieniu objawów zarówno wśród dorosłych, jak i u dzieci zaliczamy niegroźne i zazwyczaj niewielkie reakcje w miejscu wstrzyknięcia, takie jak rumień, obrzęk i ból. W celu złagodzenia tych objawów możemy zastosować okłady, np. z Altacetu. Dodatkowo po szczepieniu na pneumokoki może wystąpić drażliwość, zmniejszenie apetytu, senność. Tak, jak po innych szczepionka również po szczepionce przeciwko pneumokokom może pojawić się gorączka i ból głowy. Możemy wtedy zastosować leki przeciwbólowe i przeciwgorączkowe, np. paracetamol. Natomiast w przypadku pozostałych objawów, takich jak wysypka, wymioty czy biegunka dozwolone jest podanie preparatu przeciwbiegunkowego.

Producenci szczepionek informują  także, że szczepionki Prevenar-13 i Synflorix można podawać jednocześnie razem ze szczepionkami skojarzonymi. Profil bezpieczeństwa i odpowiedź immunologiczna podanych szczepionek nie uległ zmianie, co potwierdzają badania kliniczne.

Szczepionka przeciwko pneumokokom – przeciwwskazania

Przeciwwskazaniem do zastosowania szczepionki Prevenar-13 czy Synflorix jest choroba przebiegająca z gorączką, nadwrażliwość na substancję czynną, substancje pomocnicze lub na toksoid błoniczy oraz białko nośnikowe, wchodzące w skład preparatu. Przeciwwskazaniami względnymi do podania tych preparatów dzieciom i niemowlętom są zaburzenia krzepnięcia krwi i trombocytopenia.

  1. S. Black i in., Impact of the use of heptavalent pneumococcal conjugate vaccine on disease epidemiology in children and adults, „Vaccine”, nr 24 (2) 2006.
  2. K. M. Tromp, i in., Recent Developments and Future Directions of Pneumococcal Vaccine Recommendations, „Clinical therapeutics”, nr 1 (37) 2015.
  3. L. A. Jackson i in., Immunogenicity and safety of a 13-valent pneumococcal conjugate vaccine in adults 70 years of age and older previously vaccinated with 23-valent pneumococcal polysaccharide vaccine, „Vaccine”, nr 2 (35) 2013.
  4. W. Hryniewicz, E. Augustynowicz: Podsumowanie - Szczepionka przeciw pneumokokom „szczepienia.pzh.gov.pl” [online], https://szczepienia.pzh.gov.pl/szczepionki/pneumokoki/ [dostęp:] 08.11.2020 r.
  5. Program Szczepień Ochronnych w 2020 roku „szczepienia.pzh.gov.pl” [online], https://szczepienia.pzh.gov.pl/kalendarz-szczepien-2020/ [dostęp:] 08.11.2020 r.

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • Żółtaczka u noworodka – przyczyny, objawy, leczenie i hospitalizacja. Czy jest to groźna choroba?

    Żółtaczka u noworodka to stosunkowo często występujące zjawisko, gdyż dotyczy około 60% maluchów. Najbardziej charakterystycznym objawem żółtaczki noworodkowej jest zmiana koloru skóry i białek oczu na żółty lub pomarańczowy. Czy żółtaczka noworodkowa jest groźna dla zdrowia dziecka? Jak wygląda leczenie tego schorzenia w warunkach szpitalnych?

  • Pierwsze Święta z dzieckiem

    Boże Narodzenie to cudowny okres w roku. W przypadku świeżo upieczonych rodziców chwile te będą jeszcze bardziej magiczne - pierwsze święta z dzieckiem to niezapomniane przeżycie. Należy jednak pamiętać o tym, że w okresie świątecznym na naszego malca może czekać w domu wiele niebezpieczeństw. Dlatego musimy zadbać o jego bezpieczeństwo i sprawić, aby całe Święta upłynęły w spokoju i aby nie zakłócił ich żaden wypadek.

  • Pierwsza miesiączka – jak się przygotować?

    Pierwsza miesiączka to bardzo ważne wydarzenie dla dojrzewającej dziewczynki. Aby lepiej przygotować dziecko na czekające je zmiany, warto już od wczesnego dzieciństwa rozmawiać na tematy związane z cielesnością.

  • Jak rozpoznać krótkowzroczność u dziecka?

    Krótkowzroczności nie można cofnąć, natomiast jeśli już wystąpiła, można spowolnić jej rozwój, a nawet czasami jej zapobiec. Ta wada wzroku może mieć różne podłoże, np. genetyczne. Najczęściej postępuje wraz z wiekiem aż do momentu ustabilizowania się, co ma miejsce po zakończeniu wzrostu gałki ocznej. Jak rozpoznać wadę wzroku u dziecka? Na jakie objawy zwrócić uwagę?

  • USG ciąży – jak wygląda badanie? Ile razy należy je robić? Cena, wskazania

    Ultrasonografia (badanie ultrasonograficzne, USG) to badanie obrazowe, które jest całkowicie bezpieczne dla każdego pacjenta, a w przypadku kobiet ciężarnych również dla płodu. Pozwala monitorować prawidłowy przebieg ciąży i rozwój płodu na każdym etapie. Istnieje kilka rodzajów USG. Każde z nich wykonuje się na innym etapie ciąży. Czym różni się USG wczesnej ciąży od tego w późniejszych miesiącach, a także którą chorobę można diagnozować dzięki ultrasonografii?

  • Biały szum – czym jest i dlaczego uspokaja dzieci?

    Biały szum może być stosowany do maskowania innych dźwięków, takich jak hałas uliczny, co może pomóc chociażby w polepszeniu jakości snu. Może również pomóc w uspokojeniu niemowląt i dzieci, które mają trudności z zasypianiem, a także poprawić ich koncentrację. Jednak długotrwałe narażenie na głośny biały szum może prowadzić do uszkodzenia słuchu i pogorszenia zdolności postrzegania dźwięków. Ponadto nadmierna ekspozycja na biały szum może powodować zmęczenie, drażliwość i inne problemy zdrowotne związane z przemęczeniem, takie jak bóle głowy i bezsenność. Jak stosować biały szum, żeby przyniósł zmęczonym rodzicom chwilę wytchnienia i uspokoił dziecko, a jednocześnie nie pogorszył jakości słuchu domowników?

  • Dziecko ma gorączkę – jak podawać leki i obniżyć temperaturę?

    Gorączka u dziecka to powszechny objaw chorobowy, który zazwyczaj jest wynikiem infekcji wirusowej lub bakteryjnej. Może towarzyszyć wielu schorzeniom, takim jak grypa, zapalenie gardła, zapalenie ucha, zapalenie płuc, angina czy infekcje dróg moczowych. Gorączka u dziecka może wystąpić również w wyniku szczepienia lub innych czynników, także tych wynikających z autoimmunologii. Czy gorączkę trzeba zbijać od razu po tym, kiedy się pojawi? Jak obniżyć ją domowymi sposobami i czy nacieranie skóry dziecka alkoholem może okazać się pomocne?

  • Skala Brazeltona (NBAS) – co to jest? Do czego służy?

    Zrozumienie języka, w jakim komunikują się niemowlęta, jest dużą zagadką nie tylko dla rodziców, ale także dla pediatrów i badaczy. Skala Brazeltona (NBAS) powstała w 1973 roku i do dzisiaj stanowi przydatne narzędzie w ocenie indywidualnego charakteru niemowląt i dzieci aż do ukończenia 2 miesiąca życia.

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.
E-wizyta z lekarzem specjalistą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl

Ważne: Użytkowanie Witryny oznacza zgodę na wykorzystywanie plików cookie. Szczegółowe informacje w Regulaminie.

Zamnij