Plastry rozgrzewające i przeciwbólowe. Jak działają i kiedy je stosować?

Plastry rozgrzewające i przeciwbólowe to praktyczny sposób na miejscowe łagodzenie dolegliwości bólowych mięśni i stawów. Umożliwiają dostarczenie substancji aktywnych bezpośrednio do miejsca bólu, dzięki czemu przynoszą szybkie efekty. W zależności od rodzaju mogą działać rozgrzewająco (pobudzają krążenie i rozluźniają mięśnie) lub przeciwzapalnie (redukują stan zapalny i obrzęk tkanek).

1. Co zawierają plastry przeciwbólowe?
2. Jak działają plastry rozgrzewające i przeciwbólowe?
3. Na co pomogą plastry przeciwbólowe i rozgrzewające?
4. Jak długo można stosować plastry?
5. Jak prawidłowo przykleić plaster rozgrzewający i przeciwbólowy?
6. Przeciwwskazania do stosowania plastrów na ból
7. Przeciwbólowe plastry rozgrzewające – najczęściej zadawane pytania
8. Przeciwbólowe plastry rozgrzewające – podsumowanie

Co zawierają plastry przeciwbólowe?

Plastry rozgrzewające najczęściej zawierają naturalne składniki pochodzenia roślinnego, np. kapsaicynę, mentol czy olejki eteryczne. Ich działanie polega na aktywowaniu receptorów ciepła w skórze, co poprawia ukrwienie, zmniejsza napięcie mięśni i przynosi uczucie ulgi.

Plastry przeciwbólowe zawierają substancje z grupy niesteroidowych leków przeciwzapalnych (NLPZ), takie jak ibuprofen, ketoprofen czy diklofenak, a niekiedy także lidokainę o działaniu znieczulającym. Ich głównym zadaniem jest hamowanie procesów zapalnych i redukcja bólu poprzez ograniczenie produkcji prostaglandyn.

Podstawową różnicą między tymi dwoma rodzajami plastrów jest ich odmienny mechanizm działania.

Jak działają plastry rozgrzewające i przeciwbólowe?

Plastry rozgrzewające oddziałują na skórę poprzez delikatne pobudzanie receptorów odpowiedzialnych za odczuwanie ciepła, co prowadzi do poprawy krążenia krwi i rozluźnienia napiętych mięśni. Ich skuteczność opiera się głównie na działaniu składników aktywnych, takich jak kapsaicyna, kamfora, salicylan metylu czy naturalne olejki eteryczne, np. eukaliptusowy, rozmarynowy lub mentolowy. Kapsaicyna, pozyskiwana z papryczek chili, aktywuje receptory TRPV1, dzięki czemu powoduje uczucie ciepła i stopniowe zmniejszenie wrażliwości zakończeń nerwowych. Kamfora i salicylan metylu rozszerzają naczynia krwionośne i łagodzą ból, a olejki eteryczne wspierają proces regeneracji i odprężają mięśnie.

Plastry przeciwbólowe działają w inny sposób. Ich zadaniem jest redukcja stanu zapalnego i uśmierzenie bólu bez efektu rozgrzania skóry. Zawierają substancje z grupy niesteroidowych leków przeciwzapalnych (NLPZ) – diklofenak, ibuprofen, ketoprofen czy naproksen. Hamują one aktywność enzymów cyklooksygenazy (COX), co ogranicza produkcję prostaglandyn, czyli związków odpowiedzialnych za powstawanie bólu i obrzęku. W niektórych plastrach stosuje się również lidokainę, która działa miejscowo znieczulająco poprzez blokowanie przewodzenia impulsów nerwowych.

Na co pomogą plastry przeciwbólowe i rozgrzewające?

Plastry rozgrzewające stosuje się przy:

• bólach mięśniowych,
• sztywności karku,
• napięciu barków,
• przeciążeniach,
• rwie kulszowej (oprócz ostrej fazy),
• bólach menstruacyjnych,
• dyskomforcie w dolnej części pleców.

Ciepło emitowane przez plaster wspiera regenerację i poprawia ukrwienie tkanek.

Z kolei plastry przeciwbólowe często stosuje się przy:

• bólu stawów,
• urazach sportowych,
• stanach zapalnych ścięgien,
• kontuzjach,
• bólach pourazowych.

Plastry tego typu najlepiej sprawdzają się w przypadku bólu o łagodnym lub umiarkowanym nasileniu i mogą stanowić uzupełnienie leczenia farmakologicznego.

Jak długo można stosować plastry?

Czas stosowania plastrów zależy przede wszystkim od ich rodzaju i stężenia substancji aktywnych. Plastry rozgrzewające są przeznaczone do krótkotrwałego stosowania – zazwyczaj od kilku do maksymalnie 12 godzin na dobę. Zbyt długie lub częste użytkowanie może prowadzić do podrażnienia skóry lub uczucia nadmiernego przegrzania, dlatego po każdej aplikacji warto zrobić przerwę, aby skóra mogła odpocząć. Jeśli ból utrzymuje się przez kilka dni, konieczna jest konsultacja ze specjalistą, który pomoże ustalić przyczynę dolegliwości.

Plastry przeciwbólowe zawierające składniki z grupy NLPZ działają dłużej, ponieważ stopniowo uwalniają substancję czynną do tkanek. Zazwyczaj można je stosować od 3 do 7 dni, w zależności od rodzaju preparatu i nasilenia bólu. W tym czasie substancja aktywna pomaga ograniczyć stan zapalny i obrzęk, a tym samym zmniejsza dolegliwości bólowe. Dłuższe stosowanie bez porady lekarza nie jest zalecane, ponieważ może prowadzić do reakcji alergicznych lub nadwrażliwości skóry.

W obu przypadkach należy pamiętać, że plastry przynoszą najlepsze efekty wtedy, gdy są stosowane zgodnie z zaleceniami producenta – na czystą i nieuszkodzoną skórę, bez nakładania kolejnych warstw na to samo miejsce.

Jak prawidłowo przykleić plaster rozgrzewający i przeciwbólowy?

Aby plaster był skuteczny i bezpieczny w użyciu, należy go prawidłowo przykleić. Skóra w miejscu przyklejenia powinna być czysta, sucha i nieuszkodzona. Nie należy nakładać plastra na otarcia, rany czy podrażnienia. Po zdjęciu folii ochronnej plaster przykleja się bezpośrednio na bolący obszar, tak aby dobrze przylegał do skóry, szczególnie w miejscu największego napięcia mięśni lub bólu stawu.

Ważne jest, by plaster przylegał równomiernie. Jeśli producent nie zaleca inaczej, nie należy go przycinać ani zmieniać jego kształtu, ponieważ może to zaburzyć działanie produktu. Kolejny plaster można przykleić dopiero po zdjęciu poprzedniego.

Najważniejsze zasady bezpieczeństwa stosowania plastrów przeciwbólowych i rozgrzewających:

• stosuj plastry wyłącznie zgodnie z instrukcją lub zaleceniem lekarza,
• nie używaj dodatkowych źródeł ciepła w czasie aplikacji plastrów rozgrzewających,
• nie stosuj produktu, jeśli skóra jest podrażniona, zraniona lub wrażliwa,
• nie dziel plastra ani nie zmieniaj jego kształtu,
• usuń zużyty plaster przed nałożeniem nowego,
• nie stosuj preparatu dłużej, niż zaleca producent,
• przechowuj plastry w miejscu niedostępnym dla dzieci i zwierząt,
• unikaj oczyszczania skóry alkoholem lub mydłem bezpośrednio przed przyklejeniem plastra – może to zwiększyć ryzyko podrażnień.

Przeciwwskazania do stosowania plastrów na ból

Choć plastry rozgrzewające i przeciwbólowe są uznawane za bezpieczne środki wspomagające terapię bólu, nie każda osoba może z nich korzystać bez ograniczeń.

Plastry rozgrzewające nie są zalecane osobom z cukrzycą, zaburzeniami krążenia, neuropatią obwodową lub innymi schorzeniami, które mogą upośledzać odczucie temperatury. W takich przypadkach istnieje większe ryzyko oparzeń lub uszkodzenia skóry, ponieważ chory może nie odczuwać nadmiernego ciepła. Ostrożność powinny zachować również kobiety w ciąży, ponieważ miejscowe przegrzewanie ciała może wpływać niekorzystnie na krążenie i komfort przyszłej mamy. Nie zaleca się także stosowania plastrów rozgrzewających na skórę podrażnioną, zranioną lub objętą stanem zapalnym.

Z kolei plastry przeciwbólowe zawierające substancje czynne z grupy niesteroidowych leków przeciwzapalnych (np. diklofenak, ibuprofen, ketoprofen) mogą powodować reakcje alergiczne lub nadwrażliwość skóry na światło. Nie powinny być stosowane u osób z alergią na NLPZ, astmą aspirynową, a także u kobiet w trzecim trymestrze ciąży. Należy unikać ich nakładania na otwarte rany i błony śluzowe oraz unikać ekspozycji miejsca aplikacji na słońce podczas kuracji.

Przeciwbólowe plastry rozgrzewające – najczęściej zadawane pytania

Czy przy rwie kulszowej można używać plastrów rozgrzewających?

Plastry rozgrzewające można stosować przy rwie kulszowej, gdy ból ma charakter przewlekły i wynika z napięcia mięśni – ciepło pomoże rozluźnić mięśnie i poprawi krążenie. Nie należy ich jednak używać w ostrej fazie rwy, kiedy występuje silny ból i stan zapalny, ponieważ mogą nasilić dolegliwości. W takich przypadkach lepszym rozwiązaniem są zimne okłady lub plastry chłodzące.

Jak długo można nosić plastry przeciwbólowe?

Plastry przeciwbólowe zazwyczaj działają od 8 do 12 godzin, ale czas ten może się różnić w zależności od producenta. Należy ściśle przestrzegać zaleceń z ulotki lub wskazań lekarza, zwłaszcza przy regularnym stosowaniu w przewlekłym bólu, np. przy chorobie zwyrodnieniowej stawów.

Czy plastry rozgrzewające są bezpieczne?

Plastry rozgrzewające są bezpieczne, jeśli stosuje się je zgodnie z instrukcją. Mogą jednak powodować podrażnienia skóry lub przegrzanie, dlatego nie należy przekraczać zalecanego czasu stosowania ani naklejać ich na uszkodzoną skórę. Osoby z chorobami takimi jak cukrzyca czy zaburzenia krążenia powinny skonsultować się z lekarzem przed użyciem plastrów.

Gdzie nie przyklejać plastrów?

Nie należy przyklejać plastrów na uszkodzoną, podrażnioną lub zaczerwienioną skórę, ponieważ może to prowadzić do dalszych podrażnień lub oparzeń. Należy również unikać nakładania kilku plastrów na to samo miejsce. Skóra przed aplikacją powinna być czysta i sucha.

Jak długo działa plaster rozgrzewający?

Czas działania plastrów zależy od ich rodzaju i zastosowanych substancji aktywnych. Plastry rozgrzewające zwykle utrzymują swoje działanie przez 8 do 12 godzin, stopniowo uwalniając ciepło, które poprawia ukrwienie tkanek, rozluźnia mięśnie i zmniejsza sztywność stawów. Warto jednak przestrzegać zaleceń producenta i nie przekraczać zalecanego czasu noszenia plastra, aby uniknąć podrażnień lub przegrzania skóry.

Plastry przeciwbólowe zawierające substancje czynne, takie jak diklofenak, ibuprofen, ketoprofen czy lidokaina, działają nieco inaczej – stopniowo uwalniają lek do tkanek podskórnych, dzięki czemu efekt przeciwbólowy może utrzymywać się od 12 do nawet 24 godzin. W ich przypadku istotne jest, by zachować odpowiedni odstęp między kolejnymi aplikacjami i nie przekraczać maksymalnej liczby plastrów zalecanych na dobę.

Plastry rozgrzewające przynoszą krótszy, ale szybki efekt cieplny, natomiast plastry przeciwbólowe działają dłużej i bardziej terapeutycznie, stopniowo łagodząc stan zapalny oraz ból.

Przeciwbólowe plastry rozgrzewające – podsumowanie

Plastry rozgrzewające i przeciwbólowe to popularna forma miejscowego łagodzenia bólu mięśniowo-szkieletowego i neuropatycznego. Ich działanie polega na dostarczaniu substancji czynnych, takich jak kapsaicyna, lidokaina czy NLPZ (niesteroidowe leki przeciwzapalne, np. ibuprofen czy ketoprofen), bezpośrednio do zmienionych chorobowo tkanek, dzięki czemu przynoszą ulgę w bólu i rozluźniają mięśnie.

Bezpieczne stosowanie plastrów wymaga przestrzegania zaleceń producenta – nie należy naklejać plastrów na uszkodzoną skórę, dzielić ich ani stosować kilku naraz. Osoby z cukrzycą, zaburzeniami krążenia, uszkodzeniami nerwów oraz kobiety w ciąży powinny zachować ostrożność lub skonsultować stosowanie plastrów z lekarzem. Pomimo ograniczonej liczby badań klinicznych plastry stanowią wygodną i łatwo dostępną metodę radzenia sobie z bólem.