Zapalenie ścięgna – przyczyny, objawy, leczenie, rehabilitacja w przypadku zapalenia ścięgien i pochewek ścięgnistych
Mateusz Burak

Zapalenie ścięgna – przyczyny, objawy, leczenie, rehabilitacja w przypadku zapalenia ścięgien i pochewek ścięgnistych

Zapalenie ścięgna i pochewek ścięgnistych jest najczęściej spowodowane nagłym urazem podczas wykonywania intensywnych ćwiczeń fizycznych. Szczególnie na niego narażone są także osoby wykonujące przez dłuższy czas powtarzalne czynności, takie jak gra w tenisa, pisanie na klawiaturze komputera czy malowanie. Zapalenie ścięgna i pochewek ścięgnistych objawia się bólem i obrzękiem w okolicy zmienionego zapalnie ścięgna, a także ograniczeniem ruchomości stawu. Jak wygląda leczenie i rehabilitacja przy zapaleniu ścięgna?

Zapalenie ścięgna – co to jest ścięgno? Czym są pochewki ścięgniste?

Ścięgno (łac. tendinitis) jest strukturą anatomiczną, która stanowi swoiste przedłużenie mięśnia, jest elementem umożliwiającym jego przyczepienie się do elementów kostnych. Ścięgna to integralna część mięśni, umożliwiająca transfer ich pracy na szkielet. Ich kształt jest mocno zróżnicowany. Najczęściej uzależniony od połączonej z nim wspomnianej struktury należącej do czynnego aparatu ruchu. Pod względem budowy składa się z tkanki łącznej. Charakteryzuje się bardzo dużą wytrzymałością na urazy mechaniczne i niewielką elastycznością.

Pochewka ścięgna (łac. tenosynovitis) jest natomiast rodzajem kaletki okrywającej ścięgno. Przyjmuje kształt cewki złożonej z dwóch warstw. Zadaniem pochewek ścięgnistych jest redukcja tarcia powstającego podczas ruchu, stanowią one także rodzaj rusztowania, które ma zapewniać odpowiednią pozycję struktur ścięgnistych względem kości. 

Zapalenie ścięgna – jakie stawy obejmuje najczęściej? Jakie są przyczyny?

Zapalenie ścięgna obejmuje najczęściej:

Zapalenie ścięgien dotyczy najczęściej części dystalnych. Przykładem może być zespół de Quervaina, w którym zmiany zapalne obejmują okolicę nadgarstka (ścięgno mięśnia odwodziciela długiego kciuka oraz prostownika krótkiego kciuka). Wyjątkowym ryzykiem są obarczeni tenisiści, kajakarze czy osoby wykonujące mnóstwo monotonnych, powtarzalnych ruchów kciukiem, np. z racji wykonywanej pracy. Grono sportowców, a w szczególności biegaczy jest narażonych na podobne zmiany z tym, że dotyczą one kończyn dolnych. Z racji na usytuowanie możemy tu wymienić zapalenie ścięgien w stopie – zapalenie rozcięgna podeszwowego czy zapalenie ścięgna Achillesa oraz zapalenie pochewki ścięgna stawu skokowego. Do wymienionych zdarzeń mogą prowadzić także rozmaite choroby i infekcje, np. reumatoidalne zapalenie stawów czy dna moczanowa. Nierzadko też jest to rezultat chorób endokrynologicznych.  

Może również pojawić się zapalenie ścięgien dłoni, nadgarstka. Wymuszone pozycje oraz konieczność powtarzania schematycznych wzorców może upośledzać bowiem pracę kończyny górnej. Jest to wyraźnie widoczne u mechaników, informatyków oraz sportowców, których aktywność wymaga dużego zaangażowania wymienionej partii ciała. Zapalenie ścięgien mięśni prostowników przedramienia jest wówczas potencjalnym zagrażającym schorzeniem. Urazy mechaniczne mogą doprowadzać także do zmian w obrębie części proksymalnych, np. barki. Czynnikami predysponującymi może być tutaj aktywność fizyczna podejmowana w sposób eksplozywny, bez odpowiedniego przygotowania, czy przewlekłe, nadmierne forsowanie aparatu ruchu. 

Polecane dla Ciebie

Zapalenie ścięgna – objawy

Objawy zapalenia ścięgien są bardzo dokuczliwe. Wśród głównych symptomów mogących przemawiać za zmianami toczącymi się w ich obrębie możemy uznać:

  • ból ścięgien, który jest intensyfikowany przy ruchach, często nie ustaje pod wpływem odpoczynku,
  • dolegliwości mające charakterystyczne umiejscowienie – na przebiegu ścięgna,
  • pojawiającą się tkliwość palpacyjna danej okolicy,
  • słyszalne trzaski podczas ruchu,
  • obecne cechy stanu zapalnego, tj. zaczerwienienie, obrzęk, „ucieplenie” skóry,
  • sztywność stawową,
  • osłabienie połączone z bólem ścięgna.

Występowanie powyższych oznak może być równoznaczne ze stanem zapalnym ścięgna i wymaga zgłoszenia się do specjalisty.

Zapalenie ścięgna – rozpoznanie

Rozpoznanie oraz postawienie diagnozy medycznej wymaga przeprowadzenia wywiadu i szeregu testów oraz badań klinicznych. Zapalenie ścięgna i pochewki ścięgnistej może być widoczne w badaniu ultrasonograficznym (USG) oraz w badaniu rezonansu magnetycznego (MRI). Wyraźnie widać wtedy pogrubioną strukturę oraz obecność ewentualnych wysięków. Tomografię komputerową (TK) oraz zdjęcie rentgenowskie (RTG) wykorzystuje się w sytuacji podejrzenia innych przyczyn bólu, jako element diagnostyki różnicowej. 

Zapalenie ścięgna – leczenie

Leczenie zapalenia ścięgien jest uzależnione od etiologii. Początkowo dąży się, w miarę możliwości, do czerpania z metod postępowania zachowawczego. Stosuje się leki oraz maści przeciwbólowe, przeciwzapalne i regenerujące. Pomocne bywają iniekcje miejscowe z glikokortykosteroidów, mocno popularne są także ostrzykiwania bogatopłytkowym osoczem, które wspomaga procesy naprawcze. 

Bolące ścięgna niekiedy mogą wymagać interwencji chirurgicznej. Najczęściej w sytuacji nieskuteczności zachowawczych form leczenia, chorób ścięgien o przewlekłym przebiegu prowadzących do rozległego uszkodzenia struktury. 

Zapalenie ścięgna – fizjoterapia

Bóle ścięgien spowodowane ich zapaleniem wymagają także odpowiedniego postępowania usprawniającego. W okresie ostrym zaleca się odpoczynek, maksymalne ograniczenie aktywności fizycznej. Fizykoterapia i bezkontaktowe oddziaływanie różnych form zabiegów przynosi wówczas bardzo dobre rezultaty. Niezależnie od tego, czy jest to zapalenie ścięgna mięśnia podkolanowego, zapalenie pochewki ścięgna zginacza palca, zapalenie pochewki ścięgna w stopie, zapalenie pochewek ścięgien nadgarstka czy zapalenie zlokalizowane w obrębie innych przyczepów ścięgnistych – fizjoterapia wygląda podobnie. 

Krioterapia miejscowa, laseroterapia, zabiegi z wykorzystaniem prądu, ultradźwięków czy pola magnetycznego są jak najbardziej wskazane. Pomagają one zredukować stan zapalny, przyspieszają regenerację oraz zmniejszają ból ścięgna. Po złagodzeniu okresu ostrego, dobrym „lekiem” na ścięgna jest ruch. Stosowanie terapii manualnej, suchego igłowania, oddziaływania na powięzi poprzez masaż, manipulacje mięśniowo–powięziowe cieszy się dużym powodzeniem, z bardzo dobrym rezultatem końcowym. Również wykorzystanie narzędziowych form, takich jak pinopresura będzie właściwym wyborem. Bardzo dobry efekt zyskuje się także poprzez „tejpowanie”, czyli popularny ostatnimi czasy kinesiotaping. W zastosowaniu są też nierzadko zabiegi wykorzystujące falę uderzeniową, ze względu na agresywne działanie są jednak proponowane w fazie przewlekłej. Odciążając w ten sposób ścięgna nadgarstka czy ścięgna w stopie, można zredukować ból. 

Zapalenie ścięgna i pochewek ścięgnistych – domowe sposoby

Domowe sposoby na zapalenia ścięgna mogą obejmować miejscowe schładzanie z wykorzystaniem lodu, zimnych kompresów czy tzw. coldpacków. Ważne, aby szczególnie w stanie ostrym nie doprowadzać do rozgrzewania miejsc objętych dysfunkcją. Ostatnio pojawia się mnóstwo doniesień na temat skuteczności stosowania kurkuminy będącej związkiem chemicznym pochodzącym z kurkumy, popularnej przyprawy. Korzystne działanie odczujemy zapewne po włączeniu do diety oleju z konopi siewnych, jego przeciwzapalne właściwości są bezcenne.

Domowe leczenie zapalenia ścięgna Achillesa, zapalenie ścięgna ręki, pochewek ścięgnistych w stopie czy zapalenia ścięgien szyi obejmuje także wykorzystywanie powszechnie dostępnych preparatów, takich jak odwar z kory wierzby czy herbata z Echinacei (jeżówki). Działają one podobnie, jak leki przeciwzapalne.

Zapalenie ścięgna – zapobieganie

Profilaktyka zapalenia przyczepów mięśnia oraz pochewek ścięgnistych bazuje na odpowiednim przygotowaniu organizmu do wysiłku i prowadzeniu zdrowego trybu życia. Trening realizowany zgodnie z wytycznymi w postaci właściwej rozgrzewki, odpowiedniego przygotowania do aktywności, pozwoli uniknąć urazów. Również odpowiednie odstępy między treningami umożliwią lepszą regenerację i zmniejszą ryzyko kontuzji. Warto pamiętać także o odpowiedniej intensywności ćwiczeń, która powinna być dostosowana do indywidualnych możliwości. 

Leczenie zapalenia ścięgna może być procesem długotrwałym, dlatego warto stosować się do tych zaleceń. Bardzo pomocna może okazać się współpraca z trenerem personalnym oraz dietetykiem, szczególnie podczas rozpoczynania przygody z regularnie uprawianym sportem. Pozwoli to na wyrobienie właściwych nawyków żywieniowych, a także właściwej techniki podczas ćwiczeń. Pomoże to z pewnością uniknąć przypadłości, takich jak: zapalenie błony maziowej i pochewki ścięgnistej, zapalenie więzadeł, zapalenie ścięgna śródstopia, zapalenie ścięgien kolana czy stopy.

  1. L. Hart, Shock-wave treatment was more effective than eccentric training for chronic insertional Achilles tendinopathy, „Clinical Journal of Sport Medicine” 2009, nr 19, s. 152–153.
  2. B. J. Dean, E. Lostis, T. Oakley i in., The risks and benefits of glucocorticoid treatment for tendinopathy: a systematic review of the effects of local glucocorticoid on tendon, „Seminars in Arthritis and Rheumatism” 2014, nr 43, s. 570–576. 
  3. T. N. Castillo, M. A. Pouliot, H. J. Kim, J. L. Dragoo, Comparison of growth factor and platelet concentration from commercial platelet–rich plasma separation systems, „American Journal of Sports Medicine” 2011, nr 39, s. 266–271.
  4. V. Kishore, W. Bullock, X, Sun i in., Tenogenic differentiation of human MSCs induced by the topography of electrochemically aligned collagen threads, „Biomaterials” 2012, nr 33, s. 2137–2144.
  5. K. L. Moffat, A. S. Kwei, J. P. Spalazzi i in., Novel nanofiber–based scaffold for rotator cuff repair and augmentation, „Tissue Engineering Part A” 2009, nr 15, s. 115–126.

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • Rak żołądka – przyczyny, wczesne objawy, leczenie

    Podobnie jak większość nowotworów, rak żołądka rozwija się wiele lat, początkowo nie dając żadnych specyficznych objawów. Niestety, najczęściej rozpoznawany jest w stadium bardzo trudnym do wyleczenia, co w większości przypadków prowadzi do zgonu chorego. Kluczowa jest zatem szybka diagnostyka i wdrożenie skutecznej terapii. Jakie są wczesne objawy raka żołądka? Na co zwrócić uwagę?

  • Dializy – kiedy się je stosuje, jak długo, koszt, skutki uboczne

    Wprowadzenie terapii nerkozastępczej (potocznie dializ) było przełomowym osiągnięciem pozwalającym wydłużyć życie pacjentom z niewydolnością nerek. Najpowszechniej stosowana jest hemodializa, która wykorzystywana jest zarówno w przypadkach nagłego zachorowania, jak i w czasie leczenia przewlekłego.

  • HPV (wirus brodawczaka ludzkiego) – przyczyny, objawy, rozpoznanie, leczenie zakażenia wirusem HPV

    HPV, czyli wirus brodawczaka ludzkiego, ma ponad 120 typów, z czego część jest wysokoonkogenna. Human papilloma virus jest odpowiedzialny m.in. za raka szyjki macicy, gardła i krtani, prącia. HPV jest także przyczyną powstawania łagodnych zmian, takich jak kurzajki czy brodawki płciowe. Do zakażenia wirusem brodawczaka ludzkiego najczęściej dochodzi w trakcie stosunków seksualnych oraz przez kontakt z naskórkiem osoby zakażonej.

  • Aplazja szpiku kostnego – objawy, przyczyny, leczenie

    Aplazja szpiku kostnego, zwana również niedokrwistością aplastyczną lub anemią aplastyczną, to choroba, którą można podzielić na wrodzoną lub nabytą. Schorzenie może pojawić się nagle lub rozwijać się przez wiele miesięcy, nie dając przy tym żadnych specyficznych objawów.

  • Terapia dźwiękiem – na czym polega? Co leczy?

    Często mówi się o tym, że muzyka łagodzi obyczaje. Jest w tym wiele prawdy. Dźwięk od lat z powodzeniem wykorzystuje się w terapii osób dorosłych i dzieci. W Polsce terapia dźwiękiem zyskuje coraz większą popularność. Jak wpływa na organizm i psychikę? Co zrobić, aby zostać profesjonalnym terapeutą?

  • Felinoterapia, czyli… leczenie kotem

    Są puszyste, ciepłe i przyjemnie mruczą. Każdy, kto jest szczęśliwym posiadaczem kota, wie, że przebywanie w jego towarzystwie jest niczym balsam dla duszy – uspokaja zszargane nerwy, poprawia samopoczucie, a nawet pozytywnie wpływa na zdrowie. Nic w tym dziwnego, ponieważ zwierzęta te od lat wykorzystywane są w terapii wielu przypadłości.

  • Rak przełyku – przyczyny, objawy i leczenie

    Rak przełyku jest złośliwym nowotworem atakującym częściej mężczyzn niż kobiety. Lekarze są zgodni, że zdecydowana większość przypadków choroby wynika z prowadzenia niezdrowego stylu życia, w tym palenia papierosów i spożywania nadmiernej ilości alkoholu. Jakie są objawy raka przełyku i jak się go leczy?

  • Czym jest diastema i jak ją leczyć?

    Diastema popularnie określana jest jako przerwa między zębami. To nie tylko cecha szczególna, a dla niektórych defekt lub dodatkowy atrybut urody, to także możliwa przyczyna zaburzeń funkcjonalnych. Przyczyny tego defektu mogą być różne. Nie zawsze wymaga leczenia. Diastema fizjologiczna obserwowana u dzieci z czasem zanika. Diastemy zamyka się przy pomocy aparatów ortodontycznych lub odbudowy estetycznej, np. przy użyciu licówek.

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.
E-wizyta z lekarzem specjalistą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl

Ważne: Użytkowanie Witryny oznacza zgodę na wykorzystywanie plików cookie. Szczegółowe informacje w Regulaminie.

Zamnij