Haemophilus influenzae – co to za bakteria i jak można się nią zakazić? Jakie choroby wywołuje Hib?

Haemophilus influenzae typu b (Hib) jest bakterią, która wywołuje ciężkie zakażenia, zwłaszcza u małych dzieci oraz u osób z niedoborem odporności. Jak dochodzi do zakażenia bakterią Hib? Jak się przed nią ochronić?

Zakażenie Hib prowadzi do rozwoju zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych, sepsy, zapalenia nagłośni, zapalenia płuc, stawów lub szpiku kostnego. Leczenie polega na stosowaniu antybiotyków w warunkach szpitalnych. Najskuteczniejszą metodą profilaktyki przeciw zakażeniu Haemophilus influenzae typu b jest szczepienie ochronne, które należy do szczepień obowiązkowych w Polsce od 2007 roku.

Haemophilus influenzae – co to za bakteria i jakie są jej podtypy?

Haemophilus influenzae (Hib) jest bakterią Gram ujemną, przenoszoną drogą kropelkową. Wyróżnia się sześć podtypów tejże bakterii – a, b, c, d, e, f. Najczęściej dochodzi do zakażenia Haemophilus influenzae typu b, która też jest najbardziej zjadliwym typem bakterii i powoduje ciężkie powikłania, zwłaszcza u dzieci.

Haemophilus influenzae typu b, podobnie jak pneumokoki i meningokoki, prowadzi do rozwoju potencjalnie śmiertelnych zakażeń u dzieci, zwłaszcza do 5. roku życia.

Haemophilus influenzae typu b – jak dochodzi do zakażenia?

Zakażenia Haemophilus influenzae typu b obserwuje się na całym świecie. Najczęściej chorują dzieci w wieku do 5 lat, ze względu na łatwość rozprzestrzeniania się bakterii między małymi dziećmi, głównie w żłobkach i przedszkolach. Okres wylęgania choroby wynosi od dwóch do czterech dni od momentu kontaktu z osobą zakażoną. Hib szerzy się drogą kropelkową lub w wyniku bezpośredniego kontaktu z wydzieliną z dróg oddechowych osoby chorej.

Hib może występować w nosogardle bezobjawowych osób, tzw. nosicieli. Nosiciele, pomimo iż sami nie prezentują objawów zakażenia, stanowią źródło zakażenia dla otoczenia, np. w przypadku używania wspólnych sztućców, picia z jednej butelki, pocałunków.

Haemophilus influenzae a wywoływane choroby

Zakażenie Haemophilus influenzae może prowadzić do rozwoju następujących chorób:

zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych – najczęstsza choroba wywoływana przez Hib. Do jej objawów zalicza się silny ból głowy, sztywność karku, nadwrażliwość na światło, przeczulicę skóry, drgawki. U noworodków i niemowląt może wystąpić uwypuklenie lub tętnienie ciemiączka;
zapalenie nagłośni – przed wprowadzeniem szczepienia przeciwko Hib do kalendarza szczepień w Polsce Haemophilus influenzae była częstą przyczyną zapalenia nagłośni. Jest to choroba o ciężkim przebiegu, objawiająca się dusznością wdechową, trudnościami w połykaniu, nasilonym ślinieniem, problemami z mową oraz wysoką gorączką. Nieleczona choroba może w przeciągu kilku godzin doprowadzić do śmierci dziecka na skutek uduszenia;
sepsę – ciężka choroba o wysokiej śmiertelności i gwałtownym przebiegu. Do objawów sepsy zalicza się nagłą, wysoką gorączkę, bóle głowy, wymioty oraz wybroczyny skórne;
zapalenie płuc, które objawia się dusznością, kaszlem, problemami z oddychaniem oraz gorączką;
zapalenie stawów, szpiku kostnego – rzadko występujące postacie zakażenia Hib;
ropowicę tkanki podskórnej.

Wymienione powyżej postacie zakażenia Hib cechuje nagły początek i gwałtowny przebieg. Zakażenia najczęściej występują u dzieci w wieku poniżej 5. roku życia.

Do powikłań chorób wywołanych przez Haemophilus influenzae typu b zalicza się uszkodzenie słuchu, padaczkę, deficyty neurologiczne, zaburzenia chodu, obniżenie funkcji intelektualnych lub zgon.

Haemophilus influenzae – leczenie

W przypadku zakażenia Haemophilus influenzae stosuje się antybiotykoterapię, najczęściej w warunkach szpitalnych. Ponadto chorym podaje się leki łagodzące objawy towarzyszące (leki przeciwgorączkowe, przeciwbólowe, tlenoterapię) oraz wyrównuje się zaburzenia wodno-elektrolitowe.

Jak się ochronić przed Haemophilus influenzae? Szczepionka na Hib

Do czynników szczególnie predysponujących do zakażenia Haemophilus influenzae zalicza się wiek dziecięcy (poniżej 5. roku życia), uczęszczanie do skupisk ludzkich np. żłobków, przedszkoli, niedobory odporności oraz infekcje wirusowe dróg oddechowych.

Za najskuteczniejszą metodę profilaktyki przed zakażeniem Haemophilus influenzae typu b uważa się szczepienie. Zgodnie z polskim Programem Szczepień Ochronnych, szczepienia przeciw Hib są obowiązkowe dla dzieci w 1 i 2 roku życia.

Szczepionki przeciw zakażeniu Haemophilus influenzae typu b występują w postaci preparatów monowalentnych (zawierających składniki ochronne przed Hib) lub skojarzonych np. szczepionka 5w1 lub szczepionka 6w1.

Szczepienie przeciwko Haemophilus influenzae typu b cechuje się wysoką skutecznością i jest dobrze tolerowane przez dzieci. Warto pamiętać, że szczepienie jest najważniejszą metodą profilaktyki przed zakażeniem Hib. Po szczepieniu w organizmie powstają przeciwciała, które chronią przed zakażeniem oraz ciężkim przebiegiem choroby. Szczepienia chronią także przed nabyciem nosicielstwa tegoż patogenu.

Objawy zakażenia Haemophilus influenzae typu b u szczepionych dzieci zdarzają się bardzo rzadko i zazwyczaj dotyczą dzieci, które nie ukończyły pełnego schematu szczepienia przeciw Hib. Pełen schemat szczepienia przeciwko Hib w Polsce obejmuje 3 dawki szczepionki podawane od 6. tygodnia życia do 6. miesiąca życia w odstępach co najmniej 6–8 tygodniowych oraz szczepienie uzupełniające w 16.–18. miesiącu życia.

Data publikacji: 18.11.2020

Data aktualizacji: 27.01.2022

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi

Polecane artykuły

Krztusiec – przyczyny, objawy, leczenie kokluszu

Krztusiec (koklusz) jest ostrą chorobą zakaźną dróg oddechowych wywołaną przez pałeczki krztuśca. Do zakażenia dochodzi drogą kropelkową. Na ciężki przebieg krztuśca narażone są zwłaszcza niemowlęta poniżej 6. miesiąca życia. Jak przebiega krztusiec i jak go rozpoznać? Jak wygląda leczenie kokluszu? W jaki sposób można się przed nim uchronić?

Czytaj dalej
Łuszczyca paznokci – przyczyny, objawy, leczenie

Łuszczyca jest przewlekłą zapalną chorobą skóry, przebiegającą z okresami remisji i zaostrzeń, na którą w Polsce choruje prawie milion osób. Choroba najczęściej występuje u rasy białej i w umiarkowanej strefie klimatycznej. Pierwsze objawy łuszczycy mogą wystąpić w dowolnym wieku, jednak zwykle pojawiają się we wczesnym okresie dorosłego życia lub później, około 50–60 roku życia. Łuszczyca charakteryzuje się występowaniem zmian chorobowych zarówno na skórze gładkiej, jak i na owłosionej skórze głowy, a także zmianami w obrębie płytek paznokciowych dłoni i stóp. W cięższych postaciach łuszczyca może również zająć stawy. Zmianom paznokciowym z reguły towarzyszą zmiany w obrębie skóry, chociaż zdarza się, że zmiany chorobowe obejmujące aparat paznokciowy wyprzedzają pojawienie się zmian skórnych nawet o dziesiątki lat.

Czytaj dalej
Zakrzepica – przyczyny, objawy, profilaktyka zakrzepowego zapalenia żył powierzchniowych i głębokich

Zakrzepica (zakrzepowe zapalenie żył) polega na powstaniu w naczyniu żylnym zakrzepu w wyniku zaburzonego przepływu krwi. Nieleczona prowadzi do groźnych powikłań, m.in. do zatorowości płucnej. Wyróżnia się zapalenie żył głębokich i powierzchniowych. Jakie objawy daje zakrzepica i w jaki sposób się ją leczy? Czy istnieją sposoby na to, by jej zapobiec?

Czytaj dalej
HIV – charakterystyka, epidemiologia, transmisja

Wirus HIV jest przyczyną jednej z najgroźniejszych i najbardziej uporczywych epidemii w dziejach ludzkości. Szacuje się, że 37 milionów osób na świecie jest nim zakażonych. Postęp, jaki dokonał się w leczeniu, sprawił, że ich jakość życia uległa poprawie. Jakie są nowoczesne metody leczenia zakażenia wirusem HIV?

Czytaj dalej
Nadżerka szyjki macicy (ektopia) – przyczyny, objawy, metody leczenia

Termin „nadżerka szyjki macicy” oznacza ubytek błony śluzowej. Często jest on nieprawidłowo stosowany na określenie ektopii, która jest zupełnie innym schorzeniem. Rzekoma nadżerka szyjki macicy (tak brzmi inna nazwa ektopii) to zastępowanie nabłonka płaskiego, który fizjologicznie pokrywa tarczę szyjki macicy, nabłonkiem gruczołowym. Zazwyczaj nie daje ona żadnych objawów, a kobieta dowiaduje się o jej istnieniu podczas rutynowego badania ginekologicznego. Kiedy ektopia wymaga szerszej diagnostyki i leczenia? Jakie metody usunięcia „nadżerki” szyjki macicy stosuje się najczęściej?

Czytaj dalej
Gastrolog – czym się zajmuje? Jakie choroby leczy?

Lekarz gastroenterolog jest specjalistą w zakresie chorób układu pokarmowego. Gastrolog diagnozuje i leczy pacjentów z problemami gastrycznymi. Jakimi konkretnie dolegliwościami się zajmuje? Kiedy warto się do niego udać? Czy do gastrologa jest potrzebne skierowanie? Odpowiadamy.

Czytaj dalej
Atak paniki – jak wygląda? Co robić, gdy się pojawia?

Ataki paniki są jednymi z najczęściej występujących zaburzeń lękowych, tuż po zespole lęku uogólnionego oraz fobii społecznej. Objawiają się nagłymi napadami silnego lęku, którym towarzyszą symptomy, takie jak: kołatanie serca, zawroty głowy, duszności, nadmierne pocenie się czy strach przed śmiercią. Dowiedz się, w jaki sposób można sobie poradzić, gdy pojawia się atak paniki.

Czytaj dalej
Czego nie można robić przy nadżerce szyjki macicy ? Jak postępować po jej usunięciu?

Nadżerka szyjki macicy jest rozpoznaniem, które może usłyszeć wiele kobiet w gabinecie ginekologicznym. Warto podkreślić jednak, że określenie „nadżerka” używane jest najczęściej w nieprawidłowy i potoczny sposób. Czym jest nadżerka oraz jak postępować po zabiegu jej usunięcia?

Czytaj dalej